اسیدوز نوعی بیماری است که خون یا بافتهای بدن بیش از حد اسیدی می شوند. این وضعیت معمولاً زمانی اتفاق می افتد که بدن اسید زیادی تولید کند یا اسید را به سرعت از بین نبرد. همچنین وقتی بدن مقادیر کافی باز برای مقابله با اسید در بدن نداشته باشد ، اسیدوز ایجاد میشود. پزشک شما می تواند با اندازه گیری pH خون ، این بیماری را تشخیص دهد. اگر pH خیلی کم باشد ، احتمال اسیدوز وجود دارد.
اسیدوز چیست؟
اسیدوز هنگامی رخ می دهد که سطح pH خون پایین تر از 7.35 باشد. pH خون باید بین 7.35 تا 7.45 بماند. این مقادیر بسیار بهم نزدیک است ، بنابراین حتی اختلالات جزئی می تواند باعث مشکلات سلامتی شود.
ممکن است از کلاس شیمی دبیرستان خود بخاطر بیاورید که اگر pH یک ماده پایین تر باشد ، اسیدی تر می شود. اگر ماده ای دارای pH پایین تر از 7 باشد ، به آن اسید میگویند. ماده ای با سطح pH بالاتر از 7 ، باز نامیده می شود. به طور معمول ، شما لازم نیست کاری انجام دهید تا pH بدن خود را در حد طبیعی نگه دارید. با این حال برای برخی از افراد ، اسیدیته به یک مشکل تبدیل می شود.
رژیم غذایی معروف به GOLO، بدن خود را سم زدایی، سالم و پرانرژی کنید!
مراحل و انواع اسیدوز
افراد می توانند دو نوع اسیدوز داشته باشند: تنفسی و متابولیک. در صورت تجمع زیاد CO2 در بدن ، اسیدوز تنفسی ایجاد میشود. به طور معمول ، ریه های شما می توانند CO2 اضافی را خارج کند. با این وجود برخی از شرایط بهداشتی می تواند روند از بین بردن CO2 را متوقف کند. مشکلات شایعی که منجر به اسیدوز تنفسی می شوند عبارتند از:
- آسم
- چاقی که مانع تنفس منظم شود
- مسمومیت با الکل ، داروهای آرام بخش و سایر داروها
- عضلات ضعیف سینه
اسیدوز متابولیک هنگامی اتفاق می افتد که کبد نمی تواند اسید کافی را از بدن خارج کند. سه نوع اسیدوز متابولیک وجود دارد:
- اسیدوز دیابتیک ، هنگامی اتفاق می افتد که بدن افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده ، کتون ها (یک ترکیب آلی اسیدی که معمولاً در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 وجود دارد) را جمع می کند و باعث افزایش اسیدیته خون می شود. اسیدوز دیابتیک یک بیماری موقتی است.
- اسیدوز هیپرکلرمیک ، یک بیماری موقت ناشی از سطح پایین NaHCO3 (بی کربنات سدیم) است. این ماده شیمیایی همچنین نقش مهمی در سطح pH خون دارد.
- اسیدوز لاکتیک ، یک وضعیت موقت ناشی از اسید لاکتیک بیش از حد در خون است. علل آن شامل نارسایی کبد ، نارسایی قلبی ، قند خون پایین و ورزش بیش از حد است (ماهیچه ها هنگام ورزش اسید لاکتیک تولید می کنند. وقتی ورزشکاران بیش از حد ورزش می کنند ، اسید لاکتیک زیادی می تواند در بدن تجمع یابد).
علائم و علل
اسیدوز تنفسی و متابولیک علائم مختلفی دارند ، از جمله:
افراد مبتلا به اسیدوز متابولیک ممکن است علائم دیگری از قبیل موارد زیر داشته باشند:
- زردی
- بی اشتهایی
- تاکی کاردی (ضربان قلب سریعتر از 100 عدد در دقیقه) ، تنفسی که بوی میوه می دهد
پیشگیری و خطرات
خطر ابتلا به اسیدوز تنفسی را از طریق موارد زیر میتوان کاهش داد:
- حفظ وزن سالم از طریق رژیم و ورزش
- ترک سیگار
- مصرف داروهای آرام بخش طبق تجویز پزشک
- اجتناب از الکل در هنگام مصرف داروهای آرام بخش
خطر ابتلا به اسیدوز متابولیک را از طریق موارد زیر میتوان کاهش داد:
- نوشیدن آب کافی برای هیدراته ماندن
- مدیریت دیابت
- اجتناب از الکل
افرادی که بیشترین خطر ابتلا به اسیدوز را دارند ، عبارتند از:
- افراد معتاد به نوشیدنی های الکلی
- افراد چاق
- مبتلایان به دیابت
- افراد سیگاری
تشخیص و آزمایش
اگر پزشک فکر می کند که شما ممکن است اسیدوز متابولیک داشته باشید ، باید یک نمونه ادرار بدهید. آنها سطح pH نمونه را بررسی می کنند تا مشخص شود که آیا سطح اسید و باز مناسب است یا خیر. پزشک ممکن است بخواهد آزمایش های دیگری مانند آزمایش اشعه ایکس یا نیتریک اکسید را که تشخیص بیماری آسم است ، انجام دهد تا علت اصلی این بیماری را تعیین کند.
