سم زدایی دیجیتال یک بازه زمانی است که در آن فرد سعی می کند میزان استفاده خودش از دستگاه های دیجیتال را متوقف کند یا کاهش بدهد. فرقی نمی کند این مساله فقط مختص حذف یک شبکه اجتماعی از روی گوشی شما باشد یا حذف کامل تمام وسایل دیجیتالی از زندگی تان؛ به هر حال درجات مختلف این سم زدایی می تواند با استرس جمع شده در بدن و ذهن شما ناشی از استفاده مدام از فناوری که متاسفانه به یک واقعیت اجتناب ناپذیر زندگی مدرن امروزی تبدیل شده است مقابله کند.
کم کردن استفاده از گوشی های هوشمند تلفن همراه مزایای بیشماری دارد که از میان آنها می توان به کاهش استرس، افزایش علاقه به فعالیت های زندگی واقعی و خواب بهتر اشاره کرد. ما در این مطلب به شما کمک می کنیم تا مسیر سم زدایی دیجیتالی را به خوبی طی کنید و از مزایای آن بهره مند شوید. خیلی خب، بیایید شروع کنیم!
4 مزیت سم زدایی دیجیتالی
برخی از مزایای کنار گذاشتن وسایل الکترونیکی عبارتند از:
1- افزایش سلامتی جسمی و روحی: اعتیاد به فناوری باعث می شود شما اغلب اوقات ثابت و بی تحرک باشید، چون بیشتر وقتها وسایل الکترونیکی به صرف توجه و تمرکز کامل نیاز دارند. کنار گذاشتن این وسایل ذهن و بدن شما را آزاد می کند و انگیزه بیشتری برای فعالیت و تحرک به شما می دهد. علاوه بر این، کاهش یا قطع استفاده از این دستگاهها فشار را از روی چشمهای شما برمیدارد و توجه به پیرامونتان را هم بیشتر می کند.
2- بهبود کیفیت خواب: نور آبی تابیده شده از صفحه نمایش وسایل الکترونیکی باعث مختل شدن خواب شما می شود، مخصوصا اگر لپ تاپ، گوشی یا سایر وسایلتان را با خودتان به رختخواب ببرید. درست به همین خاطر است که کنار گذاشتن استفاده از تلفن همراه در اتاق خواب به حل مشکلات خواب شما کمک می کند.
3- کاهش استرس و مقایسه کردن خود با دیگران: گشت و گذار بیش از حد در شبکه های اجتماعی به خصوص در جوانان باعث می شود تا بیشتر خودشان را با دیگران مقایسه کنند. همین مساله خودش منجر به اضطراب، کاهش اعتماد به نفس و کاهش انگیزه در زندگی اجتماعی افراد شود. سم زدایی دیجیتالی نوعی خودمراقبی است که باعث برطرف شدن برخی از عوارض جانبی استفاده از وسایل الکترونیک می شود.
4- گسترش چشم اندازها: سم زدایی دیجیتالی دنیای واقعی و ملموس بیرون از گوشی ها را به مردم یادآوری می کند و توجه آنها را به سمت ابعاد و جنبه های مهمتر زندگی که خارج از صفحات نمایش دستگاههای الکترونیکی وجود دارند جلب می نماید. این کار افراد را به سمت ارتباط با عزیزانشان و فعالیت های فرهنگی یا سفر کردن ترغیب می کند.
چه زمانی به سم زدایی دیجیتالی نیاز داریم؟
نشانه های واضحی وجود دارد که به شما اعلام می کنند به سم زدایی دیجیتالی نیاز دارید. این نشانه ها شامل موارد زیر می شوند:
- ارتباط تلفن با استرس: اگر متوجه شده اید وقتی گوشی تلفنتان کنارتان نیست یا به آن دسترسی ندارید دچار استرس و اضطراب می شوید؛ یعنی شما دچار وابستگی مضر به این فناوری شده اید. کنار گذاشتن برخی پلتفرم ها یا عدم استفاده تفریحی از گوشی باعث کمتر شدن اضطراب شما می شود.
- مشکل در خوابیدن: اگر قبل از خواب زمان زیادی را صرف استفاده از گوشی می کنید و در عین حال دچار کم خوابی یا خواب بی کیفیت هم شده اید، پس وقتش رسیده که این عادت مضر را ترک کنید. نور آبی ساطع شده از صفحه گوشی شما مغزتان را بیدار نگه میدارد و روی چرخه خواب شما اثر منفی می گذارد. این اتفاق نه تنها باعث بروز احساس خستگی در شما می شود، بلکه سلامت جسمی و روانی شما را هم تحت تاثیر قرار می دهد.
- کاهش اعتماد به نفس: “ترس از دست دادن فرصتها” که با نام “FOMO” هم شناخته می شود و غرق شدن در انبوه لایکها و دنبال کننده ها در شبکه های اجتماعی، باعث تشدید احساس عدم اعتماد به نفس در افرادی که با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند می شود. استفاده از شبکه های اجتماعی این احساسات منفی را افزایش می دهد. اولین قدم برای بهبودی، کاهش زمان استفاده از شبکه های اجتماعی و تعیین پارامترها و معیارهای خاص برای افرادیست که آنها را دنبال می کنید.
