پانکراتیت، نوعی بیماری است که پانکراس(لوزالمعده) در آن ملتهب می شود. زمانی که آنزیم های گوارشی فعال می شوند و به پانکراس حمله می کنند پانکراس ملتهب میشود. در موارد شدید، ممکن است خونریزی در غده، آسیب بافت جدی، عفونت و کیست وجود داشته باشد. سموم ممکن است وارد جریان خون شوند و به طور جدی به اندام ها، مانند قلب، ریه ها و کلیه ها آسیب برسانند. در این مقاله به بررسی این بیماری و انواع آن پرداختیم.
انواع پانکراتیت
1- پانکراتیت حاد
پانکراتیت حاد یک التهاب ناگهانی لوزالمعده است که با ناراحتی خفیف تا متوسط همراه است . در موارد شدید پانکراتیت حاد می تواند منجر به عفونت ، خونریزی در غده ، تشکیل کیست و آسیب شدید بافت شود . این وضعیت با آسیب سایر ارگان های حیاتی از جمله ریه ها، کلیه ها و قلب همراه است. اما در درمان به موقع بهبود کامل حاصل میشود.
علائم پانکراتیت حاد
دلایل پانکراتیت حاد
- سنگ کیسه صفرا
- افزایش سطح تری گلیسیرید
- مصرف الکل
- پانکراتیت خود ایمنی
- آسیب دیدگی
- فیبروز کیستیک
- برخی از دارو های حاوی استروژن
- عفونت ویروسی(اوریون)
درمان بیماری پانکراتیت حاد
نحوه ی درمان به نوع حمله ی پانکراس بستگی دارد. قبل از انجام درمان کامل، پانکراتیت حاد به آرامی بهتر می شود، بنابراین درمان در بسیاری از موارد،حمایتی است. معمولا بیمار به بیمارستان می رود.
پزشک برای حفظ جریان خون، سرم تجویز می کند. کلیه و ریه درمان می شوند. مشکلات دیگر، مثل کیست پانکراس هم ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.
گاهی اوقات بیمار نمی تواند استفراغ راکنترل کند، به همین دلیل لوله ای را از طریق بینی در شکم قرار می دهند تا مایعات و هوا از آنجا خارج شود. در پانکراتیت متوسط، بیمار ممکن است 3 تا 4 روز غذا نخورده باشد، اما از طریق سرم به او مایعات و مُسکن تزریق می شود.
حمله ی حاد خیلی کوتاه مدت است، مگر اینکه مجرا توسط سنگ کیسه صفرا مسدود شود. در پانکراتیت شدید، ممکن است بیمار 3 تا 6 هفته درحالیکه پانکراسش بهبود پیدا میکند از طریق سرم تغذیه کند.
اگر علائم عفونت افزایش پیدا کرد، ممکن است آنتی بیوتیک ها تزریق شوند. ممکن است برای عفونت و کیست نیاز به عمل جراحی باشد.
حملاتی که توسط سنگ های کیسه صفرا ایجاد میشوند، ممکن است نیاز به برداشتن یا جراحی کیسه صفرا داشته باشند.
دکتر برای جراحی باید از مشکلات وریدهای شکمی اطلاع داشته باشند که می توانند پانکراتیت حاد را درمان کنند. وقتی به خاطر بافت مرده، ممکن است عمل از بین بردن این بافت ها صورت بگیرد.
بعض از اینکه تمام علائم پانکراتیت از بین رفتند،دکتر علت را مشخص می کند و سعی می کند جلوی حملات را بگیرد. در برخی از بیماران، علت حمله مشخص هست، اما در برخی، باید آزمایش هایی صورت بگیرد.
2- پانکراتیت مزمن
پانکراتیت مزمن با بروز التهابات لوزالمعده در دفعات بالا و درد خفیف تا متوسط یا شدید در ناحیه شکم همراه است. پانکراتیت مزمن، سیستم هضم فرد را مختل کرده و بر جذب مواد مغذی در روده کوچک تاثیر می گذارد . در صورت پیروی از یک رژیم غذایی سالم افراد به دلیل ناتوانی سیستم گوارشی در جذب مواد مغذی ، اغلب دچار کاهش وزن خواهند شد. پانکراتیت حاد مکرر می تواند به پانکراتیت مزمن منجر شود و پانکراتیت مزمن می تواند منجر به بروز زخم در لوزالمعده و تضعیف عملکرد آن شوند.
علائم پانکراتیت مزمن
دلایل پانکراتیت مزمن
- مصرف الکل
- هیپرتری گلیسیرید
- انسداد مجرای لوزالمعده توسط سنگ های صفراوی یا لوزالمعده
- فیبروز کیستیک
- سابقه خانوادگی
- هایپر کلسمی
درمان بیماری پانکراتیت مزمن
پزشک، پانکرایت حاد را با کاهش درد و مدیریت تغذیه درمان می کند.
وی با تسکین درد و مدیریت مشکلات تغذیه ای و متابولیک، آسیب های مزمن را درمان می کند.
بیمار می تواند مقدار چربی و پروتئین از دست رفته در مدفوع را با استفاده از رژیم غذایی و مصرف قرص های حاوی آنزیم های پانکراس کاهش دهد. این منجر به تغذیه بهتر و افزایش وزن می شود.
گاهی اوقات انسولین یا سایر داروها باید برای کنترل قند خون به بیمار داده شود.
در برخی موارد باید جراحی هایی صورت بگیرد. گاهی اوقات، بخشی یا بیشتر لوزالمعده در تلاش برای تسکین دردهای مزمن برداشته می شود.
بیمار ممکن است نوشیدن الکل را قطع کند، از دستور غذایی تجویز شده پیروی کند،و از داروهای مناسب استفاده کند تا حملات کم تر شود.
پیشگیری از پانکراتیت
- چنانچه دلیل ابتلا به این بیماری سنگ کیسه صفرا باشد و کیسه صفرا از بدن خارج نشده باشد، باید از مصرف غذاهای چرب و روغنی، مانند کره و نیمرو، خودداری کرد.
- تهیه برنامه غذایی مناسب وصرفا کم چربی به کمک متخصص بیماریهای گوارشی
- از استعمال دخانیات و مشروبات الکلی جدا خودداری کنید.
- استرس و فشارهای روانی خود را کاهش دهید.
سرطان پانکراس (لوزالمعده)، انواع، طول عمر و حقایقی بسیار مهم