در این مطلب با کمک چندین مجله معتبر پزشکی در سرتاسر دنیا، شما را با قرص/کپسول گاباپنتین، عوارض جانبی، کاربردها، نحوه مصرف اصولی و نکات مهم دیگر به طور کامل آشنا می کنیم.
نکات مهم مصرف گاباپنتین
- قرص گاباپنتین به عنوان دارویی ژنریک یا با نام تجاری در بازار موجود هست. نام تجاری Neurontin
- گاباپنتین به عنوان قرص پیوسته رهش و آهسته رهش موجود است.
- کپسول های گاباپنتین برای درمان صرع جزیی در بزرگسالان و کودکان مورد استفاده قرار می گیرد. هم چنین برای درمان دردهای عصبی ناشی از عفونت استفاده می شود.
- این قرص توسط پزشک تجویز می شود؛ و به صورت کپسول، قرص پیوسته رهش و آهسته رهش استفاده می شود.
چرا از این دارو استفاده می شود
- تشنج، برای درمان حمله های موضعی (کانونی) استفاده می شود. این دارو همراه با دیگر داروها در بزرگسالان و کودکان ۳ ساله که صرع دارند مصرف می شود. راجب صرع بیشتر بخوانید!
- بیماری نورالژی، این درد ناشی از آسیب عصبی است، دردی دردناک ناشی از زونا که بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد. زونا بعد از عفونت با ویروس آبله ظاهر می شود. این ویروس در افرادی که قبلا آبله مرغان گرفته اند بوجود می آید.
- گاباپنیتن ممکن است به عنوان بخشی از یک روش درمانی مورد استفاده قرار گیرد. این به این معنی است که می توانید آن را با داروهای دیگر استفاده کنید.
نحوه عملکرد
گاباپنتین به دسته ای از داروها به اسم داروهای ضد تشنج تعلق دارد. گروهی از داروهاست که به روش مشابهی کار می کنند. این داروها اغلب برای درمان بیماری های مشابه استفاده می شوند. به طور کامل درک نشده است که گاباپنیتن چطور عمل می کند. برای بیماری نورالژی به نظر میرسد این دارو مانع افزایش حساسیت می شود. برای تشنج، ممکن است روی میزان کلسیم تاثیر بگذارد (سطح پایین کلسیم می تواند باعث تشنج شود).
عوارض جانبی
عوارض جانبی رایج
- عفونت ویروسی
- تب
- تهوع و استفراغ
- مشکل در تکلم
- رفتار نابهنجار
- حرکات نامنظم
میزان تاثیر جانبی بر روی بیماران بیش از ۱۲ سال است. میزان این دارو براساس سن تغییر می کند؛ مثلا، برای بیماران 3 تا 12 سال، عفونت ویروسی (۱۱%)، تب (۱۰%)، حالت تهوع و یا استفراغ (۸%)، خستگی (۸%) و رفتار نبهنجار (۸%) است. هیچ تفاوت قابل توجهی در میزان علائم بین مردان و زنان وجود ندارد.
اگر این عوارض خفیف باشند، ممکن است ظرف چند روز یا چند هفته از بین بروند. اگر از بین نمی روند، با دکتر یا داروساز صحبت کنید.
حتما بخوانید: قرص فنوباربیتال-کاربرد، عوارض، نحوه استفاده
عوارض جانبی جدی
اگر عوارض جانبی جدی دارید با پزشک تان تماس بگیرید. اگر علائم شما خطرناک است و یا اگر فکر می کنید که یک وضعیت اورژانسی دارید، با شماره ی 115 تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی و علائم آن ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
تغییرات در حالت روحی و یا اضطراب. نشانه ها عبارتند از:
- فکر خودکشی یا مرگ
- تلاش برای خودکشی
- نگرانی
- بی قراری
- وحشت زدگی
- مشکل در خوابیدن
- رفتار خشن یا خشونت آمیز
- فعالیت یا صحبت کردن بیش از حد
- تغییرات غیرعادی در رفتار
تغییر در رفتار و تفکر به خصوص در سنین 3 تا 12 سال، علائم عبارتند از:
- تغییرات احساسی
- پرخاشگری
- عدم تمرکز
- تغییر در عملکرد تحصیلی
واکنش آلرژیک شدید، علائم عبارتند از:
- زخم های پوستی
- ورم حساسیتی پوستی
- تب
- غدد لنفاوی
- لب های ورم کرده
- زردی پوست یا سفیدی چشم
- کبودی یا خونریزی غیرعادی
- خستگی شدید یا ضعف
- درد ماهیچه ای
تداخل با داروهای دیگر
کپسول گاباپنتین ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشد. تداخلات دارویی مختلف ممکن است عوارض متفاوتی داشته باشند. برای مثال، برخی می توانند در نحوه عملکرد یک دارو تداخل داشته باشند، در حالی که برخی دیگر می توانند باعث افزایش عوارض جانبی شوند.