- مشکل در حفظ ارتباطات حضوری: اگر حتی موقع صحبت کردن رو در رو با دیگران با گوشی خودتان ور می روید و مدام در آن سرک می کشید، بهتر است بدانید که زمان قطع استفاده از آن فرا رسیده است. اگر این کار را نکنید، روابط شما با دیگران در معرض خطر قرار می گیرند و حتی ممکن است دوستانتان را از دست بدهید.
مطلب مهم: باید ها و نبایدها برای تقویت چشم
چگونه سم زدایی دیجیتالی را انجام بدهیم؟
سم زدایی دیجیتالی برای هر کسی فرق می کند؛ اما یکسری قوانین کلی یکسان برای همه وجود دارد. برای شروع سم زدایی، نکات زیر را دنبال کنید:
1- موقعیت و اهداف خودتان را در نظر بگیرید: روند سم زدایی دیجیتالی را با بررسی زمینه هایی که در آنها به فناوری نیاز دارید شروع و اهداف واقع بینانه برای خودتان تعیین کنید. دنبال عواقب منفی استفاده از فناوری مثل کاهش کیفیت خواب و از دست رفتن توجه و تمرکزتان بگردید. تصمیم بگیرید که کدام بخش زندگی تان به بیشترین میزان تمرکز نیاز دارد و ببینید چه محدودیت هایی باید برای خودتان بگذارید. علاوه بر این باید مدت زمان دوره سم زدایی را هم تعیین کنید.
2- از کارهای کوچک شروع کنید: کارهایی کوچکی که با اهدافتان همسو هستند انجام بدهید. کنار گذاشتن یکدفعه و ناگهانی فناوری کار سختی است، پس باید این کار را آهسته و پیوسته انجام بدهید. مثلا اگر می خواهید خواب خوبی داشته باشید سعی کنید موقع خواب گوشی تان را چک نکنید، اگر مدام خودتان را با دیگران در شبکه های اجتماعی مقایسه می کنید، برای استفاده از این شبکه محدودیت بگذارید، اگر در روابط حضوری و رو در رو به مشکل خورده اید، موقع صحبت با دوستانتان، گوشی را روی حالت «مزاحم نشوید» بگذارید. این قدمهای کوچک به شما کمک می کنند تا کم کم تغییرات پایداری ایجاد کنید.
3-فعالیت های سالم را به زندگی خود اضافه کنید: وقتی زمان کمتری صرف استفاده از وسایل الکترونیکی کنید، وقت بیشتری برای دنیای واقعی و سرگرمیهای واقعی خواهید داشت. بنابراین می توانید این زمان را با اعضای خانواده تان سپری کنید، به کلاسهای مورد علاقه تان بروید، آشپزی کنید یا هنر جدیدی یاد بگیرید. برای برنامه هایی که به آنها علاقه دارید برنامه ریزی کنید و وقتتان را با کارهای مفید و پربار بگذرانید.
4- پیشرفتتان را ارزیابی کنید: بررسی کنید و ببینید روند سم زدایی دیجیتال شما چطور پیش می رود. آیا در محل کار یا مدرسه استرس کمتری دارید؟ آیا خواب بهتری دارید؟ یک دفتر بردارید و افکار و احساسات مثبت خودتان در این دوره را یادداشت کنید. به این ترتیب هم پیشرفتتان را ردیابی می کنید و هم انگیزه بیشتری برای ادامه خواهید داشت.
5-رو به جلو حرکت کنید: وقتی دوره سم زدایی دیجیتال شما به پایان رسید، به دستاوردها و چیزهای مثبتی که در این دوران یاد گرفتید فکر کنید. به این فکر کنید که کم کردن یا حذف زمان استفاده از دستگاههای الکترونیکی چه تاثیراتی روی زندگی شما داشته است و از این داده ها برای رو به جلو حرکت کردن و ادامه دادن این روند استفاده کنید. اگر زمان استفاده از شبکه های اجتماعی را کم کرده اید و احساس آرامشتان بیشتر شده، سعی کنید این برنامه ها را به طور کامل حذف کنید. اگر خوابتان بهتر شده، سعی کنید از این به بعد دیگر هیچ وقت وسایل الکترونیکی را وارد اتاق خوابتان نکنید.
شما لیاقتش را دارید
شما لیاقت آرامش، شادی و احساسات خوب و مثبت را دارید، پس آن را با وقت گذرانی در شبکه های اجتماعی یا استفاده بیش از حد از وسایل الکترونیکی از دست ندهید. امیدواریم که مطلب امروز ما جرقه ای باشد برای حرکت شما به سمت یک زندگی با کیفیت تر، آرامتر و رضایت بخش تر.
