علت سنگ کلیه، 5 بهترین داروها و 12 روش درمان در طب سنتی

سنگ کلیه (Kidney Stones) توده‌های جامد ساخته شده از مواد موجود در ادرار است. سنگ‌ها معمولا اندازه های مختلف دارند اما به طور معمول به اندازه یک نخود هستند. سنگ کلیه معمولاً در کلیه‌ها یا مجرای ادرار وجود دارد و می‌تواند بسیار دردناک باشد. این بیماری در یک یا هر دو کلیه ایجاد می‌شود و بیشتر اوقات در افراد 30 تا 60 سال مشاهده می‌شود و معمولا از هر 10 نفر، یکی به آن مبتلا می‌شود. کلیه ها مواد زاید خون را دفع میکنند. خون پاکسازی شده به بدن باز میگردد و مواد زاید از طریق مجاری ادراری دفع میشوند و اختلال در عملکرد کلیه ها سیستم بدن را به خطر می اندازد. در ادامه به بررسی سنگ کلیه و روش های درمانی آن پرداختیم.

دلایل عمومی ایجاد سنگ کلیه

• عفونت
• عوامل غیر عفونی
• اختلالات ژنتیک
• بعضی داروها
• بیماری های هیپرپاراتیروئیدیسم، نفروکلسیوز، بیماریهای گوارشی (کرون،سوء تغذیه،برداشتن قسمتی از روده و هیپراوگزالوریا)
• تنگی محل اتصال حالب به لگنچه (حفره ای در کلیه که ادرار در آن جمع می شود)
• تنگی حالب
• برگشت ادرار به کلیه ها
• کلیه های نعل اسبی
• اسیدوز کلیوی

علائم سنگ کلیه

انواع سنگ کلیه

اندازه، شکل و رنگ سنگهای کلیه باهم متفاوت است. برخی از انها به اندازه ی دانه های شن هستند و برخی دیگر به اندازه ی توپ گلف رشد میکنند. 4 نوع اصلی سنگ کلیه عبارتنداز:

1- سنگهای کلسیمی

سنگهای کلسیمی شایعترین نوع سنگهای کلیه هستند و زمانی تشکیل میشوند که مقدار بسیارزیادی کلسیم در ادرار باشد. این سنگ میتواند بدلایل زیر تشکیل شود:

• هایپرکلسی یوریا یک بیماری ارثی است که منجر به دفع مقدار زیادی کلسیم در ادرار میشود
• غده ی پاراتیروئید با فعالیت بالا (غده ی پاراتیروئید به تنظیم مقدار کلسیم بدن کمک میکند)
• بیماری های کلیوی
• بیماری نادری بنام سارکوئیدوز
• برخی سرطانها
• سنگهای کلسیمی معمولا بزرگ و صیقلی یا زبر و خشن هستند.

2- سنگهای استروویتی

حاوی منیزیم و آمونیاک هستند و نسبتا بزرگ میباشند. اغلب سنگهای استروویتی بدلیل عفونت ایجاد میشوند. این سنگها بیشتر اوقات بعداز عفونت دستگاه ادراری طولانی ایجاد میشوند. سنگهای استروویتی در زنان بیشتر از مردان شایع میباشد.

3- سنگهای اسید اوریک

معمولا قهوه ای و صیقلی تر از دیگر انواع سنگ کلیه هستند. سنگهای اسیداوریک زمانی تشکیل میشوند که مقدار زیادی اسید در ادرار باشد. دلایل ایجاد این سنگها عبارتنداز:

• داشتن رژیم غذایی با پروتئین بالا از جمله مقدار زیادی گوشت
• بیماری مانند نقرس که از پردازش برخی از موادشیمیایی در بدن جلوگیری میکند
• بیماری های ارثی که موجب تولید مقدار زیاد اسید در بدن میشود
• شیمی درمانی

4- سنگهای سیستین

اغلب زرد رنگ هستند و بیشتر حالت کریستالی دارند تا سنگی. سنگهای سیستین نادرترین نوع سنگهای کلیه هستند. این بدلیل یک بیماری ارثی بنام سیستینوریا ایجاد میشود که در آن تغییراتی در میزان بازجذب سیستین و برخی از آمینواسیدها در ادرار ایجاد میشود.

