جمعیت افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند همیشه بالا بوده است. می دانیم که اضافه وزن با بسیاری از بیماری های جسمانی ارتباط دارد اما امروزه ایده ای در حال شکل گیری است که بیان می کند این مسئله همچنین بر باروری هم تاثیر می گذارد.
اثر اضافه وزن بر باروری زنان
تعادل هورمونی، چرخه پریود را منظم می کند. زنان دارای اضافه وزن یا چاق، مقدار بیشتری از هورمونی به نام لپتین را ترشح می کنند که در بافت های چربی تولید می شود. این می تواند تعادل هورمونی را برهم زده و باروری را کاهش دهد.
مقدار و نحوه توزیع چربی در بدن چرخه پریود را از طریق مکانیسم های هورمونی تحت تاثیر قرار می دهد. هر چه اضافه وزن و چربی های شکمی بیشتر باشد، ریسک و احتمال پایین آمدن باروری هم بیشتر می شود. اضافه وزن و به طور خاص چربی اضافه شکمی، با ایجاد مقاومت به انسولین (حالتی که بدن برای نرمال نگه داشتن قند خون، مجبور به تولید مقدار زیادی انسولین می شود.) و کم شدن سطح گلوبولینِ تولید کننده هومون های جنسی SHBG (پروتئینی که در تنظیم هورمون های جنسی آندروژن و استروژن نقش دارد) در ارتباط است.
این امر خطر ایجاد پریود های نامنظم را افزایش می دهد و به این ترتیب باعث کاهش باروری می شود. یک مطالعه نشان داد احتمال بارداری زنان چاقی که به مدت 1 سال برای باردار شدن تلاش می کردند، کم تر از زنان با وزن نرمال بود. ( در طول 12 ماه 66.4 درصد از زنان چاق و 81.4 درصد از زنان معمولی باردار شدند.)
به هم ریختگی هورمونی ناشی از چاقی و اضافه وزن، همچنین خطر عدم تخمک گذاری ( وقتی که تخمدان ها هیچ تخمکی آزاد نمی کنند) را افزایش می دهد. احتمال ناباروری به علت عدم تخمک گذاری، در زنان با BMI بالای 27، 3 برابر زنان با وزن نرمال است.
بسیاری از زنان دارای اضافه وزن، تخمک گذاری دارند اما مشخص شده کیفیت تخمی که آزاد می کنند، کم شده است. شواهد این امر این است از بین زنانی که تخمک گذاری دارند، به ازای هر واحد BMI بالای 29 احتمال باردار شدن آن ها در مدت 12 ماه، 4 درصد کاهش می یابد.
این به این معناست که احتمال باردار شدن در 1 سال، برای زنی با BMI 35، 26 درصد کم تر و برای زنی با BMI 40؛ 43 درصد کم تر از زنی با BMI بین 21 تا 29 است.
و وقتی که زوج ها از IVF برای بارداری استفاده می کنند، احتمال زنده به دنیا آوردن نوزاد در زنان چاق یا دارای اضافه وزن کم تر از زنان با BMI نرمال است. در مقایسه با زنانی که در رنج وزنی سالمی قرار دارند، احتمال زنده به دنیا آوردن نوزاد در زنان دارای اضافه وزن 9 درصد و در زنان چاق 20 درصد کم تر است .
اثر اضافه وزن بر باروری مردان
چاقی و باروری کم تر، در مردان هم باهم یکدیگر مرتبط هستند. این اتفاق به دلیل ترکیبی از عوامل مختلف پیش می آید. این عوامل شامل مشکلات هورمونی، ناکارآمدی جنسی و مشکلات جسمی دیگر مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع 2 و مشکلات خواب که هر دو با کم بودن سطح تستسترون و مشکلات نعوظ در ارتباط هستند، می شود.
تخمین زده می شود که هر 10 کیلو اضافه وزن، باروری مردان را تا 10 درصد کاهش می دهد.
با بررسی مطالعات انجام شده در مورد اثرات چاقی پدران بر نتایج تولید مثل شان، این نتیجه حاصل شد که در مردان چاق احتمال تجربه ناباروری، بیشتر و احتمال به دنیا آوردن نوزاد زنده ( در صورتی که از روش های تولید مثل کمکی مانند IVF استفاده کرده باشند ) کم تر است.
به این دلیل که چاقی، نه تنها کیفیت اسپرم را پایین می آورد بلکه ساختار فیزیکی و مولکولی سلول های اسپرم را نیز تغییر خواهد داد.
خبر های خوب
در حالی که اطلاعات مربوط به چاقی و باروری دلهره آور به نظر می رسند، اما خبر های خوبی هم وجود دارند. مداخلات کاهش وزن، به خصوص آن هایی که رژیم و ورزش را کنار هم دارند، می توانند نظم چرخه پریود را بهتر کرده و احتمال بارداری را افزایش دهند. در زنان چاق با ناباروری به علت عدم تخمک گذاری ، حتی کاهش وزن های جزئی درحد 5 الی 10 درصد می تواند سطح باروری و احتمال بارداری را افزایش دهد.
کاهش 7 درصد از وزن بدن و افزایش فعالیت بدنی به اندازه حداقل 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط در هفته، برای تقویت سلامت جسمی و باروری افرادی که دارای اضافه وزن هستند، توصیه می شود.
در آخر، احتمال این که افراد تغییر مثبتی در رفتار های مرتبط با سلامتی شان ایجاد کنند دو برابر می شود البته اگر همسرشان هم، این کار را انجام دهد. بنابراین اگر با هم رژیم بگیرید و ورزش کنید، احتمال بارداری بیشتر خواهد شد.