علت سوزش پاها در شب و روش درمان (از زبان متخصص)

آیا سوزش پا باعث شده روزها برایتان آزاردهنده شوند یا شب ها باعث می شود از خواب بیدار شوید؟ با اینکه سوزش پا اغلب شکایت افراد مسن است؛ ولی می تواند به دلایل مختلف به هر کسی آسیب بزند. از آنجایی که یکی از راه های کلیدی مدیریت حساس سوزش پا رفع علت آن است، ما در ادامه شش علت اصلی سوزش پا را بررسی می کنیم.

علت سوزش پاها در شب: پاسخ یک متخصص

احساس سوزش پا هنگام خواب می تواند نشانه ای از نوروپاتی محیطی یا همان آسیب عصبی باشد. تقریبا نیمی از افراد مبتلا به دیابت، زمانی که گلوکز اضافی در بدنشان به دیواره رگ های خونی تغذیه کننده اعصاب آسیب میرساند دچار نوروپاتی محیطی می شوند. سایر علائم نوروپاتی محیطی شامل بی حسی، احساس سوزن سوزن شدن یا درد پا و یا کاهش توانایی در احساس گرما، سرما و درد در پاها می شود. گاهی اوقات پزشک آزمایشاتی انجام می دهد تا مشخص شود اعصاب شما به طور طبیعی کار می کند یا خیر. درمان نوروپاتی محیطی شامل استفاده از روش هایی برای حفظ سطح قند خون در محدوده طبیعی، مدیریت درد و مراقبت خوب از پا است.

احساس سوزش پا: پاسخ انجمن دیابت آمریکا

اگر در پاهایتان احساس سوزش و گزگز شدن دارید یعنی اعصاب پای شما تحت تأثیر دیابت قرار گرفته است. “نوروپاتی دردناک” (Painful neuropathy) اصطلاحیست که برای توصیف درد بدون علت پا در بیماران دیابتی از آن استفاده می شود. افراد مبتلا به نوروپاتی دردناک معمولاً احساس می کنند که پاهایشان “سوزن سوزن ” می شود و یا سوزش خسته کننده ای در پا احساس می کنند که شب ها بیشتر می شود. البته این مورد وقتی نوروپاتی محسوب می شود که شما علائم دیگری ندارید که به آن دلیل دچار سوزش پا شده باشید.

علاوه بر این ممکن است به صورت مکرر دچار گرفتگی پا شوید. از آنجایی که درمان نوروپاتی دردناک هنگام وقوع آن مشکل است، بهترین درمان برای این بیماری کنترل قند خون برای جلوگیری از بروز نوروپاتی است. این مشکل عصبی اکثرا در آقایان و همینطور افرادی که سالهاست دیابت دارند، افراد قد بلند، سیگاری ها و همچنین کسانی که کنترل زیادی روی قند خونشان ندارند رخ می دهد.

اگر در حال حاضر به نوروپاتی دردناک دچار هستید باید بدانید که درمانهایی وجود دارد که حدود 50 درصد افراد مبتلا با آنها تسکین پیدا می کنند. این درمانها شامل استفاده از داروهای ضدافسردگی، مصرف برخی از داروهای قلبی و کرم های ساخته شده از فلفل چیلی (کپسایسین) می شود. این کرم ها برای حساسیت زدایی روی پا مالیده می شوند. خبر خوب اینجاست که اگر با هیچ یک از این روش های درمانی بهبود پیدا نکردید، درد ناشی از این نوروپاتی اغلب با گذشت زمان کاهش پیدا می کند.

سوزش پا در شب: علت های رایج دیگر

1- حالت پا

حالت پای ما، نحوه راه رفتن و فشار آوردن ما به پاهایمان را تعیین می کند. در حالت ایده آل وزن ما موقع راه رفتن به طور مساوی روی پاهایمان توزیع می شود، اما گاهی اوقات حالت پای برخی افراد باعث فشار موضعی روی پایشان می شود. این فشار منجر به ایجاد “نواحی داغ” شده که در ادامه باعث بروز احساس گرما، قرمزی و سوزش می شود.

زیاد بودن قوس وسط پا نمونه رایجی از این مساله است. در این حالت قسمت های کمتری از پا روی زمین قرار می گیرند و به این ترتیب پاشنه و برآمدگی جلوی پا مناطق اصلی تحمل کننده فشار می شوند. هر نوع تفاوت در طول پاها هم می تواند باعث بروز این مساله شود حتی اگر این تفاوت 6 میلیمتر باشد، چون در این حالت یکی از پا نسبت به دیگری وزن بیشتری را متحمل می کند.

20 رازی که زبان تان راجب سلامتی تان می گوید!

برخی مشکلات و شرایط پزشکی پا نیز مثل میخچه، پینه، زگیل و مفاصل متورم برجسته هم باعث می شوند موقع راه رفتن فشار بیشتری روی پا وارد شود و به طور بالقوه می توانند سوزش پا ایجاد کنند.

2- نوروپاتی محیطی (دیابت)

نوروپاتی محیطی شرایطیست که در آن عصبی که از ستون فقرات به نواحی اطراف یعنی دست ها و پاها می رود دچار آسیب دیدگی می شود. مسیر این عصب مسیری طولانی از ستون فقرات به پا است و هر نوع آسیبی در هر هر نقطه از این مسیر می تواند منجر به بروز علائم عصبی در پا از جمله بی حسی، سوزن سوزن شدن و سوزش شود.

