امپرازول چیست؟ عوارض، کاربردها و جایگزین گیاهی آن

در این مطلب نتیجه جدیدترین تحقیقات پزشکی دنیا راجب قرص/کپسول/شربت آمپرازول، عوارض و کاربردها و همچنین جایگزین های گیاهی آن را در اختیارتان قرار می دهیم. دقت کنید در تحقیقات جدید بسیاری از باورهای قدیمی که در اکثر وبسایت های فارسی مشاهده می کنید رد شده اند.

1- امپرازول چیست؟

آمپرازول دارویی ست که برای کاهش مقدار اسیدمعده استفاده میشود. این دارو برای درمان سوء هاضمه، سوزش سردل و همچنین ریفلاکس اسید مفید است. از آمپرازول برای جلوگیری و درمان زخم معده هم استفاده میشود.

گاهی اوقات آمپرازول برای بیماری های نادری مانند سندروم زولینگر-الیسون (یک بیماری است که مشخصه اصلی آن افزایش ترشح اسید معده در اثر تومور ترشح‌کننده گاسترین می‌باشد و سبب زخم‌های شدید در دستگاه گوارش می‌گردد) هم تجویز میشود. آمپرازول بصورت قرص، کپسول یا شربت در دسترس است. تصاویری از آمپرازول:

حتما بخوانید: معرفی قرص های درمان معده درد عصبی بر اساس نوع علائم آن

2- نکات مهم

• آمپرازول معمولا هرروز صبح مصرف میشود.
• آمپرازول برای بیماری های شدیدتر، دونوبت در روز صبحها و عصرها مصرف میشود.
• عوارض جانبی این دارو شامل سردرد، اسهال و دردمعده است. با قطع مصرف دارو این عوارض هم از بین میروند.
• اگر از آمپرازول برای خود درمانی استفاده میکنید از مصرف این دارو بیش از 2 هفته بدون هماهنگی با پزشک، اجتناب کنید.
• آمپرازول با نامهای تجاری Losec و Losec MUPS هم دردسترس است.

3- چه کسانی باید و نباید مصرف کنند؟

• بزرگسالان از جمله زنان باردار و شیرده میتوانند آمپرازول را مصرف کنند.
• درصورت تجویز پزشک، این دارو میتواند توسط کودکان نوزدان هم مصرف شود.

در موقعیتهای زیر قبل از مصرف امپرازول با پزشک مشورت کنید:

• درصورت داشتن واکنشهای آلرژیک به آمپرازول یا هر نوع داروی دیگر
• داشتن مشکلات کبدی
• آندوسکوپی کردن

چند هفته قبل از آندوسکوپی از پزشک درمورد قطع مصرف آمپرازول سوال کنید. این بدین خاطر است که آمپرازول ممکن است برخی از مشکلات معده را درحین آندوسکوپی پنهان کند.

4- نحوه و زمان مصرف امپرازول

معمولا آمپرازول صبحها ناشتا خورده میشود. این دارو موجب ناراحتی معده نمیشود پس میتوانید آن را همراه یا بعد از غذا هم مصرف کنید. افرادیکه آمپرازول را دو بار در روز مصرف میکنند، باید 1 دوز را در صبح و 1 دوز را بعدازظهر مصرف کنند.

میزان مصرف

• سوءهاضمه: 10 تا 20 میلی گرم در روز
• سوزش سردل و رفلاکس اسید: 20 تا 40 میلی گرم در روز
• زخم معده: 20 تا 40 میلی گرم در روز
• سندروم زولینگر-الیسون: 20 تا 120 میلی گرم در روز

این مقادیر برای کودکان و افرادیکه مشکلات کبد دارند کمتر خواهد بود.

قرص و کپسولها

• هر قرص یا کپسول حاوی 10،20 یا 40 میلی گرم آمپرازول است. کل قرص یا کپسول را با یک لیوان پر از آب یا آبمیوه میل کنید.
• قرصهای مکیدنی آمپرازول هم موجود میباشد.
• بزرگسالان میتوانند قرصهای 10 میلی گرمی یا کپسولهای آمپرازول را از داروخانه ها تهیه کنند اما باید برای مصرف بیش از 4 هفته با پزشک مشورت شود.

