وجود موجودات میکروسکوپی در طول دوره 1665-83 توسط دو عضو انجمن سلطنتی، رابرت هوک و آنتونی ون لیووان هوک کشف شد. در کتاب میکروگرافیا (1665)، هوک اولین تصویر منتشر شده از یک میکروگانیسم، میکروارگانیسم Mucor را ارائه داد. بعدها لیوون هوک، پروتئوزا میکروسکوپی و باکتری ها را مشاهده و توصیف کرد. این کشف مهم با اختراع میکروسکوپ ساده توسط هوک و لیوون هوک انجام شد که اشیاء را از اندازه ی 25 تا 250 برابر بزرگ تر نشان می داد.
پس از گذشت بیش از 150 سال، میکروسکوپ ابزاری مهم در تشخیص میکروب ها جهت علت بیماری های عفونی و بازیافت عناصر شیمیایی در بیوسفر(زیست کره) شد.
میکروب چیست؟
میکروب یا “ارگانیسم میکروسکوپی” موجود زنده و بسیار کوچکی است که با چشم غیر مسلح دیده نمی شود و باید از میکروسکوپ برای دیدن آنها استفاده کنیم. میکروب انواع مختلفی دارد:
- باکتری
- آرکی
- قارچ ها
- پروتیست
- ویروس ها
- جانداران میکروسکوپی
بدن انسان مکانی برای انواع میکروب ها می باشد. گیاهان میکروسکوپی نیز میکروب ها را در بردارند، گرچه عموما در بدن انسان زندگی نمی کنند.
1- باکتری
باکتری ها موجودات بسیار کوچک تک سلولی هستند که هسته و دیواره سلولی ساخته شده از peptidoglycan ندارند. باکتری ها مستقیماً از اولین موجودات زنده در زمین می باشند و شواهد فسیلی نشان می دهند که حدود 3.5 میلیارد سال قدمت دارند.
اکثر باکتریها بسیار کوچکتر از سلول های ما هستند، هرچند تعداد کمی از آنها بسیار بزرگ ترند و بعضی نیز کوچک تر از ویروسها می باشند. آنها معمولا اندام های غشایی پیچیده (مانند هسته، میتوکندری، رتیکولوم اندوپلاسمی) ندارند، اما دارای غشای خارجی هستند. اکثر باکتری ها با حداقل یک لایه دیواره سلولی احاطه شده اند.
باکتری ها یک گروه عظیم و متنوع هستند. آن ها اشکال، اندازه ها و عملکرد های زیادی دارند و در هر محیطی در این سیاره زندگی می کنند.
2- آرکی
آرکی، ارگانیسم میکروسکوپی تک سلولی است که هیچ هسته ای ندارد و غشای بیرونی آن حاوی لیپیدهای منحصر به فرد است. روی سطح آرکی شبیه باکتری ها به نظر می رسد: می توانند اندازه و شکل مشابه داشته باشند، مواد ژنتیکی آنها شبیه دایره و فاقد اندام هستند، و در محیط های مشابه زندگی می کنند. اما بیوشیمیایی آرکی ها متفاوت از باکتری های ما می باشند.
حتما بخوانید: بیماری دیفتری -کاشف میکروب و واکسن، علایم، درمان و نکات مهم دیگر
آرکی توسط غشاء ساخته شده از نوعی چربی احاطه شده که در هیچ ارگانیسم یافت نمی شود تشکیل شده است. بیشتر آرکی ها دارای دیواره سلولی هستند، اما بسیار متفاوت از باکتری دیواره سلولی peptidoglycan هستند.
آرکی ها در دورترین محیط ها زندگی می کنند، اما آنها در محیط های غیر مفرط مانند روده و پوست انسان نیز زندگی می کنند.
3- قارچ
قارچ ها هسته تک سلولی یا چند هسته ای با هسته و دیواره های سلولی ساخته شده از کیتین می باشند. آنها همچنین دارای اندام های غشایی شامل میتوکندری می باشند. قارچ ها بر خلاف گیاهان نمی توانند غذای خود را تولید کنند.
قارچ های شناخته شده عبارتند از قارچ ها، قالب ها و مخمرها. مخمرها مانند سلول های کوچک، باکتری ها و سلول های خودمان زندگی می کنند. قالب ها و قارچ ها در واقع بدن های میوه ای قارچ هایی هستند که به مدت طولانی در الیاف میکروسکوپی زندگی می کنند.
قارچ ها تجزیه کننده های مهم در بسیاری از اکوسیستم ها می باشند. سلول های بلند و فیبری آنها می توانند در گیاهان و حیوانات نفوذ کنند، آنها را از بین می برند و مواد مغذی را استخراج می کنند. گونه های متعددی از قارچ ها و بیشتر مخمرها بی خطر هستند و در بدن انسان زندگی می کنند.
