neutrophils در آزمایش خون چیست؟ مقدار نرمال و غیر نرمال و نکات دیگر

نوتروفیل ها (Neutrophils) نوعی گلبول سفید خون (WBC یا گرانولوسیت) است که در بین کاربردهای متعدد خود از ما در مقابل بیماری نیز محافظت میکند. آنها 40 تا حداکثر 60 درصد گلبول های سفید درون بدن ما را تشکیل میدهند و اولین گلبول هایی هستند که با حضور آلودگی در صحنه حاضر میشوند. تعداد طبیعی نوتروفیلبین 2.500 تا 7.500 نوتروفیل در هر میکرولیتر خون است. تعداد نیتروفیل ممکن است به واسطه بیماری و افزایش ایمنی در مغز استخوان، سرطان خون یا استرس فیزیکی یا احساسی بالا برود. تعداد پایین نوتروفیل میتواند نشانه بیماری هایی از جمله سرطان، برخی عفونت ها، کمبود ویتامین ب 12، شیمی درمانی و امثال آن باشد.

عملکرد

نوتروفیل سهم بزرگی از سلول های خون را تشکیل میدهد و توسط مغز استخوان تولید میشود. آنها اولین پاسخگو ها در مقابل ورود بیماری در بدن ما هستند و نقش خط اول دفاعی را دارند. این سلول ها اولین سلول هایی هستند که در محل آلودگی باکتریایی حضور پیدا میکنند. آسیب دیدگی سلولی باعث آزاد سازی کموکین به محل آسیب دیده میشود که این عمل طی فرایندی تحت عنوان کیموتاکسیس انجام میشود. نیتروفیل ها در نظر افراد معمولی تشکیل دهنده اصلی چرک هستند.

نوتروفیل متجاوزان خارجی را با خوردن آنها کنترل میکند که به این عمل بیگانه خواری میگویند و یا آنها را به درون سلول میکشد که به این عمل درون یاختگی میگویند. زمانی که ارگانیسم خارجی درون نوتروفیل قرار گرفت، توسط آنزیم هایی هضم میشود که منجر به نابودی آن ارگانیسم میشود. نوتروفیل ها در مجموع، پاسخگویی سیستم ایمنی را تنظیم میکنند. نوتروفیل ها بازه عمر کوتاهی دارند و به طور متوسط 8 ساعت زندگی میکنند ولی بدن ما به طور منظم در هر روز 100 میلیارد نوتروفیل تولید میکند. بعد از اینکه از مغز استخوان آزاد شدند، حدود نیمی از این سلول ها در رگهای خونی و نیمه دیگر در بافت های بدن یافت خواهند شد.

آناتومی

نوتروفیل ها به راحتی زیر میکروسکوپ به عنوان سلولهایی که 2 تا 5 نرمه در هسته دارند و عموما صورتی رنگ یا بنفش رنگ هستند. عبارت PMN یا چند ریختگی هسته ای گویچه گلبول سفید، خود به این موضوع اشاره دارد.

همچنین بخوانید: lymph در آزمایش خون چیست؟ همه نکات مهمی که باید بدانید!

نوتروفیل ها، گلبول های سفید و سیستم ایمنی

ممکن است اگر راجع به نوتروفیلها و گلبول سفید بشنوید برایتان عجیب باشد. اگر نوتروفیل ها تنها نوعی از گلوبول های سفید هستند، چرا غده شناسان در زمان شیمی درمانی به طور مجزا از تعداد پایین گلبول های سفید و نوتروفیل ها صحبت به میان می آورند؟ جواب ساده میتواند این باشد که تعداد پایین نوتروفیل در عمل میتواند خطرناک ترین موضوع در مورد معرض خطر آلودگی قرار گرفتن افراد باشد. تمام سلول های خون (گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها) در مغز استخوان تولید میشوند – بافتی اسفنجی در مرکز استخوان هایی مثل لگن. در مغز استخوان، تمامی این سلول ها به عنوان سلولهای بنیادین خونسازی شناخته میشوند.

این سلول های بنیادین سپس از هم جدا شده و به انواع مختلف تقسیم میشوند که به این فرایند خون سازی گفته میشود. از آنجایی که این سلول ها همه از نوع کلی سلول بنیادی ساخته میشوند، فعالیت هایی که به مغز استخوان آسیب میرساند (مقل شیمی درمانی) معمولا بر تمامی سلول های خون تاثیر میگذارد. به این موضوع جلوگیری از مغز استخوان به خاطر شیمی درمانی گفته میشود. علاوه بر گلبول های قرمز خون و پلاکت ها، انواع متعددی از گلبول های سفید وجود دارد. گلبول های سفید در طی دو مسیر تولید میشوند. سلول بنیادی ممکن است در مسیر لنفاوی تولید شود که منجر به تولید لمفوسیت های B و T میشوند و یا در مسیر مغز استخوانی. سلولی که در مسیر مغز استخوانی تولید میشود تبدیل به نوتروفیل، ائوسینوفیل، مونوسیت یا بازوفیل شود. نوتروفیل ها از مغز استخوانی شروع کرده، به ترتیب به صورت پرومیولوسیت، میولوسیت، متامیولوسیت نوتروفیل باند تکامل یافته و در نهایت تبدیل به نوتروفیل بالغ میشوند.

