نقرس بیماری خطرناکی است چون باعث آسیب به مفاصل بدن می شود. یکی از داروهای مؤثر برای درمان نقرس داروی آلوپورینول می باشد. این مقاله با استناد به مجلات معتبر پزشکی سراسر دنیا، شما را با آلوپورینول، عوارض، طرز مصرف اصولی و همه نکات مهم دیگر آشنا می کنیم.
آلوپورینول چیست؟
- برای درمان سطح بالای اسید اوریک در خون (Hyperuricemia) استفاده می شود.
- تحت نام تجاری Zyloprim و Aloprim به فروش می رسد.
- آلوپورینول یک مهارکننده زیستین اکسیداز است به این معنی که از تبدیل پورین به اسید اوریک توسط آنزیم زانتین اکسیداز جلوگیری می کند.
- اگر اسید اوریک کمتر از پورین ساخته شود، اسید اوریک کمتری در خون وجود خواهد داشت.
اسید اوریک چیست؟
اسید اوریک ترکیبی آلی است که از شکستن مولکول های پورین بوجود می آید. پورین ها گروه مهمی از مولکول ها در سلول های انسانی هستند و وظایف بسیار متفاوتی دارند. بعضی از آنها به عنوان بلوک های سازنده در DNA استفاده می شوند. بقیه به عنوان مولکول های حامل استفاده می شوند. برخی هم توسط سلول ها برای تهیه ی انرژی از مواد غذایی استفاده می شوند. هنگامی که سلول ها دیگر نیازی به پورین ندارند، توسط آنزیمی به نام زانتین اکسیداز خرد می شوند. این آنزیم پورین را به اسید اوریک تبدیل می کند. اسید اوریک به جریان خون منتقل و توسط کلیه ها از بدن دفع می شود.
حتماً بخوانید: ضربان قلب نرمال، کم و زیاد، 5 باور غلط راجب آن و همه نکات مهم
چرا Hyperuricemia به درمان نیاز دارد؟
اگر چه اسید اوریک مولکول طبیعی است که باید در خون وجود داشته باشد، ولی غلظت های بالای آن می تواند خطرناک باشد. به این دلیل که اسید اوریک در خون به خوبی تجزیه نمی شود. هنگامی که سطح اسید اوریک در خون بالا برود، مولکول ها می توانند به یکدیگر متصل شوند و کریستال ها را تشکیل دهند. بسته به جایی که کریستال ها تشکیل می شوند، شرایط مختلفی ایجاد می شود.
1-نقرس
در بسیاری از افراد، زمانی که کریستال های اسید اوریک در داخل مفصل تشکیل شوند نقرس به وجود می آید. سیستم ایمنی کریستال های اسید اوریک مفصل را خطرناک تشخیص می دهند. سیستم ایمنی بدن هنگامی که کریستال های اسید اوریک تشکیل می شوند، دفاعی عظیم ایجاد می کند. گلبول های سفید زیادی به محل مورد نظر می روند و سعی می کنند کریستال ها را از بین ببرند.
سیستم ایمنی کریستال های اسید اوریک را در مفصل خطرناک تشخیص می دهد. سلول های ایمنی بدن در برابر کریستال های اسید اوریک، دفاعی عظیم دارند. آنها به گلبول های سفید بیشتری نیاز دارند و سعی می کنند کریستال ها را از بین ببرند که باعث قرمزی، تورم و درد شدید می شود.
واکنش ایمنی ممکن است برای مدت طولانی ادامه یابد و بسیار شدید باشد. اگر التهاب شدید باشد، واکنش ایمنی که منجر به شکست کریستال ها می شود، می تواند شروع به از بین بردن بدن فرد کند. واکنش ایمنی می تواند به قدری قوی باشد که حتی استخوان را هم تجزیه کند.
