درمان سرطان معده به میزان زیادی به محل شروع سرطان در معده و میزان گسترش آن بستگی دارد. سرطان معده قابلیت رشد و حمله به ارگان های مجاور را دارد.در واقع سرطان معده عروق لنفاوی و گره های لنفاوی مجاور (گره های لوبیایی که به مبارزه با عفونت کمک می کنند) را درگیر میکند. در این مقاله علل و علائم سرطان معده و بهترین روش های درمان آن را بررسی کردیم.
سرطان معده
سرطان معده چهارمین سرطان شایع در جهان و دومین عامل مرگ بر اثر سرطان است. این نوع سرطان معمولا چند مرحله ای است و معمولا بافت های سرطانی در معده طی چند مرحله به وجود می آید. به طور کلی دیواره معده 5 لایه دارد. لایه مخاطی(داخلی ترین لایه) محل شروع سرطان معده است و هرچه رشد سرطان به لایه های خارجی بیشت شود احتمال بهبودی کمتر میشود.
علائم سرطان معده
انواع سرطان معده
آدنوكارسینوم | شایعترین نوع از سرطان معده، آدنوكارسینوم است و خود به دو زیر شاخه رودهای و منتشر تقسیم میشود. |
تومور استرومال گوارشی | این نوع از سرطان معده غیر شایع است. سلولهای بینابینی کاجال که مسئول تنظیم انقباضات رودهای هستند، به عنوان نقطه آغازین این نوع از سرطان معده شناخته میشوند. |
ﻟﯿﻮﻣﯿﻮﺳﺎرﮐﻮم | این نوع از سرطان معده غیر شایع است و به ندرت به درون گرههای لنفی انتشار مییابد. این نوع از بیماری از ماهیچههای صاف لایه ماهیچهای معده یا از بافت لامیناپروپریا که خود بخشی از لایه مخاطی معده است، آغاز میشود. |
کارسینویید | این نوع از سرطان معده غیر شایع است، سرطان کارسینویید از لایه مخاطی معده در قسمت جسم و طاق معده شروع میشود. امکان انتشار یا متاستاز این گونه از سرطان معده به دیگر اندامها کم است. |
لنفوما | این نوع از سرطان معده غیر شایع است، معمولاً معده را درگیر میکند، سرطان لنفوما در عین حال میتواند در هر بخش دیگری از لوله گوارشی هم به وجود آید. |
ریسک فاکتورهای سرطان معده
همانگونه که در تصویر مشاهده میکنید، 4 ریسک فاکتور اصلی در سرطان معده شامل ژن ها، ویروس هلیکوباکتر پیلوری، رژیم غذایی و چاقی و مصرف سیگار است. اما عوامل دیگر نیز میتوانند خطر ابتلا به سرطان معده را بالا ببرند که در ادامه به آن اشاره شده است.
عوامل خطر سرطان معده
- کار کردن در محیطهای صنعتی که فرد با ذغال سنگ، فلز، الوار چوب یا لاستیک راحی معده برای درمان زخم معده
- گروه خونی A
- عفونت ویروسی اپشتین–بار
- کمخونی فقر ویتامین B12
- رشد پولیپها در معده
درمان سرطان معده
گزینه های درمان سرطان معده در مراحل مختلف
مرحله صفر
از آنجایی که سرطان های مرحله صفر به لایه داخلی معده محدود می شوند و به لایه های عمیق تر نفوذ نکرده اند، می توان آنها را تنها با عمل جراحی درمان کرد. هیچ شیمی درمانی یا پرتودرمانی در این مرحله لازم نیست. جراحی به شکل گاسترکتومی جزیی (حذف بخشی از معده) یا گاسترکتومی کامل (حذف کل معده) اغلب درمان اصلی برای این سرطان ها است. گره های لنفاوی اطراف نیز حذف می شوند.
