اگر چشمهایتان آستیگمات است، احتمالا به فکر درمان آن با لیزر افتاده اید. این نوع جراحی چشم از گذشته میزان موفقیت بسیار بالایی برای درمان مشکلات بینایی مثل نزدیک بینی و دوربینی داشته است؛ اما حالا سوال اینجاست که آیا می توان آستیگماتیسم را هم با لیزر درمان کرد؟ اگر بله، این فرایند به چه صورت انجام می شود؟ برای رسیدن به جواب این سوالات مطلب امروز ما را از دست ندهید.
آستیمگاتیسم چیست؟
آستیگماتیسم (astigmatism) یا کژبینی یکی از مشکلات رایج بینایی است که در آن عدسی یا قرنیه چشم انحنای نامنظمی پیدا می کند. به زبان ساده تر عدسی یا قرنیه چشم شما به جای اینکه شبیه توپ فوتبال و کاملا گرد باشد، حالت توپ راگبی پیدا می کند.
این انحنا مسیر ورود نور به چشم را عوض می کند چون در این شرایط به جای یک نقطه کانونی، دو نقطه وجود دارد و همین مساله باعث تاری و اعوجاج دید می شود.
دو نوع اصلی آستیمگاتیسم وجود دارد:
- آستیمگاتیسم عدسی که در آن عدسی چشم تغییر شکل می دهد.
- آستیمگاتیسم قرنیه که در آن قرنیه چشم تغییر شکل می دهد.
هر دو نوع آستیمگاتیسم عوارض جانبی یکسانی دارند و اغلب اوقات هر دویشان باعث دوربینی و نزدیک بینی می شوند؛ البته همیشه هم اینطور نیست.
چه عواملی باعث ایجاد آستیمگاتیسم می شوند؟
دقیقا مشخص نیست که چه چیزی آستیمگاتیسم را به وجود می آورد؛ ولی معمولا این عارضه از بدو تولد وجود دارد که نشان دهنده ارتباط آن با ژنتیک است. علاوه بر این، آسیب دیدگی سطح قرنیه چشم ناشی از آسیب، اسکار یا عمل جراحی هم می تواند باعث آستیگمات شدن چشمها شود.
خطر ابتلا به آستیگماتیسم در موارد زیر بیشتر می شود:
- داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به آستیگماتیسم یا سایر بیماریهای چشمی
- زخمی یا نازک شدن قرنیه
- تاری دید چه از دور و چه از نزدیک
- عمل جراحی قبل چشم
آستیگماتیسم در هر سنی رخ می دهد و همیشه دلیل مشخصی ندارد. اگر فکر می کنید در معرض خطر ابتلا به آستیگماتیسم هستید می توانید به اپتومتریست یا چشم پزشک مراجعه کنید تا معاینه شوید.
علائم آستیگماتیسم چیست؟
علائم رایج آستیگماتیسم عبارتند از:
- تاری دید (از نزدیک یا دور)
- کم شدن دید در شب
- خستگی چشم
- دوبینی
- مشکل در خواندن
- ناراحتی چشم
- سوزش چشم
- سردرد
- خستگی
با همه اینها آستیگماتیسم همیشه با علامت ظاهر نمی شود و برخی افراد بدون اینکه خودشان خبر داشته باشند دچار این عارضه هستند. برای همین خیلی مهم است که هر چند وقت یکبار برای معاینه چشم به اپتومتریست مراجعه کنید تا هر گونه مشکل احتمالی برطرف شود.
اپتومتریست چشم شما را با وسیله ای به نام کراتومتر معاینه و میزان انحنای قرینه چشمتان را ارزیابی می کند. علاوه بر این با تست حدت بینایی و انکسار، توانایی شما در خواندن حروف از فاصله های مختلف را هم می سنجد.
اگر تشخیص داده شود که چشمهای شما آستیگمات هستند، اپتومتریست یا چشم پزشک برایتان عینک یا لنز تماسی تجویز می کند که به طور موقت می توانند بینایی شما را اصلاح کنند.
