استئوآرتریت زانو شایع ترین شکل آرتروز است که دلیلش کار کشیدن بیش از حد از زانو و همین طور یکی از مفاصلی است که مستقیما وظیفه حمل بیشترین وزن بدن را بر عهده دارد. استئوآرتریت زانو ناشی از ساییدگی و پارگی سطح مفصل، دژنراسیون مرتبط با افزایش سن و چندین عامل مرتبط دیگر است. وقتی غضروف مفصل فرسوده می شود، درد و التهاب را به وجود خواهد آورد که در صورت عدم درمان می تواند جدی شود. در حقیقت اگر به ساییدگی سطح مفصل در طول زمان بی توجهی شود، مفاصل زانو دچار ساییدگی جدی می شوند و بیمار هنگام راه رفتن درد شدیدی را تجربه می کند.
علاوه بر این، این اصطکاک می تواند منجر به بی حرکت شدن مفصل و ناتوانی هنگام کشش کامل زانو شود و در نتیجه زندگی روزمره بیمار را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد.
گروه هایی که استئوآرتریت زانو برایشان خطرناک است
به طور کلی، بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو در سنین 50 سال به بالا هستند و زنان به دلیل عوامل هورمونی و اسکلتی عضلانی بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این بیماری هستند. علاوه بر این، بیمارانی که در حال حاضر مبتلا به استئوآرتریت زانو می شوند، نسبت به قبل در سنین پایینتری قرار دارند. این یعنی سن ابتلا به استئوآرتریت زانو بسیار پایین آمده است.
6 حرکت ورزشی درمان زانودرد، بهترین پمادها و 1 میکس خانگی عالی
گروه هایی که جز دسته مبتلایان به استئوآرتریت زودرس قرار می گیرند، عبارتند از:
- بیمارانی که قبلا زانوی شان در نتیجه ورزش یا تصادف آسیب دیده است.
- بیمارانی که رژیم غذایی ناسالمی دارند و به همین خاطر دچار اضافه وزن یا چاق شده اند که همین مسئله فشار بیشتری بر مفصل زانوهای شان وارد می کند.
- بیمارانی که مشکلاتی مثل روماتیسم یا نقرس دارند.
این اختلالات به تدریج سطح مفصل را می سایند تا این که زانو به شدت متورم می شود و در نهایت به طور کامل از حرکت باز می ایستد.
علائم استئوآرتریت زانو
علائم استئوآرتریت زانو معمولا گهگاهی هستند و این بیماری در یک دوره طولانی به صورت تدریجی پیشرفت می کند. اگر می خواهید ببینید که آیا استئوآرتریت زانو دارید یا خیر، 6 مورد زیر نشانه های خوبی برای تشخیص این وضعیت هستند:
1-زانو درد: بیماران بیش از 6 ماه دردی را در زانویی تجربه خواهند کرد که گهگاهی رخ می دهد. یا ممکن است به خاطر فعالیت هایی که به زانو فشار وارد کرده است مثل راه رفتن در مسافت های طولانی، نشستن روی پاها به صورت ضربدری، بالا رفتن و پایین رفتن از پله ها، پیاده روی، یا نشستن طولانیمدت در ماشین، این عضو برای مدت طولانی خم شود.
در مراحل اولیه این بیماری، چنین فعالیت هایی فقط برای مدت کوتاهی باعث ایجاد درد می شوند، اما زمانی که شرایط به مرحله پیشرفته تر برسد، درد بسیار طولانی تر خواهد بود. علاوه بر این، حتی اگر فرد دراز کشیده یا نشسته یا در حالت استراحت باشد و مدتی فشاری روی زانو نیاورد هم این درد باقی می ماند. در واقع این امکان وجود دارد که درد به طور کامل از بین نرود.
3 روش تشخیص پوکی استخوان (در منزل یا آزمایش)
2- از حرکت ایستادن و سفتی در زانو: بیماران هر روز صبح وقتی از خواب بیدار می شوند، متوجه سفتی زانوهای شان می شوند که ممکن است منجر به ثابت شدن زانو و مشکل در حرکت به مدت 30 دقیقه یا بیشتر شود. سفتی ممکن است با هر بار استراحت زانو عود کند و باعث شود مفصل ثابت بماند و انقباض یا خم کردن کامل آن غیر ممکن باشد.
3- صدا دادن زانو: بیماران هنگام حرکت دادن بدن شان، یا زمانی که پای شان را می کشند و خم می کنند، صدای ترق و تروق بلندی از زانوی شان می شنوند.
4- ناحیهای از زانو هنگام فشار دادن درد می گیرد: زمانی که قسمت خاصی از زانو فشار داده می شود، فرد دردی را احساس می کند.
5- بدشکلی های زانو: بیماران ممکن است متوجه شوند که زانوهای شان بزرگ تر از حد معمول به نظر می رسد، که ممکن است به صورت یک برآمدگی استخوانی یا پیچ خوردگی زانو باشد.
6- التهاب: زانو ورم خواهد کرد که ممکن است به دلیل التهاب در داخل زانو هنگام لمس، گرم احساس شود. بروز این علامت معنایش این است که وضعیت به مرحله نسبتا وخیم رسیده است.