افراد در معرض سنگ کلیه

• رژیم غذایی با پروتئین زیاد و فیبرکم دارند
• افراد کم تحرک
• افرادیکه سابقه ی خانوادگی سنگ کلیه دارند
• افرادیکه چندین عفونت کلیه یا مجاری ادراری داشته اند
• سابقه ی ابتلا به سنگ کلیه بخصوص تا قبل از 25 سالگی
• افرادیکه فقط یکی از کلیه ی آنها کار میکند
• افرادیکه بای پس روده دارند (عمل جراحی برروی سیستم گوارش)، یا به بیماریی مانند کرون مبتلا هستند که بر روده ی کوچک اثر میگذارد.
• برخی داروهای خاص خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند. آسپرین، آنتی اسیدها، دیورتیکها، برخی آنتی بیوتیکها، برخی داروهای ضدویروسی خاص و برخی داروهای صرع.

تشخیص سنگ کلیه

آزمایش ادرار: در این تست، ادرار شما می‌تواند نشان دهد آیا ادرارتان حاوی مقادیر زیادی املاح ِ تشکیل‌دهنده‌ی سنگ کلیه است یا نه. ضمناً یک آزمایش ادرار به شما می‌گوید آیا در ادرارتان خون، باکتری و یا گلبول سفید وجود دارد یا خیر. وجود باکتری و گلبول سفید در ادرار، نشان‌دهنده‌ی عفونت مجاری ادراری است.

آزمایش خون: پزشک شما برایتان آزمایش خون تجویز می‌کند تا سطح برخی از مواد معدنی را که می‌توانند سبب تشکیل سنگ کلیه شوند، در خونتان چک کند.

عکس از شکم: عکسی که با اشعه X از شکمتان گرفته می‌شود، محل سنگ‌های کلیه در مجاری ادراری‌تان را نشان می‌دهد. البته یادتان باشد که همه‌ی سنگ‌ها در عکس دیده نمی‌شوند.

سی‌تی‌اسکن: سی‌تی‌اسکن از ترکیبی از اشعه X و تکنولوژی کامپیوتر برای ایجاد تصاویری از مجاری ادرارتان استفاده می‌کند. در برخی موارد شاید ماده‌ی حاجب یا ماده‌ی دیگری به شما تزریق شود که به وضوح تصاویر گرفته شده کمک می‌کند.

روش های درمان سنگ کلیه

روش اول: روش های تهاجمی

1-لایت تریپسی موج ضربه ای (ESWL): در این روش از اولتراسوند (امواج صوتی با فرکانس بالا) استفاده میکنند تا محل سنگ مشخص شود. سپس بااستفاده از یک دستگاه سنگ را به قطعات کوچکتر تقسیم میکنند. قطعات کوچک میتوانند از طریق ادرار دفع شوند.

2- اورتروسکوپی: در این روش جراح یک وسیله نوری که اورتروسکوپ نامیده می‌شود از طریق پیشابراه و مثانه، وارد حالب می‌کند. محل سنگ را پیدا کرده آن را خارج می‌کند و یا توسط وسیله‌ای که امواج شوکی ایجاد می‌کند سنگ را خرد می‌کند.

3- نفرولیتوتومی از راه پوست: دراین روش پزشک بااستفاده از یک وسیله ی باریک بنام nephroscope برای پیداکردن و از بین بردن سنگ کلیه استفاده میکند. پزشک بااستفاده از برش کوچکی که در پشت بیمار ایجاد کرده است، nephroscope را مستقیما برروی سنگ قرار میدهد. برای سنگهای بزرگتر ممکن است پزشک از لیزر برای خرد کردن سنگ استفاده کند.

4- جراحی باز: درطول جراحی باز یک برش در پشت بیمار ایجاد میشود بطوریکه جراح بتواند به کلیه و میزنای دسترسی داشته باشد. سپس سنگ کلیه را خارج میکنند.

روش دوم: دارو درمانی

1- قرص رواتینکس: کپسول رواتینکس برای برطرف کردن و خرد شدن و درمان سنگ کلیه و مجاری ادرار مصرف می‌شود. این محصول برطرف کننده اسپاسم عضلات و ماهیچه‌ها و دردهای ادراری و کلیوی است. این دارو حاوی روغن‌هایی ضروری است که به حل شدن، شکسته شدن و دفع سنگ‌های کلیوی و مجاری ادرار کمک می‌کنند.