2- سنگ کلیه و بیماری کلیوی
تشکیل کریستال های اسید اوریک در کلیه باعث ایجاد سنگ کلیه می شود. دانشمندان کاملا مطمئن نیستند که این کار چگونه انجام می شود. برخی از داده ها نشان می دهد که کریستال های اسید اوریک یک پایه برای کریستال های اکسید کلسیم تشکیل می دهند. هنگامی که کریستال های اکسید کلسیم شروع به شکل گیری می کنند، کریستال می تواند به سنگ کلیه تبدیل شود.
همچنین سطح بالای اسید اوریک در خون هم مستقیما به کلیه ها آسیب می رساند. اسید اوریک توانایی کلیه ها برای فیلتر کردن خون و تنظیم فشار خون را کاهش می دهد و باعث بروز بیماری کلیوی و فشار خون بالا می شود.
مطلب مشابه: 4 تا از بهترین و جدیدترین قرص های دفع سنگ کلیه با کمترین عوارض
3- بیماری قلب و عروقی
سطح بالای اسید اوریک به دیواره های شراین آسیب می رساند. وقتی که دیواره های شریان ها آسیب دیدند، مستعد ایجاد پلاک هستند. تشکیل پلاک در دیواره شريان پایه و اساس بیماری های قلبی عروقی است. بیماری های قلبی عروقی می تواند منجر به حملات قلبی و سکته شود.
4- بیماریهای دیگر
دانشمندان شواهدی یافته اند که ممکن است هیپو آرکسیمی نقش مهمی در پیشرفت بیماری های زیر داشته باشد:
- نارسایی احتقانی قلب
- دیابت نوع 2
- چاقی
با این حال، هنوز کاملا مشخص نیست که چگونه اسید اوریک به این بیماری ها مرتبط است.
میزان اسید اوریک بالا چقدر است؟
مقدار اسید اوریک در خون اکثر افراد حدود 5/.0 تا 1 میلی گرم بر دسی لیتر است.
سطح اسید اوریک کمتر از 6/0 میلی گرم بر دسی لیتر (357 میکرومتر در دسی لیتر) ایمن است. غلظت اسید اوریک بالاتر از 8/6 میلی گرم در دسی لیتر (404 میکرومتر در دسی لیتر) باعث تشکیل کریستال های اسید اوریک می شود. اگر آلوپورینول به شما داده شود، پزشک می خواهد اسید اوریک شما کمتر از mg / dl 6.0 شود.
چگونه سطح اسید اوریک زیاد می شود؟ راه های متعددی وجود دارد که سطح اسید اوریک در خون زیاد می شود.
رژیم غذایی
گیاهان و حیوانات مانند انسان ها از پورین ها برای کمک به سلول هایشان استفاده می کنند. هنگامی که انسان ها سبزیجات و گوشت زیادی را مصرف می کنند، مقدار پورین ها در بدن افزایش می یابد. هنگامی که سلول های بدن تمام این پورین های اضافی را تجزیه می کنند، می تواند باعث بروز هیپوآرکسیمی شود. غذاهایی که می توانند میزان اسید اوریک را افزایش دهند عبارتند از:
- گوشت
- ماهی
- لبنیات
- آبجو
- مشروب
- مواد قندی
آلوپورینول و درمان سرطان
پزشک ممکن است که آلوپورینول را به عنوان بخشی از درمان سرطان تجویز کند تا مانع از افزایش میزان اسید اوریک در هنگام مرگ سلول های سرطانی شود. اینکار معمولاً برای محافظت از کلیه ها انجام می شود. همچنین می تواند از شریان ها محافظت کند و از ابتلا به حمله نقرس در طول درمان جلوگیری کند.
آلوورینول و درمان اختلالات ژنتیکی
اختلال ژنتیکی دو مشکل زیر را شامل می شود:
- پورین های اضافی
- تجزیه بسیاری از پورین ها
هر دو میزان اسید اوریک در خون را افزایش می دهند و در این حالت ممکن است پزشک آلوپورینول را برایتان تجویز کند.
همچنین بخوانید: نقرس چیست؟ انواع، علایم، رژیم غذایی، درمان قطعی و تصاویر
کاربرد آلوپورینول
- پیشگیری از شیوع نقرس
- آلوپورینول در طول بیماری نقرس تجویز نمی شود.
