شایع‌ترین بیماری مقعدی چیست و چرا به آن دچار می‌شویم؟

هموروئید وریدهای متورم و آسیب دیده رکتوم یا مقعد هستند که در دو نوع داخلی، خارجی، خونی و ترومبوزه ایجاد می‌شوند. نوع هموروئید شما بستگی به محل بروز آن دارد. بواسیر یا هموروئید به عنوان رایج ترین بیماری مقعدی شناخته می‌شود که در بین بزرگسالان، خصوصا افرادی که مشکلات اجابت مزاج دارند بسیار شایع است.

هموروئید داخلی وریدهای داخل راست روده و رکتوم شما را درگیر می‌کند و معمولا بدون درد است و در مراحل ابتدایی علائم ظاهری ندارد. شاخص ترین نشانه بواسیر داخلی، خونریزی هنگام دفع است.

اگر به موقع برای درمان بواسیر داخلی اقدام نشود، ممکن است پرولاپس شود و از مقعد بیرون بزند. بواسیر پرولاپس شده در درجات مختلف ایجاد می‌شود و برای درمان نیاز به جراحی و لیزر دارد.

هموروئید خارجی وریدهای بیرون و اطراف مقعد را درگیر می‌کند. علائم بواسیر خارجی معمولا آزاردهنده است و شامل احساس خارش، درد هنگام اجابت مزاج و نشستن، خونریزی و احساس دفع ناکامل مدفوع است. البته هر فردی ممکن است یک یا چند مورد از این علائم را داشته باشد.

زمانیکه بواسیر خارجی متورم شود و یک لخته خون داخل آن جمع شود، به آن ترومبوزه میگویند. این نوع بواسیر بسیار دردناک است و باید هرچه زودتر توسط پزشک تخلیه شود.

وقتی شدت آسیب دیدگی عروق در هموروئید داخلی و خارجی زیاد باشد، به احتمال زیاد خونریزی اتفاق می‌افتد که بسیار هم شایع است. در این حالت شما به هموروئید خونی دچار شده اید.

برای مشاهده مطلب کامل هموروئید یا بواسیر چیست می‌توانید به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

علائم شایع هموروئید

اگر هموروئید دارید، ممکن است یک توده حساس در لبه مقعد خود احساس کنید. همچنین ممکن است پس از پاک کردن با دستمال توالت یا پس از اجابت مزاج در توالت خون مشاهده کنید. ممکن است در آن ناحیه احساس خارش یا درد کنید. به احتمال زیاد درد پس از اجابت مزاج یا فعالیت شدید، مانند بلند کردن چیزی سنگین، رخ می‌دهد. احساس دفع ناکامل مدفوع هم یکی دیگر از علائمی است که افراد مبتلا به هموروئید تجربه می‌کنند.

علائم بواسیر با توجه به میزان پیشرفت بیماری و نوع آن می تواند در هر فردی به شکل متفاوتی بروز پیدا کند. ممکن است هر فرد با توجه به میزان پیشرفت بیماری و همچنین نوع هموروئیدی که به آن مبتلا شده، علائم متفاوتی را تجربه کند.

بسیاری از افراد مدت هاست که به این بیماری دچار شده اند اما از آن بی اطلاعند و زمانی متوجه بواسیر می‌شوند که علائم آن نمایان شوند.

علل و عوامل خطر بواسیر

تصور می‌شود شرایط و عادت‌های متعددی باعث ایجاد هموروئید می‌شوند که برخی از آنها را در ادامه عنوان می‌کنیم:

• یبوست مزمن یا اسهال
• زور زدن بیش از حد در هنگام اجابت مزاج
• نشستن طولا
• نی مدت روی توالت
• کم تحرکی

همه مواد بالا می‌توانند بر جریان خون در ناحیه مقعد تأثیر بگذارند و باعث شوند خون با سرعت مورد انتظار خود در داخل رگ‌ها حرکت نکند و منجر به هموروئید شود. عواملی که خطر ابتلا به هموروئید را افزایش می‌دهند:

• کمبود فیبر در رژیم غذایی
• اضافه وزن یا چاقی می تواند بر بافت هموروئیدی فشار وارد کند.
• افزایش سن؛ در افراد سالخورده بافت همبند در راست روده و مقعد ضعیف‌تر می‌شود و به طور بالقوه منجر به هموروئیدهای برآمده می‌شود.
• بارداری؛ همانطور که جنین رشد می‌کند و به شکم فشار می‌آورد، سیاهرگ های راست روده و مقعد بزرگ می‌شوند. این مشکل معمولاً پس از تولد برطرف می‌شود.

بواسیر چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک از شما می‌خواهد که علائم خود را شرح دهید و سوابق پزشکی شما را بررسی می‌کند. آنها همچنین ممکن است به دنبال تحریک پوست، توده یا تورم، هموروئید خارجی، افتادگی هموروئید داخلی، تگ‌های پوستی و شکاف‌های مقعدی و پارگی‌های کوچک در مقعد باشند.

