نشانه های مدفوع سالم و علامت هایی که خبر از بیماری می دهند

مدفوع روش طبیعی بدن برای از بین بردن تمام ضایعات غیرقابل ‌استفاده و سموم است. از این رو، هنگامی که عادی نباشد، باید احتمال دهید که چیزی در بدن اشتباه است. فرآیند هضم در برگیرنده بسیاری از اندام ‌ها و جنبه ‌های بدن از جمله آنزیم، جریان خون، هورمون‌ها و غیره است. وقتی یکی از این اندام‌ ها دچار نقص شود، مستقیما بر سیستم گوارشی تاثیر می ‌گذارد و در بدن منعکس خواهد شد.

نشانه های مدفوع سالم چیست؟

مدفوع سالم پیوسته، طولانی، صاف و نرم و به شکل S می باشد. چنین مدفوعی زمانی ایجاد می شود که بدن به طور کامل هیدراته شود و مقدار کافی فیبر بخورید. با این حال، اگر مدفوع صاف به قطعات کوچک تر تقسیم شود نیز جایی برای نگرانی در مورد آن وجود ندارد. این نوع مدفوع نیز سالم است. مدفوع سالم باید به رنگ قهوه ای تیره تا متوسط باشد. مدفوع سیاه، سفید، یا خیلی زرد ممکن است نشان دهنده ی یک مشکل جدی باشد.

بوی ناخوشایند مدفوع نشانه ی بدی نیست. مدفوع دارای بوی ناپایدار است زیرا حاوی مواد زائد و سمی است که باید از بدن خارج شوند. این سموم شامل باکتری هایی است که در پوشش روده قرار دارند. بوی مدفوع همیشه بد است، اما مدفوع با بوی بسیار بد که متفاوت از حالت معمولی است، می تواند نشان دهنده اتفاق جدی در داخل روده باشد. اگر این بوی غیر معمول برای چند روز ادامه یابد، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است کولونوسکوپی برای تشخیص مشکل انجام دهد.

حتما بخوانید: 10 خطر پنهان در منزل برای سلامتی افراد خانواده که باید بدانید!

مدفوعی که ناسالم درنظر گرفته شود معمولا به دسته های 1 – 2 (نشان دهنده یبوست) یا دسته های 6 -7 (نشان دهنده اسهال) تعلق می گیرد. دسته های 3 – 5، به ویژه 4، به عنوان عادت های نرمال و سالم مدفوع شناخته می شوند.

با توجه به مقیاس مدفوع بریستول یا BSF، 7 نوع مدفوع وجود دارد:

1- تکه های جداگانه سخت و درشت، مثل مهره

2- مدفوع موجدار به شکل سوسیس

3- مدفوع سوسیسی شکل با ترک روی سطح آن

4- مدفوع به شکل سوسیس صاف و نرم

5- مدفوع به شکل گلوله های نرم با لبه های بریده صاف و دفع راحت

6- مدفوع وارفته (قطعات نرم با لبه های بریده و ناصاف)

7- مدفوع آبکي بدون قطعات جامد

نحوه درست دفع مدفوع

نشستن به شکل چمباتمه زدن در توالت، بهترین راه برای دفع مدفوع است. در این وضعیت، تخلیه شکم، به راحتی انجام می شود. هزاران سال پیش، زمانی که توالت های مدرن وجود نداشت، چمباتمه زدن، تنها راه دفع مدفوع بود. با افزایش سازگاری با توالت مدرن، بیماری هایی مانند آپاندیسیت، یبوست و هموروئید نیز افزایش یافته است. بر طبق برخی تحقیقات، وضعیت دستشویی نقش مهمی در جلوگیری از چنین بیماری هایی ایفا می کند؛ بنابراین، اگر می خواهید به درستی اینکار را انجام دهید، باید چمباتمه بزنید.

چند بار باید دفع مدفوع انجام گیرد؟

تعداد دفعاتی که باید در یک روز دفع صورت گیرد، از فرد به فرد متفاوت است. از این رو، هیچ عدد خاصی وجود ندارد که سالم یا طبیعی در نظر گرفته شود. با این حال، طبق نظر اکثر متخصصان، دفع مدفوع باید حداقل سه بار یا بیش تر در هفته انجام شود. دفع یک یا دو بار در روز طبیعی است. دفع روزانه تا زمانی که احساس ناراحتی نکنید، طبیعی است. به طور کلی اگر برنامه ثابتی از حرکات روده خود حفظ کنید، همه چیز طبیعی خواهد بود. به این ترتیب، وقتی چیزی در بدن اشتباه شود، می ‌توانید آن را در مرحله اولیه تشخیص دهید.