4- پروتیست ها
پروتیست ها تک سلولی یا چند سلولی هستند، ارگانیسم میکروسکوپی آنها با هسته سلولی و گیاهان، حیوانات و قارچ ها یکی نیستند. پروتیست چند سلولی به عنوان مستعمره و بدون تخصص زندگی می کنند. پروتیست ها گروه باقی مانده و عجیب و غریب هستند که به گروه های دیگر متصل نمی باشند و تاکسونومیست ها به طور مداوم آنها را سازماندهی می کنند.
حتما بخوانید: سندرم چیست و سندرم های ژنتیکی کدامند؟ چطور آنها را تشخیص دهیم؟
پروتیست ها به واسطه ی آنچه که انجام نمی دهند بیشتر از آنچه که انجام می دهند تعریف می شوند، گروهی بسیار متنوع می باشند. برخی از مواد غذایی خود را با استفاده از کلروپلاست ها می سازند. آنها روش های مختلفی برای حرکت در اطراف دارند، از جمله تاژک و اقدام amoeboid. روش های متعددی برای تکثیر دارند و برخی دوره های پیچیده ای دارند. اما آنها اندام های غشایی پیچیده و غشاء سلولی بیرونی دارند.
چندین پروتیست انگلی می تواند باعث بیماری های مرگ بار، از جمله مالاریا، دیسترانت های آمیبیک و ژیاردیا شود. اما بدن انسان نیز مکانی برای پروتیست های سودمند و خنثی است.
5- ویروس ها
ویروس ها ذرات میکروسکوپی ساخته شده از اسیدهای هسته ای، پروتئین ها و گاهی لیپیدها هستند. ویروس ها نمی توانند به تنهایی خودشان را تکثیر کنند. در عوض، آنها با آلوده ساختن سلول های دیگر و ربودن سلول میزبان دوباره خود را می سازند. ویروس ها اکثرا برای متوقف کردن میزبان خاص و اغلب نوع خاص سلولی در آن میزبان، تخصص دارند. برای مثال، HIV، نوع خاص از سلول های ایمنی را در ابتدا آلوده می کند. دیگر ویروس ها گیاهان، حیوانات، باکتری ها و یا قارچ ها را آلوده می کنند.
از آنجا که توانایی تکثیر به عنوان یک الزام برای زندگی به شمار می آید، برخی از ویروس ها را غیرقابل زندگی می دانند. صرفنظر از این، ویروس ها بخش مهمی از همه اکوسیستم ها، از جمله بدن انسان هستند.
در بدن، ویروس ها نه تنها سلول های ما را آلوده می کند، بلکه میکروب های دیگری نیز در بدن مان زندگی می کنند. ویروس هایی که باکتری را آلوده می کنند باکتریوفاژ نامیده می شود. ویروس هایی که آرکی را آلوده می کنند، به صورت های غیر معمول ظاهر می شوند: برخی از آنها دارای دو دم هستند، بعضی دیگر مانند بطری ها یا گلها می باشند.
6- جانداران میکروسکوپی
جانداران میکروسکوپی نیز میکروب شناخته می شوند. جانداران چند سلولی با انواع مختلف سلول هایی که عملکردهای تخصصی را انجام می دهند. سلول های آنها دارای محفظه های بسته بندی غشایی هستند، از جمله هسته. غشاهای انعطاف پذیر هر سلول را در بر می گیرند، اما سلول های حیوانی دیواره های سلول های سفت و سخت ندارند. در مقایسه با گیاهان، آنها نمی توانند غذای خود را تولید کنند. جانداران میکروسکوپی عمدتا شامل بندپایان، قارچ و روتیفر می باشند.
مایت یک نوع جاندار میکروسکوپی است که می تواند در بدن زندگی کند. این تنندگان عنکبوت مانند در فضاهای تنگ، از جمله فولیکولهای مو، زندگی می کنند. اکثر ما آنها را داریم اما نمی دانیم.
7- گیاهان میکروسکوپی
یک گروه از “میکروب ها” شامل گیاهان میکروسکوپی است. بیشتر گیاهان میکروسکوپی در میان “جلبک های سبز” به عنوان تک سلول ها (بعضی اوقات با تاژک) و یا فیبرهای بلند زندگی می کنند. سلول های گیاهی دارای محفظه های بسته بندی غشایی هستند که توسط غشای بیرونی و دیواره سلولی ساخته شده از سلولز احاطه شده اند و کلرپلاست برای ساخت مواد غذایی خود دارند.
