بیماری پارکینسون یکی از انواع بیماری های نورولوژیک است و پس از آلزایمر دومین بیماری مخرب اعصاب است که فرد مبتلا به آن به تدریج توانایی جسمی و روحی خود را از دست خواهد داد. این بیماری در واقع پیشرونده است و در صورتی که فرد آن را کنترل نکند، پیشفت خواهد کرد و علائم آن تشدید خواهد شد. در این مقاله به بررسی جامع این بیماری خواهیم پرداخت و روش های درمان آن را بررسی خواهیم کرد.
علت و علایم بیماری
درون ساقه مغز منطقه کوچکی تحت عنوان ماده جسم سیاه وجود دارد که در تنظیم حرکات بدن نقش دارد. در بیماری پارکینسون، سلول ها در جسم سیاه، ساخت دوپامین (یعنی ماده ی شیمیایی که در مغز به ارتباط سلول های عصبی کمک می کند) را متوقف می کنند و در نتیجه دوپامین کاهش می یابد. سطوح پایین دوپامین در مناطقی از مغز که کنترل حرکات بدن را به عهده دارند، باعث بروز پارکینسون میشود. سطح دوپامین زمانی پایین می‌آید که سلول‌های عصبی در مناطقی از مغز تجزیه می‌شوند که متخصصان وجود یک ژن غیرطبیعی ناشناخته را دلیل بروز این واکنش در مغز میدانند.
- درجه پیشرفت بیماری پارکینسون و اختلالات در افراد متفاوت است
- گاهی فردی را بسیار سریع تبدیل به انسانی ناتوان می کند و گاهی در افرادی دیگر زندگی طولانی و کم دردسرتری وجود داشته باشد
- عوارض پارکینسون، ذات الریه یا آسیب های ناشی از افتادن و صدمه دیدن است
- بسیاری از افراد که دچار بیماری پارکینسون هستند، 60 ساله یا مسن تر می باشند
- مردان حدود 1.5 تا 2 برابر بیشتر از زنان مبتلا هستند.
- شروع زودرس بیماری پارکینسون (21 تا 40 سال) و یا در نوجوانان (قبل از سن 21) می تواند رخ دهد
ریسک فاکتورهای پارکینسون
- عوامل خطرزای محیطی مانند آفت‌کش‌ها، مواد شیمیایی، آب آلوده یا آب چاه
- عامل وراثت خطر ابتلا به پارکینسون زودرس را افزایش می‌دهد.
- افزایش سن، ریسک ابتلا به نوع معمول بیماری پارکینسون (نه پارکینسون زودرس) را افزایش می‌دهد.
سطوح ابتلا به پارکینسون
عوارض بیماری پارکینسون
| افسردگی | مشکلات ادراری |
| تغییرات احساسی | اختلال بویایی |
| خفگی و اختلالات تغذیه‌ای ناشی از مشکل بلع | خستگی |
| آبریزش از دهان | درد |
| اختلالات خواب | مشکلات جنسی |
| عدم کنترل ادرار | افت فشار خون |
تشخیص بیماری پارکینسون
- تشخیص پارکینسون، اغلب در مرحله اول توسط پزشکان متخصص داخلی یا پزشکان عمومی انجام میشود.
- پزشکان برای تشخیص پارکینسون، سابقه بیماری‌های عصبی بیمار را دقیقا بررسی کرده و بیمار را معاینه می‌کنند.
- اگرچه هیچ آزمایش تشخیصی استانداردی برای پارکینسون وجود ندارد، اما فناوری تصویربرداری دات‌اسکن، ( نوع خاصی از اسکن مغزی)، ممکن است بینش مفیدی برای کمک به پزشک در تشخیص پارکینسون در مراحل اولیه بیماری ارائه دهد.
روش های درمان پارکیسنون
یک درمان جدید که مورد بررسی قرار گرفته است استفاده از سلول های تولید کننده دوپامین است که از سلول های بنیادی استخراج می شوند. در حالی که درمان با سلول های بنیادی دارای پتانسیل بالایی است، قبل از اینکه چنین سلول هایی در درمان بیماری پارکینسون از ارزش های درمانی برخوردار شوند، تحقیقات بیشتری لازم است. هر چند هنوز هم درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد!
روش اول: اصلاح رژیم غذایی
اصلاح رژیم غذایی مانع از پیشرفت بیماری و عارضه های آن میشود. در جدول زیر بهترین مواد مغذی برای کارکرد بهتر سلول های مغزی جمع آوری شده اند.
| مواد غذایی حاوی منیزیم | شکلات تلخ، آووکادو، آجیل، حبوبات، توفو، دانه کدو تنبل و چیا،گندم، جو دو سر، جو، ماهی سالمون و موز |
| مواد غذایی حاوی کلسیم | پنیر، انجیر خشک، ماهی ساردین و سالمون، لوبیا سفید بادام، تخمه آفتابگردان و کلم بروکلی |
| مواد غذایی حاوی سلنیوم | ماهی، گوشت گاو، بوقلمون، جوجه، تخم مرغ، برنج قهوه ای تخمه آفتابگردان، قارچ و اسفناج |
| مواد غذایی حاوی
ویتامین B |
ماهی، جگر گاو، گوشت، مرغ، تخم مرغ، لبنیات، انواع لوبیا ، شاه بلوط، پسته، گردو، دانه آفتابگردان، تخم کتان و شاهدانه، اسفناج و موز |
| مواد غذایی حاوی ویتامین E | روغن جوانه گندم، بادام، کره بادام‌زمینی، فندق، دانه آفتابگردان، دانه کاج، برگه زردآلو، کیوی، آواکادو، فلفل دلمه‌ای قرمز یا سبز، گندم و بروکلی |
| مواد غذایی حاوی ویتامین C | آویشن، اسفناج، کیوی، کلم بروکلی، جوانه بروکسل، لیمو ، توت فرنگی، گل کلم، گشنیز و پیازچه |
روش دوم: فیزیوتراپی
فیزیوتراپی در پارکینسون بخش مهمی از مدیریت درازمدت پارکینسون است. فیزیوتراپی پارکینسون به علائم مرتبط با حرکت پارکینسون می‌پردازد و هدف از آن حفظ تعادل و توانایی حرکتی بیمار و به حداکثر رساندن استقلال عملکردی و کیفیت زندگی وی است. مجموعه حرکات کششی ملایم معمولاً بخشی از طرح درمانی پارکینسون است.