مدفوع سبز

مدفوع سبز تیره به طور عمده به دلیل تغییرات در رژیم غذایی رخ می دهد. به عنوان مثال، اگر فقط از رژیم غذایی کلم یا سبزیجات سبز تیره مصرف کنید، ممکن است مدفوع سبز داشته باشید. مدفوع سبز حتی ممکن است به دلایل زیر دیده شود:

• آنتی بیوتیک ها
• یک وضعیت پزشکی اساسی
• عفونت باکتریایی
• یک روش پزشکی جدید

آنچه که مدفوع را قهوه ای می کند، ترکیبی از گلبول های قرمز مرده (RBCs) و ضایعات باکتریایی در روده است. شیره صفرا در روده، معمولا سبز مایل به زرد است؛ اما باکتری هایی که در روده وجود دارند، با اضافه کردن رنگ به شیره صفرا، آن را قهوه ای می کنند. همین باکتری ‌ها وظایف حیاتی بدن، مثل کمک به جذب مواد مغذی از غذاها را انجام می دهند.

در اغلب موارد، وقتی غذا زمان کافی در دستگاه گوارش باقی نماند، تغییر رنگ می دهد. به عنوان مثال، زمانی که اسهال دارید، محتویات روده خیلی زود از بدن خارج می شوند، بنابراین باکتری زمان کافی برای دادن رنگ قهوه ای به مدفوع ندارد.

مجددا گفته می شود که مدفوع سبز تیره، می ‌تواند به خاطر تغییرات رژیم غذایی باشد. سبزیجات سبز تیره حاوی مقدار زیادی کلروفیل هستند که می ‌توانند رنگ مدفوع را سبز کنند. برخی غذاها نیز حاوی مواد غذایی مصنوعی هستند که به درستی پردازش نمی ‌شوند و بقایای رنگی خود را در مدفوع باقی می‌ گذارند.

مدفوع سیاه

مدفوع سیاه یا خون در مدفوع ممکن است خونریزی داخلی در دستگاه گوارش را نشان دهد. مدفوع سیاه همچنین می تواند نتیجه برخی از داروها و مکمل ها باشد. مصرف بیش از حد شیرین بیان سیاه، می تواند به مدفوع سیاه منجر شود. با این حال، اگر دفع مدفوع سیاه و با تاخیر دارید، بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است یک مسئله جدی باشد.

مدفوع سفید

مدفوع سفید، خاکستری یا رنگ پریده ممکن است کمبود صفرا را نشان دهد که نشان دهنده مشکلات جدی بهداشتی مانند اختلالات پانکراس، سیروز، هپاتیت یا انسداد مجاری صفراوی است. مصرف آنتی اسیدها همچنین ممکن است منجر به مدفوع سفید شود. با این حال، اگر در مورد این دلیل مطمئن نیستید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

مدفوع ارغوانی

اگر مقدار زیادی سبزیجات رنگ تیره مانند چغندر بخورید، رنگ مدفوع ارغوانی یا قرمز می شود. منتها اگر چیزی نخورید که بتواند رنگ مدفوع را تغییر دهد و چند روز طول بکشد، باید به پزشک مراجعه کنید.

حتما بخوانید: 20 رازی که زبان تان راجب سلامتی تان می گوید!

مدفوع نارنجی

چندین دلیل باعث ایجاد مدفوع نارنجی می شود. مصرف غذاهایی با بتاکاروتن و ویتامین A بالا، می تواند سبب نارنجی شدن مدفوع شوند. بعضی از مکمل ها نیز باعث رنگ نارنجی می شوند. مدفوع نارنجی حتی می تواند یک علامت بیماری رفلاکس معده (GERD) باشد. بعضی از بیماری های زمینه ای مثل بیماری کرون، سنگ کلیه و سندرم روده کوچک نیز ممکن است باعث ایجاد مدفوع نارنجی شوند.

مدفوع زرد

مدفوع زرد مایل به خاکستری، نشان می دهد که پر از مخاط است؛ که نشان دهنده مشکل کیسه صفرا یا کبد است. مشکل کبدی به احتمال زیاد باعث ایجاد ته ‌رنگ متمایل به خاکستری و یا زرد در مدفوع می ‌شود؛ زیرا کبد صفرا تولید می‌کند که به طور طبیعی زرد رنگ است.
در حالی که اینها برخی از مسائل بهداشتی رایج هستند که می توانند رنگ مشخصی را نشان دهند، منتها نباید هیچ کاری انجام دهید و اگر متوجه تغییرات غیرطبیعی در رنگ مدفوع شدید، یا در آن خون دیدید، باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است علائم بهداشتی جدی مانند بیماری کبد، مشکل کیسه صفرا، انگل های روده ای، خونریزی و غیره باشد.

چه غذاهایی باعث ایجاد حس دفع می شوند؟

1- کیوی: کیوی حاوی مقدار زیادی فروکتوز است که می تواند باعث ایجاد گاز شود. در واقع، 1 فنجان کیوی حاوی 5 گرم فیبر است که برای ایجاد احساس دفع کافی است.

2- کفیر: یک نوشیدنی لبنی تهیه شده با باکتری های خوب پروبیوتیک است. در واقع، کفیر دارای 10 بار باکتری های مناسب تر از ماست است. پروبیوتیک می تواند مدفوع را نرم کند، یبوست را کاهش دهد و حتی فرکانس حرکات روده را افزایش دهد.

