ریتم ضربان قلب انسان در حالت عادی منظم است. گاهی اوقات مشکلاتی پیش می آید که باعث بهم خوردن این ریتم طبیعی میشود، مثلا ضربان قلب تندتر یا آهسته تر از همیشه می زند. در این حالت می گویند آریتمی قلب رخ داده است.
به ضربان قلب نامنظم یا غیرنرمال آریتمی میگویند. ضربان قلب تعداد تپشهای قلب در 60 ثانیه است. برای گرفتن ضربان قلب انگشت خود را روی مچ دست یا روی گردن خود قرار داده و تعداد تپشها در 60 ثانیه را یادداشت کنید. این عدد نشاندهنده میزان ضربان قلب شما است.
ضربان قلب روی الکتروکاردیوگرام
یک دستگاه الکتریکی برای نشان دادن ضربان قلب است. هر تپش قلب روی این دستگاه به صورت یک موج نشان داده میشود. اگر ضربان قلب بین 50 تا 100 باشد، نرمال محسوب میشود. اگر بیش از 100 باشد، بالا محسوب میشود و اگر از 50 کمتر باشد پایین محسوب میشود.
همچنین بخوانید: آنژیوگرافی قلب چیست؟ مراقبت های قبل و بعد آن، فیلم و نکات مهم
سیستم الکتریکی قلب
بطن (محفظه بالایی قلب) و دهلیز (محفظه پایینی قلب) بهصورت یکپارچه عمل میکنند و باعث پمپاژ خون توسط قلب میشوند. سیستم الکتریکی قلب یک منبع قدرتمند است که اینکار را ممکن میکند. آنچه در یک ضربان قلب نرمال تاثیرگذار است به این شرح است:
ضربان قلب غیر نرمال ممکن است در یک قلب سالم نیز اتفاق بیفتد. آریتمی ممکن است بخاطر مصرف مواد و داروهایی مخصوص رخ دهد مثل کافئین، نیکوتین، الکل، کوکائین، داروهای رژیمی و داروهای سرفه و سرماخوردگی. شرایط احساسی مثل شوک، ترس و یا استرس نیز میتواند باعث ضربان قلب نامنظم شود.
در اکثر موارد، توجه به توصیههای پزشک برای درمان آریتمی کافی است. در غیر اینصورت، داروها و فرایندهای زیادی برای درمان ضربان قلب غیرنرمال (آریتمی) وجود دارد.
حتما بخوانید: هولتر قلب، نتايج، طرز استفاده و همه نکات مهم دیگر
انواع آریتمی
- تند دلی: ضربان قلب بالای 100 تپش در هر دقیقه است.
- ضربان قلب پایین: ضربان قلب پایین تر از 60 تپش در هر دقیقه.
- آریتمی فوق بطنی: آریتمی در بطن رخ میدهد.
- آریتمی دهلیز: آریتمی در دهلیز رخ میدهد.
- آریتمی بیماری: وجود بیماری قلبی منجر به آریتمی میشود.
علایم آریتمی چیست؟
آریتمی ممکن است بدون علامت باشد. دکتر با گرفتن ضربان یا گوش دادن به ضربان قلب میتواند وجود آریتمی را تشخیص دهد. از علایم آریتمی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- احساس سنگینی در قلب
- احساس تیر کشیدن قلب
- سر گیجه
- کوتاهی تنفس
- ناراحتی قفسه سینه
- احساس خستگی شدید
دلایل وقوع آریتمی
از عوامل وقوع آریتمی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- بیماریهای وریدی
- فشار خون بالا
- وقوع تغییرات در ماهیچه قلب
- مشکلات دریچه قلب
- عدم بالانس الکرولیتهایی مثل سدیم یا پتاسیم در خون
- حمله قلبی
- فرایند درمانی پس از جراحی قلب
مطلب مهم: همه بیماری های قلبی عروقی و خطرناک ترین آنها که باید بشناسید!
درمان آریتمی
با توجه به پایین بودن یا بالا بودن ضربان قلب و یا گرفتگی قلب، روش درمان آریتمی متفاوت است. از موارد زیر برای درمان آریتمی استفاده میشود:
دارو: برای پیشگیری، متوقف ساختن و یا کنترل آریتمی داروهایی مثل: amiodarone، flecainide، tocainide و …
کاردیوورژن: استفاده از شوک الکتریکی برای برگرداندن ضربان قلب به حالت نرمال. برای اینکار یا باید بیهوش باشید یا از مسکن استفاده کرده باشید.
همچنین بخوانید: علائم ناراحتی قلبی که از حالت بدن میتوان فهمید + انواع مشکل قلبی
از بین بردن فروکاو: یک روش درمانی که تحت عمل بیهوشی انجام گرفته و در آن بافتی که باعث آریتمی میشود برداشته میشود.
تنظیم کننده ضربان قلب: دستگاه کوچکی که با باتری کار میکند و تحت بیهوشی موضعی زیر قفسه سینه قرار داده میشود، این دستگاه با تولید سیگنالهای الکتریک به تنظیم ضربان قلب کمک میکند.
ICD: یک قطعه کوچک که مشابه تنظیم کننده ضربان قلب است و در مواقع مورد نیاز با شوک دادن به قلب باعث تنظیم ضربان قلب میشود.
ویدیوی کوتاه زیر را حتما ببینید
