اختلال اوتیسم نوعی اختلال در فعالیت مغز و اعصاب و ایجاد اختلال در رشد است معمولا این اختلال از18 ماهگی مشخص میشود و با اختلال در مهارتهای اجتماعی و واژگانی خود را نشان میدهد. در واقع اختلال اوتیسم مهارتهای تفکر، یادگیری، حل مشکلات و کلام کودکان مبتلا را دچار مشکل میکنند.عوامل دقیق و مشخصی از این اختلال هنوز مشخص نشده اما عامل وراثت و عوامل محیطی به عنوان عوامل آن شناخت میشود در ادامه به بررسی جامع این اختلال میپردازیم.
از هر 68 کودک یک نفر به اختلال طیف اوتیسم (ASD) مبتلا است. که میزان شیوع در پسران بیشتر از دختران است.
نکته: صدها تصویر از بیماری اوتیسم را از اینجا مشاهده کنید (کلیک کنید)
عوامل ایجاد اختلال اوتیسم
1-ژنتیک
ژن های مختلفی در اوتیسم دخیل است. به عبارت دیگر برای بعضی از کودکان، اوتیسم ممکن است به علت اختلال ژنتیکی نظیر سندرم رت و سندرم X باشد. برای برخی دیگر هم تغییرات ژنتیکی (جهش ژنتیکی) می تواند ریسک ابتلا به اوتیسم را افزایش دهد.هنوز ژن های دیگر ممکن است رشد مغز یا ارتباط بین سلول های مغز را تحت تاثیر قرار دهد و یا شدت علائم اوتیسم را تغییر دهد. بعضی از جهش های ژنتیکی ارثی است در حالیکه برخی دیگر خود به خود اتفاق می افتد.
2- عوامل محیطی
عوامل محیطی نظیر عفونت های ویروسی، داروها، مشکلات حین بارداری و یا آلودگی هوا در ابتلا به اوتیسم ممکن است موثر باشند اما هنوز میزان تاثیر این عوامل ثابت نشده است.
حتما بخوانید: چطور بفهمم که کودک من اوتیسم دارد؟ بعد از آن چه کنم؟
انواع اوتیسم
1-سندروم آسپرگر:
- سطح بالایی از توانایی در زمینهی مهارتهای کلامی و عملکردی
- توانایی استفاده موثر از زبان دارند.
2- اختلال اوتیستیک:
- توانایی عملکردی در یک طیف خاص(از ضعیف تا قوی)
3- اختلالهای فراگیر رشد:
- توانایی عملکردی مانند اختلال اوتیستیک از سطح متوسط تا قوی
4- سندروم رِت:
- بیشتر در زنان اتفاق می افتد
- توانایی عملکردی ضعیفی دارند.
5- اختلال انسجامگسیختگی کودکی:
- در سنین قبل از مدرسه و کودکان نوپا
- از دست دادن مهارت های اجتماعی و زبانی
- توانایی عملکردی ضعیف
حتما بخوانید: اوتیسم چیست؟ پدر و مادر چطور آن را تشخیص دهند؟
اوتیسم بزرگسالان
افرادی که در کودکی مبتلا به اوتیسم بودند در بزرگسالی نیز این اختلال را به همراه دارند. این افراد معمولا علائم را در محیط کار و یا تحصیل از خود نشان میدهند. ولی ممکن است گاهی نیز به درستی تشخیص داده نشوند و روانپزشک بیماری هایی مانند وسواس ، اسکیزوفرنی و یا عقب مانده ذهنی را تشخیص دهد اوتیسم در بزرگسالان دو شاخصه مهم که یکی ایجاد مشکل در ارتباطات و تعاملات و دیگری رفتارهای تکراریست.
راه های تشخیص اوتیسم
1-ارزیابی رشد عصبی
ارزیابی رفتاری، شناختی و رشدی دقیقی برای تایید تشخیص، برآورد شدت بیماری و ارائه توصیههای درمانی و تغییر مدرسه انجام میشود. این ارزیابی در مراحل تشخیصی بعد نقش تعیین کننده دارد.
