پارکینسون ارثی است؟ طول عمر بیماران و عاقبت آن

پارکینسون نوعی بیماری است که بیشتر افراد سال‌خورده را درگیر می‌کند؛ اما در جوان‌ترها نیز ممکن است بُروز کند. علائم این بیماری یک اختلال مغزي است حاصل تخریب تدریجی سلول‌های عصبی در بخش‌هایی از مغز میانی است که کنترل‌کننده‌ی حرکات بدن است.

این بیماری موجب لرزش بدن، سخت راه رفتن و حرکت کردن و مشکل هماهنگی مغز و عضلات می شود. بعد از بیماري آلزایمر، بیماري پارکینسون معمولترین بیماري مخرب اعصاب به حساب می آید. پارکینسون یک بیماري مزمن و همیشه در حال پیشرفت است. این بیماري نتیجه از بین رفتن یا ضعیف شدن و لطمه خوردن سلول هاي عصبی در مغز میانی است.

حتما بخوانید: علائم قلب درد عصبی، تفاوت با اسپاسم سینه و نکات مهم دیگر

مراحل بیماری

• مرحله اولیه: لرزش دست و اعضای بدن، ضعف ، خستگی و درد عضلانی
• مرحله میانی: کندی حرکت، سفتی و ضعف در هماهنگی عضلات و تغییر در دستخط
• مرحله پیشرفته: زوال عقل، گیجی و از دست دادن حافظه

علت های ایجاد

1-علت تخصصی

حرکات بدن را قسمتی از مغز تنظیم می‌کند که عقده‌های قاعده‌ای (Basal Ganglia)نامیده می‌شوند. سلول‌های این بخش به وجود تعادل مناسبی از دو ماده نیاز دارند که هر دو در انتقال ایمپالس‌های عصبی نقش دارند: یکی دوپامین و دیگری استیل‌کولین. در بیماری پارکینسون، سلول‌های تولید‌شده‌ی دوپامین تخریب می‌شوند و تعادل بین این دو ناقل عصبی به‌هم می‌ریزد.

2- علل محیطی و ژنتیکی

• در نمونه‌های نادر، پارکینسون ممکن است حاصل عفونت ویروسی یا قرارگرفتن درمعرض موادسمی محیطی مانند آفت‌کش‌ها و مونواکسیدکربن یا فلز منگنز باشد.
• واکنش منفی به برخی داروهای تجویزی و یا غیرمجاز میتواند آغازگر بیماری پارکینسون باشد.
• مواجهه با سموم محیطی
• سکته‌ی مغزی
• اختلالات تیروئید و پاراتیروئید
• واردآمدن ضربات مکرر به سر (مثلا در اثر تصادف‌های مکرر یا برخی ورزش‌ها)
• وجود مایع اضافی در اطراف مغز (هیدروسفالی)
• التهاب مغز (انسفالیت) در اثر عفونت

عوامل تشدید کننده

1-سن: بزرگسالان جوان به ندرت بیماری پارکینسون را تجربه می کنند این حالت معمولا در میانه یا اواخر زندگی شروع می شود و خطر آن با گذشت زمان افزایش می یابد افراد معمولا این بیماری را حدود سن 60 سال یا بزرگ تر بیشتر تجربه می کنند.

2-وراثت : داشتن خویشاوند نزدیک مبتلا به بیماری پارکینسون، احتمال بروز این بیماری را افزایش می دهد. با این حال، خطرات ابتلا هنوز کم است مگر این که افراد زیادی در خانواده خود مبتلا به پارکینسون باشند.

3- جنسیت : مردان بیشتر از زنان مبتلا به پارکینسون می شوند.

4-قرار گرفتن در معرض مواد سمی : قرار گرفتن در معرض آفت کش ها، ممکن است خطر ابتلا به پارکینسون را کمی افزایش دهد.

علائم بیماری

پارکینسون با دو دسته‌ی اصلی علائم همراه است:

1-علائمی که روی توانایی‌های حرکتی فرد تأثیر می‌گذارند و به بُروز مشکلات حرکتی نظیر لرزش و سفت شدن عضلات منجر می‌شوند؛

2- علائم غیرحرکتی نظیر درد و از‌دست‌دادن حس بویایی و زوال عقل هستند.

