اوتیسم طیف گسترده‌ای از اختلالات مغزی است که معمولا در کودکان دیده می‌شود. اوتیسم توانایی فرد برای برقراری ارتباط با دیگران را کاهش می‌دهد. این ناتوانی ممکن است خفیف یا شدید باشد. اوتیسم در پسران پنج برابر بیشتر از دختران است. دقت کنید که اوتیسم یک اختلال است نه بیماری.
” طیف” چه معنایی دارد؟
طیف در بیماری اوتیسم به دامنه گسترده‌ای از اختلال‌ها اشاره دارد. سه اختلال اوتیسم عبارتند از: اختلال کیفی، اختلال ارتباطی و اختلال تکرار. اختلال اوتیسم شامل اختلال سندرم آسپرگر نیز می‌شود که علائم و نشانه‌های خفیف تری دارد.
اوتیسم می‌تواند در سنین مختلف توسعه یابد. برخی از نوزادان ممکن است علائم اولیه اوتیسم را نشان دهند، در حالی که بقیه ممکن است 15 تا 30 ماه به طور طبیعی رشد کنند.
چه چیز باعث اوتیسم می‌شود؟
محققان هنوز نمی‌دانند علت اصلی اوتیسم چیست. آن ها فقط می‌دانند که اوتیسم باعث اختلال در عملکرد مغز می‌شود. همچنین برخی مواد سمی و مخدر نیز می‌تواند باعث این اختلال شوند. به طور مثال: اسید والپروئیک، تالیدومید و عفونت در دوران بارداری باعث افرایش خطر ابتلا به اوتیسم در نوزادان شود.
آیا اوتیسم ژنتیکی است؟ ژنتیک ممکن است نقش مهمی ایفا کند. اوتیسم معمولا در خانواده‌های خاص که مشکلات خاص ژنتیکی دارند رخ می‌دهد.
واکسن باعث ایجاد اوتیسم نمی‌شود: هیچ ارتباطی بین اوتیسم و واکسن‌های دوران کودکی نیست.
اوتیسم در بین خواهران و برادران: امکان تشخیص اختلال اوتیسم در طول سال‌ها افزایش یافته است. محققان دریافتند که در بین خواهران و برادران، امکان ابتلا به اوتیسم برای هر فرد 18.7 درصد است؛ اما برای دوقلوها این عدد متفاوت است و برای هر فرد معادل 75 درصد است.
اوتیسم و مدرسه: کودکان مبتلا به اوتیسم می‌توانند در مدرسه تحصیل کنند. این افراد می‌توانند به طور رایگان آموزش ببینند. ممکن است والدین احساس کنند که فرزندشان نمی‌تواند در مدرسه موفق عمل کند؛ اما برخلاف تصور آن‌ها کودک می‌تواند بسیار موفق باشد.
حتما بخوانید: چطور بفهمم که کودک من اوتیسم دارد؟ بعد از آن چه کنم؟
علائم اوتیسم
موارد زیر علائم رایج اوتیسم است، اما ممکن است کودکانی که اوتیسم ندارند نیز این علائم را از خود نشان دهند.
- انجام حرکات تکراری با بدن خود مثل تکان دادن
- اجتناب از تماس فیزیکی
- اجتناب از تماس چشمی
- با تاخیر جواب دادن
- تکرار سخنان
- اجتناب از تغییرات کوچک
- عدم تعامل با همسالان
علائم اولیه اوتیسم قابل تشخیص هستند. اگر والدین یا پزشکان قادر به تشخیص اوتیسم باشند، درمان می‌تواند تا حد زیادی به کودک کمک کند. نشانه‌های اوتیسم معمولا بین 12 تا 18 ماه ظاهر می‌شوند. علائم اولیه ممکن است به عنوان نشانه‌هایی از یک کودک خوب باشد، زیرا رفتار این کودکان بسیار آرام است.
رفتار‌های مرتبط با اوتیسم در نوزادان
- اجتناب از تماس چشمی
- پاسخ ندادن به صدای والدین
- حرف نزدن کودک تا سن 1 سالگی
- واکنش نشان ندادن به شنیدن اسم‌شان
- در پاسخ به رفتار دیگران لبخند نخواهند زد
بعضی از کودکان مبتلا به اوتیسم با رسیدن به سن دو سالگی، مهارت‌های زبانی خود را از دست می‌دهند. بعضی دیگر از کودکان ممکن است کلمات را به طور مرتب تکرار کنند. از دیگر علائم اوتیسم آن است که کودک اسباب بازی خود را به طور مرتب و با نظمی خاص بچیند. کودکان اوتیسم در ارتباط با همسالان خود اعتماد به نفس کافی ندارند و به همین خاطر از برقراری ارتباط خودداری می‌کنند.