دیابت یکی از شایع ترین علل نوروپاتی محیطی است. به طوری که تحقیقات نشان می دهند 61 درصد از استرالیایی هایی که از دیابت رنج می برند تا حدودی به نوروپاتی دچار هستند. دلیل این مساله افزایش و عدم کنترل قند خون در طولانی مدت است که می تواند به اعصاب آسیب بزند، دیواره عصب ها را ضعیف کند، باعث کند شدن انتقال سیگنال های عصبی شود و احساس معمولی پا را تغییر بدهد. این عوارض به تدریج ظاهر و با گذشت زمان بدتر می شوند. به این معنا که احساس سوزش پا تشدید می شود و یا حتی ممکن است پا کاملا بی حس شود.

سایر علل نوروپاتی محیطی شامل بیماری های خود ایمنی، عوارض جانبی برخی روش های درمانی مثل شیمی درمانی، بیماری های ارثی، عفونتها، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و موارد دیگر است.

3- نورومای مورتون (Morton’s Neuroma)

نورومای مورتون نوعی توده دردناک و متورم در پا است که به دلیل التهاب پوشش عصبی یک ناحیه خاص و اکثر اوقات بین انگشتان دوم و سوم، یا انگشتان سوم و چهارم ظاهر می شود. وقتی عصب متورم و تحریک می شود برخی علائم عصبی و از جمله سوزش پا بروز می کنند.

در این شرایط احساس درد و سوزش در پا موقع پوشیدن کفش های تنگ یا باریک بدتر می شود، چون این مدل کفش ها استخوان های پا را به هم نزدیک می کنند و به این ترتیب عصب بیشتر تحت فشار و تحریک قرار می گیرد.

برای ضعف بدن چه بخوریم و چه کنیم؟ (از زبان پروفسور کلو)

4- فشرده شدن یا گیر افتادن عصب (سندرم تونل تارسال)

همه ما قسمت داخلی مچ پایمان تونل کوچکی به نام تونل تارسال (tarsal tunnel) داریم. این تونل برای بسیاری از تاندون ها، شریان ها، رگ ها و اعصابی که در مچ پا قرار دارند مسیر عبور مناسبی فراهم می کند. عصب تیبیال خلفی یکی از عصب های این ناحیه است.

گاهی اوقات ساختارهای تونل تارسال و از جمله عصب تیبیال خلفی فشرده می شوند و علائمی مثل سوزش پا ایجاد می کنند. از جمله دلایل فشردگی یا گیر افتادن این عصب ها می توان به داشتن کف پای صاف، وجود خار پا، کیست یا تاندون متورم در تونل که فضا را اشغال کرده و عصب را فشرده می کند، آسیب دیدگی ناحیه مچ پا، آسیب دیدن ساختارهای تونل تارسال بر اثر تورم و یا سایر شرایط التهابی که عصب را تحت فشار قرار می دهند اشاره کرد. نقاط مختلف دیگری هم در امتداد عصب وجود دارد که ممکن است تحت فشار قرار بگیرند.

5- آسیب ترومایی عصب (آسیب پس از ضربه)

درست مثل عضلات، تاندون ها و رباط ها که می توانند بر اثر ضربه آسیب ببینند، اعصاب ما هم ممکن است دچار آسیب دیدگی شوند و یک سری علائم عصبی از جمله سوزش پا ایجاد کنند. این ضربه ممکن است ضربه مستقیم به پا یا ساق پا باشد، مثلا پای کسی به پایتان بخورد، چیزی روی پایتان بیفتد، توپ فوتبال به پایتان اصابت کند و غیره و یا اینکه خیلی شدیدتر باشد و به ستون فقرات یعنی جایی که عصب از آن سرچشمه می گیرد صدمه بزند.

6- عفونت پای ورزشکار (عفونت قارچی)

پای ورزشکار نام نوعی عفونت قارچی است که می تواند احساس سوزش موقتی و خاصی را در کف پا و بین انگشتان پا ایجاد کند. این عفونت قارچی لایه بیرونی پوست را درگیر می کند و در نتیجه باعث خشکی، پوسته پوسته شدن، قرمزی، خارش، سوزش و آسیب دیدن ظاهر پوست می شود.

عفونت قارچی به خاطر اینکه قارچ از کراتین تغذیه می کند باعث سوزش می شود. کراتین نوعی پروتئین است که در پوست، مو و ناخن یافت می شود. خوشبختانه درمان عفونت های قارچی پوست بسیار ساده است و فقط کافیست از یک داروی ضد قارچ استفاده کرد و مراقبت های لازم در خانه را به عمل آورد.

نکاتی که پاهای تان در باره سلامتی تان به شما می گویند!

سایر دلایل سوزش پا

علل دیگر سوزش پا که در مقالات پزشکی به آنها اشاره شده شامل کمبود ویتامین (به ویژه ریبوفلاوین و ویتامین B12)، الکلیسم، نارسایی کلیه، کم کاری تیروئید، سندرم درد منطقه ای مزمن و یا اختلالات ارثی مانند بیماری شارکو ماری توث (Charcot-Marie-Tooth) می شود. همچنین ممکن است سوزش پا ایدیوپاتیک باشد یعنی علت مشخص و شناخته شده ای نداشته باشد.

منبع1 منبع2