علائم اصلی بیماری پارکینسون عبارتند از:

1-سفت‌شدن عضلات: خشکی ماهیچه ای ممکن است در هر بخشی از بدن شما رخ دهد.ماهیچه های سفت می توانند دردناک باشند و محدوده حرکت شما را محدود کنند.

2- کُندشدن حرکات: کارهایی نظیر راه‌رفتن و بلندشدن از رختخواب و حتی صحبت‌کردن دشوارتر و کندتر می‌شوند. پزشکان این وضعیت را برادیکینزیا می‌نامند. علت این امر آن است که ارسال پیام به‌وسیله‌ی مغز به قسمت‌های مختلف بدن تضعیف می‌شود. برادیکینزیا ایجاد چهره‌ای بی‌حالت شبیه ماسک در فرد را باعث می‌شود و فرد نمی‌تواند حالات چهره‌اش را نشان دهد؛

3- تغییرات در راه‌رفتن: هنگام راه‌رفتن، حرکت آزادانه‌ی بازوها متوقف و قدم‌ها کوتاه‌تر و راه‌رفتن دچار نوسان می‌شود. فرد بیمار هنگام عبور از گوشه‌ها دچار مشکل می‌شود و ممکن است احساس کند که پاهایش به زمین چسبیده‌اند.

4- لرزش: یک لرزش یا تکان معمولا در اندام ، اغلب دست و یا انگشتان شروع می شود. شما ممکن است انگشت شست و سبابه خود را به عقب و جلو بمالید دست ممکن است زمانی که در حال استراحت هستید لرزش داشته باشد.

حتما بخوانید: آیا خواص ضدپیری قارچ به بیماران پارکینسون و آلزایمر کمک میکند؟

5- حرکت آهسته (برادیکینزیا ):که با گذشت زمان، پارکینسون ممکن است حرکت شما را کند کند و کارهای ساده را سخت و زمان بر می سازد. وقتی قدم می زنید، ممکن است قدم های شما کوتاه تر شوند و بلند شدن از روی صندلی مشکل باشد ممکن است پاهای خود را طوری بکشید که سعی دارید راه بروید.

6- وضعیت بدنی ضعیف و نامتعادل: حالت بدنی شما ممکن است خمیده شود و یا ممکن است مشکلات تعادل به عنوان نتیجه بیماری پارکینسون داشته باشید.

7- نداشتن حرکات خودکار: ممکن است توانایی کاهش حرکات ناخودآگاه، از جمله پلک زدن، لبخند زدن و یا تکان دادن بازوها در هنگام پیاده روی داشته باشید.

8- تغییرات در صحبت کردن: ممکن است قبل از صحبت آرام یا مردد عمل کنید. صحبت ها ممکن است بیشتر یکنواخت باشد.

9- تغییرات در نوشتن : نوشتن ممکن است دشوار و کوچک به نظر برسد.

تاثیرات بیماری پارکینسون بر بدن

• ایحاد مشکل در فکر کردن:شما ممکن است مشکلات شناختی (جنون) و مشکلات فکری را تجربه کنید. این مورد معمولا در مراحل آخر بیماری پارکینسون رخ می دهند چنین مشکلات شناختی نسبت به داروها چندان واکنشی نیستند.
• افسردگی : ممکن است افسردگی را گاهی اوقات در مراحل اولیه تجربه کنید. درمان افسردگی می تواند مشکلات دیگری از بیماری پارکینسون را کنترل کند.شما هم چنین ممکن است دیگر تغییرات احساسی مانند ترس، اضطراب و یا از دست دادن انگیزه را تجربه کنید. پزشکان ممکن است به شما دارو بدهند تا این علائم را درمان کنند.
• مشکلات بلع :ممکن است با پیشرفت بیماری خود، مشکلاتی با قورت دادن داشته باشید. بزاق ممکن است به علت کند شدن بلع در دهان جمع شوند و آب دهان سرازیر شود.
• جویدن و مشکلات خوردن :در اواخر مرحله بیماری پارکینسون بر ماهیچه ها در دهان شما تاثیر می گذارد و جویدن را دشوار می کند این می تواند منجر به خفگی و تغذیه ضعیف شود.
• اختلالات خواب : افراد مبتلا به پارکینسون اغلب دچار مشکل خواب می شوند، از جمله بیدار شدن مکرر در طول شب، بیدار شدن یا خوابیدن در طول روز.
• مشکلات مثانه : بیماری پارکینسون ممکن است باعث بروز مشکلات مثانه از جمله توانایی کنترل ادرار و یا به سختی ادرار کردن شود.
• تغییر فشار خون:ممکن است هنگامی که ایستاده اید به خاطر افت ناگهانی فشار خون احساس سرگیجه و فشارخون کنید، که معمولا به این فشار خون ارتواسپاتیک میگویند.
• اختلال عملکرد بویایی :ممکن است مشکلاتی را با حس بویایی خود تجربه کنید ممکن است در تشخیص بوهای خاص یا تفاوت بین بوها مشکل داشته باشید.

