بعضی از اختلالات معده مثل زخم معده، گاستریت و بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) به خاطر اسید معده اتفاق می افتند. با اینکه میزان اسید معده در بیماران مبتلا به این بیماریها در حد طبیعی و نرمال است؛ اما تحقیقات نشان می دهد کاهش میزان اسید معده باعث تسکین علائم این بیماریها و درمان آسیب معده و روده می شود. ما اینجا بهترین داروها برای کاهش فوری اسید معده را به شما معرفی می کنیم.
1- مهارکننده های پمپ پروتون
پمپ پروتون اسم یک فرایند شیمیایی است که طی آن معده ما اسید ترشح می کند. مهارکننده های پمپ پروتون قوی ترین داروهایی هستند که می توانند تولید اسید معده را کاهش بدهند. مصرف این داروها در مقایسه با داروهای مسدود کننده هیستامین-2 (H2) زخم معده بیشتر افراد را در مدت زمان کوتاهتری درمان می کند؛ بنابراین برای درمان زخمهای گوارشی بیشتر از مهار کننده پمپ پروتون استفاده می شود.
از این داروها برای درمان گاستریت شدید و خونریزی دهنده و همینطور ریفلاکس معده به مرسی استفاده می شود. علاوه بر این، مهارکننده های پمپ پروتون در درمان بیماریهایی مثل سندرم زولینگر-الیسون که باعث ترشح بیش از حد اسید معده می شوند هم بسیار مفید و موثر هستند.
رژیم غذایی برای زخم معده و ورم معده (بهترین و بدترین غذاها)
داروهای مهار کننده پمپ پروتون هم به صورت خوراکی و هم به شکل تزریقی (IV) تجویز می شوند. امپرازول (Omeprazole)، پنتوپرازول (Pantoprazole)، دکس لانسوپرازول (Dexlansoprazole) و رابپرازول (Rabeprazole) نمونه هایی از این داروها هستند. معمولا داروهای مهار کننده پمپ پروتون عارضه خاصی ایجاد نمی کنند ولی ممکن است بعضی افراد بعد از مصرفشان دچار اسهال، یبوست و سردرد شوند. استفاده طولانی مدت از این داروها هم باعث کاهش جذب B12، آهن، منیزیم و کلسیم می شود.
2- مسدود کننده های هیستامین نوع 2 (H2)
بدن همه ما به طور طبیعی هیستامین تولید می کند که وظایف مختلفی دارد. هیستامین یکی از مواد اصلی و مسئول بروز واکنشهای حساسیت زا است. برای همین به کسانی که به چیز خاصی آلرژی یا همان حساسیت دارند داروهای آنتی هیستامین داده می شود.
علاوه بر این، هیستامین در ارسال سیگنال به معده برای ترشح اسید هم نقش دارد. به همین دلیل از نوع خاصی از آنتی هیستامینها به نام مسدود کننده های هیستامین نوع 2 (H2) برای کاهش اسید معده استفاده می شود. این داروها هم مثل مهار کننده های پمپ پروتون برای درمان اختلالات معده و سیستم گوارش به کار می روند.
از جمله داروهای مسدود کننده هیستامین نوع دو می توان به رانیتیدین (Ranitidine)، نیزاتیدین (Nizatidine) و فاموتیدین (Famotidine) اشاره کرد.
برای درد و سوزش معده چی بخوریم؟ (و بهترین میوه)
داروهای مسدود کننده گیرنده H2 هم به شکل خوراکی وجود دارند و هم تزریقی و باید یک یا دو بار در روز مصرف شوند. معمولا این داروها عوارض جانبی خاصی ایجاد نمی کنند ولی ممکن است برخی افراد دچار اسهال، بثورات پوستی، تب، دردهای عضلانی و گیجی شوند. سایمیتیدین (cimetidine) یکی از مسدود کننده های هسیتامین نوع 2 است که می تواند باعث بزرگ شدن سینه و اختلال نعوظ در مردان شود. علاوه بر این، سایمیتیدین و برخی دیگر از این داروها در دفع داروهای دیگر مثل تئوفیلین (theophylline) برای درمان آسم، وارفارین (warfarin) برای درمان لخته شدن بیش از حد خون و فنی توئین (phenytoin) برای درمان تشنج اختلال ایجاد می کند. بنابراین اگر در حال مصرف این داروها هستید پزشکتان را در جریان بگذارید.
