عوارض کلاریترومایسین 500، کاربردها و روش مصرف آن

در این مطلب که جمع آوری آن چندین روز به طول انجامیده است، با کمک تحقیقات جدید چندین مجله معتبر پزشکی دنیا، یک مقاله کامل از داروی کلاریترومایسین گردآوری کرده ایم. در این مطلب با موارد استفاده، عوارض جانبی، طرز و دوز مصرف و نکات مهم دیگر آشنا می شوید. دقت کنید در تحقیقات جدید برخی از نکاتی که در مطالب قدیمی وبسایت های فارسی راجب این دارو می خوانید رد شده اند.

نکات مهم

• قرص خوراکی کلاریتروماسین بصورت ژنرال (عمومی) و تحت نام تجاری Biaxin در دسترس است.
• قرص خوراکی کلاریترومایسین بصورت آهسته رهش و سریع الاثر موجود است. کلاریترومایسین بصورت شربت هم میباشد.
• این دارو برای جلوگیری و درمان عفونتهای خاص ناشی از باکتری ها استفاده میشود.
• همچنین برای درمان زخم معده یا عفونتهای میکروباکتریایی بهمراه داروهای دیگر (مانند ریفامپین، آموکسی سیلین، لانسوپرازول، امپرازول یا بیسموت) استفاده شود.

نحوه عملکرد

• کلاریترومایسین به گروه داروهای آنتی بیوتیکها (ماکرولید) تعلق دارد.
• کلاریترومایسین با توقف عملکرد باکتریهای عامل عفونت اثر میکند.
• این دارو نباید به تنهایی برای درمان یا پیشگیری از عفونتهای باکتریایی استفاده شود. همچنین برای درمان ویروسهایی مانند سرماخوردگی معمولی هم کاربرد ندارد.

حتما بخوانید: عفونت خون چیست؟ چه دلایلی دارد و چطور آن را با بهترین روش درمان کنیم؟

عوارض جانبی

عوارض جانبی شایع

در صورت بروز عوارض جانبی زیر نیازی به نگرانی نیست ولی اگر این اثرات به بیش از یک هفته طول کشیدند به پزشک اطلاع دهید. شایعترین عوارض جانبی کلاریترومایسین عبارتنداز:

• دردمعده
• اسهال
• تهوع
• استفراغ
• مزه ی بد دهان

عوارض جانبی جدی

درصورت داشتن عوارض جانبی جدی سریعا به پزشک مراجعه کنید (در هر 4 نفر از 100 نفر رخ می دهند). درصورت مشاهده ی عوارض مرگبار سریعا به اورژانس بروید. عوارض جانبی جدی و علایم آنها عبارتنداز:

مشکلات کبد

• خستگی و ضعف
• ازبین رفتن اشتها
• درد زیاد معده
• ادرار تیره
• زردشدن پوست و سفیدی چشمها

مشکلات ریتم قلب

• ضربان قلب سریع یا نامنظم

آلرژی یا واکنشهای شدید حساسیتی

• واکنشهای پوستی مانند دانه های پوستی دردناک، قرمز یا کبود برروی پوست
• تنگی نفس
• التهاب صورت، لبها، زبان و گلو

هشدارهای مهم

• مشکلات کبدی: ممکن است کلاریترومایسین موجب مشکلات کبدی شود. درصورت داشتن علایم بیماری های کبدی به پزشک مراجعه کنید. این عوارض شامل ادرار تیره رنگ، خارش، درد بالای معده، بی اشتهایی، زردشدن پوست یا سفیدی چشمها است.
• سندروم کیوتی: ممکن است کلاریترومایسین موجب مشکلات ریتم قلبی کیوتی شود. این بیماری موجب ضربان قلب سریع و نامنظم میشود.
• اسهال: تقریبا تمام آنتی بیوتیکها ازجمله کلاریترومایسین موجب اسهال ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل میشوند. این بیماری میتواند موجب اسهال خفیف تا التهاب شدید کولون شود. این شرایط میتواند کشنده باشد. اگر در حین یا پس از درمان با این دارو به اسهال مبتلا شدید، به پزشک مراجعه کنید.
• مرگ در اثر استفاده ی طولانی مدت: افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر، 1 تا 10 سال بعد از مصرف کلاریترومایسین بیشتر در معرض مرگ قرار دارند. مزایای این دارو باید در مقابل خطراتش سنجیده شود.