در زیر لیستی از داروهایی وجود دارد که می توانند با گاباپنتین تداخل داشته باشند. قبل از مصرف این دارو، به پزشک تان اطلاع دهید که از چه داروهایی استفاده می کنید. همچنین به آن ها در مورد هر نوع ویتامین، گیاهان و مکمل هایی که استفاده می کنید، اطلاع دهید. به اشتراک گذاری این اطلاعات می تواند به شما کمک کند تا از تداخلات دارویی اجتناب کنید.
داروهای مُسکن
این داروها وقتی با گاباپنتین مصرف شوند، عوارض جانبی مثل خستگی، افزایش پیدا می کند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
- آلومینیوم هیدروکساید
- منیزیم هیدروکسید
- مورفین
- ترامادول
- استامینوفن
داروهای اسید معده
هنگامی که گاباپنتين استفاده می شود، برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان مشکلات اسید معده می توانند میزان گاباپنتین را در بدن کاهش دهند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
- هیدروکسید آلومینیوم
- هیدروکسید منیزیم
نحوه مصرف گاباپنتین
مقدار گاباپنتین که دکتر تجویز می کند به چندین عامل بستگی دارد، این عوامل عبارتند از:
- نوع بیماری که برای درمان از این قرص استفاده میشود
- سن تان
- نوع قرص گاباپنتین که مصرف می شود
- دیگر بیماری ها که ممکن است داشته باشید
معمولا، دکتر با دوز کم شروع می کندو بعد مقدار دارو را متاسب با شرایط شما تنظیم می کند. مطمئن شوید که طبق تجویز پزشک از دارو استفاده می کنید. دکترتان دوز مناسب را تجویز می کند.
شکل و حجم
- ژنریک: قرص گاباپنتین
- شکل: کپسول
- حجم: 100 میلی گرم، 300 میلی گرم و 400 میلی گرم
- نام تجاری: Neurontin
- شکل: کپسول
- حجم:100،300،400 میلی گرم
مقدار مصرفی برای بیماری نورالژی
- دوز مصرفی برای بزرگسالان (18 تا 64 سال): دوز رایج برای شروع: روز اول، 1300 میلی گرم، روز دوم، 600 میلی گرم و روز سوم، 900 میلی گرم. دکتر ممکن است پس از سه روز دوز مصرفی را افزایش دهد. حداکثر مقدار مصرف:1800 میلی گرم به صورت روزانه
- دوز مصرفی برای کودکان (0 تا 17 سال): میزان دوز مصرفی برای افراد زیر 18 سال در نظر گرفته نشده است.
- دوز مصرفی برای افراد مُسن (افراد 65 سال به بالا): عملکرد کلیه ممکن است با افزایش سن کاهش پیدا کند. دکتر ممکن است مقدار دارو را کاهش دهد، بنابراین این دارو بیش از حد در بدن ساخته نمی شود. استفاده ی بیش از حد این دارو میتواند خطرناک باشد. دکتر ممکن است دوز مصرفی را بر اساس نحوه ی عملکرد کلیه، تغییر دهد.
دوز مصرفی برای بیماری صرع
- دوز مصرفی برای بزرگسالان (18 تا 64 سال): دوز رایج برای شروع:900 میلی گرم به صورت روزانه. دکتر ممکن است دوز مصرفی را به میزان 2400 تا 3600 میلی گرم افزایش دهد.