نشانه‌های دیگر اوتیسم
علائم جسمی اوتیسم عبارتند از: عدم هماهنگی اعضای بدن، ضعف در هنگام ورزش، یبوست و خواب ضعیف.
حتما بخوانید: اوتیسم چیست؟ پدر و مادر چطور آن را تشخیص دهند؟
چگونه اختلال اوتیسم مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
بعضی مناطق در مغز کودکان اوتیستیک، تکامل کافی پیدا نکرده اند. پژوهشگران می گویند، ام آر آی (MRI) یا پرتونگاری با استفاده از امواج تشدید یافته مغناطیسی؛ درکودکان مبتلایان به اوتیسم نشان می دهد که انشعابات انتهایی سلول های عصبی، در مناطقی از مغز آنان که به برقراری ارتباط با دیگران مربوط است، از پیچیدگی و درهم تنیدگی معمول و کافی برخوردار نیستند. علاوه بر این در اشخاص مبتلا به اوتیسم، جریان خون در محل انشعابات انتهایی ذکر شده بیش از حد انتظار است.
برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم دارای مغز بزرگ تری نسبت به اندازه طبیعی آن هستند؛ اما یافته‌ها متناقض است. پیشرفت‌های آینده در مطالعات مغزی ممکن است درک ما را از نقش مغز در اوتیسم افزایش دهد.
تشخیص اختلال اوتیسم
از آن جا که اختلالات اوتیسم از خفیف تا شدید است، بسیاری از کودکان به زودی تشخیص داده نمی‌شوند. تشخیص اوتیسم ممکن است دشوار باشد زیرا برای کودکان تنها آزمایش خون مجاز است، بنابراین درمان ممکن است سال‌ها به تاخیر بیفتد. بسیاری از پزشکان اطفال می‌توانند اوتیسم را قبل 2 سالگی تشخیص دهند. پزشک از والدین می‌پرسد که کودک چگونه بازی می‌کند یا این که چگونه صحبت می‌کند.
تشخیص اوتیسم: مشکلات گفتاری
در طی تشخیص بیماری، پزشک متوجه می‌شود که چگونه کودک به صدای والدین، لبخند و سایر محرک‌ها واکنش می‌دهد. ارتباطات و نحوه سخن گفتن کودک برای ارزیابی رفتار او باید سنجیده شود. آزمون‌های شنوایی، گفتار و رفتار مشخص می‌کند کودک در چه سطحی از این اختلال قرار گرفته است.
تشخیص اوتیسم: مهارت‌های اجتماعی ضعیف
بخش عمده‌ای از تشخیص اوتیسم، تعیین مهارت‌های اجتماعی است. یکی از ویژگی‌های بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم، ناتوانی در نگاه کردن به دیگران حتی پدر و مادرشان است. کودکان مبتلا به اوتیسم معمولا بر روی اشیا تمرکز می‌کنند و عملا افراد دیگر را به مدت طولانی نادیده می‌گیرند. اگر این کودکان بتوانند ارتباط برقرار کنند، اغلب مانند ربات‌ها و بدون احساس حرف می‌زنند.
تشخیص اوتیسم: ارزیابی
یک ارزیابی جامع می‌تواند در تشخیص کودک مبتلا کمک کند. این ارزیابی ممکن است شامل بررسی رفتار، پیشرفت کودک و مصاحبه با والدین باشد. آزمایش ژنتیک، آزمایش سیستم عصبی و ارزیابی جامع، سه معیار مهم در تشخیص است.
سندرم آسپرگر
در سال 2013 سندرم آسپرگر وارد دسته اختلال‌های اوتیسم شد. افراد دارای این سندرم عملکرد بالایی دارند اما در ارتباط با دیگر افراد با مشکل مواحه هستند. این افراد نمی‌توانند احساسات خود را نشان دهند و از تماس چشمی اجتناب می‌کنند اما توانایی تمرکز بر روی وظایف خود را دارند.
درمان بیماری اوتیسم
1-درمان اوتیسم: برنامه‌های رفتاری
امکان درمان اوتیسم وجود دارد. این درمان شامل چیدن برنامه‌های رفتاری برای شخص مبتلا به اوتیسم است که شامل آموزش برقراری ارتباط با دیگران، اجتناب از رفتار‌های منفی و ضد اجتماعی است. این برنامه‌ها برای بهبود رفتار و ارتباطات بسیار موثر است.
2- درمان اوتیسم: آموزش و پرورش
قانون تعلیم و تربیت افراد معلول، مجاز به تعیین نحوه ارائه خدمات آموزشی به کودکان زیر 3 سال مبتلا به اوتیسم است. با توجه به قانون تعلیم و تربیت، بدون توجه به شدت معلولیت، برنامه مناسبی برای این افراد وجود دارد.