تداخل با داروهای دیگر

قرص کلاریترومایسین ممکن است با داروها، ویتامینها و گیاهان دیگر تداخل داشته باشد. تداخل زمانی اتفاق می افتد که نحوه ی عملکرد دارو تغییر میکند. این میتواند مضر باشد یا از عملکرد مناسب دارو جلوگیری کند. داروهایی که نباید با کلاریترومایسین مصرف شوند:

• کلشی سین: درصورت داشتن مشکلات کبدی یا کلیه، نباید کلشی سین و کلاریترومایسین را باهم مصرف کنید. افراد مبتلا به مشکلات کبد، باید سطح بالاتری از کلشی سین در بدنشان داشته باشند. مصرف این داروها باهم میتواند خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.
• داروهایی که برای درمان کلسترول استفاده میشوند مانند لووستاتین و سیمواستاتین. مصرف این داروها بهمراه کلاریترومایسین موجب مشکلات شدید عضلانی میشود.
• تادالافین، سیلدینافیل، واردنافیل. مصرف این داروها بهمراه کلاریترومایسین موجب عوارض جانبی بیشتری میشود.
• ارگوتامین و دی هیدروارگوتامین. مصرف این داروها بهمراه کلاریترومایسین موجب نازک شدن ناگهانی عروق خونی میشود. این ممکن است موجب کاهش جریان خون در دستها و پاها شود.
• پیموزاید. مصرف این دارو بهمراه کلاریترومایسین موجب ریتم غیرطبیعی و جدی قلب میشود.
• داروهای قارچی مانند وریکونازول، کتوکونازول و ایتراکونازول. این داروها موجب افزایش میزان کلاریترومایسین و افزایش عوارض جانبی آن یا باعث بی تاثیر شدن هر دو دارو میشوند.
• بنزودیازپین ها، مانند تریازولام و میدازولام. اگر این داروها با کلاریترومایسین مصرف شوند موجب خواب آلودگی و آرامش بیشتری میشود.
• انسولین و برخی از داروهای دیابت خوراکی، مانند nateglinide, pioglitazone, repaglinide و rosiglitazone. مصرف این دارو باهم ممکن است موجب پایین آمدن سطح قندخون شود. هنگام مصرف همزمان این داروها باید قند خون بصورت مرتب چک شود.
• وارفارین. ممکن است خطر خونریزی افزایش پیدا کند. اگر کلاریترومایسین بهمراه وارفارین مصرف شود، پزشک باید از نزدیک بیمار را معاینه کند.
• داروهایی که برای درمان کلسترول استفاده میشوند مانند پراواستاتین و آتورواستاتین. مصرف این داروها با هم موجب مشکلات عضلانی میشود. اگر مجبور به مصرف این داروهابهمراه کلاریترومایسین باشید، پزشک احتمالا دوز دارو را کاهش میدهد.

هشدارها

هشدار آلرژی

کلاریترومایسین میتواند واکنشهای آلرژیک سخت ایجاد کند. علایم آن عبارتنداز:

• کهیر
• مشکل در تنفس
• تورم گلو، صورت، لبها یا زبان

اگر به واکنشهای آلرژیک مبتلا شدید سریعا به پزشک مراجعه کنید. اگر علایم خیلی شدید بود به اورژانس مراجعه کنید. درصورت حساسیت به دارو از مصرف دوباره  آن اجتناب کنید. این میتواند کشنده باشد.

هشدار به افرادیکه شرایط خاصی دارند

• افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر: این بیماران 1 تا 10 سال بعد از مصرف کلاریترومایسین بیشتر در معرض مرگ قرار دارند. مزایای این دارو باید در مقابل خطراتش سنجیده شود. محققان هنوز دلیل این اتفاق را نمیدانند. با پزشک درمورد خطرات و فواید این دارو صحبت کنید.
• افراد مبتلا به بیماری های کلیه: کلاریترومایسین توسط کلیه ها پردازش میشود. افراد مبتلا به بیماری های کلیه ی خفیف تا شدید، نمیتوانند بطور کامل این دارو را از بدن دفع کنند. این موجب افزایش میزان کلاریترومایسین در بدن میشود. ممکن است پزشک برای بیماران مبتلا به بیماری های کلیه، دوز کلاریترومایسین را پایین بیاورد.
• myasthenia gravis یا سستی ماهیچه های صورت: کلاریترومایسین موجب بدتر شدن این بیماری میشود.
• برای افرادیکه ریتم غیرطبیعی قلب دارند: درمورد بیخطر بودن این دارو از پزشک سوال شود. کلاریترومایسین خطر مرگ ناشی از مشکلات قلبی را افزایش میدهد.

