کلردیازپوکساید هیدروکلراید (Chlordiazepoxide hydrochloride) دارویی متعلق به دسته داروهایی به نام بنزودیازپین (benzodiazepine) است که برای کنترل اختلالات اضطرابی و تسکین کوتاه مدت علائم اضطراب، ترک اعتیاد حاد به الکل و دلهره و اضطراب قبل از عمل تجویز می شود. این دارو که با نام تجاری لیبریوم (Librium) و به صورت کپسول های خوراکی 5، 10 و 25 میلی گرمی در دسترس است فقط با نسخه پزشک ارائه می شود. توصیه می شود که کلردیازپوکساید را در دمای اتاق (بین 20 تا 25 درجه سانتیگراد) نگهداری کنید.
از جمله داروهای دیگری که در دسته دارویی بنزودیازپین ها قرار می گیرند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دیازپام (والیوم)
- فلورازپام (دالمان)
- کلونازپام (کلونوپین)
- لورازپام (آتیوان)
کلردیازپوکساید ضد اضطراب، آرامبخش، محرک اشتها و تسکین دهنده دردهای خفیف است. هنوز دقیقا مشخص نیست که این دارو چطور عمل می کند؛ اما آنچه از داروهای گروه بنزودیازپین به دست آمده نشان می دهد که این قبیل داروها فعالیت گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) در مغز را افزایش می دهند. GABA نوعی انتقال دهنده عصبی بازدارنده است که با مهار سیگنالهای خاصی در مغز باعث کاهش فعالیت سیستم عصبی بدن می شود. داروهای بنزودیازپین مثل کلردیازپوکساید اثر این انتقال دهنده را بیشتر می کنند.
عوارض جانبی کلردیازپوکساید چیست؟
مصرف این دارو می تواند باعث بروز عوارض جانبی زیر شود:
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- گیجی
- اختلال در کنترل عضلات (آتاکسی)
- مشکلات پوستی
- ورم کردن
- بی نظمی های جزئی در پریود
- حالت تهوع
- یبوست
- اختلالات حرکتی
- کاهش میل جنسی
عوارض جدی و خطرناک کلردیازپوکساید نیز که نیاز به مراجعه به پزشک دارد عبارتند از:
- اختلالات خونی
- زردی
- اختلال در عملکرد کبد
یک داروی جایگزین: ونلافاکسین –کاربرد، عوارض، نحوه مصرف و سایر نکات مهم
دوز مصرفی کلردیازپوکساید چقدر است؟
دوز مصرفی بزرگسالان:
- برای درمان اختلال یا علائم اضطراب خفیف تا متوسط: 5 تا 10 میلی گرم خوراکی 3 تا 4 بار در روز.
- برای درمان اختلال یا علائم اضطراب شدید: : 20 تا 25 میلی گرم خوراکی 3 تا 4 بار در روز.
- برای کنترل اضطراب و دلهره قبل از عمل جراحی: 5 تا 10 میلی گرم خوراکی 3 تا 4 بار در روز در روزهای قبل از جراحی.
دوز مصرفی کودکان:
- برای درمان علائم اضطراب در کودکان 6 ساله تا نوجوانان: معمولا 5 میلی گرم 2 تا 4 بار در روز.
- در صورت لزوم ممکن است پزشک دوز مصرفی را به 10 میلی گرم و 2 تا 3 بار در روز افزایش بدهد.
- کلردیازپوکساید برای کودکان زیر 6 سال تجویز نمی شود.
دوز مصرفی سالمندان:
- معمولا 5 میلی گرم 2 تا 4 بار در روز.
عوارض کلردیازپوکساید، کاربرد و نحوه استفاده آن
تداخلات دارویی کلردیازپوکساید
مصرف برخی داروها و مکملها در طول استفاده از کلردیازپوکساید روی عملکرد این دارو تاثیر می گذارد. از آنجایی که کلردیازپوکساید توسط آنزیم هایی به نام سیتوکروم P450 3A4 در کبد تجزیه یا متابولیزه می شود، مصرف داروهای مهار کننده این آنزیم باعث افزایش غلظت کلردیازپوکساید می شود و خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می دهد.
به طور کلی برخی از داروهایی که نباید با کلردیازپوکساید مصرف شوند عبارتند از:
- آمیودارون (Cordarone)
- برخی از انواع داروهای ضد HIV
- فلوکونازول (Diflucan)
- ایتراکونازول (Sporanox)
- کتوکونازول (Nizoral)
- میکونازول (Monistat)
- سایمیتدین (Tagamet)
- کلاریترومایسین (Biaxin)
- کاربامازپین (Tegretol)
- ریفامپین (Rimactane)
- فنی توئین (Dilantin)
- مخمر گل راعی (St. John’s)
کاربرد کلرودیازپوکساید، عوارض و روش مصرف اصولی
آیا مصرف کلردیازپوکساید در دوران بارداری و شیردهی بی خطر است؟
خیر. کلردیازپوکساید جزو داروهاییست که مصرف آن به خاطر احتمال آسیب به جنین در دوران بارداری توصیه نمی شود. علاوه بر این از آنجایی که این دارو در شیر مادر هم ترشح می شود و به کودک می رسد، نباید در دوران شیردهی استفاده شود.