3- بادام: بادام غنی از پروتئین، چربی های سالم و فیبر است. با این حال، محتوای منیزیم بالا منجر به تحریک شکم می شود. منیزیم با خنثی سازی اسید معده، به حرکت راحت مدفوع کمک می کند.

4- لوبیا سیاه: تنها یک فنجان لوبیا سیاه حاوی 15 گرم فیبر و همچنین پتاسیم و منیزیم است که می تواند منجر به یک سیستم گوارشی یکنواخت شود.

5- آلو: آلو بدلیل محتوای بالای فیبر، به عنوان داروی بهبود یبوست شناخته شده است. فقط 1 فنجان آلو شامل 6 گرم فیبر است که باعث حرکت آسان روده می شود. همچنین حاوی دی هیدروکسی فنیل ایزاتین و سوربیتول هستند که هر دو دارای اثر ملین هستند. آلو نیز غنی از پتاسیم است که از اسهال جلوگیری می کند.

حتما بخوانید: چند علامتی که نشان می دهد سرطان در بدن شما شروع شده است

6- سبزیجات برگی: سبزیجات برگدار تیره که حاوی کلروفیل بالا هستند مانند کلم، اسفناج و چغندر برگی سوئیسی، دارای مواد مغذی حیاتی هستند که باعث حرکت آسان روده می شوند. یک فنجان چغندر برگی سوئیسی حاوی حدود 4 گرم فیبر همراه با منیزیم است که به حرکات روده و ایجاد مدفوع نرم کمک می کند.

7- سبوس گندم: مطالعات نشان داده اند که سبوس گندم می تواند هضم را بهبود بخشد و یبوست را کاهش دهد. یک فنجان سبوس گندم حاوی 25 گرم فیبر است که برای سلامت گوارشی و البته مدفوع، بسیار مفید است.

8- تمشک: تمشک غنی از فیبر است. فقط یک فنجان تمشک دارای 8 گرم فیبر است که کمک می کند تا مواد غذایی به نرمی از سیستم گوارش عبور کنند.

9- دانه های چیا: دانه های چیا نیز منبع خوبی از فیبر هستند و هر غذای غنی از این مواد مغذی می تواند به شما کمک کند.

10- شیر پر چرب: مطالعات نشان داده است مصرف مقدار کافی کلسیم توسط محصولات لبنی مانند شیر، باعث می شود که مدفوع چرب شود.

مدفوع کودک و نوزاد

رنگ، بو و بافت مدفوع نوزاد متفاوت از بقیه است. علاوه بر این شکل، فرکانس و ثبات آن تغییر می کند؛ بنابراین، برای مادران گیج ‌کننده می ‌شود که بدانند آیا مدفوع نوزادشان طبیعی است یا خیر. این که مدفوع نوزاد طبیعی است یا خیر، بستگی به این دارد که شیر خشک می خورد و یا شیر مادر. در زیر یک راهنمای سریع برای کمک به درک بهتر وضعیت نوزاد وجود دارد:

1- چند روز اول: در طی چند روز اول، مدفوع کودک سیاه و متمایل به سبز است. مدفوع روغنی و قیراندود نوزاد، مکونیوم یا مامیزه نامیده می شود. اولین مدفوع نوزاد را در 24 ساعت بعد از تولد خواهید دید. این مدفوع حاوی غذا نیست در عوض، حاوی مواد موجود در رحم، مانند گلبول های قرمز، سلول های پوست و مایع آمنیوتیک است که در روده او جمع شده است.

دو تا چهار روز پس از تولد نوزاد، مدفوع نوزاد سبز و کم تر چسپناک است. بعد از این مرحله، نوع غذایی که به کودکتان می‌ دهید، رنگ و بافت مدفوع را تعیین می ‌کند.

حتما بخوانید: علائم ناراحتی قلبی که از حالت بدن میتوان فهمید + انواع مشکل قلبی

2- تغذیه با شیر مادر: مدفوع کودکی که از شیر مادر تغذیه می کند، زمانی سالم است که زرد خردلی، قهوه ای یا سبز با یک بافت خمیری یا دانه ای باشد. شگفت زده خواهید شد که بدانید، مدفوع کودکتان بوی شیرین دارد که قطعا با آنچه که معمولا تجربه می کنید، متفاوت است. یک نوزاد تازه متولد شده که از شیر مادر تغذیه می کند، حداقل پنج بار در روز، پوشک خود را کثیف می کند.

3- تغذیه با شیر خشک: مدفوع کودکی که از شیر خشک تغذیه می کند، به رنگ قهوه ای مایل به زرد و قهوه ای است. بافت آن شبیه پودینگ یا کره بادام زمینی است. نوزاد تازه متولد شده که شیر خشک می خورد، به طور معمول پوشک خود را 3 تا 4 بار در روز کثیف می کنند و بوی مدفوع آن ها، بیش تر شبیه به مدفوع معمولی است.