ایمن سازی در برابر بیماری های قابل پیشگیری، از جمله مراقبت های ضروری است که پزشکان توصیه می کنند. واکسن که میکروب ضعیف شده یا کشته شده بیماری است كه وقتي مقدار كمي از آنها به بدن تزريق شود گلبول هاي سفيد پادتن (آنتی بادی) مورد نظر را مي سازند.
در اینجا برخی از اطلاعات مورد نیاز در مورد آبله مرغان، بیماری مسری و گاه مرگبار عفونی را برایتان آورده ایم. شدیدترین و رایج ترین نوع ویروس آبله مرغان شناخته شده varila major است که دارای چهار نوع است.
انواع ویروس variola major
- عادی: رایج ترین مورد، 85٪ موارد آبله مرغان را تشکیل میدهد.
- اصلاح شده: خفیف بوده و در کسانی که واکسینه شده اند رخ می دهد.
- Flat: بیشتر در کودکان اتفاق می افتد و معمولاً کشنده است.
- هموراژیک: بیشتر در بزرگسالان رخ می دهد؛ شدید و معمولاً کشنده است.
حتماً بخوانید: واکسن آبله مرغان چیست؟ عوارض، قیمت ایرانی و خارجی و سایر نکات مهم
کاشف واکسن آبله
کاشف واکسن آبله شخصی انگلیسی بنام ادوارد جِنِر می باشد. ادوارد جِنِر که پزشک انگلیسی بود کاربرد واقعی واکسیناسیون را کشف کرد. او را همچنین پدر ایمنی شناسی می‌دانند، چرا که کار او بیش از هر کس دیگری جان انسانها را نجات داده است.
حقایق
- آبله مرغان از طریق تماس چهره به چهره یا تماس مستقیم با مایعات بدن آلوده یا اشیای آلوده منتقل می شود.
- حشرات و حیوانات آبله مرغان را منتقل نمی کنند.
- دوره کمون به طور متوسط حدود 10 تا 14 روز (یا هفت تا 19 روز) پس از قرار گرفتن در معرض ویروس است. افراد در این زمان مسری نیستند.
- علائم اولیه بیماری عبارتند از تب بالا، خستگی و درد سر و کمر. بثورات مشخصی بر روی صورت، بازوها و پاها بصورت برجسته شکل میگیرد و به مدت دو تا سه روز ادامه خواهد داشت. دانه‌ها یا جوش‌های آبله مرغان از شروع گسترش تا بهبودی سه مرحله را طی میکنند. این مراحل به ترتیب زیر است:
- گسترش برجستگی های قرمز یا صورتی رنگ در سراسر بدن؛ تاول‌هایی که مایع درون آنها خارج میشود؛ خشک شدن و التیام یافتن جوش‌ها.
- اکثر بیماران مبتلا به آبله مرغان بهبود می یابند، اما مرگ در 30٪ موارد رخ می دهد.
- دهه 1950 – در سراسر جهان، 15 میلیون مورد آبله مرغان در هر سال از این دهه گزارش شده است؛ این بیماری بسیار مسری در طول قرن گذشته بیش از 500 میلیون نفر در سراسر جهان را کشته است.
- 1977 – آخرین مورد طبیعی آبله مرغان در دنیا در سومالی رخ داد.
- 1979 –دو مرکز پیشگیری از آبله مرغان شامل: مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری در آتلانتا و مرکز تحقیقات دولتی ویروس شناسی و بیوتکنولوژی روسیه در Koltsovo تشکیل شدند.
- 1980 – سازمان بهداشت جهانی آمادگی ریشه کنی آبله مرغان را اعلام کرد.
- 2008 – بر اساس یک مطالعه منتشر شده در مجله آمریکایی پزشکی، “محققان دریافتند که حفاظت در برابر آبله مرغان در تمام عمر تنها با یک واکسن حاصل می شود، حتی اگر این واکسیناسیون 88 سال پیش انجام شده باشد.”
- 2016 – یکی از قدیمی ترین نمونه های شناخته شده ویروس آبله مرغان در داخل DNA یک کودک مومیایی قرن 17 میلادی است که در زیر کلیسای لیتوانی قرار گرفته بود. این یافته نشان میدهد که آبله مرغان از چه زمانی انسانها را مبتلا کرده است.
مطلب مشابه: جدیدترین و بهترین روش درمان خانگی آبله مرغان در بزرگسالان (از زبان فوق تخصص)
واکسن آبله مرغان
در افرادی که در معرض آبله مرغان هستند، این واکسن می تواند شدت بیماری یا حتی خود بیماری را در عرض سه تا چهار روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس از بین ببرد.
واکسن آبله مرغان حاوی یک ویروس زنده به نام vaccinia است که مربوط به variola virus است و میتواند سبب ابتلا به آبله مرغان شود. واکسن آبله مرغان برخلاف بسیاری از واکسن های دیگر که حاوی ویروس مرده هستند، حاوی ویروس “زنده” – است. به همین دلیل، سایت واکسیناسیون باید به دقت مراقبت شود تا مانع انتشار ویروس شود. همچنین واکسن می تواند عوارض جانبی داشته باشد.
قرار گرفتن در معرض پاتوژن واکسینا در موارد نادر باعث ایجاد عوارض شدید می شود. افرادی که بیشترین خطر را دارند، کسانی اند که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند مانند افرادی که مبتلا به HIV یا سرطان هستند. همچنین افراد مبتلا به بیماری های خاص پوستی ممکن است نسبت به ویروس واکسن حساسیت بیشتری داشته باشند.