هشدار برای گروههای دیگر

زنان باردار: کلاریترومایسین به داروهای بارداری گروه C تعلق دارد که به 2 معناست:

1. مطالعات برروی حیوانات نشان داد که درصورت مصرف این قرص توسط مادر، اثرات بدی برروی جنین مشاهده میشود.
2. مطالعات کافی برای تعیین نحوه ی اثر دارو بر انسان انجام نشده است.
3. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید به پزشک اطلاع دهید. مزایای استفاده از این دارو باید از مضرات آن بیشتر باشد.
4. اگر در حین مصرف این دارو باردار شدید سریعا به پزشک اطلاع دهید.

زنان شیرده: ممکن است کلاریترومایسین از شیرمادر عبور کند و موجب اثرات جانبی در نوزادان شود. درصورت شیردهی به پزشک اطلاع دهید. فرد باید بین مصرف این دارو و شیردادن به نوزاد یکی را انتخاب کند.

کودکان: ایمنی و موثر بودن این دارو برای درمان بونشیت مزمن، عفونت هلیکوباکتر و زخم دوازدهه در افراد زیر 18 سال اثبات نشده است. این دارو نباید در کودکان زیر 6 ماه استفاده شود.

میزان مصرف

دوز مصرفی کلاریترومایسین برای هر فردی متفاوت است و به شرایط زیر بستگی دارد:

• سن فرد
• بیماری تحت درمان
• شدت بیماری فرد
• دیگر بیماری هایی که فرد به آنها مبتلا است
• نحوه ی واکنش فرد به اولین دوز دارو

فرم ها و شدت های کلاریترومایسین

• نام تجاری: Biaxin
• فرم: قرص خوراکی سریع الاثر
• شدت: 250 میلی گرم و 500 میلی گرم
• عمومی: کلاریترومایسین
• فرم: قرص خوراکی سریع الاثر
• شدت: 250 میلی گرم و 500 میلی گرم
• فرم: قرص خوراکی آهسته رهش
• شدت: 500 میلی گرم

دوز مورد نیاز برای سینوزیت مزمن

دوز بزرگسالان (سن 18 سال و بالاتر)

• قرص خوراکی: 500 میلی گرم هر 12 ساعت بمدت 14 روز
• قرص خوراکی آهسته رهش: 1000 میلی گرم هر 24 ساعت بمدت 14 روز

دوزکودکان (سن 6 ماه تا 17 سال)

• دوز توصیه شده روزانه 15 میلی گرم/کیلوگرم/روز است. این قرص باید در روز 2 بار یعنی هر 12 ساعت یکی خورده شود، مدت زمان مصرف 10 روز است.

دوز کودکان (سن 0-5 ماه)

• ایمنی و اثربخشی این دارو برای کودکان زیر 6 ماه تایید نشده است.

ملاحظات ویژه

• افراد مبتلا به بیماری های کلیه: پزشک در این حالت دوز کمتری توصیه میکند (نصف دوز استاندارد)

دوز مورد نیاز برای برونشیت مزمن

دوز بزرگسالان (سن 18 سال و بالاتر)

• قرص خوراکی: 250 یا 500 میلی گرم هر 12 ساعت بمدت 7-14 روز، این میزان بستگی به باکتری عامل عفونت دارد.
• دوز آهسته رهش: 1000 میلی گرم هر 24 ساعت بمدت 7 روز.

دوز کودکان (سن 0-17 سال)

• ایمنی و اثربخشی این دارو برای افراد زیر 18 سال تایید نشده است.

ملاحظات ویژه

• افراد مبتلا به بیماری های کلیه: پزشک در این حالت دوز کمتری توصیه میکند (نصف دوز استاندارد)

دوز مورد نیاز برای عفونت هلیکوباکترپیلوری و بیماری زخم دوازدهه

دوز بزرگسالان (سن 18 سال و بالاتر)

• قرص خوراکی: دوز مورد نیاز به داروهایی بستگی دارد که همراه با کلاریترومایسین مصرف میکنید.
• با آموکسی سیلین و آمپرازول: 500 میلی گرم هر 12 ساعت بمدت 10-14 روز
• با آمپرازول: 500 میلی گرم هر 8 ساعت بمدت 14 روز

دوز کودکان (سن 0-17 سال)

• ایمنی و اثربخشی این دارو برای افراد زیر 18 سال تایید نشده است.

