واکسن آبله مرغان چیست؟ عوارض، قیمت ایرانی و خارجی

واکسن از شما در مقابل عفونت آبله مرغان محافظت می کند. کسانی که واکسینه شده اند اگر مبتلا به آبله مرغان شوند، علائم بیماریشان معمولا کمتر و ملایم تر می شود.

واکسن حاوی ویروس وریسلا زوستر (آبله مرغان) ضعیف شده است که سیستم ایمنی را تحریک می کند اما باعث ایجاد بیماری در افراد سالم نمی شود. با این حال، واکسن نباید به افرادی که مشکل سیستم ایمنی دارند، تزریق شود.

کسی که در کودکی به ویروس آبله مرغان مبتلا شده است، احتمالا این ویروس در میانسالی و پیری نیز به دلیل ضعف ایمنی بدن، خود را به صورت زونا نشان می دهد.

حتما بخوانید: 9 غذایی که سیستم ایمنی بدن تان را تفویت می کنند!

نکات مهم راجب آبله مرغان

• ویروس “واریسلا زوستر” عامل دو بیماری آبله مرغان و زونا است.
• این ویروس وقتی در کودکی وارد بدن انسان می شود، به صورت دانه های قرمز و پراکنده روی پوست دست، پا، صورت و سینه دیده می شود که برخی از آنها مثل تاول هایی هستند که نباید آنها را کند، چون به صورت چاله هایی روی پوست تا همیشه باقی می مانند.
• این بیماری درمان ندارد و تنها باید با استراحت و مصرف غذاهای سبک، دوره چهار تا هفت روزه نقاهت را طی کرد.
• بعد از طی شدن دوره نقاهت آبله مرغان، این ویروس از بدن خارج نمی شود و از بین نمی رود، بلکه در غدد لنفاوی باقی می ماند.
• در سنین میانسالی و به ویژه پیری، سیستم ایمنی بدن انسان به دلایلی همچون ابتلا به بیماری های مختلف، مصرف داروهایی مثل کورتون و حتی فشارهای روحی شدید، دچار ضعف می شود. همین ضعف ایمنی بدن انسان، به احتمال زیاد باعث می شود که ویروس آبله مرغان دوباره بیدار شود و قدرت خودنمایی پیدا کند.

حتما بخوانید: جدیدترین و بهترین روش درمان خانگی آبله مرغان در کودکان +غذاهای مفید

چه کسی باید از واکسن استفاده کند؟

در کشورمان واکسن آبله مرغان در حال حاضر بخشی از برنامه روتین دوران کودکی نیست. واکسن برای کسانی که در معرض خطر عوارض ناشی از آبله مرغان هستند، توصیه می شود؛ که شامل:

• کارکنان مراقبت های بهداشتی که از آبله مرغان مصون نیستند
• افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مانند افراد مبتلا به اچ آی وی، بدون طحال، تحت شیمی درمانی و گیرنده عضو). چون که واکسن آبله مرغان یک واکسن زنده است، افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، قادر به دریافت واکسن نیستند

در ایران واکسن در دو دوز و فاصله زمانی حداقل 4 هفته، به بزرگسالان و کودکان بالای یک سال داده می شود. فاصله دقیق بین دوز بستگی به نام تجاری واکسن و سن فرد دارد.

حتما بخوانید: جدیدترین و بهترین روش درمان خانگی آبله مرغان در بزرگسالان (از زبان فوق تخصص)

چه کسی نباید از واکسن استفاده کند؟

به این نکته مهم دقت کنید که واکسن آبله مرغان، تنها سه سال می تواند بدن انسان را در مقابل این ویروس، ایمن نگاه دارد. بنابراین تزریق واکسن آبله مرغان در کشور ما که ویروس این بیماری در آن رواج دارد، ضرورتی ندارد.

واکسن آبله مرغان در افرادی که تحت درمان سرکوب سیستم ایمنی قرار دارند (به علت درمان دارویی یا بیماری زمینه ای) استفاده نمی شود. به این دلیل که ویروس واکسن می تواند بیش از حد تکثیر و باعث عفونت شدید شود. این شامل نوزادانی می شود که مادرانشان هنگام بارداری یا تغذیه با شیر مادر تحت درمان قرار گرفته اند.

واکسن آبله مرغان برای زنان باردار توصیه نمی شود. با این حال، در مطالعات هیچ ارتباطی بین ویروس تضعیف شده در واکسن و مشکلات خاص نوزادان متولد شده از زنانی که حین بارداری واکسینه شده اند، نشان داده نشده است.

درصد موفقیت واکسن و قیمت نوع خارجی

دو دوز واکسن حدود 98٪ از اطفال و حدود 75٪ از نوجوانان و بزرگسالان محافظت می کند. واکسن ایرانی معمولا قیمت زیر 150 هزار تومان و نمونه های خارجی از 550 هزار تومان به بالا می باشند.

عناصر و اجزای واکسن

واکسن های آبله مرغان که در ایران استفاده می شود، Varilrix و Varivax نامیده می شوند. به جز مواد فعال (پادتن)، حاوی مقدار بسیار کمی از مواد افزودنی زیر هستند:

• ژلاتین بسیار خالص، به عنوان یک تثبیت کننده استفاده می شود (فقط در Varivax – ژلاتین وجود دارد)
• آلبومین سرم انسان، یک پروتئین بسیار رایج در خون انسان است که به عنوان یک تثبیت کننده استفاده می شود (تنها در Varilrix وجود دارد، اما تا پایان سال 2019 دیگر حاوی آلبومین سرم انسان نخواهد بود)
• سوربیتول، مانیتول، لاکتوز یا اوره ترکیبات آلی بی خطری که به عنوان تثبیت کننده استفاده می شوند

واکسن ها همچنین ممکن است حاوی عناصر مواد زیر در فرایند تولید باشند:

• نئومایسین، آنتی بیوتیکی است که برای جلوگیری از رشد باکتری و آلوده کردن واکسن استفاده می شود.
• نمک های بی ضرر بر اساس سدیم و پتاسیم، به عنوان تنظیم کننده های اسیدی استفاده می شوند.