3- آنتی اسیدها
آنتی اسیدها حاوی موادی هستند که اسید ترشح شده از معده را خنثی کرده و میزان pH معده را افزایش می دهند تا معده کمتر اسیدی باشد. اما این داروها به تنهایی برای درمان اختلالات ناشی از اسید معده مثل گاستریت و زخم معده کافی نیستند و برای همین معمولا آنتی اسیدها به همراه داروهای مهار کننده پمپ پروتون یا مسدودکنندههای H2 تجویز می شوند.
طور کلی همه داروهای آنتی اسید را می توان بدون نسخه پزشک تهیه کرد؛ اما از آنجایی که تاثیرشان در هر کسی متفاوت است باید در مصرف آنها احتیاط کرد.
بی کربنات سدیم (جوش شیرین) و کربنات کلسیم قویترین آنتی اسیدها هستند که برای مدت کوتاه و تسکین سریع استفاده می شوند. از آنجایی که داروهای ضد اسید معده جذب خون می شوند نباید برای مدت طولانی از آنها استفاده کرد، چون باعث قلیایی شدن خون می شوند و عوارضی مثل حالت تهوع، سردرد و ضعف را به همراه می آورند. بنابراین نباید بیشتر از چند روز از داروهای آنتی اسید استفاده کنید. این داروها همچنین حاوی نمک زیادی هم هستند؛ بنابراین مبتلایان به نارسایی قلبی یا فشار خون بالا و یا کسانی که باید رژیم کم سدیم داشته باشند نباید آنتی اسید مصرف کنند.
علت ضعف معده و حالت تهوع+ علت ضعف معده و بی حالی
هیدروکسید آلومینیوم که با نام آلومینیوم ام جی هم شناخته می شود یک آنتی اسید معروف و پر کاربرد است. با اینکه خیلیها از این داروی بدون نسخه استفاده می کنند، ولی باید بدانید که آلومینیوم در دستگاه گوارش با اتصال به فسفاتو باعث کاهش کلسیم بدن می شود. با کاهش میزان فسفات در خون عوارضی مثل ضعف، حالت تهوع و بی اشتهایی و یبوست بروز می کنند. خطر بروز این عوارض در بیماران کلیوی، دیالیزی ها و کسانی که اختلال مصرف الکل دارند بیشتر است.
هیدروکسید منیزیم یکی دیگر از داروهای آنتی اسید است که نسبت به آلومینیوم ام جی اثر بیشتری دارد. این دارو خیلی سریع اثر کرده و اسید معده را خنثی می کند. اما این را هم باید بدانید که هیدروکسی منیزیم یک ملین است؛ بنابراین مصرف بیش از حد آن باعث اسهال می شود. توصیه می کنیم فقط چند قاشق غذا خوری از این دارو در طول روز استفاده کنید و بیشتر از چهار روز هم مصرف آن را ادامه ندهید.
از آنجایی که مقدار کمی منیزیم جذب جریان خون می شود، افراد مبتلا به آسیب کلیوی باید این دارو را در مقادیر کم مصرف کنند. در ضمن همه بیماران مبتلا به فشار خون بالا، بیماری قلبی یا اختلالات کلیوی باید قبل از مصرف هر نوع آنتی اسید با پزشک مشورت کنند.
4- سایر داروهای کاهنده اسید معده
سوکرالفیت (Sucralfate) نام داروییست که می توان از آن به جای آنتی اسیدها برای درمان زخم معده استفاده کرد. این دارو 2 تا 4 بار در روز مصرف می شود و چون جذب جریان خون نمی شود عوارض جانبی کمی هم دارد؛ اما ممکن است باعث بروز یبوست شود و در برخی موارد هم اثر داروهای دیگر را کاهش می دهد.
میزوپروستول (Misoprostol) نیز یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) است که اسید معده را کاهش می دهد و پوشش معده را هم در برابر اسید مقاومتر می کند. به طور کلی افراد مسن، کسانی که کورتیکواستروئید مصرف می کنند و همچنین کسانی که سابقه زخم معده دارند با مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی بیشتر در معرض ابتلا به زخم معده قرار می گیرند. به این افراد توصیه می شود میزوپروستول را با غذا مصرف کنند.
برای میکروب معده چی نخوریم؟ (و غذاهایی که باید بخوریم)
30 درصد از افرادی که میزوپروستول مصرف می کنند دچار اسهال می شوند. این دارو همچنین باعث سقط جنین در خانمهای باردار می شود و مصرف آن در این دوران ممنوع است. داروهای مهارکننده های پمپ پروتون جایگزین مناسبی برای میزوپروستول هستند و نه تنها به همان اندازه در درمان زخم و اختلالات گوارشی موثرند، بلکه عوارض جانبی کمتری هم ایجاد می کنند. (منبع مطلب)