ملاحظات ویژه

• افراد مبتلا به بیماری های کلیه: پزشک در این حالت دوز کمتری توصیه میکند (نصف دوز استاندارد)

نکاتی درمورد مصرف کلاریترومایسین

قرص خوراکی کلاریترومایسین برای درمان طولانی مدت استفاده میشود. درصورتیکه بصورت تجویز شده مصرف نشود خطرات جدی بدنبال خواهد داشت.

درصورت قطع ناگهانی مصرف دارو یا عدم مصرف آن: این موجب بدتر شدن بیماری میشود یا عدم تاثیر دارو میشود.

درصورت فراموش کردن یک دوز یا عدم مصرف آن طبق برنامه ی مشخص: دارو بخوبی کار نمیکند یا عملکرد آن بطور کامل متوقف میشود. برای موثر بودن دارو، همیشه باید مقدار مشخصی از آن در بدن باشد.

در صورت مصرف بیش ازحد دارو: میزان زیادی از این دارو در بدن میماند. علایم اوردوز دارو عبارتنداز:

• درد شکم
• اسهال
• تهوع
• استفراغ

درصورت مصرف بیش از حد دارو به پزشک مراجعه کنید و اگر علایم شدید بود به اورژانس بروید.

درصورت فراموش کردن مصرف یک دوز دارو: به محض یادآوری دوز فراموش شده را مصرف کنید؛ اما درصورتیکه زمان مصرف دوز بعدی باشد، نوبت فراموش شده را مصرف نکنید. هیچگاه دو نوبت دارو را با هم مصرف نکنید. این میتواند عوارض جانبی خطرناکی داشته باشد.

چه موقع میتوان گفت دارو عملکرد خوبی دارد: زمانیکه عفونت از بین برود و علایم بیماری کاهش پیدا کند.

ملاحظات ویژه مصرف

عمومی

• میتوانید قرص کلاریترومایسین سریع الاثر را همراه یا بدون غذا مصرف کنید. قرص آهسته رهش را همراه با غذا بخورید.
• قرص های آهسته رهش را میتوان نصف یا خرد کرد اما برای قرصهای سریع الاثر نباید اینکار را کرد. کل قرص را قورت دهید.

مسافرت

• همیشه دارو را همراه خود داشته باشید. هنگام پرواز آن را نزد خود نگه دارید.
• درمورد اشعه ی x فرودگاهها نگران نباشید. آنها نیمتوانند به دارو صدمه بزنند.
• ممکن است نیاز باشد دارو را به کارکنان فرودگاه نشان دهید. پس از خارج کردن دارو از جعبه ی اصلی اش خودداری کنید.
• هیچگاه دارو را در داشبرد ماشین نگذارید. کلاریترومایسین نباید در محلهای خیلی سرد یا گرم قرار گیرد.

نظارتهای بالینی

شما و پزشکتان باید برروی برخی مسائل خاص نظارت کنید. این مسایل عبارتنداز:

• عملکرد کلیه: پزشک باید برای چک کردن عملکرد کلیه ها، آزمایشاتی انجام دهد. اگر کلیه ها بخوبی کار نکنند پزشک دوز دارو را پایین می آورد.
• عملکرد کبد: پزشک ممکن است برای چک کردن عملکرد کبد یک آزمایش خون انجام دهد. اگر کبد بخوبی کار نکند، پزشک احتمالا مصرف دارو را متوقف میکند.
• میزان گلبولهای سفیدخون: ممکن است پزشک برای چک کردن عملکرد بدن و میزان مبارزه ی آن با عفونتها، آزمایش خون پیشنهاد کند. اگر سطح گلبولهای سفیدخون بهتر نشده باشد پزشک احتمالا مصرف کلاریترومایسین را متوقف میکند و داروی دیگری توصیه میکند.

حتما بخوانید: 15 تا از بدترین و بهترین غذاها برای سلامت معده (تحقیقات جدید)

داروهای دیگری هم برای درمان این بیماریها وجود دارد. برای هر فردی داروی خاصی مورد نیاز است. درمورد نوع دارو با پزشک مشورت کنید. باز هم هرگونه سوال، نظر یا تجربه ای راجب مصرف کلاریترومایسین دارید در بخش نظرات با متخصصان ما در میان بگذارید.