آیا لیزیک چشم می تواند آستیگماتیسم را اصلاح کند؟
در یک کلام باید گفت بله. اگر از تاری دید خسته شده اید و دلتان نمی خواهد دیگر از عینک یا لنز استفاده کنید جراحی چشم با لیزر راهی عالی و دائمی برای شماست. البته این را هم باید بدانید که فرایند لیزیک برای درمان آستیگماتیسم کمی پیچیده تر از درمان دوربینی و نزدیک بینی با لیزر است. دلیلش هم این است که انحنای نامنظم قرنیه یا عدسی چشم باید در چند جای چشم اصلاح شود؛ اما باز هم روش نسبتا ساده ای محسوب می شود و میزان موفقیت بسیار بالایی هم دارد. در واقع تا 90 درصد بیمارانی که تحت جراحی لیزر چشم قرار می گیرند بینایی کاملشان را به دست می آورند.
در این جراحی پزشک انحنای نامنظم عدسی یا قرنیه را با لیزر اصلاح می کند تا دوباره به شکل یک توپ فوتبال گرد دربیاید و سپس تاری دید ناشی از آستیگمات را از بین می برد. روش دقیق جراحی لیزر چشم برای آستیگماتیسم به نوع جراحی شما بستگی دارد؛ اما به طور کلی سه روش اصلی برای این جراحی وجود دارد که عبارتند از: لیزیک (LASIK)، اسمایل (SMILE)، لازک یا پی آر کی (LASEK/PRK).
حتما بخوانید: آستیگمات چشم چیست و عمل آن چگونه انجام میگیرد؟
معمولا جراحی لیزیک رایجترین نوع جراحی لیزر برای درمان آستیگماتیسم است چون این نوع جراحی می تواند طیف وسیعی از انواع آستیگماتیسم را درمان کند.
جراحی لیزیک شامل مراحل زیر می شود:
1- اول از همه با یک لیزر کوچک برش نازکی در قرنیه چشم ایجاد می شود تا لایه نازکی که به آن فلپ (FLAP) قرنیه گفته می شود برداشته شده و بخش استرومای قرنیه نمایان شود.
2- بعد یک لیزر متفاوت دیگر روی استرومای قرنیه تابیده می شود تا انحنای نامنظم قرنیه که باعث آستیگمات شده را تغییر شکل بدهد.
3- سپس فلپ قرنیه دوباره در جای خودش قرار می گیرد و به طور طبیعی بهبود پیدا می کند.
این عمل معمولاً 15 تا 30 دقیقه طول می کشد و هیچ دردی هم ندارد. در اکثر مواقع هم شما چند روز بعد از جراحی می توانید به زندگی عادی برگردید.
سوالات متداول
1- آیا جراحی لیزر چشم برای آستیگماتیسم بی خطر است؟
بله. این جراحی روش بسیار مطمئن و ایمنی به حساب می آید که درصد موفقیت بالایی هم دارد. البته درست مثل هر جراحی دیگری، جراحی لیزر چشم هم با خطرات بالقوه ای همراه است که باید از آنها آگاه باشید. این خطرات شامل موارد زیر می شوند:
- ممکن است قرنیه چشم در حین یا بعد از جراحی آسیب ببیند.
- عوارض جانبی جراحی مثل خشکی چشم، ناراحتی و اختلالات بینایی ممکن است تا شش ماه با بیمار باقی بمانند.
- ممکن است به جراحی دیگری هم نیاز باشد تا نتیجه بهتری کسب شود.
از دست دادن بینایی به خاطر جراحی لیزر چشم اتفاق بسیار نادری است ولی شما می توانید با پزشکتان درباره این مساله هم صحبت کنید. پزشک تشخیص می دهد که آیا شما کاندید مناسبی برای این جراحی هستید یا خیر.
همه افراد نمی توانند جراحی لیزر چشم انجام بدهند، مثلا افرادی که قرنیه چشمشان نازک شده یا آسیب دیده مستعد ابتلا به خطرات بعد از جراحی هستند. علاوه بر این، برای انجام این جراحی حداقل باید 21 سال داشته باشید. (منبع)
حتما بخوانید: بهترین چشم پزشکان تهران و شهرهای بزرگ ایران
2- جراحی لیزر چشم برای آستیگماتیسم چه نتایجی خواهد داشت؟
جراحی چشم با لیزر در افراد با یا بدون آستیگماتیسم درصد موفقیت بسیار بالایی دارد و تا 90 درصد از بیماران بعد از انجام این جراحی به دید 20/ 20 می رسند. البته نتیجه این عمل در هر کسی متفاوت است ولی به طور کلی احتمال برگشتن بینایی شما با این روش بسیار زیاد است.