شربت

• شربت آمپرازول میتواند توسط پزشک تجویز شود و برای کودکان و افرادیکه نمیتوانند قرصها یا کپسولهای آمپرازول را قورت دهند هم مناسب میباشد.
• ممکن است این شربت با قاشق یا سرنگ همراه باشد تا به میزان مشخص مصرف شود. در صورت تمایل میتوانید از مسئول داروخانه آن را تقاضا کنید.
• از قاشق چایخوری آشپزخانه برای دادن این شربت به کودک استفاده نکنید.

حتما بخوانید: کپسول اس امپرازول (منیزیم) – عوارض، کاربرد، مصرف و سایر نکات مهم

آیا پزشک دوز امپرازول را بالا یا پایین میکند؟

• اگر آمپرازول به اندازه ی کافی موثر نباشد، پزشک ممکن است مقدار دوز این دارو را افزایش دهد.
• بسته به دلیل مصرف آمپرازول، ممکن است بمدت 1 یا 2 ماه از دوزهای بالاتر مصرف شود.
• پس از این مدت پزشک ممکن است دوزهای پایینتری برای فرد تجویز کند.

مدت مصرف دارو چقدر است؟

• اگر از آمپرازول بیش از 2 هفته برای خوددرمانی استفاده میکنید و بعداز این مدت بهبودی حاصل نشد به پزشک مراجعه کنید.
• ممکن است پزشک با توجه به علایم آزمایشاتی انجام دهد یا اینکه نوع دارو را تغییر دهد.
• بسته به علت مصرف آمپرازول و بیماری فرد، دوره ی مصرف چند هفته یا چند ماه خواهد بود.
• ممکن است برای برخی افراد مصرف طولانی تر آمپرازول حتی برای چندسال لازم باشد.
• مصرف هرروزه آمپرازول برای برخی افراد لازم نیست و آنها میتوانند تنها درصورت داشتن علایم آن را مصرف کنند.
• زمانیکه احساس بهبودی (بعد از چند روز یا چند هفته مصرف آمپرازول) حاصل شد میتوانید مصرف این دارو را متوقف کنید.
• برای تصمیم گیری درمورد نحوه ی مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

در صورت فراموش کردن یک دوز دارو چه باید کرد؟

• اگر روزی یک قرص مصرف میکنید، به محض یادآوری آن را بخورید اما اگر 12 ساعت از زمان مصرف گذشته باشد، نوبت فراموش شده را مصرف نکنید و طبق زمان مشخص به مصرف دارو ادامه دهید.
• اگر معمولا روزی 2 قرص مصرف میکنید، به محض یادآوری قرص فراموش شده را بخورید مگراینکه 4 ساعت دیگر نوبت دوز بعدی باشد. در اینصورت از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید.
• در صورت فراموش کردن یک نوبت، هیچگاه دو قرص را باهم مصرف نکنید.
• اگر معمولا مصرف دارو را فراموش میکنید، از آلارم گوشی یا راههای دیگر برای یادآوری استفاده کنید.

در صورت مصرف زیاد چه باید کرد؟

درصورت مصرف زیاد این دارو و داشتن علایم زیر به پزشک مراجعه کنید:

• قرمزی پوست
• تعریق
• سوزش سردل ناگهانی
• خواب آلودگی
• تاری دید
• احساس گیجی و برافروختگی

5- عوارض جانبی

بیشتر افرادیکه آمپرازول را مصرف میکنند عارضه ی جانبی خاصی ندارند. درصورت مشاهده ی عوارض جانبی، معمولا خفیف خواهند بود و پس از قطع مصرف دارو از بین میروند.

عوارض جانبی معمول

عوارض جانبی که معمولا 1 در 100 نفر را درگیر میکنند عبارتنداز:

• سردرد
• احساس بیماری
• استفراغ و اسهال
• دردمعده
• یبوست
• نفخ شکم
• ممکن است آمپرازول موجب احساس گیجی یا خواب آلودگی در فرد شود.
• همچنین احتمال ایجاد خارش یا تحریک دانه های پوستی وجود دارد یا اینکه ممکن است فرد در پاها احساس تورم کند.

درصورت آزاردهنده بودن این عوارض جانبی یا ماندگاری آنها به پزشک مراجعه کنید.

