این نظریه که بین استرس های طولانی مدت و چاقی ارتباط وجود دارد، مدت هاست که مطرح شده است. استرس مزمن می تواند باعث شود افراد برای آرام شدن به خوردن روی بیاورند که این حالت معمولا منجر به زیاده روی در خوردن غذای هایی که چربی، شکر یا کالری بالایی دارند و باعث اضافه وزن هستند، می شود.
اثرات استرس بر وزن
درحالی که استرس کوتاه مدت می تواند باعث شود افراد اشتهای شان را از دست بدهند، استرس مزمن ممکن است اثر معکوس داشته باشد.
استرس در مدت کوتاه باعث می‌شود که مغز یک هورمون سرکوب کننده اشتها به نام کورتیکوتروفین ترشح کند.
همچنین در زمان استرس، سیگنال هایی به غده های آدرنال فرستاده شده و آن ها را تحریک می کنند تا آدرنالین تولید کنند، این اتفاق باعث قرار گرفتن بدن در حالت جنگ و گریز می شود که یکی از اثرات آن از بین رفتن موقتی هر گونه نیاز به خورن غذا می باشد.
از طرف دیگر استرس مداوم باعث ترشح هورمونی به نام کورتیزول می شود. این هورمون اشتهای فرد را بالا می‌برد و اگر استرس ادامه پیدا کند؛ ترشح آن و در نتیجه اشتها در همان سطح بالا باقی می ماند.
مطالعاتی که این نظریه را تایید می کنند
در یک مطالعه که در دانشگاه لندن (UCL) انجام گرفت، دانشمندان بررسی کردند که آیا بین درصد کورتیزول موجود در مو ها ، اندازه دور کمر و شاخص توده بدنی (BMI) افراد ارتباط وجود دارد یا خیر.
این مطالعه به مدت 4 سال و بر روی بیش از 2500 مرد و زن که در آزمایش شرکت کرده بودند، انجام شد.
تکه 2 سانتی متری از موی افرادی که آزمایش بر رویشان انجام گرفته شد؛ نشان دهنده میزان رشد در 2 ماه است.
مسئول این مطالعه، سارا جکسون به همراه تیمش دریافتند که سطح بالای کوتیزول موجود در مو با دور کمر بیشتر و BMI بالاتر همراه است. افراد با BMI بالای 30 که جزو افراد چاق، طبقه بندی می شوند سطح کوتیزول موهایشان بسیار بالا بود. به علاوه آنالیز طولی (گذشته نگر) به مدت 4 سال نشان داد که رابطه مثبتی بین سطح کوتیزول مو و چاقی مزمن در دراز مدت وجود دارد.
در یک مطالعه انگلیسی دیگر، پژوهشگران دریافتند که افراد با سطح کورتیزول بالا نسب به افرادی که در پاسخ به استرس، سطح کورتیزول پایینی دارند، هنگام مواجهه با مشکلات روزمره، تمایل بیشتری به خوردن هله هوله پیدا می کنند.
در تحقیق دیگری پژوهشگران به بررسی مکانیسم های مولکولی ای که ممکن بود ارتباطی را بین اضطراب و متابولیسم نشان دهند، پرداختند. آن ها به ویژه، ارتباط بین اثرات یک نوع از میکرو آر ان ای و فرآیند های مرتبط با سندروم های متابولیکی را بررسی کردند.
هرمونا سورک و تیم پژوهشگرانش قبلا آزمایشی را انجام داده بودند که نشان دهنده افزایش اثرات میکرو آر‌ان‌ای تنظیم کننده التهاب در مغز و روده در پاسخ به استرس و اضطراب بود. با این حال آن ها می خواستند که هرگونه تاثیر این مسئله بر چاقی را نیز بررسی کنند. نهایتا هرمونا سورک و تیمش دریافتند که اثرات میکرو آر ان ای که در اثر اضطراب به وجود می آیند؛ می تواند روند سندروم های متابولیکی را تحت تاثیر قرار دهد. آن ها همچنین دریافتند که سطح اثرات میکرو آر ان ای بر سلول ها و بافت های مختلف به نسبت این که فرد چقدر در معرض استرس قرار گرفته باشد، متنوع است.
بسیاری از پژوهش های حیوانی نیز نشان داده اند که استرس می تواند ترجیحات غذایی را تغییر داده و وقتی که فرد در معرض هرگونه استرس فیزیکی یا هیجانی قرار می گیرد، آن ها را به سمت غذاهایی با چربی و شکر بالا متمایل کند. به نظر می رسد اینگونه غذاها فعالیت مغز در راستای پردازش کردن استرس و اضطراب و در نتیجه مقابله با این هیجانات را مختل می کنند.
به غیر از پر خوری، استرس همچنین می تواند باعث ایجاد مشکلات خواب، بی انگیزگی برای ورزش و افزایش مصرف الکل شود. همگی عواملی هستند که احتمال افزایش وزن را بالا می برند.
مقابله با استرس
اگر کسی متوجه شود که استرس باعث افزایش حس گرسنگی و افزایش وزنش شده است، اولین قدمی که می‌تواند بردارد این است که غذا های پر چرب و پر شکر را از رژیم غذایی اش حذف کند.
بعضی از توصیه های دیگر را نیز در ادامه خواهیم گفت:
- ورزش: ورزش های شدید باعث افزایش ترشح کورتیزول به صورت کوتاه مدت می شوند. اما ورزش های ملایم تر سطح کوتیزول را برای مدت طولانی تری پایین می آورند.
- مدیتیشن: بسیاری از پژوهش ها ثابت کرده اند که مدیتیشن استرس را کاهش می دهد. این تمرین همچنین می تواند باعث شود که افراد توجه بیشتری به نوع غذاهایی که می خورند؛ داشته باشند.
- حمایت عاطفی: داشتن حمایت خانواده و دوستان در مقابله با استرس؛ مفید به نظر می رسد. پژوهش ها همچنین نشان داده اند افرادی که در محیط های پر استرس کار می کنند، اگر حمایت اطرافیانشان را داشته باشند، احتمال این که دچار بیماری های روحی روانی شوند بسیار پایین می آید.