- دوز مصرفی برای (12 تا 17 سال): دوز رایج برای شروع:300 میلی گرم، سه بار در روز. این مقدار میتواند به میزان 2400 تا 3600 میلی گرم افزایش پیدا کند.
- دوز مصرفی برای (3 تا 11 سال): دوز رایج برای شروع:10 تا 15 میلی گرم به صورت روزانه به سه دوز مساوی تقسیم می شود و در طول روز در ساعتهای مختلف مصرف می شود. دکتر کودک تان ممکن است میزان دارو را تغییر دهد. حداکثر دوز مصرفی: 50 میلی گرم.
- دوز مصرفی برای کودکان (0-2 سال): مصرف این دارو برای کودکان زیر دو سال توصیه نشده است.
- دوز مصرفی برای افراد مُسن (افراد 65 سال به بالا): عملکرد کلیه ممکن است با افزایش سن کاهش پیدا کند. دکتر ممکن است مقدار دارو را کاهش دهد، بنابراین این دارو بیش از حد در بدن ساخته نمی شود. استفاده ی بیش از حد این دارو میتواند خطرناک باشد. دکتر ممکن است دوز مصرفی را بر اساس نحوه ی عملکرد کلیه، تغییر دهد.
نکته مهم: اگر بیش از 12 سال سن دارید و مشکل کلیه دارید، دوز این دارو باید تغییر کند. این مقدار بستگی به نحوه ی عملکرد کلیه های شما دارد.
هشدارها
1-خواب آلودگی
گاباپنتین میتواند فرایند تفکر را آهسته کند و باعث گیجی و خواب آلودگی شود. اگر از این دارو استفاده می کنید، نباید موقع مصرف رانندگی کنید.
2- افسردگی
استفاده از این دارو می تواند باعث ایجاد افکارخود کشی شود. اگر احساس افسردگی داشتید یا متوجه تغییر در رفتارتان شدید با پزشک مشورت کنید. اگر افکار صدمه به خود مثل خودکشی را دارید با پزشک خود صحبت کنید.
3- حساسیت شدید
این دارو می تواند حساسیت ایجاد کند. این علائم می توانند تهدید کننده باشند. اگر علائمی مثل زخم پوستی و تب دارید به پزشک اطلاع دهید.
4- هشدار درباره ی آلرژی
- تنگی نفس
- تورم در گلو یا زبان
- کهیر
- زخم پوستی
5- هشدار تداخل الکل با این دارو
از نوشیدن الکل در حالی که این قرص را مصرف می کنید، اجتناب کنید. گاباپنتین میتواند باعث بی خوابی شود و مصرف الکل می تواند باعث شود خواب آلودتر شوید. نوشیدن الکل باعث عدم تمرکز حواس می شود.
6- هشدار برای افرادی که بیماری های خاص دارند
- برای مبتلایان به صرع: استفاده از این قرص را به صورت ناگهانی متوقف نکنید. این یک وضعیت اورژانسی است که در طول تشنج کوتاه مدت و بلند مدت به مدت 30 دقیقه اتفاق میفتد.
- گاباپنتین میتواند برای کودکان 3 تا 12 سال که مبتلا به صرع هستند، عوارض جانبی ایجاد کند. این دارو، مشکلات کودکان در تفکر و مشکلات رفتاری را افزایش میدهد، مثلا بیش فعالی یا رفتار خشونت آمیز.
- برای مبتلایان به بیماری مربوط به کلیه: بدن شما این دارو را آرامتر پردازش می کند. با دکترتان در مورد اینکه این دارو برای شما موثر است یا نه صحبت کنید.
7- هشدار برای گروه های دیگر
- برای زنان باردار: استفاده از گاباپنتین در طول بارداری در انسانها مورد مطالعه قرار نگرفته است. تحقیقات روی حیوانات نشان میدهد که این دارو روی جنین و مادر تاثیرات متفاوتی دارد. اگر باردار هستید یا میخواهید باردار شوید با پزشک تان صحبت کنید. اگر در طول مصرف دارو باردار شدید به پزشک اطلاع دهید.
- برای خانم های شیرده: این قرص میتواند وارد شیرمادر شود و برای کودک عوارض جانبی ایجاد کند. اگه بچه شیر میدهید با پزشک تان صحبت کنید. شاید لازم باشد تصمیم بگیرید که شیر دادن یا استفاده از این دارو را متوقف کنید.