- زیرا آلوپورینول در اوایل مصرف کریستال های جدید ایجاد می کند. اگر این اتفاق در طول بیماری نقرس رخ دهد، می تواند تحت کنترل در آوردن علائم را دشوارتر کند.
- آلوپورینول بعد از اینکه علائم اولین یا دومین حمله نقرس توسط داروهای دیگر (معمولا داروهای ضد التهابی، استروئیدها و یا اپیوئید) کنترل شد، تجویز می شود.
- آلوپورینول برای مصرف طولانی مدت به منظور کاهش اسید اوریک و جلوگیری از حملات جدید تجویز می شود.
- جلوگیری از سنگ کلیه
- برای افرادی که سنگ کلیه و سطح اسید اوریک بالا دارند هم آلوپورینول تجویز می شود.
- آلوپورینول مقدار اسید اوریک را که باید به داخل ادرار برسد، کاهش می دهد. کاهش میزان اسید اوریک در ادرار به جلوگیری از تشکیل کریستال ها کمک می کند.
- اگر مقدار کمی کریستال اسید اوریک تشکیل شود، احتمال کمتری دارد که اکسید کلسیم از آن ها به عنوان پایه ای برای تشکیل سنگ کلیه استفاده کند.
دوز مصرفی آلوپورینول
بزرگسالان: جلوگیری از نقرس
- دوز مناسب آلوپورینول، کمترین مقداری است که قادر به کم کردن سطح اسید اوریک و رساندن آن به زیر 6 میلی گرم بر دسی لیتر است.
- معمول ترین دوز 200-300 میلی گرم برای یک روز است.
- اگر برای پایین آوردن سطح اسید اوریک شما به زیر 6 میلی گرم بر دسی لیتر کافی نیست، دوز افزایش خواهد یافت تا وقتی که پزشک مقدار موثر را پیدا کند.
- حداکثر مقدار آلوپورینول که باید در یک روز مصرف شود، 800 میلی گرم است.
- هر دوز بیش از 300 میلی گرم در روز، در دوزهای مختلف و کوچک تر برای مصرف در همان روز داده خواهد شد.
بزرگسالان: محافظت از کلیه در طول درمان سرطان
- آلوپورینول تجویز شده برای محافظت از کلیه ها در طول درمان سرطان، بالاترین مقداری است که می تواند تجویز شود.
- در بیشتر موارد، پزشک 600 یا 800 میلی گرم در روز برای دو یا سه روز بعد از درمان تجویز می کند.
بزرگسالان: مصرف با بیماری کلیوی
- اگر هر گونه کاهش عملکرد کلیه دارید، احتمالا دوز اولیه آلوپورینول به شما داده می شود که کمتر از 200 میلی گرم در روز است.
- اگر علائم بیماری کلیوی بیشتر مشخص باشد، دوز آلوپورینول پایین تر خواهد بود. اگر عملکرد کلیوی شما بیش از حد دچار اختلال شود، ممکن است نتوانید آلوپورینول مصرف کنید.
کودکان
- کودکان معمولاً از آلوپورینول برای محافظت از کلیه ها در طول درمان سرطان استفاده می کنند.
- اگر کودک زیر 6 سال باشد، پزشک معمولا 150 میلی گرم در روز تجویز می کند.
- کودکان 6 تا 10 ساله معمولا 300 میلی گرم در روز دریافت می کنند.
- کودکان بالای 10 سال می توانند دوزهای بالاتر آلوپورینول را دریافت کنند.
