به مصرف داروهای HIV (ایدز) در عرض 72 ساعت (سه روز) اولیه بعد از تماس احتمالی با ویروس اچ آی وی برای جلوگیری از ابتلا به ایدز “پروفیلاکسی بعد از تماس (PEP)” گفته می شود. PEP فقط باید در شرایط اضطراری به کار گرفته شود و نباید جایگزین استفاده منظم از سایر روش های پیشگیری از ابتلا به اچ آی وی شود. این روش برای افرادی که مرتبا در معرض ابتلا به ویروس اچ آی وی قرار می گیرند در نظر گرفته نشده و فقط در شرایط خاصی استفاده می شود.
ظرف 72 ساعت بعد از تماس احتمالی با اچ آی وی باید پروفیلاکسی بعد از تماس شروع شود. هر چه زودتر این اتفاق بیفتد خطر ابتلا به اچ آی وی هم کمتر می شود. اگر پزشک برای شما PEP تجویز کرده باید تا 28 روز هر روز داروهای HIV مصرف کنید.
PEP چیست؟
PEP مخفف post-exposure prophylaxis و به معنی پروفیلاکسی پس از تماس است. کلمه “پروفیلاکسی” به معنای پیشگیری یا کنترل گسترش عفونت یا بیماری می باشد. به طور کلی PEP به مصرف داروهای HIV در عرض 72 ساعت یا 3 روز بعد از تماس با ویروس اچ آی وی اشاره می کند.
نکته مهم اینجاست که این روش جایگزین روشهای پیشگیری از ابتلا به ایدز مثل استفاده مداوم از کاندوم در طول رابطه جنسی نیست. به روشهای پیشگیری از ابتلا به ایدز PrEP گفته می شود که با PEP متفاوت است. PEP برای کسانی تجویز می شود که احتمال می رود با ویروس ایدز تماس داشته اند. از این افراد خواسته می شود تا 28 روز هر روز داروی خاصی مصرف کنند تا به ایدز مبتلا نشوند.
راههای انتقال ایدز از رابطه دهانی (یافته های جدید)
چه افرادی باید از PEP استفاده کنند؟
افرادی که HIV منفی هستند یا نمی دانند به ایدز مبتلا شده اند یا نه و در 72 ساعت گذشته فعالیتهای زیر را انجام داده اند با دستور پزشک باید داروهای ضد اچ آی وی مصرف کنند:
- کسانی که احتمالا در طول رابطه جنسی به ویروس ایدز آلوده شده اند.
- افرادی که از سوزن مشترک برای تزریق مواد مخدر یا دارو استفاده کرده اند.
- کسانی که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته اند.
- افرادی که در محل کار (مثل بیمارستان) به ویروس ایدز آلوده شده اند.
اگر فکر می کنید در 3 روز گذشته به ویروس اچ آی وی آلوده شده اید فورا به پزشک مراجعه کنید.
PEP چه زمانی باید شروع شود؟
پروفیلاکسی بعد از تماس باید ظرف 72 ساعت (3 روز) بعد از تماس احتمالی با ویروس اچ آی وی شروع شود. هر چه زودتر این روش شروع شود بهتر است. تحقیقات نشان می دهد اگر این کار بعد از 72 ساعت انجام شود به احتمال زیاد تاثیری در پیشگیری از ابتلای فرد به ایدز نخواهد داشت.
پزشک داروهای لازم را بر اساس وضعیت شما تجویز می کند و شما باید تا 28 روز به مصرف آنها ادامه بدهید.
بلد باشید: ایدز چگونه به وجود می آید و چه علایمی دارد؟
PEP چقدر در پیشگیری از ابتلا به ایدز موثر است؟
اگر این روش به درستی و در زمان مناسب به کار گرفته شود تا حد زیادی موثر خواهد بود؛ اما نه صد در صد. هر چه زودتر مصرف داروهای ایدز در فرد آلوده شروع شود بهتر است و موفقیت آن هم بیشتر خواهد بود. در طول درمان استفاده از سایر روشهای پیشگیری از ایدز مثل استفاده از کاندوم هنگام رابطه جنسی و استفاده از سوزن جدید و استریل موقع تزریق دارو بسیار مهم است.
آیا PEP عوارض جانبی ایجاد می کند؟
مصرف داروهای درمان ایدز باعث بروز عوارض جانبی در برخی افراد می شود؛ اما این عوارض خطرناک و کشنده نیستند. در صورتی که پزشک برایتان این روش را توصیه کرده و دچار عوارض جانبی آزار دهنده شدید یا این عوارض از بین نرفتند پزشک را در جریان بگذارید. (منبع علمی این مطلب)
بهترین زمان آزمایش ایدز، مدت زمان جواب، خواندن نتایج و نمونه برگه
نکات مهم درباره ایدز که باید بدانید
- HIV (ویروس نقص ایمنی بدن انسان) سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند و بنابراین مبارزه بدن با عفونت سخت می شود
- HIV درمان مشخصی ندارد اما میتوان این بیماری را توسط داروهای روزانه مدیریت کرد
- افراد مبتلا به HIV با مصرف این داروها میتوانند عمری سالم و طولانی داشته باشند
- اگر HIV درمان نشود منجر به AIDS (نشانگان اکتسابی کمبود ایمنی) میشود
- ایدز زمانی ایجاد میشود که سیستم ایمنی در مبارزه با عفونتها تضعیف شده باشد.
- فراموش نکنید که HIV با ایدز متفاوت است. بیشتر افرادیکه در استرالیا با HIV زندگی میکنند و تحت مراقبت هستند ایدز ندارند.