عوارض جانبی جدی

عوارض جانبی جدی بسیار نادر هستند و احتمال بروز آنها کمتر از 1 در 1000 است. درصورت مشاهده ی علایم زیر سریعا به پزشک مراجعه کنید:

درد مفاصل همراه با ایجاد بثورات پوستی قرمز، بخصوص در قسمتهایی از بدن مانند دستها، گونه ها و بینی که در معرض نورخورشید هستند. این ممکن است نشان دهنده ی شرایط نادری بنام لوپوس اریتماتوز تحت حاد باشد. این شرایط با مصرف طولانی مدت آمپرازول ایجاد میشود.

زردشدن پوست، ادرار تیره و خستگی هم میتواند نشانه ی مشکلات کبد باشد.

واکنشهای آلرژیک جدی

درموارد نادر با مصرف آمپرازول واکنشهای جدی آلرژیک رخ میدهد. درصورت دیدن علایم زیر سریعا به پزشک مراجعه کنید:

• ایجاد بثورات پوستی که شامل خارش، قرمزی یا پوسته پوسته شدن پوست است.
• خس خس سینه
• احساس خفگی در قفسه ی سینه یا گلو
• اشکال در تنفس یا صحبت کردن
• تورم و التهاب در زبان، صورت، لبها، دهان یا گلو

این علایم هشدار دهنده برای واکشنهای آلرژیک است. این واکنشها بسیار جدی هستند.

حتما بخوانید: علل اصلی معده درد و 21 روش درمان خانگی آن طبق تحقیقات جدید

6- نحوه مقابله با این عوارض جانبی

• سردرد: استراحت کنید و به مقدار کافی آب بنوشید. الکل زیاد مصرف نکنید. از پزشک بخواهید تا یک مسکن برایتان تجویز کند. سردرد باید بعد از هفته ی اول مصرف آمپرازول از بین برود. درصورت داشتن سردرد بیش از 1 هفته به پزشک مراجعه کنید. روش ساده درمان سردردهای خانگی در اینجا!
• احساس بیماری و کسالت: سعی کنید آمپرازول را بهمراه یا بعداز غذا و میان وعده مصرف کنید. این کار همچنین از پرخوری جلوگیری میکند.
• استفراغ یا اسهال: برای جلوگیری از دهیدراته شدن بدن (از دست رفتن آب بدن) مقدار زیادی آب بنوشید. علایم کمبود آب بدن شامل کاهش مقدار ادرار یا بوی بد آن میباشد. بهترین روشهای درمان اسهال و استفراغ در اینجا!
• دردمعده: سعی کنید استراحت کنید و آرام باشید. به آرامی غذابخورید و وعده های غذایی بیشتر با حجم کمتر داشته باشید. قرار دادن کیسه ی آب گرم برروی شکم هم میتواند کمک کننده باشد. روشهای کاهش درد معده در اینجا!
• یبوست: فیبرهای زیادی در رژیم غذاییتان وارد کنید. این فیبرها شامل میوه ها و سبزیجات سالم، غلات و حبوبات است. همچنین مقدار زیادی آب بنوشید. سعی کنید ورزش کنید برای مثال پیاده روی یا دویدن روزانه را فراموش نکنید. بهتری روشهای درمان یبوست در اینجا!
• نفخ معده: از غذاهایی مانند عدس، لوبیا، پیاز و… که باعث نفخ معده میشوند بپرهیزید. در دفعات بیشتر و حجم کمتر غذا بخورید، به آرامی بخورید و بنوشید و مرتب ورزش کنید. بهترین روشهای درمان نفخ معده در اینجا!

7- بارداری و شیردهی

• معمولا مصرف آمپرازول در دوران بارداری و شیردهی بیخطر است.
• اگر باردار هستید سعی کنید که سوء هاضمه را با روشهای غیردارویی درمان کنید.
• ابتدا پزشک برای تسکین علایم توصیه میکند که کمتر غذا بخورید و از مصرف غذاهای چرب و تند پرهیز کنید.
• او همچنین ممکن است از شما بخواهد که با قرار دادن چیزی زیر بالشت یا تشک، سر را 10 تا 20 سانتیمتر بالاتر قرار دهید تا به اینصورت قفسه ی سینه و سر بالاتر از کمر باشد. این از بالا آمدن اسید معده به سمت گلو جلوگیری میکند.
• اگر تغییرات سبک زندگی کمک کننده نباشد، داروهایی مانند آمپرازول توصیه میشود.