دکتر هموروئید همچنین ممکن است وجود خون در مدفوع را بررسی کند. همچنین برای تشخیص هموروئید داخلی معمولا یک معاینه رکتوم انجام می‌شود. این کار در مطب پزشک با یک انگشت دستکش دار و روغن کاری شده (معاینه رکتوم تحتانی به نام معاینه رکتوم دیجیتال) و آنوسکوپ (لوله ای روشن که چند اینچ در مقعد قرار داده می‌شود تا به پزشک کمک کند تا هر گونه مشکلی را در داخل مقعد ببیند) انجام می‌شود.

در صورت نیاز به بررسی‌های بیشتر پزشک شما همچنین ممکن است آزمایش‌های اضافی را برای رد سایر علل خونریزی توصیه کند، به خصوص اگر سن شما بالای 40 سال باشد.

راه‌های درمان هموروئید

در برخی موارد علائم هموروئید حتی بدون درمان پس از چند روز از بین می‌رود. در غیر این صورت، درمان بر تسکین درد متمرکز است. قبل از استفاده از داروی هموروئید حتما با پزشک صحبت کنید. در اینجا مواردی وجود دارد که می‌توانید برای کمک به کاهش علائم هموروئید انجام دهید:

• حمام های گرم بگیرید.
• بعد از هر بار اجابت مزاج مقعد خود را تمیز کنید. این کار را با دستمال زدن به آرامی با دستمال توالت مرطوب یا پدهای مرطوب شده مانند دستمال مرطوب نوزاد انجام دهید.
• برای از بین بردن تورم از کمپرس یخ استفاده کنید.
• از استامینوفن، ایبوپروفن یا آسپرین برای کمک به تسکین درد استفاده کنید.
• کرم حاوی لیدوکائین را روی آن ناحیه بمالید.
• برای خارش یا درد می‌توانید از کرم‌های حاوی هیدروکورتیزون استفاده کنید.

سایر روش‌های درمان

اگر علائم پس از استفاده از این داروها به مدت یک هفته بهبود نیافت، فرد باید با پزشک صحبت کند. گزینه‌های غیر جراحی شامل موارد زیر است:

بستن باند لاستیکی: این روش برای هموروئید داخلی شامل بستن یک نوار لاستیکی در انتهای هموروئید برای مسدود کردن جریان خون به آن است. بعد از چندروز هموروئید یا کوچک می‌شود یا می‌افتد.

اسکلروتراپی: در طی این روش، پزشکان مایعی را به هموروئید داخلی تزریق می‌کنند. این یک اسکار ایجاد می‌کند که جریان خون را به هموروئید قطع می‌کند و باعث کوچک شدن آن می‌شود.

لیزر بواسیر: عمل لیزر هموروئید یکی از بهترین و پیشرفته ترین روش‌های درمان این عارضه در سال‌های اخیر شناخته شده که نتایج موفقیت آمیز و قطعی به همراه دارد. طی این عمل جراحی سرپایی، با استفاده از اشعه لیزر و بدون اینکه بیمار خونریزی و دردی احساس کند زائده را حذف می‌کنند.

درمان بواسیر با لیزر با استفاده از بی حسی موضعی انجام می‌شود و برای درمان انواع هموروئید کاربردی است.

هموروئیدکتومی یا جراحی: جراحی ممکن است شامل حذف کامل هموروئید خارجی یا پرولاپس داخلی هموروئید باشد. این روش به عنوان هموروئیدکتومی شناخته می شود. جراحی هموروئید با ریسک عود مجدد و دوران نقاهت نسبتا طولانی همراه است و مراقبت‌های بعد از عمل بخش مهمی از این درمان به حساب می‌آید.

پیشگیری

تغییرات سبک زندگی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به هموروئید کمک کند. این شامل موارد زیر است:

داشتن یک رژیم غذایی سالم: خوردن مقدار زیادی غذاهای غنی از فیبر، مانند میوه ها، سبزیجات و غلات کامل، می تواند به نرم نگه داشتن مدفوع کمک کند. مصرف مکمل های فیبر OTC و هیدراته ماندن نیز می تواند یبوست را کاهش دهد.

اجتناب از زور زدن: فرد باید سعی کند هنگام استفاده از توالت زور نزند. زور زدن به وریدهای قسمت تحتانی رکتوم فشار وارد می کند.

رفتن به دستشویی در صورت نیاز: بهتر است از انتظار برای استفاده از توالت پرهیز کنید. هر چه فرد بیشتر منتظر بماند، مدفوع خشک‌تر می‌شود.

فعالیت بدنی منظم: ورزش به حرکت مدفوع در روده کمک می‌کند و باعث منظم‌تر شدن حرکات روده می‌شود.

حفظ وزن متوسط: اضافه وزن خطر ابتلا به هموروئید را افزایش می‌دهد.