ایمونولوژی چیست؟ وظیفه پزشک آن، آزمایشات و همه نکات مهم دیگر

متخصص ایمونولوژی یک پزشک متخصص آموزش دیده در مدیریت مشکلات مربوط به سیستم ایمنی بدن مانند آلرژی و بیماری های خود ایمنی است. اگر پزشکان در زمینه های دیگر پزشکی، مشکوک به مشکلات سیستم ایمنی باشند، بیماران خود را به ایمونولوژیست ارجاع میدهند. ایمونولوژیست برای درک بهتر از عملکرد سیستم ایمنی، مطالعاتی انجام میدهد. آنها همچنین تحقیقاتی درمورد مشخص کردن پیامدهای عدم کارایی سیستم ایمنی و پیدا کردن بهترین روش درمان انجام میدهند.

ایمونولوژیست چه کاری انجام میدهد؟

بسیاری از ارگانیسم های مضر مانند ویروس ها، باکتری ها و انگل ها دائما در تلاش برای به دست آوردن دسترسی به بدن هستند و درصورت موفقیت، می توانند منجر به بیماری های جدی شوند. کار ایمونولوژی در بسیاری از زمینه های مختلف تحقیقات زیست پزشکی و همچنین بهداشت و درمان، کشاورزی و نظارت بر محیط زیست است.

حتما بخوانید: سیستم ایمنی بدن خود را با این 9 غذا تقویت کنید (بهمراه دستور پخت)

متخصصین ایمونولوژی در کشورهای توسعه یافته، در حال کار با کشورهای در حال توسعه هستند تا به پیشگیری و درمان مشکلات عمده مرتبط با سلامت جهانی کمک کنند. این خدمات عبارتند از بیماری های قابل پیشگیری با واکسن، بیماری های عفونی نو ظهور، اچ آی وی/ایدز، مالاریا، بیماری های منتقله ی جنسی، سل، سرطان و سایر بیماری های عفونی نادیده گرفته شده. کار و وظایف ایمونولوژیست به نوع سازمانی که در آن خدمت میکنند بستگی دارد:

• متخصصین ایمنی استخدام شده توسط خدمات سلامت در مطالعه بیماری ها (پاتولوژی) و یا مطالعه آلرژی نقش دارند. آنها همچنین می توانند دانشمندان با تخصص در آزمایشگاه بالینی باشند.
• ایمونولوژیستهای صنعت داروسازی و بیو تکنولوژی به توسعه محصولات پزشکی و درمان های جدید کمک میکنند. آنها به طور کلی با دانشمندان دیگر برای تولید محصولات جدید و یا ارتقای محصولات موجود کار می کنند.
• ایمونولوژیستهایی که در دانشگاه ها کار میکنند، برای افزایش فهم و درک ما از سیستم ایمنی تلاش میکنند. آنها همچنین می توانند در حال انجام تحقیقات، به عوان استاتید دانشگاه و سخنرانان، به آموزش بپردازند.
• ایمونولوژیستهای استخدام شده در علوم دامپزشکی، بعنوان ایمونولوژیستهای دامپزشک با درمان حیواناتی که از عفونت یا دیگر بیماریهای خودایمنی رنج میبرند، به بهبود سلامت حیوانات و پیشگیری از بیماریها کمک میکنند.

حتما بخوانید: نورولوژی (عصب شناسی) چیست؟ همه نکات مهمی که باید بدانید

بسیاری از بیماری ها زمانی ایجاد می شوند که سیستم ایمنی بدن عملکرد نادرستی داشته باشد. ایمونولوژیستها سعی میکنند به درک ناکارامدی سیستم ایمنی و ایجاد بیماریها بپردازند. این بیماری ها را می توان بطور گسترده به سه دسته زیر تقسیم بندی کرد:

• نقص ایمنی: زمانی رخ می دهد که بخش هایی از سیستم ایمنی بدن در مقابل ماده مضر خارجی یا ارگانیسمهای مضر، عملکرد مناسبی نداشته باشد.
• خود ایمنی: زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن قادر به تشخیص بافتها و اندامهای خود نیست و بنابراین به آنها حمله میکند. از جمله این بیماریها لوپوس اريتماتوز سیستمی (SLE)، دیابت بارداری وابسته به انسولین (IDDM)، میاستنی گراویس، آرتریت روماتوئید، مولتیپل اسکلروز و آنمی همولیتیک میباشد.
• حساسیت: رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن پاسخ نامناسب (گاهی اوقات پاسخ شدیدی) به ترکیبات بی ضرر نشان میدهد.

چند تعریف مهم

ایمنی ایمنی شرایطی است که بدن قادر به مقاومت بیماریها از طریق جلوگیری رشد میکروارگانیسم های بیماریزا یا مقابله با اثرات محصولات آن است.

سیستم ایمنی سیستم ایمنی بدن شبکه ای از سلول ها و اندام هایی است که با هم کار می کنند تا بدن را از موجودات عفونی محافظت کند. بسیاری از انواع مختلف موجودات زنده مانند باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و انگل ها قادر به ورود به بدن انسان هستند و باعث بیماری می شوند. وظیفه ی سیستم ایمنی بدن این است که این عوامل را به عنوان مواد خارجی شناسایی و از بین ببرد.

ایمنی ذاتی چیزی است که از قبل در بدن وجود داشته است. ایمنی ذاتی اولین خط دفاعی در برابر مهاجمین است.

ایمنی انطباقی در واکنش به قرار گرفتن یک ماده خارجی و خاص ایجاد می شود. این پاسخ ایمنی ​​توسط سلول های ایمنی شناخته شده به عنوان لنفوسیت ها ایجاد می شود.

آنتی بادیها و آنتی ژنها  آنتی بادی ها یا ایمونوگلوبولین های Y شکل، پروتئینهای موجود در خون هستند که به مبارزه با مواد خارجی بنام آنتی ژن کمک می کنند. آنتی ژن ها که معمولا پروتئین یا پلی ساکارید هستند، سیستم ایمنی بدن را تحریک می کنند تا آنتی بادی تولید کند. پنج نوع آنتی بادی مختلف وجود دارد که هر کدام دارای پیکربندی Y و عملکرد متفاوت هستند. آنها آنتی بادی IgG، A، M، D و E هستند.

سلول های B (لنفوسیت B)  لنفوسیت B، سلول هایی هستند که در سلولهای بنیادین مغز استخوان بوجود می آیند و در آنجا بالغ میشوند؛ بنابراین، لنفوسیت های B به لنفوسیت های حاصل از مغز استخوان اشاره دارد.

حتما بخوانید: فارمکولوژی چیست؟ 101 نکته ای که هر دانشجوی این رشته باید بداند!

سلولهای T (لنفوسیت T)  لنفوسیت T همانند لنفوسیت B در مغز استخوان ساخته می ‌شود ولی همانند لنفوسیت B در مغز استخوان بالغ نمی ‌شود بلکه از طریق خون به تیموس (پشت جناغ و جلوی نای) می‌ رود و در آنجا بالغ می‌ شود.