2- قرص کانفرون بیونوریکا: این دارو به رفع مشکلات خفیف مرتبط با بیماری های التهابی مجاری ادراری و اختلالات کلیوی کمک میکند.همچنین این دارو از رسوب شن های کلیوی جلوگیری میکند.

3-قرص سیستون هیمالیا: این دارو به جلوگیری از اشباع شدن عوامل سنگ ساز در کلیه کمک میکند و درمان تمامی سنگ های کلیوی از جمله سنگ های اگزالاتی ، فسفاتی ، اوریک اسیدی و کرستالوردی از دیگر ویژگی این دارو است.

4 -قرص تامسولوسین: این دارو در درمان علائم انسداد و اختلال عملکرد خروجی مثانه و تسهیل دفع سنگ های کلیوی کاربرد زیادی دارد.

روش سوم: رژیم غذایی

1- افزاد مبتلا به سنگ کلیه نباید فسفر استفاده کنند: منابع غذایی فسفر عبارتند از: لبنیات، لوبیا، نخود، عدس، آجیل، کره بادام زمینی و میگو.

2-مصرف ویتامین C را در رژیم غذایی خود کنترل کنید.

3-مصرف فیبر هایی همچون سبوس غلات، گندم، برنج، جو و چاودار را کاهش دهید.

4- مصرف پروتئین های حیوانی را کاهش دهید.

5- مصرف زیاد نمک باعث اختلال در عملکرد کلیه، ایجاد سنگ کلیه، نرمی و شکنندگی استخوان ها ، افزایش فشار خون، بیماری قلبی و سرطان های معده و کلیه می شود.

6-ز مصرف مواد غذایی شیرین مثل شیرینی، شکلات، کیک و …. ، و از افزودن شکر به غذای خود پرهیز کنند.

7-اگزالات موجب ایجاد سنگ کلیه میشود و در بیشتر غذاها وجود دارد، اما در ریواس، اسفناج، توت فرنگی ، شکلات، سبوس گندم ، آجیل، چغندر و چای از همه بیشتر است.

8- مصرف کلسیم را به طور کامل حذف نکنید.

9- به مقدار کافی آب بنوشید.

پاسخ به 10 سوال رایج بیماران سنگ کلیوی

روش چهارم: توصیه های طب سنتی

• 4 قاشق غذاخوری از آب لیموی تازه را با دو قاشق غذاخوری روغن زیتون مخلوط کنید. این ترکیب را با مقدار زیادی آب بنوشید .
• روزانه یک عدد انار کامل را بخورید و یا یک لیوان آب انار تازه را بنوشید و یا اینکه با میوه های دیگر ترکیب کنید و از آنها سالاد تهیه کنید.
• 2 قاشق غذاخوری سرکه سیب ارگانیک را با یک قاشق چایخوری عسل ،در یک فنجان آب گرم مخلوط کنید. این نوشیدنی را به دفعات در طول روز استفاده نمایید.
• دو قاشق چای خوری برگ گزنه خشک شده را در یک فنجان آب داغ بریزید. سپس آن را در یک شیب قرار دهید و اجازه بدهید تا 10 دقیقه بماند.
• یک قاشق چای خوری ریحان و عسل را باهم مخلوط کنید . به مدت 5 تا 6 ماه ،هر روز صبح از این ترکیب استفاده کنید.
• یک قاشق چای خوری از آبلیمو و عصاره برگ ریحان و جوانه گندم را با هم ترکیب کنید و روزانه 2 تا 3 لیوان از این نوشیدنی استفاده کنید.
• برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه، هر روز صبح یک لیوان آب کرفس بنوشید .
  انجام بادکش گرم در ناحیه کلیه برای دفع سنگ کلیه و کاهش در آن مفید است.
• افراد مبتلابه سنگ کلیه بهتر است یک واحد سیاه دانه را با 2 واحد عسل مخلوط کرده و روزی 3 قاشق چای خوری به مدت 2 تا 3 ماه مصرف کنند.
• خارشتر، خاكشير و ترنجبين را با هم مخلوط كرده و صبح ناشتا خورد.