پزشکان برای تشخیص اسیدوز تنفسی از آزمایش خون استفاده می کنند. این آزمایش موارد زیر را مشخص میکند:
- تعادل pH
- عملکرد کلیه
- سطح کلسیم
- سطح قند خون
- سطح الکترولیت
- سطح پروتئین
پزشکان برای اندازه گیری میزان دی اکسید کربن و اکسیژن موجود در خون از آزمایش گازهای خون شریانی (ABG) استفاده می کنند.
درمان، روشها و داروها
در بیشتر موارد ، شما می توانید درمان مورد نیاز خود را از یک پزشک عمومی بگیرید. اگر اسیدوز شما به دلیل بیماری خاصی ایجاد شود ، ممکن است نیاز به مراجعه به یک متخصص داشته باشید. به عنوان مثال ، افرادی که به دلیل دیابت درمان نشده اسیدوز دارند ، ممکن است نیاز به مراجعه به متخصص غدد داشته باشند.
پزشکان غالباً با تشخیص و درمان علت اصلی بیماری از اسیدوز جلوگیری می کنند. به عنوان مثال ، در صورت عدم درمان آسم ، ممکن است پزشک استروئید استنشاقی تجویز کند. اگر مبتلا به دیابت درمان نشده باشید ، پزشک معالج انسولین تجویز می کند و در مورد زندگی با بیماری به روش سالم به شما آموزش می دهد.
افراد مبتلا به اسیدوز شدید که نیاز به کمک فوری دارند ممکن است بی کربنات داخل وریدی برای افزایش pH خون دریافت کنند. بی کربنات ، با این حال ، یک راه حل کوتاه مدت است که فقط تسکین موقت ایجاد می کند.
بیمارانی که اسیدوز ناشی از اختلال در تنفس دارند (که اغلب ناشی از سوء مصرف مواد مخدر و الکل است) ممکن است به تنفس موقت پزشکی نیاز داشته باشند تا به آنها در تنفس کمک کند. تنفس منظم باید سطح pH را در بدن بهبود بخشد.
بیماران مبتلا به این بیماری میتوانند برای تغییر در سبک زندگی به یک مشاور نیاز داشته باشند. بسیاری از مشاوران در موضوعات زیر به بیمار کمک میکنند:
- ترک سیگار
- کاهش وزن
- کنترل دیابت
- قطع مصرف موادمخدر و الکل
- خودداری از مصرف مواد مخدر و الکل
نکاتی در مورد سبک زندگی سالم
حفظ سبک زندگی سالم بخش مهمی از پیشگیری از اسیدوز است. از موارد زیر پیشگیری کنید:
- چاقی
- آمفیزم
- دیابت
بیشتر افراد از طریق موارد زیر از این مشکلات پیشگیری میکنند:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم
- ورزش منظم
- اجتناب از محصولات دخانی ، به ویژه سیگار
- عدم سوء استفاده از الکل
- عدم مخلوط کردن آرامبخشها با الکل
متأسفانه ، هیچ ماده غذایی یا مکمل خاصی وجود ندارد که بتواند از اسیدوز جلوگیری کند. با این وجود می توانید با خوردن یک رژیم متعادل ، از اسیدوز طولانی مدت جلوگیری کنید که به شما در حفظ وزن سالم کمک می کند و همچنین انرژی کافی برای ورزش منظم فراهم میکند.
برای داشتن یک رژیم غذایی سالم تر، این قوانین ساده را دنبال کنید:
- حداقل 5 وعده میوه و سبزیجات در روز بخورید.
- یک سوم کالری خود را از نشاسته هایی مانند سیب زمینی و ماکارونی دریافت کنید.
- با خوردن لوبیا ، ماهی روغنی و گوشت بدون چربی، پروتئین بیشتری به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- از خوردن شکر خودداری کنید.
- مقدار مصرف چربی اشباع شده را کم کنید.
نتیجه گیری
برای اکثر افراد ، اسیدوز بیماری است که می توان از طریق زندگی سالم ازجمله ورزش کافی و داستن یک رژیم متعادل از آن جلوگیری کرد. شرایط سلامتی مانند چاقی ، آسم و سوء مصرف مواد مخدر می تواند موجب اسیدوز شود.
اگر علائم اسیدوزیس دارید ، برای مشاوره باید به پزشک خود مراجعه کنید. برای مراقبت های کوتاه مدت ممکن است لازم باشد به اورژانس مراجعه کنید.
در مورد این بیماری بیشتر بدانید و قرار ملاقات را با پزشک خود تعیین کنید. برای اینکه به شما در جلوگیری از اسیدوز در آینده کمک شود ، احتمالاً به داروهایی احتیاج دارید. پزشک شما همچنین می تواند تغییرات شیوه زندگی را توصیه کند که به جلوگیری از بروز موارد بعدی اسیدوز کمک می کند.