لوسمی نوعی سرطان است که بر روی سلول‌های خونی و مغز استخوان تاثیر می‌گذارد. سرطان خون به کلام ساده ایجاد اختلال در تولید و عملکرد سلول‌های خونی است. مغز استخوان بافتی اسفنجی در وسط استخوان است که وظیفه گلبول سازی را به عهده دارد.
چگونه لوسمی اتفاق می‌افتد؟
در لوسمی، مغز استخوان شمار زیادی گلبول سفید غیرعادی تولید می‌کند. آن‌ها نسبت به سلول‌های سفید عادی متفاوت به نظر می‌رسند و کار خود را به درستی انجام نمی‌دهند. سرانجام، این سلول‌های نارس از تولید سلول‌های سفید عادی جلوگیری می‌کنند و در نتیجه توانایی بدن در رویارویی با عوامل بیماری‌زا کاهش می‌یابد.
با توجه به اطلاعات گزارش شده توسط سازمان ملی سرطان در سال 2018، 6300 نفر به لوسمی مبتلا هستند. از سال 1960 تا به حال، بقای پنج ساله افراد مبتلا به لوسمی چهار برابر شده است.
حتما بخوانید: نشانه های سرطان خون چیست؟ عوارض، طول عمر و روشهای جدید درمان
چه کسانی مبتلا می‌شوند؟
لوسمی بیشتر در افراد بالای 55 سال رخ می‌دهد؛ اما این بیماری در کودکان زیر 15 سال شایع‌ترین سرطان است. لوسمی حاد لنفوئیدی، شایع‌ترین نوع لوسمی در کودکان 3 تا 5 سال است. این بیماری در کودکان اسپانیایی رایج تر از کودکان بقیه نقاط جهان است.
خطر ابتلا به لوسمی حاد لنفوئیدی با افزایش سن، بیشتر می‌شود. مردان بیشتر به لوسمی مزمن لنفوئیدی و مزمن میلوئیدی و زنان بیشتر به لنفوسیت حاد میلوئیدی مبتلا می‌شوند.
علت
علت دقیق لوسمی هنوز شناخته نشده است؛ اما برخی عوامل شانس ابتلا به لوسمی را افزایش می‌دهند. این عوامل عبارتند از: ژنتیک، سندرم داون، اختلالات خونی و ویروس. همچنین قرار گرفتن در معرض پرتو‌های خطرناک، آفت کش‌ها، مواد شیمیایی و دود سیگار خطر ابتلا به لوسمی را افزایش می‌دهند.
در حالی که هیچ راهی برای از بین بردن لوسمی به طور کامل نیست، اجتناب از عوامل خطرناک به کاهش شانس ابتلا به این بیماری کمک می‌کند.
انواع سلول‌های خونی
- گلبول‌های سفید: وظیفه این سلول‌ها مبارزه با میکروب‌‌ها و ویروس‌ها است.
- گلبول‌های قرمز: گلبول‌های قرمز در مغز استخوان تولید می‌شوند و اکسیژن را از ریه‌ها به سایر نقاط بدن می‌فرستند. این گلبول‌ها معمولا 120 روز عمر می‌کنند.
- پلاکت‌ها: پلاکت‌ها اجزای کوچک سلولی هستند که در مغز استخوان ساخته می‌شوند. پلاکت‌ها باعث لخته شدن خون می‌شوند.
هنگامی که فرد به لوسمی مبتلا می‌شود، مغز استخوان شروع به ساختن سلول‌های غیر عادی به خصوص گلبول سفید می‌کند. با گذشت زمان، بدن به اندازه کافی سلول‌های خونی ندارد و عملکرد بدن مختل می‌شود.
لوسمی حاد و مزمن
- لوسمی حاد: در این نوع از لوسمی تعداد سلول‌های خونی ناقص به سرعت زیاد می‌شود. این نوع لوسمی باید بلافاصله درمان شود.
- لوسمی مزمن: در این نوع لوسمی، مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا سلول‌های غیر عادی زیاد شوند. برخی از افراد مبتلا به لوسمی مزمن، علائم زیادی ندارند و برخی دیگر از این افراد نیاز به درمان ندارند.
حتما بخوانید: علائم سرطان استخوان، طول عمر بیماران مبتلا و نکات مهم دیگر
انواع اصلی لوسمی
لوسمی 4 نوع اصلی دارد که عبارتند از:
- لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL)
- لوسمی حاد میلوئیدی (AML)
- لوسمی مزمن لنفوئیدی (CLL)
- لوسمی مزمن میلوئیدی (CML)
همچنین انواع دیگری از لوسمی هستند که رواج کمتری دارند.
علائم و نشانه‌های لوسمی
علائم ونشانه‌ها بسته به نوع لوسمی متفاوت است. برخی از افراد مبتلا به لوسمی مزمن، مدتی علائم خاصی ندارند. در حالی که افراد مبتلا به لوسمی حاد، خیلی زود متوجه بیماری‌شان می‌شوند. علائم مشترک انواع لوسمی عبارتند از:
- تب
- عرق شبانه
- کاهش وزن نامعلوم
- خستگی
- از دست دادن اشتها
لوسمی لنفوئیدی مزمن (CLL)
در این نوع لوسمی سلول‌های سرطانی کم کم زیاد می‌شوند. CLL در بین بزرگسالان شایع تر است و هر سال 21000 نفر به آن مبتلا می‌شوند. درمان‌های مختلفی مثل شیمی درمانی و ایمونوتراپی برای مبارزه با CLL وجود دارد.
لوسمی حاد میلوئیدی
در این نوع لوسمی سلول‌های سرطانی به سرعت رشد می‌کنند. AML مغز استخوان تحت تاثیر قرار می‌دهد، به همین خاطر گلبول‌ها و پلاکت‌های غیر عادی تولید می‌شود. علائم این بیماری عبارتند از: ضعف، خستگی، تنگی نفس و رنگ پریدگی. درمان AML شیمی درمانی و استفاده از سلول‌های بنیادی است.
لوسمی سلول مویی
این نوع لوسمی بسیار قابل درمان است و 1 تا 2 درصد از موارد لوسمی را تشکیل می‌دهد. در این بیماری مغز استخوان لنفوسیت B (نوعی گلبول سفید برای مبارزه با عفونت) غیر عادی می‌سازد.
درمان
در اکثر سرطان‌ها براساس اندازه و میزان گسترش سلول‌ها، مراحل درمانی تعیین می‌شود؛ اما در لوسمی که سرطان سلول‌های خونی است، فرق دارد. پزشکان قبل از شروع درمان موارد زیر را در نظر می‌گیرند:
- تعداد گلبول‌های سفید و پلاکت
- سابقه اختلالات خونی
- سابقه آسیب استخوان
- افزایش اندازه کبد و طحال
- سابقه شیمی درمانی
- وجود جهش‌های کروموزومی یا ناهنجاری
در اکثر مواقع برای درمان لوسمی از ایمونوتراپی کمک گرفته می‌شود. متخصصان هماتولوژی و انکولوژی، پزشکانی هستند که افراد مبتلا به لوسمی را درمان می‌کنند. درمان‌های مشترک انواع لوسمی شامل موارد زیر است:
- شیمی درمانی
- پیوند سلول بنیادی
- تابش
خطر ابتلا به عوارض طولانی مدت درمان سرطان بستگی به نوع درمان، سن، جنسیت و طول مدت درمان دارد.
ویدیوی کاربردی
با اپلیکیشن چرب زبان، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