مصرف آمپرازول در دوران شیردهی بیخطر است. این از شیرمادر عبور میکند ولی مقدار آن آنقدر کم است که به کودک آسیبی نمی رساند. درصورتیکه کودک نارس باشد یا مشکل خاصی داشته باشد، قبل از مصرف این دارو ابتدا با پزشک مشورت کنید. برای اطمینان بیشتر افرادی که قصد بارداری دارند، باردار هستند یا در دوران شیردهی به سر میبرند قبل از مصرف آمپرازول با پزشک مشورت کنند.

8- تداخلات دارویی

ممکن است آمپرازول با برخی داروها تداخل داشته باشد و احتمالا عوارض جانبی ایجاد کند. درصورت مصرف داروهای زیر قبل از شروع مصرف آمپرازول با پزشک مشورت کنید:

• داروهای قلب مانند دیگوکسین
• داروی سیلاستازول
• داروهای ضدقارچی مانند ایتراکونازول، کتوکونازول، پوساکونازول و وریکونازول
• داروی متوتروکسات (برای درمان پسوریازیس و آرتریت روماتونید یا روماتیسم مفصلی)
• داروهای HIV
• فنوتینوین (داروی ضد صرع)
• ریفامپین (یک آنتی بیوتیک)
• داروهای منعقدکننده ی خون مانند کلوپیدوگرل و وارفارین

هیچگاه گل راعی که برای درمان افسردگی استفاده میشود را با آمپرازول مصرف نکنید. گل راعی از عملکرد درست و مناسب آمپرازول جلوگیری میکند.

نکته مهم: اگر داروهای دیگری مانند داروهای گیاهی، ویتامینها یا مکملها را مصرف میکنید به پزشک اطلاع دهید.

3 جایگزین گیاهی امپرازول

افرادیکه از عوارض جانبی آمپرازول رنج میبرند یا به دنبال جایگزین گیاهی برای آن هستند میتوانند داروهای زیر را امتحان کنند. موارد گفته شده در زیر تنها داروهای گیاهی ثابت شده علمی برای جایگزینی امپرازول می باشند:

شیرین بیان (بهترین جایگزین)

ریشه ی شیرین بیان میتواند آسیب دستگاه گوارش ناشی از اسیدمعده که منجر به زخم معده میشود، سوزش سردل و علایم رفلاکس را تسکین دهد. ریشه ی شیرین بیان تازه، خشک شده یا پودرآن حاوی گلیسیریزین است که موجب افزایش فشارخون و تداخلات دارویی میشود. مکمل DGL یا بدون گلیسیریزین شیرین بیان حاوی 250 تا 500 میلی گرم شیرین بیان بدون گلیسیریزین است که وقتی روزانه 1 تا 2 ساعت بعدازغذا میل شود، اثرات حفاظتی بر معده خواهد داشت.

قرص نعنا

در سراسر جهان از برگهای خام یا دم کرده ی نعنا برای تسکین سوء هاضمه بعد از غذا یا اختلالات طولانی مدت هضم استفاده میشود. روغنهای موجود در برگ نعنا حاوی این خواص برای سلامتی است. بااینحال اگر نعنا مستقیما خورده شود موجب سوزش سردل میشود، پس بهترین راه برای تسکین زخم معده استفاده از قرصهای استاندارد 0.2 میلی گرم نعنا است.

سنبل ختایی

گیاه سنبل ختایی میتواند سوزش سردل در بزرگسالان و کولیک نوزادان را درمان کند. این گیاه به پاکسازی سیستم گوارش و از بین بردن گاز اضافی آن کمک میکند. گیاه سنبل ختایی موجب افزایش حساسیت به نورخورشید بخصوص در افراد بور میشود.

این مطلب نتیجه جدیدترین تحقیقات مجلات پزشکی معتبر دنیا راجب امپرازول می باشد. اگر سوال، نظر یا تجربه ای در این زمینه دارید در بخش نظرات با ما و کارشناسان ما در میان بگذارید.