گیاهان میکروسکوپی عموما در بیرون و درون بدن انسان زندگی نمی کنند، اما منابع حیاتی زیادی برای حیوانات در اکوسیستم های آب شیرین دارند. آنها همچنین اکسیژن را آزاد می کنند که برای حیات حیوانات ضروری است.
تعداد میکروب های بدن از تعداد سلولها بیشتر است
بدن انسان با میکروب ها بارور می شود. سلول های باکتریایی 10 برابر سلول های انسانی در درون تان وجود دارد. در حالی که هیچ کس از شمردن آنها ناراحت نیست. بلزر به LiveScience گفت:” تعداد دقیق آنقدر مهم نیست که فکر می کنیم سلول های باکتریایی در بدن ما بیشتر از سلول های انسانی است. ” همانطور که انسان ها تکامل یافته اند، این میکروب ها نیز با آنها تکامل یافته اند. سال 2013 پایان پروژه میکروبیوم انسانی است، یک تلاش پنج ساله از طرف صدها دانشمند برای فهرست میکروبیوم انسان است.
انسان بدون باکتری متولد می شود
با تمام باکتری هایی که درون نسان زندگی می کنند، طبیعی است که به نظر آید انسان ها فقط با آنها متولد می شوند. طبق گفته بلزر، مردم بدون باکتری متولد می شوند که در چند سال اول زندگی آنها به دست می آید. نوزادان اولین دوز میکروب ها را از طریق مادر شان می گیرند. (البته نوزادانی که به وسیله سزارین متولد شده اند، این میکروب ها را به دست نمی آورند. در واقع، مطالعات نشان می دهد که نوزادان بخش سزارینی دارای میکروبیوتا کاملا متفاوت از نوزادان واژینالی هستند و ممکن است بیشتر در معرض خطر انواع خاصی از آلرژی ها و چاقی قرار دارد.)
بلرز می گوید کودک در طول 3 سالگی بیشترین میزان میکروبیم را به خود اختصاص می دهد، در طول زمان متابولیک، ایمنی، شناختی و سیستم تولید مثل نوزادان در حال توسعه است.
باکتری ها می توانند هم خوب و هم بد باشند
احتمالا می دانید در حالی که برخی از میکروب ها می توانند شما را بیمار کنند، برخی دیگر برای حفظ سلامتی تان و دفع عفونت مفید می باشند. گاهی اوقات، باکتری های مشابه می توانند هر دو را انجام دهند.
هلیکوباکتر پیلوری، باکتری که مسئول ایجاد زخم معده است، را در نظر بگیرید. باکتری ها در اکثر جمعیت ها یافت می شوند، اما شیوع آنها به طور پیوسته کاهش می یابد و امروز تنها حدود نیمی از جمعیت جهان آن را دارا می باشند و علائمی ندارند، اما تعداد کمی از آنها زخم های دردناکی در قسمت اسیدی بخش دستگاه گوارش ایجاد می کند (یافته هایی که جایزه نوبل پزشکی در سال 2005 را به دست آورد).
حتما بخوانید: علل اصلی دل درد و دل پیچه و جدیدترین روش های طبیعی-گیاهی درمان
عفونت هلیکوباکترها با آنتی بیوتیک قابل درمان است، اما یک پیچیدگی وجود دارد: بلرز و همکارانش دریافتند که عدم وجود هلیکوباکتر، به نظر می رسد با بیماری های مری مانند رفلاکس مری و برخی سرطان های مری در ارتباط است. به عبارت دیگر، هلیکوباکتر ممکن است برای معده بد باشد، اما برای گلوی ما مناسب است. اگرچه تمام دانشمندان موافق نیستند. بلرز به LiveScience گفت: ” شواهد زیادی وجود دارد که هلیکوباکتر هر دو هزینه های بیولوژیکی و مزایای بیولوژیکی را دارد”
آنتی بیوتیک ها می توانند باعث آسم و چاقی شوند: پنیسیلین یکی از بزرگترین موفقیت هایی بود که الکساندر فلمینگ آن را در سال 1928 کشف کرد. آنتی بیوتیک ها تاکنون از عمومیت فراوانی برخوردار بوده اند، اما استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها موجب کشته شدن باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک مانند استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متیسیلین (MRSA) شده است. در حال حاضر، شواهدی وجود دارد که آنتی بیوتیک ها خطر ابتلا به آسم، بیماری التهابی روده و چاقی را نیز افزایش می دهد.
پروبیوتیک ها بیش از حد مورد توجه قرار می گیرند: به رسمیت شناختن اینکه باکتری ها می توانند برای شما مفید باشند، چیزهایی را در مورد مکمل های پروبیوتیک به وجود آورده اند که شامل میکروب های زنده ای است که به منافع بهداشتی کمک می کنند.
با اپلیکیشن چرب زبان، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