فیزیوتراپی در بیماران پارکینسون علاوه بر پرداختن به مشکلات مربوط به حرکت، انعطاف پذیری، وضعیت اندامی و تعادل بر فعالیت‌های روزمره‌ای مانند بالا و پایین رفتن از تخت و پله‌ها، بلند شدن از روی صندلی یا راه رفتن متمرکز میشود که بیمار به تنهایی از عهده انجام آنها برنمی‌آید
روش سوم: ماساژ درمانی
ماساژ موجب فعال سازی فرآیندهای مختلف در سیستم عصبی مرکزی شده، رهبری وضعیت عملکرد قشری حسی حرکتی را تقویت کرده و باعث تقویت مکانیزم های تسهیل کننده می شود؛ در نتیجه نوسان امواج منفی آرام شده و ترکیبات مثبت ایجاد می شود.از مزایای دیگر ماساژ این است که به توزیع مناسب خون کمک کرده و فشار شریان ها را به حالت عادی باز می گرداند. پارکینسون درمان قطعی ندارد؛ اما کار درمانی و ماساژ در این زمینه نقش به سزایی ایفا می کند؛ زیرا مانع پیشرفت بیماری شده و محدودیت های حرکتی را کاهش می دهد.
روش چهارم: حرکات ورزشی
1– صاف روی لبه یک صندلی بنشینید و در حالی که شانه هایتان را به سمت راست می چرخانید، سعی کنید دست راستتان را به سمت چپ نشیمنگاهتان برسانید. حالا عضلاتتان را شل کنید و ۱۰ ثانیه در این وضعیت بمانید.
2- داخل درگاه در بایستید، دست راستتان را در حالی که زاویه آرنجتان ۹۰ درجه است، روی ستون درگاه بگذارید. به آرامی تمام بدنتان را به سمت چپ بچرخانید. حتما در ناحیه شانه راستتان کششی را حس می کنید. ۱۰ ثانیه در این وضعیت بمانید و سپس همین حرکت را برای سمت مخالف انجام دهید. به هیچ وجه شانه تان را زیاد نکشید.
3- روی یک سطح سفت یک سکو دراز بکشید. زانوی یکی از پاهایتان را خم کنید و کف همان پا را روی تخت بگذارید و پای دیگر را از کنار سکو آویزان کنید و پشتتان را به تشک فشار دهید. عضلات پا را از زانو به پایین شل کنید تا عضلات باسنتان کشیده شوند. ۱۰ ثانیه در این وضعیت بمانید سپس عضلات باسنتان را شل کنید و حرکت را در سمت مخالف انجام دهید.
4- صاف بنشینید. آرنج هایتان را ۹۰ درجه خم کنید. به آرامی مچ هایتان را به هم نزدیک کنید و در حالی که آرنج هایتان زاویه ۹۰ درجه دارند، دوباره مچ ها را از هم دور کنید تا جایی که عضلات پشتتان دچار انقباض شوند.
5- روی یک صندلی بنشینید، به آرامی یک پایتان را به سمت جلو صاف کنید، چند لحظه آن را نگه دارید و سپس پایین بیاورید. حرکت را برای پای مخالف هم انجام دهید. اگر می توانید یک وزنه سبک هم به پاهایتان وصل کنید.
روش پنجم: طب سوزنی
درمان طب سوزنی، نورون‌های دوپامینرژیک (سلول‌های عصبی تولیدکننده دوپامین) را تحریک میکند. همچنین برای مقابله با سایر نشانه‌های غیر حرکتی و افزایش کیفیت کلی زندگی بیماران مبتلا به پارکینسون، طب سوزنی می‌تواند مفید باشد. در طول جلسه طب سوزنی، پزشک سوزن‌های ظریفی را به نقاط خاصی از بدن بیمار وارد میکند، که ممکن است درد او را کاهش دهد.
روش ششم: آب درمانی
دوره‌های آب‌درمانی ما برای افراد مبتلا به پارکینسون مناسب است؛ افرادی که می‌خواهند ورزش کنند در حالی که خطر سقوط کردن را کاهش دهند و از مزیت شناوری و مقاومت آب بهره ببرند. لازم نیست که شنا بلد باشید زیرا قرار است که به سادگی در آب ورزش کنید نه اینکه شنا کنید.
نتیجه
بیماری پارکینسون یکی از بیماری های مخرب اعصاب است، لذا روند درمان و پیشگیری از پیشروی آن بسیار حائز اهمیت است. برای داشتن سبک زندگی سالم با یک مشاور تغذیه مشورت کنید و دوره های درمانی خود را کامل کنید. کنترل این بیماری نیازمند روحیه بالایی است بنابراین استرس و تنش های روانی را از خود دور کنید.