سوالات رایج کاربران

سنگ های کلیه چگونه درمان می شوند؟

درمان سنگ کلیه به اندازه سنگ، محل، ماهیت و علت آن بستگی دارد. سنگ های کوچک که بدون علائم یا با علائم کمی ظاهر می شوند، نیاز به درمان حمایتی دارند. به این معنا که هر روز باید حداقل 2 لیتر در روز آب بنوشید تا به دفع زودتر سنگ کلیه کمک کنید. دارو های بدون نسخه نیز برای درد های خفیف سنگ کلیه مفید هستند. برای سنگ های بزرگ تر که سبب ایجاد علائم و نشانه های مختلفی می شود که اقدامات محافظه کارانه آن را تسکین نمی دهد، درمان های گسترده ای مانند یکی از موارد زیر ضروری است:

• سنگ شکنی پزشکی – روشی تهاجمی است که شامل شکستن سنگ کلیه در قطعات کوچک با استفاده از امواج فراصوتی قوی است. بعدا این قطعات از طریق جریان طبیعی ادرار دفع می شوند.
• یورتروسکوپی – روندی که شامل از بین بردن سنگ کلیه از سیستم ادراری است که با کمک یک اورئوسکوپ انجام می شود.
• نفرولیتوتومی از راه پوست – یک عمل جراحی تهاجمی است که سنگ های بزرگ و پیچیده کلیه را از طریق شکافی کوچک در کمر از بین می برد.

در وهله اول مهم ترین چیز در هنگام ایجاد سنگ کلیه، جلوگیری از ایجاد آنهاست. همچنین، سنگ های کلیه تمایل به تشکیل دوباره دارند، بنابراین شناخت ماهیت آنها به شما می گوید که چه کاری می تواند مانع از تشکیل دوباره آنها شود. جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه نیازمند تغییر سبک زندگی و جلوگیری از تشکیل مجدد آنها نیازمند همین اصل در کنار استفاده از دارو است.

آیا برای از بین بردن سنگ کلیه به عمل جراحی نیاز دارید؟

سنگ های بزرگتر و کسانی که در معرض عوارض جانبی هستند، نیاز به عمل جراحی دارند. سه روش عمده جراحی برای سنگ های کلیه وجود دارد:

• سنگ شکنی پزشکی
• یورتروسکوپی و سنگ شکن با استفاده از لیزر
• نفرولیتوتومی از راه پوست

سنگ شکنی پزشکی معمولا برای درمان سنگ های کلیه کوچک و متوسط مورد استفاده قرار می گیرد. این عمل جراحی شامل استفاده از امواج صوتی شدید و متمرکز برای خرد کردن سنگ ها به قطعات کوچکتر است تا بعد ها با کمک جریان ادرار طبیعی از بین بروند. سنگ شکنی پزشکی معمولا به عنوان روندی سرپایی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. این روند تقریبا تهاجمی بوده و شامل اختلال پس از عمل جراحی است.

یورتروسکوپی و سنگ شکن با استفاده از لیزر روش های جراحی ترجیحی برای سنگ های کلیه کوچک و متوسط قرار گرفته در هر بخش دستگاه ادراری است. این فرایند شامل استفاده از میکروسکوپ کوچک است که تا زمانی که سنگ های کلیه قابل مشاهده است، در مجرای ادرار، مثانه و میزنای و بالای کلیه ها قرار می گیرد. هنگامی که سنگ در سیستم ادراری قرار گرفتند، مورد هدف قرار گرفته و با لیزر به قطعات کوچک تقسیم می شوند. سپس این قطعات کوچک از طریق جریان طبیعی ادرار در سیستم ادراری از بین می روند. یورتروسکوپی و سنگ شکن با استفاده از لیزر نیز تحت بیهوشی عمومی کامل انجام می گیرند.