- برای سالمندان: با افزایش سن، مشکلات کلیه افزایش پیدا می کند. پزشک ممکن است با دوز کم شروع کند، بنابراین این دارو بیش از حد در بدن تان ساخته نمی شود. میزان زیاد این دارو در بدن می تواند عوارض جدی ایجاد کند.
- برای کودکان: اثر گاباپنتین روی کودکان مورد مطالعه قرار نگرفته است. این قرص نباید در افراد زیر 18 سال استفاده شود. این دارو نباید برای درمان تشنج در کودکان زیر 3 سال استفاده شود.
- توجه داشته باشید: قرص گاباپنتیت برای درمان کوتاه مدت و طولانی مدت استفاده میشود. اگر استفاده از آن را قطع کنید با خطرات جدی مواجه می شوید.
اگر استفاده از این دارو را متوقف کنید
برای بیماری تشنج: می تواند خطر ابتلا به صرع را افزایش دهد. با این شرایط، حمله های کوتاه مدت و یا طولانی مدت برای ۳۰ دقیقه یا بیشتر رخ می دهند. اگر پزشک شما تصمیم بگیرد که دوز را کاهش دهد یا قطع کند، آن ها این کار را به کندی انجام خواهند داد. مقدار دوز مصرفی کاهش خواهد یافت و یا درمان شما در طول مدت یک هفته قطع خواهد شد.
برای بیماری درد اعصاب: علائم بهبود پیدا نمی کند.
اگر به طور ناگهانی مصرف دارو را قطع کنید، آماس و فشار خون تون ممکنه به سرعت افزایش پیدا کنه. فشار خون بالا باعث افزایش خطر حمله قلبی یا سکته میشه.
اگر فراموش کنید که دارو را مصرف کنید: ممکن است دارو خوب عمل نکند. برای اینکه دارو خوب عمل کند، باید بدن تان مقدار کافی از این دارو را دریافت کند.
استفاده ی بیش از حد از این دارو: باعث میشود دارویی خطرناک در بدن تان وجود داشته باشد. علائم مصرف بیش از حد دارو، عبارتند از:
- دوبینی
- تکلم نامنظم
- خستگی
- اگر فکر می کنید زیاد دارو مصرف کردید، با پزشک تماس بگیرید. اگر علائم شدید شدند با 115 تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.
اگر یک دوز را فراموش کردید چه اتفاقی میفتد: اگر فراموش کردید از این قرص استفاده کنید، در اسرع وقت مصرفش کنید. هرگز 2 کپسول را همزمان مصرف نکنید. این کار میتواند عوارض جدی همراه داشته باشد.
چطور تشخیص دهید دارو خوب عمل میکند: باید تشنج کاهش پیدا کند. یا باید دردهای عصبی کمتری داشته باشید.
نکات مهم برای مصرف این قرص
نکات عمومی
- شما میتوانید این قرص رو با معده ی پر یا خالی مصرف کنید.
سفر
- داروها را در سفر همراه داشته باشید. وقتی با هواپیما سفر می کنید، داروها را در چمدان نگذارید، در کیف دستی همراه خودتان داشته باشید.
- نگران اشعه ی ایکس در فرودگاه نباشید. این اشعه نمیتواند به داروها آسیب برساند.
- ممکن است لازم باشد به کارکنان فرودگاه نسخه ی دارو را نشان دهید. همیشه نسخه اصلی را همراه خود داشته باشید.
- این دارو را در ماشین نگذارید. مطمئن شوید که وقتی هوا خیلی گرم یا خیلی سرد است این کار را انجام نمیدهید.
هشدارهای بالینی: دکتر، عملکرد کلیه را بررسی میکند.
حتما بخوانید: صرع چیست؟ علل اصلی آن کدامند و بهترین روش درمان
آیا داروهای بهتر وجود دارد؟
داروهای دیگر در دسترس هستند که بیماری تان را درمان می کنند. برخی از آنها ممکن است برای شما مناسب تر از بقیه باشن. در مورد اینکه کدام دارو برای شما مناسب است، پزشک تان صحبت کنید.