مدت زمان محافظت
واکسیناسیون آبله مرغان باعث ایمنی کامل به مدت 3 تا 5 سال می شود. اگر فرد دوباره واکسینه شود، ایمنی طولانی تر هم خواهد بود. از لحاظ تاریخی، واکسن در جلوگیری از عفونت آبله مرغان در 95٪ موارد موثر بوده است. علاوه بر این، واکسن برای جلوگیری یا کاهش قابل توجه عفونت پس از چند روز قرار گرفتن در معرض ویروس مؤثر خواهد بود.
همچنین بخوانید: جدیدترین و بهترین روش درمان خانگی آبله مرغان در کودکان +غذاهای مفید
دریافت واکسن
- واکسن آبله مرغان زیر پوست بدن تزریق میشود و میتواند موجب قرمزی یا دردناکی محل تزریق و بثورات پوستی خفیف (حدود 5 نقطه) شود.
- تزریق واکسن زیاد عمیق نیست اما میتواند موجب درد خفیف و ایجاد چند قطره خون شود. واکسن معمولاً در بالای بازو زده میشود.
- بدن افرادی که برای اولین بار واکسینه می شوند واکنش قویتری نسبت به کسانی که مجدداً واکسینه می شوند خواهند داشت.
مراقبتهای پس از واکسیناسیون
پس از واکسیناسیون، مراقبت از محل تزریق واکسن اهمیت زیادی دارد چون این ویروس زنده است و می تواند به سایر قسمت های بدن یا حتی افراد دیگر منتقل شود. ویروس واکسیناسیون (ویروس زنده واکسن) ممکن است باعث بروز خارش، تب و دانه های پوستی بر روی سر و بدن شود. در گروه های خاصی از افراد، عوارض واکسیناسیون می تواند شدید باشد.
ایمنی واکسن آبله مرغان
واکسن آبله مرغان بهترین راه محافظتی پس از قرار گرفتن در معرض ویروس است. هر فردی که به طور مستقیم در معرض ویروس آبله قرار می گیرد، بدون در نظر گرفتن وضعیت سلامتی، باید واکسن را دریافت کند، زیرا خطرات ناشی از بیماری آبله مرغان بسیار زیاد است.
عوارض جانبی و خطرات ناشی از واکسن آبله مرغان وجود دارد. اکثر افراد واکنش های خفیفی مانند درد بازو، تب و بدن درد دارند. با این حال، افراد دیگر واکنش های جدی تری خواهند داشت.
افراد مبتلا به عوارض جانبی جدی عبارتند از:
- افرادی که بیماریهای پوستی(مانند اگزما یا درماتیت) دارند
- افرادیکه سیستم ایمنی ضعیف دارند مانند افراد HIV مثبت
- افراد سرطانی که درحال حاضر شیمی درمانی میشوند
- افرادیکه از داروهایی مانند استروئیدها استفاده میکنند
- زنان باردار نباید واکسن را دریافت کنند چون ممکن است برای جنین خطرناک باشد
- زنان شیرده هم نباید این واکسن را دریافت کنند
- افراد زیر 18 سال و کسانی که به واکسن و ترکیبات موجود در آن آلرژی دارند، از دریافت واکسن اجتناب کنند.
نظارت دقیق بر واکسن آبله مرغان طی ماه های اخیر نشان داده است که این واکسن ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی در قلب شود. عوارض قلبی گزارش شده شامل درد قلب (آنژین)، التهاب قلب (میوکاردیت)، التهاب غشاء نازک کیسه مانند اطراف قلب (پریکاردیت) و یا ترکیبی از این مشکلات است. کارشناسان در حال بررسی بیشتر در این زمینه هستند.
به عنوان یک اقدام احتیاطی، افراد مبتلا به بیماریهای قلبی (با یا بدون علایم) نباید از این واکسن استفاده کنند. این شامل شرایطی مانند بیماری شناخته شده کرونری و ابتلا به سه مورد (یا بیشتر) از عوامل خطر زیر است:
- ابتلا به فشار خون بالا.
- ابتلا به کلسترول خون بالا.
- ابتلا به دیابت یا قندخون.
- وابستگان درجه 1 (مادر، پدر، برادر یا خواهر) که قبل از سن 50 سالگی در معرض بیماری قلبی بوده اند.
- استعمال دخانیات.
حدود 1 هزار نفر از یک میلیون نفری که برای اولین بار واکسینه شدند، واکنشهایی به واکسن نشان دادند که اگر چه تهدید کننده زندگی نبودند، اما جدی بودند. این واکنشها شامل واکنش آلرژیک در محل واکسیناسیون (اریتم چندگانه)، گسترش ویروس به سایر قسمتهای بدن و یا انتقال به افراد دیگر و یا گسترش ویروس واکسیناسیون به سایر قسمتهای بدن از طریق خون بود.
همچنین بخوانید: آیا بیماری زونا واگیردار است؟ روش پیشگیری و سایر نکات مهم
این نوع واکنشها ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد. در گذشته، بین 14 تا 52 نفر از هر 1 میلیون نفر که برای اولین بار واکسینه شدند، واکنش های مرگبار به واکسن داشتند.
بر اساس تجربیات گذشته، برآورد شده است که 1 یا 2 نفر از هر 1 میلیون نفری که واکسن دریافت می کنند، ممکن است جان خود را از دست دهند. غربالگری دقیق برای اطمینان از عدم دریافت واکسن توسط افراد در معرض خطر ضروری است.