حتما بخوانید: 5 مکمل عالی برای پیشگیری و بهبود بیماری پارکینسون کدامند؟

طول عمر بیماران مبتلا به پارکینسون

پارکینسون از الگوی گسترده‌ای پیروی می‌کند. سرعت پیشرفت بیماری در افراد مختلف متفاوت است. علائم معمولا با گذشت زمان بدتر و علائم جدیدی در میانه‌ی راه ظاهر می‌شوند. پارکینسون همیشه روی طول عمر فرد بیمار تأثیر نمی‌گذارد؛ اما می‌تواند موجب تغییر درخورتوجهی در کیفیت زندگی شود.

بعد از حدود دَه سال، بیشتر افراد مبتلا حداقل با یک مشکل اصلی مانند زوال عقل یا ناتوانی جسمی درگیر خواهند بود و ممکن است فرد تا 10 تا 20 سال بعد از ابتلا زنده بماند.

درمان بیماری پارکینسون

1-درمان دارویی

متداول‌ترین داروی پارکینسون، لوودوپا است، اما اگر این دارو برای مدت طولانی یا با دوز بالا استفاده شود ممکن است عوارضی به دنبال داشته باشد. در مواردی هم ممکن است پزشک در مراحل اولیه دارو‌های دیگری را تجویز کند. روپینیرول (ropinirole) و پرامیپکسول (pramipexole) که آگونیست‌های دوپامین هستند از دیگر داروهای متداولی به شمار می‌روند که برای درمان پارکینسون تجویز می‌شوند.

2- تغییر سبک زندگی

• استفاده از ابزارهای سرگرمی برای جلوگیری از زوال عقل
• تعییر چیدمان خانه برای سقوط یا ضعف ناگهانی
• استفاده از رژیم غذایی میوه‌ها، سبزی‌جات، حبوبات، غلات، مرغ، ماهی، گوشت بدون چربی و فرآورده‌های لبنی
• انجام حرکات ورزشی

3- فیزیوتراپی

انجام فعالیتها و حرکات ورزشی از اهمیت زیادي برخوردار است زیرا مفصل ها و عضلات حرکت نموده، سفتی بیمار کم شده و وضعیت بدنی او بهتر می شود. راه رفتن یکی از مهمترین و با ارزش ترین تمرینات ورزشی می باشد.

در هنگام راه رفتن باید سعی نمود که پشت را صاف نگه داشت، شانه ها به عقب بروند و سر راست نگه داشته شود. واضح است که باید بیمار از راه رفتن روي زمین ناهموار، برفی و خیس اجتناب نماید.

4- گفتاردرمانی

بسیاري از بیماران از اینکه نحوه صحبت کردنشان فرق کرده است ناامید و خجالت زده میشوند. به تدریج متوجه می شوید که صحبت هاي بیمار آرام و آهسته شده و قادر به بلند صحبت کردن نمی باشد و شما مدام باید از او بخواهید که حرفش راتکرار کند یا بلندترصحبت کند.

حتما بخوانید: بیماری پارکینسون چیست؟ علت، علایم، درمان قطعی و نکات مهم

جملات وي ممکن است بصورت بریده بریده و با شک گفته شوند و هیچ گونه تغییري در زیر و بمی شدت صداها ایجاد نشود.یک متخصص گفتاردرمانی می تواند با انجام آموزشهایی در صحبت کردن تا حد زیادي به بیمار کمک کند تا ارتباط کلامی آسانتر برقرار کند.

ویدیوی کوتاه و بسیار کاربردی