وقتی حرف از بهداشت شخصی می شود، هیچ وقت نمی توان مطمئن بود که همیشه و در همه موارد اصول بهداشتی کاملا رعایت می شوند؛ اما خوشبختانه اندامی در بدن خانم ها وجود دارد که خودش می تواند به پاکسازی خودش کمک کند. بله، منظور ما واژن است. واژن یکی از ارگان های خود تمیز کننده است که با ایجاد ترشحات طبیعی به از بین بردن سلول های مرده و خارج کردن باکتری ها از بدن کمک می کند.
این ترشحات مایعاتی هستند که توسط دیواره های واژن، مخاط دهانه رحم و باکتری های خوب و طبیعی موجود در واژن ساخته می شوند. باکتری های خوب یا لاکتوباسیل ها، مسئولیت حفظ تعادل مناسب باکتری ها در واژن را به عهده دارند و از بدن خانم ها در برابر ابتلا به عفونت های مقاربتی (STI) و سایر بیماری ها محافظت می کنند.
این مایعات به صورت ترشحات از بدن خارج می شوند. معمولا ترشحات سالم سفید رنگ یا شفاف هستند و بوی تندی هم ندارند. ترشحات واژن در خانم ها تا زمانی که بو و رنگ خاص و تندی نداشته باشند طبیعی محسوب می شوند.
این ترشحات معمولا بی ضررند؛ مخصوصا اگر با خارش یا احساس درد در واژن همراه نباشند. حالا که واژن می تواند تا حدودی خودش را پاکسازی کند، ما برای مراقبت بهتر از آن باید چه کار کنیم؟ یادگیری نحوه صحیح شستشوی واژن یکی از مواردیست که هر خانمی باید آن را بداند.
آیا برای شستشوی واژن روش خاصی وجود دارد؟
برای شستن واژن شما باید روی شستشوی قسمت خارجی آن تمرکز کنید. واژن سیستمی برای تمیز کردن قسمت های داخلی خود دارد؛ پس شما فقط باید بخش های خارجی اندام تناسلی که در اصطلاح به آن فرج یا مهبل گفته می شود را بشویید.
مهبل قسمت خارجی واژن است که از لبهای بیرونی، مونس پوبیس، کلیتوریس، دهانه واژن و مجرای ادراری تشکیل شده است. روش صحیح شستشو و پاکسازی واژن شامل پرهیز از به کار بردن صابون های خشن، ، ضد عفونی کننده ها و پاک کننده های شیمیایی می شود.
برای شستشوی واژن از صابون ملایم و بدون بو استفاده کنید
واژن حتی در صورت تمیز بودن هم بوی ملایم خودش را دارد و این کاملا طبیعی است. این بوی طبیعی ممکن است در طول چرخه قاعدگی و به دلیل نوسانات هورمونی تغییر پیدا کند. بوی واژن همیشه به خاطر ترشحات طبیعی آن نیست و گاهی اوقات ناشی از جمع شدن عرق در اطراف کشاله ران است.
ناحیه تناسلی غدد عروقی بی شماری دارد و علاوه بر این باکتری های موجود در موهای این ناحیه هم می توانند باعث ایجاد بوی واژن شوند. به همین دلیل تمیز نگه داشتن واژن بسیار اهمیت دارد.
با این حال استفاده از صابون های معطر و شوینده های معطر زنانه برای از بین بردن بوی واژن توصیه نمی شوند، چون این محصولات باعث تحریک پوست واژن می شوند و تعادل ریز باکتری ها را مختل می کنند.
دوش واژینال که آب را به داخل واژن می رساند نیز توسط متخصصان پزشکی توصیه نمی شود. این دوش ها باکتری های خوب را از بین می برند و تعادل باکتریایی واژن را مختل می کنند. این عدم تعادل باکتریایی منجر به عفونت و التهاب می شود و واژن را در برابر عفونت های مقاربتی آسیب پذیر می کند.
واژن را از سمت جلو به عقب بشویید و همیشه آن را خشک کنید
بعد از اجابت مزاج و شستشوی کامل واژن، از دستمال برای خشک کردن واژن استفاده کنید. در ضمن یادتان باشد برای جلوگیری از انتشار و ورود باکتری ها به داخل واژن که باعث بروز عفونت می شود، حتما خودتان را از جلو به سمت عقب بشویید. علاوه بر این حتما ناحیه بین واژن و مقعد را هم تمیز کنید.