تعداد نوتروفیل

تعداد نوتروفیل ها در شمارش کامل خون (CBC) بررسی میشود. تعدا مطلق نوتروفیل یا ANC معمولا بین 2.500 تا 7.500 نوتروفیل در میکرولیتر است. سطح نوتروفیل کمتر از 2.500 را نوتروپنیا مینامند که البته درجه کاهش اهمیت بالایی دارد. ANC کمتر از 1000 از همه جدی تر بوده و میتواند در معرض بیماری قرار گرفتن شخص نقش داشته باشد.

نتیجه آزمایش خون شما ممکن است نوتروفیل را به دو دسته تقسیم کند: نوتروفیل های تقسیم شده یا کامل و نوتروفیل هایی که تحت عنوان نوتروفیل باند شناخته میشوند. در مورد بیماری های شدید مغز استخوان شروع به تولید بیشتر نوتروفیل (نوتروفیلهای ناقص) میکند که تعداد نوتروفیل های باند در نتیجه آزمایش خون شما بالا میرود. وقتی که دکتر شما شمارش کامل خون (CBC) شما یا شمارش تعداد گلبولهای سفید (WBC) شما را چک میکند، رایج ترین ناهنجاری افزایش یا کاهش تعداد نوتروفیل ها از سطح معین است. آزمایش برای نوتروفیل بخش مهمی از ارزیابی آزمایشگاهی بیماری است.

حتما بخوانید: آزمایش MCHC در آزمایش خون چیست؟ روش نرمال کردن و نکات مهم دیگر

عوامل به وجود آورنده نوتروفیلیا

با کمی فکر درباره کاربرد نوتروفیلها میتوان درک راحتتری از دلیل افزایش آنها داشت. مکانیسم هایی که تعداد این گلبولهای سفید خون را افزایش میدهند عبارتند از:

• بازفعال شونده: با ابتلا به نوتروفیلیا بازفعال شونده تعداد نوتروفیل ها در پاسخ به بیماری یا استرس افزایش می یابد. هرمون های استرس در بدن ما باعث آزاد شدن تعداد بیشتری از این گلبول ها از مغز استخوان میشود.
• تقویت کننده (تولید بیشتر در مغز استخوان): نوتروفیلیا تقویت کننده به افزایش تعداد نوتروفیل ها به علت افزایش تولید در مغز استخوان اشاره دارد. این موضوع معمولا در مورد سرطانها، مثل لوسمی میلوسیتیک دیده میشود.
• تقسیم بندی: نوتروفیل ها معمولا با اتصال به رگهای خونی زندگی میکنند. این نوتروفیل ها ممکن است تقسیم بندی شده و به خاطر استرس، عفونت یا برخی تمرینات ورزشی در جریان خون قرار بگیرند.

شرایطی که باعث نوتروفیلیا میشود

برخی دلایل خاص باعث افزایش تعداد نوتروفیل (همان نوتروفیلیا) میشود:

• بیماری
• استرس
• سرطان هایی که به خون ربط دارند مثل لوسمی
• ناهنجاری ضد ایمنی مثل آرتیت رماتوئید
• تروما و سوختگی
• سیگار کشیدن
• بارداری
• التهاب تیروئید
• غش آبستنی

نوتروفیل های ناقص (نوتروفیل های باند) در خون

بیشر نوتروفیل ها در خون ما وتروفیل های بالغ هستند. نوتروفیل های ناقص به ندرت در زمانی که خون استرس دیده باشد یا نیاز به نوتروفیل بالا باشد در جریان خون دیده میشوند. وقتی این اتفاق می افتد، تعداد زیادی از نوتروفیل های ناقص قبل از به تکامل رسیدن به جریان خون راه پیدا میکنند. پزشک شما ممکن است متوجه افزایش نوتروفیل های باند – یا حتی نوتروفیل هایی که کمتر به بلوغ رسیده اند – در آزمایش خون شما بشود. متناوباً تولید مضاعف نوتروفیل ناقص ممکن است به خاطر شرایطی مثل سندروم میلودیپلاستیک و لوسمی های مثل لوسمی پرومولوسیتیک حاد اتفاق بیافتد.

مطلب مهم: سیستم ایمنی بدن خود را با این 9 غذا تقویت کنید (بهمراه دستور پخت)

دلایل پیدایش نوتروپنیا

تعداد نوتروفیل شما ممکن است خود به تنهایی یا به همراه دیگر سلول های خونی شما کاهش پیدا کند. عبارت پانسیوتوپنی به کاهش هر سه نوع سلول اصلی خود؛ گلبول های قرمز (که به آن کم خونی میگویند)، پلاکت ها (که به آن ترامبوسیتوپنی میگیوند) و کاهش گلبول های سفید.