مرحله اول
1- در موردافراد مبتلا به سرطان معده مرحله اول معمولا گاسترکتومی کامل یا جزیی انجام می شود. گره های لنفاوی مجاور نیز حذف می شوند. به ندرت ممکن است آندوسکوپی گزینه ای برای برخی از سرطان های کوچک T1a باشد. درمان بیشتر بعد از جراحی معمولا مورد نیاز نیست.
2- درمان اصلی برای این مرحله سرطان معده، جراحی (گاسترکتومی کل یا جزیی) است. شیمی درمانی (شیمیایی) یا شیمی درمانی همراه پرتو درمانی ممکن است قبل از عمل جراحی انجام شود تا سعی شود سرطان را کاهش دهد و از بین بردن آن آسان تر شود.
3- اگر سرطان در گره های لنفاوی یافت شود، درمان با شیمی درمانی، پرتو درمانی و یا ترکیبی از این دو توصیه می شود.
مرحله دوم
درمان اصلی برای مرحله دوم سرطان معده، جراحی برای حذف تمام یا بخشی از معده، آپاندیس و گره های لنفاوی مجاور است. در بسیاری از بیماران قبل از عمل جراحی درمان شیمیایی یا شیمی درمانی انجام می دهند تا سعی کنند سرطان را کاهش دهند و برداشتن آن آسان تر شود. درمان پس از جراحی ممکن است شامل در مان شیمیایی به تنهایی یا شیمی درمانی باشد.
مرحله سوم
1- جراحی درمان اصلی برای بیماران مبتلا به بیماری در این مرحله است (مگر اینکه آنها دارای بیماری های دیگر باشند و توانایی تحمل نداشته باشند). برخی از بیماران ممکن است از طریق جراحی (همراه با سایر روش های درمان) درمان شوند، در حالی که برای دیگران ممکن است جراحی بتواند به کنترل سرطان کمک کند یا به کاهش علائم کمک کند.
2- بعضی از افراد ممکن است قبل از عمل جراحی درمان شیمیایی یا شیمی درمانی را امتحان کنند تا سرطان را کاهش دهند و برداشتن آن راحت تر شود. بیمارانی که قبل از جراحی شیمی درمانی دریافت می کنند احتمالا بعد از عمل، نیز شیمی درمانی خواهند شد.
مرحله چهارم
1- از آنجا که در این مرحله سرطان معده به اندام های دور منتقل می شود، درمان معمولا امکان پذیر نیست؛ اما درمان اغلب می تواند به کنترل سرطان و کاهش علائم کمک کند. ممکن است یک جراحی، مانند یک بای پس معده یا حتی یک گاسترکتومی کامل برای جلوگیری از مسدود شدن معده و یا روده و یا کنترل خونریزی انجام شود.
2- در برخی موارد، یک پرتو لیزر که از طریق یک آندوسکوپ هدایت می شود (یک لوله طولانی و انعطاف پذیر که از گلو عبور می کند و وارد معده می شود) می تواند بیشتر سرطان را از بین ببرد و انسداد بدون جراحی مرتفع شود. در صورت نیاز، یک استنت (یک لوله فلزی توخالی) ممکن است برای کمک به باز نگه داشتن مری و معده و عبور غذا تعبیه شود. همچنین می تواند درمورد اتصال معده و روده کوچک نیز انجام شود.
سرطان مجدد
سرطانی که بعد از درمان اولیه مجددا عود می کند به عنوان سرطان مجدد شناخته می شود. گزینه های درمان برای بیماری های مجدد، به طور کلی همانند سرطان های مرحله چهار هستند؛ اما درمان مجددا آنها نیز به این بستگی دارد که در محله قبل شخص چه درمانهایی داشته و سلامت عمومی فرد چگونه است.