واژن را به طور مرتب تمیز کنید
تجمع ترشحات و عرق منجر به خارش، عفونت قارچی و یا عدم تعادل باکتریایی در واژن می شوند؛ پس باید جلوی این کار را بگیرید. پوشیدن لباس زیر نخی و پرهیز از پوشیدن لباس بیش از حد تنگ به خنک و سالم نگه داشتن واژن کمک می کند. در ضمن از پدهای بهداشتی بدون بو استفاده کنید تا واژن تمیز و بی بو باقی بماند.
با اینکه شستشو و تمیز کردن مرتب واژن توصیه می شود؛ اما باید از شستشوی بیش از حد واژن هم خودداری کنید، چون این کار باعث خشکی واژن می شود. در دوران قاعدگی، هر وقت که لازم دیدید واژن را تمیز کنید. آگاهی از روش صحیح پاکسازی واژن و چگونگی رعایت و حفظ بهداشت مناسب به خصوص در دوران پریود بسیار مهم است.
رابطه جنسی ایمن داشته باشید
موقع برقراری رابطه جنسی برخی از باکتری ها و ویروس ها این فرصت را پیدا می کنند که وارد واژن شوند و شما را به بیماری هایی مثل اچ آی وی، کلامیدیا، سوزاک، زگیل های تناسلی، سیفلیس و تبخال تناسلی مبتلا کنند. استفاده از کاندوم در طول رابطه جنسی می تواند شما را از ابتلا به عفونت و انتقال بیماری های جنسی محافظت کند.
ترشحات طبیعی واژن چگونه هستند؟
ترشحات سالم معمولا سفید رنگ یا شفاف هستند؛ اما ممکن است در طول ماه، رنگ، مقدار، قوام و بوی آنها تغییر کند. این تغییرات توسط هورمون های پروژسترون و استروژن موجود در خون ایجاد می شوند. این دو هورمون وظیفه تنظیم چرخه قاعدگی را به عهده دارند و در دوران قاعدگی دچار نوسان می شوند.
ترشحات پنیری شکل علامت عفونت قارچی هستند. عفونت های قارچی ممکن است با خارش ناحیه تناسلی نیز همراه باشند. ترشحات زرد، سبز و یا حتی خاکستری رنگ هم ممکن است علائم تریکومونیازیس یا واژینوز باکتریایی باشند. واژینوز باکتریایی باعث می شود ترشحات واژن بوی تندی شبیه بوی ماهی داشته باشند.
بیماری های مقاربتی مثل سوزاک و کلامیدیا نیز روی ترشحات واژن تاثیر می گذارند و با تب، درد شکم یا احساس درد در حین رابطه جنسی همراهند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
ترشحات واژن در هر خانمی با افراد دیگر متفاوت است و این ترشحات در طول دوره قاعدگی مدام تغییر می کنند. برای اطمینان از سلامتی خودتان، هر روز و به طور مرتب به ترشحات واژن دقت کنید. به تغییرات غیر معمول در ترشحات واژن توجه کنید، مخصوصا اگر با علائم زیر همراه باشند:
- تب
- خستگی
- احساس درد در شکم
- کاهش وزن بدون دلیل
- افزایش ادرار
اگر بوی ترشحات واژن شما تغییر کرده و از حد معمول و همیشگی تندتر شده، یا اگر تغییراتی در رنگ و میزان این ترشحات ایجاد شده حتما باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. این تغییرات ممکن است ناشی از عفونت احتمالی واژن باشند. شایع ترین نوع عفونت واژن واژینوز باکتریایی است که با آنتی بیوتیک درمان می شود.
واژن یکی از مهم ترین قسمت های بدن یک خانم است. ممکن است برخی افراد ظاهر بسیار تمیز و مرتبی داشته باشند اما اصلا به تمیزی و بهداشت اندام تناسلی شان اهمیتی ندهند. همانقدر که به تمیزی و پاکی صورتتان اهمیت می دهید باید برای بهداشت واژن هم اهمیت قائل شوید. مطمئنا همسرتان دوست ندارد با بوی تند و زننده واژن شما مواجه شود! پس بیایید ببینیم چطور می توان به حفظ سلامت و تمیزی واژن کمک کرد.