نفرولیتوتومی از راه پوست یک عمل جراحی است که برای از بین بردن سنگ های کلیه بزرگ و پیچیده استفاده می شود. این فرایند زمانی که تعداد زیادی از سنگ های کلیه در یک کلیه قرار دارند، نیز مورد استفاده قرار می گیرد. مجرایی از طریقشکاف کوچکی در کمر در سیستم زهکشی کلیه ایجاد می شود. هنگامی کهسنگ کلیه دیده شود، با استفاده از مکش خلاء کلیه خارج می شود. مجرای زهکشی معمولا به منظور کمک به تخلیه کلیه برای چند روز در این قسمت باقی می ماند. نیاز به نفرولیتوتومی دوم به ندرت اتفاق می افتد و معمولا برای سنگ های پیچیده یا بسیار بزرگ است. علی رغم اینکه این عمل، فرایندی تهاجمی است، نفرولیتوتومی از راه پوست بی خطر و بسیار موثر است.

بهبود پس از عمل جراحی سنگ کلیه چقدر زمان می برد؟

عمل جراحی معمولا برای سنگ های کلیه بزرگ تر از 6 میلی متر و پیچیده ضروری است. سنگ های کلیه کوچک تر، مخصوصا کوچک تر از 2 میلی متر می توانند با جریان طبیعی ادرار از سیستم ادراری دفع شوند.

اگر سنگ کلیه در یک دوره زمانی خاص از ادرار عبور نکرد، اگر باعث درد شدید و ناراحتی شد، اگر باعث خونریزی ثابت یا آسیب به بافت کلیه شد، اگر بزرگ تر شد یا جریان ادرار طبیعی را مسدود کرد؛ عمل جراحی لازم است. درمان سنگ کلیه به طرز چشمگیری بهبود یافته است و در اغلب موارد می توان با استفاده از تکنیک های جراحی مانند سنگ شکنی پزشکی و یورتروسکوپی و سنگ شکن با استفاده از لیزر، آنها را از بین برد. این فرایند ها معمولا به صورت سرپایی و تحت بیهوشی عمومی صورت می گیرد. زمان بهبود نسبتا کوتاه است. بیماران می توانند با گذشت چند روز به انجام فعالیت های روزمره خود بازگردند.

یکی دیگر از عمل های جراحی موجود برای سنگ های کلیه بزرگ و پیچیده، نفرولیتوتومی از راه پوست است. این جراحی فرایندی تهاجمی است که شامل از بین بردن سنگ های کلیه از طریق برشی کوچک در کمر بیمار است. پس از اینکه تمام سنگ های کلیه با موفقیت برداشته شد، مجرایی زهکش برای کمک به زهکشی کلیه به مدت چند روز در محل باقی می ماند. بازنگری یا عمل جراحی دوم به ندرت مورد نیاز است. همه اینها بدین معنی است که دوره بهبودی پس از نفرولیتوتومی از راه پوست معمولا 2 هفته بیشتر است.

عبور (دفع) سنگ کلیه چقدر زمان می برد؟

سنگ های کلیه توده های جامدی هستند که به علت های مختلف در کلیه ها ایجاد می شود. سنگ های کلیه کوچک که معمولا اندازه ای کمتر از 2 میلی متر دارند، بدون بروز مشکلی از سیستم ادراری دفع می شود. با این حال، سنگ های کلیه بزرگ تر بسیار دردناک است و اغلب برای از بین رفتن نیاز به عمل جراحی دارد.

عبور سنگ های کلیه ممکن است کمی دردناک باشد. آنها باعث انقباض ماهیچه و درد در بخش پایینی کمر، شکم و ناحیه کشاله ران همراه با بسیاری از علائم و نشانه های دیگر می شوند. مدت زمان خروج سنگ کلیه به اندازه و محل آن بستگی دارد. احتمال بیشتری وجود دارد که سنگ های کوچکتر و آن هایی که در کنار مثانه واقع شده اند، با اختیار خود و سریع منتقل شوند. اگر سنگ در میزنای واقع شده بود و اندازه کوچکتر از 2 میلی متر داشته باشد، معمولا در 8 روز از بین می روند. زمان لازم برای عبور سنگ های کلیه بین 2 تا 4 میلی متر واقع شده در میزنای حدود 12 روز است، در حالی که زمان لازم برای عبور سنگ های کلیه 4 تا 6 میلی متر، حدود 22 روز است. به طور کلی، بیشتر سنگ های کلیه در طول 40 روز از بین می روند.