علائم استئوآرتریت زانو که نیاز به مراقبت پزشکی دارد
بیمارانی که علائم فوق را بیشتر از 6 ماه است که دارند تجربه می کنند و درمان های مختلف روی شان جواب نداده است، از جمله گروه هایی هستند که برای تسکین درد به دوره های مداوم تسکین درد یا دارو های ضد التهابی نیاز دارند و باید قبل از این که آسیب جدی رخ دهد، فورا به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنند. پزشک قادر به تشخیص کامل و تجویز مناسب ترین روش درمان خواهد بود.
تشخیص استئوآرتریت زانو
1-غربالگری اولیه: پرسشنامه ای وجود دارد که بیماران می توانند با پر کردن آن بفهمند به استئوآرتریت زانو مبتلا هستند یا خیر.
2- آزمایش تخصصی تشخیص مشکلات زانو: این آزمایشات شامل آزمایش های زیر است:
- اشعه ایکس: برای تشخیص تنگ شدن فضای بین مفصلی زانو بیمار و همین طور تشخیص بزرگ شدن توبرکل تیبیا در اطراف زانو استفاده می شود. معمولا مسئولین آزمایشگاه ها اشعه ایکس استفاده می کنند، اگر چه ممکن است یک اسکن MRI هم برای ارائه تصویر واضح تر از استخوان، بافت و ساختار غضروف داخل مفصل انجام شود که می تواند به از بین بردن سایر علل بالقوه کمک کند.
- آزمایش خون که برای کمک به پزشکان در رد سایر علل مثل رماتیسم استفاده می شود.
- ارزیابی زانو: پزشک با استفاده از یک سیستم امتیاز دهی به عنوان ابزار ارزیابی، شدت دژنراسیون را ارزیابی می کند.
روش های درمانی استئوآرتریت
وقتی که شدت بیماری به طور دقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، پزشک می تواند یک دوره درمانی برای بیمار تجویز کند. این با توجه به موقعیت منحصر به فرد بیمار انجام می شود زیرا هر کسی ویژگی ها و محدودیت های خودش را در مورد درمان خواهد داشت.
- می توان از یک رژیم ورزشی برای بهبود قدرت ران و سایر عضلات اطراف مفصل استفاده کرد. انجام این کار ضروری است زیرا این ماهیچه ها قدرت لازم برای حرکت مفصل را فراهم می کنند و در عین حال مثل یک ضربه گیر عمل و از فشار بیش از حد به زانو جلوگیری خواهند کرد.
- درمان بیولوژیک یک تکنیک پزشکی است که برای درمان ناهنجاری های غضروف و مایع سینوویال استفاده می شود. در این روش، از تزریق اسید هیالورونیک برای تسکین درد و کاهش فشار روی مفصل استفاده خواهد شد . تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) هم ممکن است برای کسب نتیجه مشابه مورد استفاده قرار گیرد.
- درمان های دارویی که به صورت خوراکی یا تزریقی انجام می شود، ممکن است برای تسکین درد زانو که به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره بیمار تأثیر می گذارد، استفاده شود.
- فیزیوتراپی می تواند به تسکین درد زانو کمک کند و ممکن است شامل درمان اولتراسوند، لیزر درمانی و توان بخشی فیزیکی قبل و بعد از جراحی باشد.
- جراحی آرتروسکوپی یک عمل جراحی است که با قرار دادن دوربین میکروسکوپی در زانو عمل می کند. سپس دوربین تصاویر را به صفحه نمایش می فرستد تا جراحان تصویر واضحی از وضعیت داخلی زانو داشته باشند. این روش معمولا برای درمان بیماران مبتلا به پارگی منیسک یا تاندون، آسیب غضروف یا قفل شدگی زانو ها استفاده می شود، اگر چه چنین درمانی فقط بعد از بررسی دقیق توسط متخصصان پزشکی انجام می شود.
- آرتروپلاستی یکی دیگر از گزینه های موجود برای بیمارانی است که به دنبال درمان زانو درد هستند. آرتوپلاستی می تواند دامنه حرکتی مفصل را افزایش دهد، بنابراین زندگی افرادی که از استئوآرتریت رنج می برند را بهتر خواهد کرد. در حال حاضر دو روش آرتروپلاستی برای بیماران وجود دارد: آرتروپلاستی کامل زانو و آرتروپلاستی تک قسمتی زانو. هر یک از این روش ها مزایا و محدودیت های خاص خودشان را دارند.
باید به خاطر داشت که درد زانو و سایر علائم مرتبط با آن به طور قابل توجهی در هر مورد متفاوت است . به این ترتیب، بیمارانی که به تازگی به استئوآرتریت زانو مشکوک شده اند، باید به پزشک مراجعه کنند تا از همان ابتدا به کمک غربال گری و تشخیص، درمان مناسب تجویز شود.
با این حال، اگر بیماران بتوانند از خودشان مراقبت کنند، یعنی وزن بدن شان را تنظیم کنند، به طور منظم ورزش کنند تا عضلات پا تقویت شوند و از فعالیت هایی که زانو ها را تحت فشار بیش از حد قرار می دهد، اجتناب کنند، می توانند به طور موثرتری از زانو درد احتمالی پیشگیری کنند. این کار ها طول عمر این مفاصل حیاتی را هم افزایش می دهد.