2- ارزیابی پزشکی
انجام آزمایش های ژنتیک برای تشخیص صددرصدی و یا ارزیابی اختلالاتی مانند اختلال میتوکندری همچنین دستور انجام آزمایشهایی مانند آزمایشهای بررسی سموم، عفونت، بیوشیمی و ایمنی میدهند. گرفتن نوار مغزی EEG باکیفیت طولانی مدت برای ارزیابی فعالیت تشنجی غیرقابل تشخیص در معاینات بالینی حتی در کودکانی بسیار مهم است که هیچ گاه تشنج بالنی در آنان مشاهده نشده است
علائم اوتیسم
1-اختلال در ارتباطات و تعاملات اجتماعی:
- مشکل درک زبان بدن دیگران و عدم توانایی در بهبود زبان بدن خود
- چالش در بحث ها و گفتگو ها
- چالش در انجام کارهای گروهی
- درک نکردن لحن و صبحت افراد
- مشکل ایجاد ارتباط چشمی، درک دید و تفکر اطرافیان و
- مشکل در ابراز احساسات و هم دلی
- مشکل در دوست یابی
2- اختلال پردازش حسی:
- معمولا این افراد اختلال پردازش حسی دارند. آن ها آشنایی با افراد جدید را مساوی با حس های جدید مثل بو و رنگ و… میدانند و به همین دلیل علاقه ای به ایجاد روابط جدید ندارند.
3- مشکلات ذهنی ثانویه:
- رفتارهای اجباری-وسواسی
- ترس
- اضطراب از فعالیت های روزانه و تعاملات اجتماعی در میان بزرگسالانی
- افسردگی ناشی از انزوا
4- رفتارهای کلیشه ای و تکراری:
- هرگز سفر نمی کنند
- غذاهای جدید را امتحان نمی کنند و به رستوران های جدید نمی روند.
- داشتن یک چک لیست روزانه
- در صورت بر هم خوردن نظم زندگیشان دچار اضطراب میشوند.
- تنها از مسیرهای آشنای ذهن خودشان از مکانی به مکان دیگر می روند.
حتما بخوانید: بیماری اوتیسم در کودکان، علائم، درمانهای جدید و نکات مهم دیگر
تنها روشهای درمان اوتیسم بزرگسالان
- کاردرمانی: آموزش های مهارت هایی برای زندگی مستقل مانند: لباس پوشیدن، غذا خوردن، حمام کردن و ارتباط با دیگران
- درمان یکپارچگی حسی: آموزش برقراری ارتباط با اطلاعات حسی مانند: تصاویر، صداها و بوها. هم چنین کمک به کودک در تحمل صداهایی که دوست ندارد و همچنین لمس شدن
- گفتار درمانی: آموزش ارتقای مهارت های ارتباطی. آموزش مهارت های کلامی
- سیستم ارتباطی تبادل تصویر(PECS): استفاده از سمبل های تصویری برای ارتقای مهارت های ارتباطی. استفاده از تکنیک سوال و جواب و گفتگو کردن
- رویکردهای تغذیهای: بعضی درمانهای تغذیهای توسط درمانگران قابل اعتماد توسعه یافته است. این درمان به طور کامل اثبات نشده است.
داروهای شیمیایی درمان اوتیسم
متاسفانه داروی خاصی برای درمان اوتیسم وجود ندارد.اما داروهایی مانند:
- داروهای ضدافسردگی
- آمفتامین برای کاستی توجه
- ویتامین و مکمل
- کیلیت فلزات سنگین
- آنتی بیوتیک و ضدقارچ
- درمان با اکسیژن پرفشار
تجویز میشوند.
نکات تکمیلی
- ازدواج در افراد اوتیسمی ممکن است اتفاق بیفتد اما در صورتی که دامنه ارتباط آن ها به گونه ای باشد که تمایل به ایجاد ارتباط حسی وجود داشته باشد.
- افراد اوتیسم خلاق و موفق در زمینه هنر و موسیقی هستند.
- این افراد توانایی زندگی مستقل و حتی توانایی اداره کسب و کار را نیز دارند(بستگی به طیف اختلال).
- اضطراب یکی از مشکلات شایع در میان بزرگسالان مبتلا به اُتیسم است. این اضطراب ممکن است خود را در اشکال مختلف مانند مشکلات توجه و تمرکز،کنترل خود،اشتغال ذهنی به یک موضوع و یا افسردگی نشان دهد.
نکته: صدها تصویر از بیماری اوتیسم را از اینجا مشاهده کنید (کلیک کنید)
ویدیوی کوتاه کاربردی