همچنین بخوانید: علائم دیابت نوع 1 و 2 در بزرگسالان و عکسهای واضح (تحقیقات جدید)
عوارض جانبی آلوپورینول
شایعترین عوارض جانبی آلوپورینول عبارتند از:
- ناراحتی معده و مشکلات گوارشی
- حمله حاد نقرس
- راش پوستی
سایر عوارض جانبی شامل:
- خواب آلودگی
- تب
- واکنش های پوستی شدید
- ریزش مو
- کاهش تعداد گلبول های قرمز و سفید
- التهاب کبدی
- زردی
- تغییرات در عملکرد سیستم ایمنی
- التهاب دیواره های رگ های خونی
واکنش شدید تر به آلوپورینول، سندرم حساسیت آلوپورینول است. علائم این سندرم شامل:
- تب
- خارش پوستی شدید
- فعال سازی بیش از حد گلبول های سفید (ائوزینوفیل ها)
- التهاب کبدی
- نارسایی کلیه
این علائم ممکن است با نارسایی چندگانه و مرگ همراه شود.
تداخلات دارویی آلوپورینول
داروهای کمی با آلوپورینول تداخل دارند. هنگام مصرف آلوپورینول با هر یک از شش داروی زیر، باید احتیاط کنید:
- آزاتیوپرین و مركاپتوپورين: هر دوی این داروها توسط آنزیم زانتین اکسیداز تجزیه می شود. هنگامی که زانتین اکسیداز توسط آلوپورینول مهار می شود، بدن نمی تواند این داروها را تجزیه کند و باعث افزایش سطح آزاتیوپرین یا مركاپتوپورين می شود.
- وارفارین و تئوفیلین: هر دو این داروها در کبد متابولیزه می شوند. آلوپورینول می تواند باعث تغییرات در عملکرد کبد شود. اگر این اتفاق بیفتد، سطح وارفارین و تئوفیلین در خون افزایش می یابد و خطرناک است.
- آمپی سیلین: مصرف آلوپورینول با آمپی سیلین خطر ابتلا به بثورات پوستی را افزایش می دهد.
- سیکلوفسفامید: مصرف همزمان آلوپورینول و سیکلوفسفامید باعث می شود استخوان ها گلبول قرمز و سفید کمی تولید کنند.
حتما بخوانید: اسید اوریک، فواید، عوارض، درمان خانگی میزان بالای آن و نکات مهم
رژیم غذایی
اگر مکرر به سنگ کلیه دچار می‌شوید، پزشک ممکن است به شما بگوید که رژیم غذایی خاصی را رعایت کنید. این رژیم ممکن است حاوی مقدار کمی پروتئین حیوانی (گوشت)، سدیم، شکر و غذاهای غنی از اگزالات (مانند اسفناج، چغندر، کرفس و لوبیا سبز) باشد.
رژیم غذایی شما همچنین باید سرشار از فیبر نیز باشد و باید مقدار زیادی آب بنوشید. همچنین باید کلسیم دریافتی خود را مدیریت کنید.
سوالات متداول
چه مدت طول می کشد تا آلوپورینول میزان اسید اوریک را کاهش دهد؟ اگر پزشک دوز مناسب را برایتان پیدا کرده باشد، معمولا یک تا سه هفته طول می کشد تا سطح اسید اوریک شما کمتر از 6 میلی گرم بر میلی لیتر شود.
آیا باید با آلوپورینول و کلشی سین را با هم مصرف شود؟ اگر پزشک آلوپورینول و کلشی سین را با هم تجویز کند، باید هر دو را با هم مصرف کرد. آلوپورینول و کلشی سین به دو روش مختلف از بازگشت علائم نقرس جلوگیری می کنند. آلوپورینول مقدار اسید اوریک خون را کاهش می دهد و باعث می شود که از تشکیل کریستال های اسید اوریک جلوگیری شود. استفاده از آلوپورینول و کلشی سین به هم کمک می کنند که علائم نقرس برنگردند.
اگر مصرف آلوپورینول متوقف شود چه اتفاقی می افتد؟ مصرف دارو را قطع نکنید، زیرا ممکن است سطح اسید اوریک در خون افزایش پیدا کند که شما را در معرض خطر حمله قلبی یا سنگ کلیه قرار می دهد. همچنین خطر بیماری های قلبی عروقی، دیابت، بیماری کلیوی، چاقی و فشار خون بالا را افزایش می دهد.