رشد مواد تشکیل دهنده فعال برای واکسن:

• نژاد ویروس مورد استفاده واکسن ها در آزمایشگاه با استفاده از سلول های نژادی انسان رشد می کند.

عوارض جانبی

عوارض جانبی عبارتند از:

بسیار رایج (بیش از 1 مورد از 10 نفر در هر دوز):

• واکنش در محل تزریق، از جمله قرمزی، درد و تورم
• درجه حرارت بالا (تب)

معمول (تا 1 مورد در 10 نفر در هر دوز):

• جوش های آبله مرغان (تا 10٪ بزرگسالان و 5٪ کودکان)
• علائم خفیف سرماخوردگی
• کج خلقی
• خارش در محل تزریق

نادر (1 نفر در هر 100 نفر در هر دوز):

• تورم غدد، سردرد، گلودرد، سرفه، آبریزش بینی
• احساس بیماری یا بیماری
• اسهال
• جوش و تاول
• درد مفصلی یا عضلانی
• تب
• خواب آلودگی، خستگی یا احساس ناخوشایند

برای عوارض جانبی عجیب و غریب (1 نفر در 1000 نفر)، بروشور واکسن را مطالعه کنید.

آنافیلاکسی (آلرژی شدید)

همانند هر واکسن، دارو یا غذا، احتمال بسیار کمی برای واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) وجود دارد. آنافیلاکسی متفاوت از واکنش های شدید آلرژیک است زیرا باعث مشکلات تنفسی و یا گردش خون می شود. آنافیلاکسی خطرناک است اما با آدرنالین درمان می شود. کسانی که واکسن را تزریق می کنند، می دانند چگونه این کار را انجام دهند.

ویروس آبله مرغان در بزرگسالی، دیگر مثل زمان کودکی نیست، بلکه ویروس وارد رشته های عصبی شده و به یک عصب حمله می کند. در نتیجه آن عصب متورم، ملتهب و دردناک می شود. این ویروس می تواند به هر نقطه ای از بدن مثل دست، سینه، شکم یا سایر ارگان های بدن حمله کند. در ابتدا عضوی از بدن که درگیر این ویروس شده است، شروع به گزگز می کند و فرد درد زیادی را تحمل می کند. پس از آن، در مسیر عصب مبتلا به ویروس، دانه های تاول بیرون می زند.

اطلاعات بیشتر در مورد واکسن

نام واکسن به طور اختصاری MMRV می باشد. درمان ایمونوگلوبولین واریسلا زوستر (VZIG) برای افرادی که در گروه های خطرناک و در معرض ابتلا به آبله مرغان هستند، انجام می گیرد. ایمونوگلبولین ها آنتی بادی های متمرکزی اند که حفاظت فوری و کوتاه مدت در برابر بیماری را فراهم می کنند. VZIG می تواند به کاهش شدت علائم آبله مرغان برای برخی افراد در گروه های خطر کمک کند.

چندین کشور از واکسن MMRV استفاده می کنند که شامل واکسن MMR (سرخک، سرخچه و اوریون) با واکسن واریسلا (آبله مرغان) است. این واکسن به طور معمول در ایالات متحده، آلمان و استرالیا ارائه می شود. برای کودکان دو ساله و کوچکتر، مطالعات نشان داده که بیشتر آنها بعد از واکسن MMRV تب می کنند. به طور خاص، خطر تشنج ناشی از تب افزایش می یابد که 7 تا 10 روز پس از واکسیناسیون MMRV رخ می دهد.

حتما بخوانید: آیا بیماری زونا واگیردار است؟ روش پیشگیری و سایر نکات مهم

آیا واکسن ایمن است؟

از آنجا که واکسن آبله مرغان دارای ویروس زنده است، خطر بسیار کمی وجود دارد که فرد واکسینه شده بتواند ویروس را به کسی که از آبله مرغان مصون نیست، انتقال دهد.

واکسن آبله مرغان در افرادی که تحت درمان سرکوب سیستم ایمنی قرار دارند (به علت درمان دارویی یا بیماری زمینه ای) استفاده نمی شود. به این دلیل که ویروس واکسن می تواند بیش از حد تکثیر و باعث عفونت شدید شود. این شامل نوزادانی می شود که مادرانشان هنگام بارداری یا تغذیه با شیر مادر تحت درمان قرار گرفته اند.

واکسن آبله مرغان برای زنان باردار معمولا توصیه نمی شود. به زنانی که واکسن دریافت کرده اند، توصیه می شود که از باردار شدن برای یک ماه پس از واکسیناسیون اجتناب کنند. با این حال، مطالعات انجام شده بر روی زنانی که واکسن آبله مرغان دریافت کرده بودند قبل از اینکه بدانند باردار هستند نشان داده است که هیچ ارتباطی بین ویروس تضعیف شده در واکسن و مشکلات نوزادان متولد شده وجود ندارد.

حتما بخوانید: ویروس روبلا چیست؟ علایم، نشانه ها و جدیدترین روش درمان

پس نهایتا باید گفت که مطالعات نشان داده است که ویروس واکسن از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل نمی شود، بنابراین برای زنان شیرده واکسینه شدن ایرادی ندارد.