انواع خاصی از دارو ها مانند ضد انقباض و تشنج می توانند به عبور سریع تر سنگ ها کمک کنند. این دارو ها فرایند دفع را سریع تر می کند و می تواند در حدود 5 تا 7 روز، سنگ های کلیه را از سیستم ادراری از بین ببرد. انجمن اورولوژی آمریکا دوره انتظار را حدود 2 ماه توصیه می کنند. اگر سنگ ها در این دوره از بین نروند، درمان مناسب ضروری است. استفاده از روش درمانی در مواردی که برخی عوارض جانبی در هنگام انتظار دفع سنگ به اختیار خود از سیستم ادراری رخ می دهند، مناسب است. عوارض سنگ کلیه شامل، حالت تهوع، استفراغ، تب و لرز، انسداد میزنای و کاهش عملکرد کلیه است.

علائم عفونت کلیه چیست؟

سنگ کلیه می تواند باعث عفونت کلیه شود. عفونت کلیه که معمولا به نام پیلونفریت شناخته می شود، عفونتی است که به بخش های پایین تر از دستگاه ادراری مانند مثانه و میزنای نفوذ می کند. به طور کلی، عفونت کلیه به عنوان عوارض عفونت مثانه رخ می دهد و یک بیماری جدی است. عفونت کیه می تواند منجر به آسیب دائمی به کلیه، نارسایی کلیه، مسمومیت عفونی و یا حتی مرگ شود.

علائم و نشانه های شایع عفونت کلیه عبارتند از:

• ادرار دردناک
• ادرار مکرر
• میل به ادرار
• کمر درد در یک طرف
• حالت تهوع و استفراغ
• تب و لرز شدید
• گیجی
• ادرار تیره و بدبو
• وجود خون و چرک در خون

در ابتدا، علائم و نشانه ها مشابه با عفونت مثانه خفیف و متوسط هستند. با این حال، هنگامی که عفونت در کلیه ها پراکنده شد، علائم و نشانه ها در مدت زمان بسیار کوتاه بدتر می شوند.

همچنین بخوانید: پیوند کلیه، روند انجام، هزینه، مراکز برتر و همه نکات مهم که باید بدانید 

آیا سنگ های کلیه باعث حالت تهوع می شود؟

بله سنگ های کلیه می تواند باعث حالت تهوع شود. حالت تهوع و استفراغ نشانه هایی از وجود سنگ کلیه هستند، مخصوصا در مواردی که سنگ کلیه از عوارض عفونت کلیوی باشد.

تهوع یک احساس ناراحتی و ناخوشایندی در قسمت فوقانی شکم است که همراه با در خواست ناخواسته برای استفراغ کردن است. استفراغ که با نام امسیس (بالا آوردن مواد غذایی) نیز شناخته می شود، خروج غیر مستقیم محتویات معده از طریق دهان است. تهوع ناشی از سنگ کلیه ممکن است با استفراغ همراه باشد یا حتی همراه نباشد. هنگامی که تهوع و استفراغ در مدت زمان طولانی ادامه پیدا کنند، می توانند ناتوان کننده باشند.

چگونه متوجه میشوید که سنگ کلیه دارید؟

سنگ کلیه می تواند مانند یک کابوس واقعی باشد و دردی که ناشی از آن است اغلب به عنوان بدترین درد ممکن توصیف می شود. با این حال، علائم خاصی وجود دارد که وجود سنگ کلیه را مشخص می کند. هر چه زودتر درباره سنگ کلیه ای که ممکن است داشته باشید اطلاع کسب کنید، زمان بیشتری برای مقابله با آن قبل از شروع هر گونه درد واقعی خواهید داشت.

علائم هشدار دهنده سنگ کلیه شامل ادرار مکرر، حضور خون در ادرار و عفونت های مکرر دستگاه ادراری است.

نتیجه

سنگ کلیه میتواند موجب ایجاد درد های شدید شود و در صورت عدم دریافت درمان ممکن است موجب بسته شدن مجاری دفع ادرار شود عوارض زیادی به همراه خواهد داشت. پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه تنها با اصلاح سبک زندگی، رژیم غذایی و مشورت با یک پزشک متخصص امکان پذیر خواهد بود.

روش استفاده از سرکه سیب برای درمان سنگ کلیه