نکات مهم برای تمیزی و سلامت واژن
1- هر روز با آب گرم واژن خود را بشویید
اگر احساس می کنید واژن شما به اندازه کافی تمیز نیست احتمالا به این دلیل است که آن را به درستی نمی شویید. برای شستشوی واژن از آب گرم استفاده کنید. لب های واژن را باز کنید و به آرامی بخش های مختلف را بشویید. برای این کار عجله نکنید.
2- از مصرف صابون و ژل های حمام خودداری کنید
صابون های معطر باکتری های خوب و مفیدی که رطوبت واژن را حفظ می کنند را از بین می برند. همانطور که گفتیم باکتری ها به دو دسته خوب و بد تقسیم می شوند. عدم وجود باکتری های خوب در واژن زمینه را برای هجوم باکتری های بد فراهم می کند و باعث ابتلای شما به عفونت و همینطور بوی بد واژن می شود.
3- آناناس بخورید
یکی از نکات جالبی که درباره آناناس وجود دارد این است که این میوه باعث شیرین شدن ترشحات واژن می شود. خوردن میوه هایی مثل آناناس نه تنها واژن شما را از درون پاکسازی و تمیز می کند، بلکه باعث ایجاد بوی مطبوعی هم در آن می شود. یادتان باشد شما در واقع همان غذایی هستید که می خورید!
به جز آناناس، میوه ها و غذاهای زیر هم برای سلامت واژن مفیدند:
- ماست
- سیب زمینی شیرین
- آووکادو
- کرن بری
4- بعد از هر بار دستشویی رفتن خودتان را کاملا خشک کنید
این نکته یکی از مهم ترین چیزهاییست که باید به خاطر داشته باشید. بعد از هر بار اجابت مزاج، واژن را با دستمال کاغذی کاملا خشک کنید.
5- شلوار و لباس های زیر نخی بپوشید
از پوشیدن شلوار و لباس های زیر تنگ خودداری کنید. این لباس ها نه تنها باعث تعریق می شوند بلکه مانع از ورود جریان هوا به واژن هم می شوند.
6- موقع خواب شلوار گشاد بپوشید
شما در طول روز مدام شلوار می پوشید پس شب ها برای اینکه هوا به واژن راه پیدا کند شلوار گشاد بپوشید یا به طور کلی شلوار نپوشید. پوشیدن یک لباس خواب بلند بهترین گزینه برای خواب است. به این ترتیب واژن در طول شب استراحت می کند و فشاری روی آن وارد نمی شود.
7- پد بهداشتی تان را مرتب عوض کنید
در طول دوره پریود باید هر روز حداقل 3 تا 4 بار تامپون یا پد بهداشتی تان را عوض کنید؛ در غیر این صورت واژن بوی تند و زننده ای می گیرد. برای جلوگیری از این کار و همچنین برای حفظ سلامتی واژن حتما به طور منظم پد بهداشتی تان را تعویض کنید.
8- از جلو به عقب بشویید
بعد از اجابت مزاج و خصوصا بعد از مدفوع کردن باید خودتان را از جلو به عقب بشویید. در غیر این صورت باکتری های موجود در مدفوع وارد واژن می شوند و شما را به عفونت مبتلا می کنند.
9- قبل از رابطه جنسی دست هایتان را بشویید
شما نمی دانید دست های خودتان و شریک زندگی تان با کجاها تماس پیدا کرده است. سطوح مختلف باکتری ها و ویروس های مختلفی دارند و تماس با آنها می تواند دست را آلوده کند. اگر موقع رابطه جنسی این باکتری ها و ویروس ها وارد واژن شما بشوند ممکن است به عفونت دچار بشوید. پس حتما هر دویتان قبل از رابطه جنسی دست هایتان را کاملا بشویید.
جمع بندی
لازم نیست زیاد نگران واژن خود باشید، چون همانطور که گفتیم واژن می تواند خودش را پاکسازی و تمیز کند. برای حفظ بهداشت شخصی، روی شستشوی منظم قسمت خارجی واژن تمرکز کنید و از پاک کننده های ملایم استفاده نمایید. به یاد داشته باشید که این راهکارها بهترین روش برای حفظ سلامت و تمیزی واژن هستند.