مکانیسم هایی که منجر به کاهش تعدادنوتروفیل میشوند عبارتند از:

• کاهش یا نبود تولیدات مغز استخوان: به عنوان مثال وقتی مغز استخوان به خاطر شیمی درمانی آسیب میبیند، یا کمبود یک ویتامین وجود دارد به تولید کمتر منتهی خواهد شد.
• تسویه مغز استخوان: زمانی که مغز استخوان توسط برخی سلول ها مثل سولو های سرطانی تسخیر شده باشد.
• درخواست برای نوتروفیل بیشتر – به عنوان مثال برای مقابله با بیماری یا در پاسخ به تروما. در مقام اول در اکثر بیماری های باکتریایی، تعداد نوتروفیل افزایش پیدا میکند. با این حال در بیماری های شدید وقتی سیستم ایمنی توسط بیماری در هم شکسته شده است، تعداد نوتروفیل ها کاهش پیدا میکند.
• کاهش عمر نوتروفیل ها: در حالی که بیماری ها افزایش تعداد نوتروفیل ها را به همراه دارد، بیماری های در هم شکننده، مثل آلودگی به برخی ویروس ها و ریکتسیا میتواند باعث کاهش عمر و تعداد نوتروفیل ها شود. نوتروفیل های ممکن است در صورت ابتلا به بیماری هایی مثل لوپوس که سیستم ایمنی را علیه خودش تحریک میکند، با نابودی سیستم ایمنی مواجه شوند.
• نابوی نوتروفیل های که تولید شده اند.
• نوتروپنیا چرخه ای

اهمیت تعداد پایین نوتروفیل

اهمیت تعداد پاین نوتروفیل به فاکتور های متعددی بستگی دارد، علی الخصوص درجه نوتروپنیا. احتمالا با مسئله کودکان حبابی آشنایی دارید – کودکانی که با سیستم ایمنی به شدت در هم شکسته متولد میشوند، ولی درجات متفاوتی در این بین قرار دارد. تعداد پایین نوتروفیل یکی از عوارض های جانبی جدی شیمی درمانی است. وقتی این سلول ها در تعداد، عملکرد یا هردو مورد محدود میشوند، بدن ما قدرت کمتری برای مقابله با بیماری خواهد داشت، حتی در مقابل باکتری هایی که معمولا عفونت شدیدی ایجاد نمیکنند.

همچنین بخوانید: علل سردی پاها، هشدارها، روشهای درمانی کاملا موثر و نکات مهم

شرایطی که ممکن است نوتروپنیا ایجاد کنند

از طریق مکانیسم های فوق، کاهش تعداد نوتروفیل ممکن است به دلایل زیر اتفاق بیوفتد:

• شیمی درمانی
• کمخونی آپلازی
• قرار گرفتن در معرض تشعشعات
• مایلودیسپلاژی
• سرطان های خون مرتبط به تسویه مغز استخوان مثل لوسمی
• آلودگی ویروسی
• بیماری های در هم شکننده مثل عفونت خون
• عفونت های ریکتزیا
• تیوفوس
• هایپر اسپلنیزم
• حساسیت دارویی مثل حساسیت به پنی سیلین، ایبوبروف، پنیتوین
• هایپر گلاسمی
• کمبود ویتامین B12 و اسید فولیک
• نوتروپنیای کاسمن (شرایط ژنتیکی که بر روی بچه های کوچک تاثیر میگذارد)
• تک سرشت، کسی نمیداند چرا تعداد نوتروفیل ها پایین است.

حتما بخوانید: بهترین و جدیدترین روشهای طبیعی پاکسازی ریه طبق تحقیقات جدید چیست؟

تشخیص

اگر تعداد نوتروفیل ها در CBC غیر معمولی است، ارزیابی های بیشتر توصیه میشود. این امر معمولا با بررسی سابقه و آزمایش های فیزیکی با مد نظر نگه داشتن دلایل سطوح مختلف ناهنجاری شروع میشود. لکه دار کردن پریفرال معمولا دو بعدی است و میتواند به دنبال دیگر ناهنجاری ها در خون مثل نوتروفیلها بگردد. ممکن است آزمایش CBC برای حذف خطاهای آزمایشگاهی مجددا تکرار شود. آزمایشات بیشتر بستگی به دلیل ناهنجاری دارد و معمولا شامل موارد زیر میشود:

• آزمایش مغز استخوان: تا سلول ها را در مبدا مغز استخوان آن بررسی کرد.
• آزمایش برای تعیین بیماری.
• آزمایشات خون مثل آزمایش عملکرد تیروئید سطح ویتامین B12 و امثال آن.