3- درمان اوتیسم: دارو
اگرچه دارویی برای درمان اوتیسم وجود ندارد ولی برای از بین بردن بعضی علائم آن می‌توان از دارو کمک گرفت. این داروها شامل رییزرپیدون، آریپیپازول، داروهای ضد تشنج و فلوکستین است.
حتما بخوانید: رنگ و بافت مدفوع تان چه هشداری راجب سلامتی می دهد؟ (بزرگسالان و کودکان)
4- درمان اوتیسم: تطابق با محیط
همانطور که قبلا توضیح داده شد، کودکان مبتلا به اوتیسم، ممکن است به محرک‌هایی مثل صدا، نور، طعم و بوها حساس باشند. بعضی کودکان ممکن است با کوچک ترین محرکی تحریک شوند. این کودکان می‌توانند برای تطابق با محیط آموزش ببینند. یک درمانگر حرفه‌ای می‌تواند ادراک حسی کودک را ارزیابی کند تا بتواند طرحی برای تطابق با محیط اطراف او ایجاد کند.
5- تکنولوژی برای درمان اوتیسم
اخیرا دنیای تکنولوژی طرحی برای درمان کودکان مبتلا به اوتیسم ارائه داده است که به آن ها کمک می‌کند راحت تر با دیگران ارتباط برقرار کنند. این طرح به کودک کمک می‌کند تا مستقل شود و عملکرد او را بهبود میابد. این برنامه ممکن است روی گوشی‌های تلفن یا رایانه‌های شخصی اجرا شود که توانایی سخن گفتن با کودک را دارد.
6- رژیم غذایی افراد مبتلا به اوتیسم
یک رژیم متعادل همراه با برخی مکمل‌های ویتامین برای کودکان مبتلا به اتیسم توصیه می‌شود. بسیار مهم است که این افراد رژیم غذایی خوب داشته باشند زیرا برخی بیماران با داشتن رژیم غذایی مناسب، علائم خوبی را از خود نشان می‌دهند. برخی از این افراد از یبوست رنج می‌برند و برخی دیگر ممکن است اقدام به خوردن کاغذ یا خاک کنند. یک رژیم غذایی مناسب باعث کاهش علائم اوتیسم می‌شود.
مطالعات انجام شده، نشان می‌دهد که افراد مبتلا به اتیسم باید یک رژیم غذایی بدون کازئین و گلوتن داشته باشند. گلوتن در موادی مثل گندم و جو وجود دارد و کازئین در شیر و لبنیات یافت می‌شود. حتی برخی کودکان اوتیستیک ممکن است نسبت به این مواد غذایی حساسیت داشته باشند. مزایای این رژیم غذایی عبارتند از:
- صحبت کردن بیشتر
- بهبودی تعامل اجتماعی
- کاهش رفتار‌های خودمحور و خودخواهانه
- افزایش تمرکز
- بهبود خواب و عملکرد ایمنی
- افزایش آگاهی
7- روشهای بی تاثیر در درمان اوتیسم
هیچ درمان قطعی و دارویی برای اوتیسم وجود ندارد با این حال بعضی والدین با انجام کارهای خودسرانه، سعی می‌کنند کودک خود را درمان کنند. باید توجه داشته باشید که هر گونه اشتباه کوچک برای کودک بسیار خطرناک است. انجمن‌های زیادی در ارتباط با اتیسم هستند که می‌توانند به شما کمک کنند.
حدود 70 درصد کودکان مبتلا به اتیسم از مشکلات خواب رنج می‌برند. احمالا این کودکان از کمبود ملاتونین در بدن رنج می‌برند. دوز‌های پایین ملاتونین کمک می‌کند تا این کودکان بهتر بخوابند. مطالعات نشان می‌دهد که ملاتونین عوارض جانبی ندارد.
حتما بخوانید: 10 خطر پنهان در منزل برای سلامتی افراد خانواده که باید بدانید!
موفقیت افراد مبتلا به اوتیسم
اختلال اوتیسم لزوما به این معنی نیست که فرزند شما نمی‌تواند زندگی مستقل و مفیدی داشته باشد. افرادی که علائم خفیف تا متوسط اوتیسم را دارند می‌توانند دانشگاه بروند و درس بخوانند. نکات زیر برای خانواده‌هایی است که فرزند مبتلا به اوتیسم دارد:
- حواس‌تان به آرامش کودک باشد و او را دور از صدا و نور شدید بگذارید.
- به او کارهای ساده بدهید تا انجام دهد.
- بگذارید مشاور به او کمک کند.
- بدون قید و شرط او را دوست داشته باشید
- با او صبورانه برخورد کنید
