بیماری سالک معروف به لیشمانیوز یک بیماری است که بوسیله پشه ای در خاک بوجود می آید. در این مطلب با کمک یافته های جدید پزشکی شما را با همه نکات مهم که باید بدانید آشنا می کنیم.
دو نوع متفاوت از سالک وجود دارد که عبارتند از:
1- سالک جلدی
این فرم فقط پوست را تحت تاثیر قرار می دهد. شایع ترین شکل این بیماری است. شما می بینید که زخم های پوستی در محل گزش مدام گسترش می یابند. در سراسر جهان، هر سال حدود یک ونیم میلیون مورد جدید وجود دارد.
حتما بخوانید: برای تقویت سیستم ایمنی بدن خود این 9 غذا را مصرف کنید!
2- سالک احشایی یا سیستمیک
این فرم تمام بدن شما را تحت تاثیر قرار می دهد و معمولا دو تا هشت ماه دوره نهفتگی دارد. باعث کاهش تعداد سلول هایی است که برای مبارزه با بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرند. هر سال در سراسر جهان حدود نیم میلیون مورد جدید وجود دارد.
موارد لیشمانیوز در هر قاره به جز قطب جنوب و استرالیا گزارش شده است. همچنین موارد لیشمانیوز در پرسنل نظامی گزارش شده است. در ایالات متحده اغلب موارد لیشمانیوز از مهاجران یا مسافران از کشورهای دیگر وارد می شوند.
علائم سالک
علائم سالک جلدی عبارتند از:
- تنفس دشوار
- زخم پوستی که خیلی دیر بهبود می یابد
- خونریزی بینی، آبریزش بینی و گرفتگی بینی
- مشکلات بلع
- زخم در دهان، لثه ها، لب ها، زبان، بینی داخل بینی و بینی
علائم سالک احشایی عبارتند از:
در کودکان این نشانه ها به طور ناگهانی شروع می شوند.
- اسهال
- سرفه
- استفراغ
- تب
در بزرگسالان، تب میتواند همراه این موارد باشد:
- از دست دادن اشتها
- خستگی
- ضعف
- دلپیچه
- عرق شبانه
- داشتن پوست خاکستری، تیره
- موهای نازک
- کاهش وزن
- کمبود خون
- بزرگ شدن کبد و طحال
- داشتن سطح بالایی از سلول های ایمنی
بعضی از افراد مبتلا به لیشمانیوز بدون علامت هستند، به این معنی که آنها نشانه ای ندارند و نمی دانند که انگل در بدنشان وجود دارد.
چرخه زندگی
ده مرحله در چرخه زندگی عامل این بیماری وجود دارد. پنج مرحله اول انسانی است و پنج مرحله بعدی شنفلی است.
مرحله 1 – حشره این ماده را( promastigotes) را در پوست یک فرد تزریق می کند.
مرحله 2 – نوتروفیل ها به سرعت به محل نیش زدن مهاجرت میکنند.
مرحله 3 – ماکروفاژ ها انگل ها را مصرف می کنند.
مرحله 4 – در این مرحله promastigotes داخل ماکروفاژها به amastigotes تبدیل می شود.(مرحله تشخیصی)
مرحله 5 – این یکی دیگر از مرحله تشخیصی است که amastigotes در سلول های مختلف از جمله ماکروفاژ چند برابر می شود.
مرحله 6 – پشه ماکروفاژ آلوده را هنگام نیش زدن میخورد.
مرحله 7 – این زمانی است که پرواز شن و ماسه سلول های انگل خورده است.
مرحله 8 – amastigotes در روده پشه به promastigotes تبدیل می شود.
مرحله 9 – promastigotes ها تقسیم می شوند و سپس به قسمت جلویی دستگاه گوارش پشه منتل میشوند.
مرحله 10 – مرحله عفونت است که پشه انسان را نیش میزند
علل
علت این بیماری از نوعی پشه در خاک است. تقریبا بیست و یک گونه دارد که بر انسان ها تاثیر می گذارد.این پشه ها با نیش زدن حیوانات ویا انسانی که با این انگل عفونی شده اند ، حامل بیماری میشود.
تشخیص توسط پزشک
آزمایش های مختلفی وجود دارد که می تواند برای کمک به تشخیص بیماری های لیشمانیوز انجام شود. همچنین ممکن است پزشک با انجام یک معاینه فیزیکی و پیدا کردن نشانه هایی از گره های لنفاوی تشخیص دهد. پزشک همچنین یک تاریخ پزشکی از نیش زدن با پشه میگیرد. برخی از آزمایشهایی که ممکن است پزشک انجام دهد عبارتند از:
- کشت ، پوست که در آن بافت در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرد تا انگل را شناسایی کند.
- کشت مغز استخوان
- یک آزمایش شناسایی آنتی بادی
- PCR
- شمارش گلبول های خون
- تست سرولوژیک
درمان دارویی
درمان میتواند متفاوت باشد. داروهای اصلی که برای درمان لیشمانیوز استفاده می شوند، ترکیبات حاوی آنتیموان هستند. دو مورد از این داروها عبارتند از:
- سیتوبوگلوکونات سدیم
- آمفوتریسین B به صورت داخل وریدی برای درمان لیشمانیوز احشایی.
- کتوکونازول است که به صورت خوراکی داده می شود
- میلتفوسین
- پارومومایسین
اگر زخم ها باعث ناراحتی شما شود، ممکن است نیاز به جراحی پلاستیک داشته باشید. اگر بیمار مبتلا به لیشمانیوز ویروسی است که مقاوم به دارو است، ممکن است طحال را از بین ببرند. اگر فردی مبتلا به لیشمانیوز جلدی باشد، همیشه درمان نمی شود،بلکه اقدامات برای جلوگیری از روند بیماری ست.
درمان سنتی و گیاهی
بر طبق WHO، سه کشور آسیای جنوب شرقی (هند، نپال و بنگلادش) در آستانه مقابله در جنگ علیه لیشمانیوز احشا و ریشه کن کردن آن قرار دارند. اینجا به مواردی اشاره میکنیم که میتوانند به درمان آن کمک کنند.
- جینسنگ هند: جینسنگ هندی دارای خواص ضد باکتریایی است و باعث مرگ سلول های لیشمانیا می شود راجب جینسینگ بیشتر بخوانید!
- سیر: توانایی سیر برای درمان لیشمانیوز در یک مطالعه نشان داده شد. راجب سیر بیشتر بخوانید!
- ریحان: برای قدرت ضد میکروبی گسترده آن مشهور است. مطالعات نشان داده است که اثرات ایمنی آن نیز به بهبود بیماری کمک می کند. راجب ریحان بیشتر بخوانید!