داروهای سرطان معده
1- داروهای ترکیبی
چندین داروی شیمی درمانی مورد تایید قرار گرفته و برای درمان سرطان معده استفاده می شود و بعضی از آنها با یکدیگر ترکیب می شوند. مواد شیمیایی جدید نیز مورد مطالعه قرار می گیرند. به عنوان مثال، S-1 داروی شیمی درمانی خوراکی مربوط به 5FU- است. این دارو معمولا برای سرطان معده در برخی نقاط جهان استفاده می شود و همچنان مورد مطالعه قرار می گیرد، اما هنوز در ایران موجود نیست.
2- دارو های شکارچی
داروهای شیمی درمانی سلولهایی را برای نابودی هدف قرار می دهند که به سرعت تقسیم می شوند، به همین دلیل آنها سلول های سرطانی را از بین می برند؛ داروهای شکارگر گاهی اوقات، زمانی که داروهای شیمی درمانی جواب نمیدهند موثر واقع شده اند. آنها همچنین دارای عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای شیمی درمانی هستند.
داروهایی که HER2 را مسدود می کنند: برخی از سلول های سرطان های معده دارای سطح بیش از حد پروتئین HER2 هستند که به آنها کمک می کند رشد کنند. داروهایی که این پروتئین را هدف قرار می دهند ممکن است به درمان این سرطان کمک کنند. تراستوزوماب در حال حاضر برای استفاده در برابر سرطان پیشرفته معده تایید شده است. داروهای دیگر که HER2 را هدف قرار می دهند، مانند لیپاتینیب، پرتوزوماب، و ترستوزوماب امتانسین در آزمایشات بالینی مورد مطالعه قرار می گیرند.
داروهایی که EGFR را مسدود می کنند: EGFR T یکی دیگر از پروتئین های موجود در برخی از سلول های سرطانی معده است که به آنها کمک می کند رشد کنند. پانی توماماب Vectibix دارویی است که EGFR را هدف قرار می دهد. برای درمان برخی از سرطان های دیگر، این دارو قبلا توسط FDA تایید شده است.
3- داروهای سرطان
کیرامزا (راموکیرامب) | پمبرولیزوماب |
دوکتاکسل | میتومیسین C |
دوکسروبینیک هیدروکلراید | پمبرولوزیماب |
تزریق فلوروراآرکیل | راموکیروماب |
تزریق فلوراواورسیل | تاکسوتری |
ترستوزوامب | ترستوزوماب |
رژیم غذایی برای مبتلایان به سرطان معده
بایدها | نبایدها |
روغن زیتون | غذاهای خام و نیم پز |
بلغور جو دو سر | غذاهای غیرپاستوریزه و فلّهای |
نان سبوس دار | غذاهای چرب و سرخکرده |
برنج قهوهای | غذاهای فرآوری شده |
گوشت سفید ماهی، مرغ و بوقلمون | غذاهای شور و شیرین |
پاستا | سوشی و سایر غذاهای دریایی خام |
لبنیات کم چرب مانند ماست، شیر و پنیر | لبنیات خام و غیرپاستوریزه |
مغز بادام، گردو، فندق و کرهی بادام زمینی، کرهی پسته و… | ماهیهای شور و دودی |
لوبیا | مواد قندی و شیرینی جات |
غذاهای حاوی سویا | الکل و نوشیدنی های قندی |
نکات تکمیلی
- تعداد وعدههای غذایی خود را در طول روز افزایش دهید و حجم مواد غذایی مصرفیتان را کم کنید.
- در طول درمان بیماری سرطان معده فرد باید مایعات و آب کافی بنوشد تا بدن آب خود را از دست ندهد.
- برای پخت کامل غذاها از درجه حرارت مناسب استفاده کنید و باقی ماندهی غذاها را هم در دمای مناسب فریز کنید.
- در زمان آماده سازی و پختن غذاها دستها را تمیز و ضدعفونی کنید.
- در طول فرایند درمان، بیمار نباید وزن زیادی از دست داده و یا دچار اضافه وزن بیش از حد شود.