سرطان استخوان نوعی بدخیم از سرطان است که از کودک تا بزرگسال ممکن است به آن مبتلا شود. سرطان استخوان در هر استخوانی از بدن شروع به رشد می کند؛ اما شایع ترین استخوان ها مربوط به استخوان دست و پا است. سرطان می تواند به نواحی دیگر استخوان نیز سرایت کند که به آن سرطان استخوان ثانویه گفته می شود. آنچه باید بدانید این است که این سرطان واقعا استخوانی نیست زیرا منشاء بیماری خارج از استخوان است.
حتما بخوانید: 9 غذای فوق العاده که سیستم ایمنی بدن تان را تقویت می کنند!
سرطان استخوان بسیار نادر است و تنها 1 درصد از انواع سرطان را تشکیل می دهد و تومور مربوط به سلول های غیر استخوانی به مراتب سرطانی تر هستند. درمان این نوع از سرطان عمل جراحی است، اما شیمی درمانی و پرتو درمانی نیز برای درمان مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع سرطان استخوان
چند نوع سرطان استخوان اولیه، به معنی سرطان ناشی از استخوان وجود دارد که شامل:
- استئوسارکوم در سلولهای استخوانی شروع می شود و اغلب در نواحی بازوها، پاها و لگن رخ می دهد که ناشی از افزایش فعالیت استئوبلاست است. استئوبلاست ها سلول هایی هستند که به شکل گیری و طراحی استخوان کمک می کنند.
- کندروسارکوم از غضوف ها شروع شده و عمدتا بر لگن، پاها و بازو تاثیر می گذارند.
- سارکوما یوینگ، معمولا در دیواره قفسه سینه، لگن، بازو و پاها دیده می شود
- هیستوسیتوم فیبری بدخیم از بافت های نرم شروع می شود، اما می تواند در استخوان ها، به ویژه بازوها و پاها نیز را تحت تاثیر قرار دهد.
- فیبروسارکوم کردوم از بافت های نرم آغاز می شود اما در نواحی بازو، پاها و فک نیز دیده می شود.
- تومورهای سلول استخوان ژاینت اغلب خوش خیم هستند (سرطانی نیستند) اما شکل بدخیم آن می تواند بر پاها و به خصوص نزدیک زانو تاثیر بگذارد.
- کوردوم معمولا در ستون فقرات و پایه جمجمه مشاهده می شود.
استئوسارکوم، کندروسارکوم و سارکوما یوینگ، شایعترین نوع سرطان استخوان هستند. سرطان استخوان ثانويه بسيار شايعتر از سرطان اوليه استخوان است، اما سرطان استخوان به شمار نمی آید زيرا سرطان از محل ديگری به استخوان سرایت کرده است.
به عنوان یک قاعده، هنگامی که سرطان استخوان ثانویه تشخیص داده می شود، به جای ارگان آسیب دیده به منشاء سرطان اشاره می شود. به عنوان مثال، سرطان استخوانی که ناشی از متاساز شدن سرطان پستان است را سرطان استخوان در نظر نمی گیرند، بلکه آن را «سرطان پستان متاستاز به استخوان» می نامند.
سرطان استخوان ثانویه وخیم در نظر گرفته می شود و از لحاظ مرحله بندی، سرطان مرحله 4 در نظر گرفته می شود؛ این طبقه بندی طبیعی است زیرا چندین اندام در بر گرفته می شود.
علائم سرطان استخوان
علائم سرطان استخوان از فرد به فردی دیگر متغیر است اما از رایج ترین علائم، درد در ناحیه استخوان آسیب دیده است. سرطان استخوان اغلب در استخوان های بلند بدن مانند استخوان های دست و پا رخ می دهد. سایر علائم عبارتند از:
- رطوبت و یا تورم اطراف منطقه آسیب دیده
- شکستگی به دلیل ضعف استخوان
- خستگی
- کم خونی
- تب
- کاهش وزن ناخواسته
علت
با اینکه علل دقیق سرطان استخوان ناشناخته است، اما عوامل ریسک موثر روی آن را می دانیم.
شرایط ارثی
- درصد پایینی از سرطان های استخوانی ارثی هستند که نه تنها خطر ابتلا به سرطان استخوان در این بیماران بالاست، بلکه مستعد سایر سرطان ها نیز هستند که شامل:
- اگزوستوز چندگانه، یک بیماری ژنتیکی است که باعث بروز برآمدگی در استخوان ها می شود و خطر ابتلا به کندروسارکوم را افزایش می دهد.
- سندروم روتموند تامسون اختلالی ژنتیکی است که موجب تحریک پوست، کمرنگ شدن مو، ناهنجاری در استخوان، افزایش خطر ابتلا به سرطان (به ویژه استئوسارکوم) می گردد.
- رتیمبلاستوم، نوعی از سرطان ارثی است که روی شبکیه چشم اثر گذاشته و می تواند منجر بخ تشکیل سرطان در بافت های نرم یا استخوان شود.
- سندرم لی – فرامنی يک اختلال نادر ژنتیکی است که خطر ابتلا به چندين نوع سرطان، به ویژه سرطان استخوان را افزایش می دهد.
- بیماری استخوان پاژه، بیماری ای است که در افراد مسن تر رخ می دهد که به تدریج منجر به تخریب استخوان می گرد و می تواند به سرطان استخوان (استئوسارکوم، در 1٪ از افراد مبتلا به این بیماری) منجر شود.
سایر عوامل
عوامل دیگری نیز وجود دارد که خطر ابتلا به سرطان استخوان را افزایش می دهد، از جمله:
- پرتو درمانی، مخصوصا اگر بیمار در دوران کودکی پرتو درمانی شود؛ اشعه ایکس به خودی خود خطرناک نیست اما دوزهای بالاتر (معمولا بیش از 60 Gy) خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد و هنگامی رخ می دهد که کودک به نوع دیگری از سرطان مبتلا و دوره های پرتو درمانی دریافت کرده باشد.
- قرار گرفتن در معرض مواد رادیواکتیو مانند رادیوم و استرانسیم می تواند موجب سرطان استخوان شود زیرا این مواد در استخوان های شما ایجاد می شوند.
پیوند مغز استخوان می تواند بیمار را در معرض خطر ابتلا به استئوسارکوم قرار دهد.
تشخیص توسط پزشک
اگر علائم شما همراه با یافته های یک معاینه فیزیکی نشان دهنده سرطان استخوان باشد، پزشک شما آزمایش های دیگری را جهت اطمینان انجام خواهد داد.
آزمایش های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، تصویربرداری ام آر آی و سی تی اسکن می توانند به شناسایی ناهنجاری های استخوانی که توسط چشم غیر مسلح دیده می شود کمک کنند. یکی دیگر از ابزارهای تصویربرداری تخصصی به نام اسکن استخوان پزشکان می توانند فعالیت متابولیکی استخوان را ببینند. با انجام این کار می توانند رشد جدید سرطان را شناسایی کنند.
نهایتا، با نمونه برداری استخوانی (بیوپسی) به طور قطعی به اثبات می رسد. در نمونه برداری استخوانی مقدار کوچکی از بافت استخوان برداشته می شود تا با میکروسکوپ مورد آزمایش قرار گرفته شود. نمونه برداری کمتر از یک ساعت زمان می برد و می تواند به عنوان عمل سرپایی انجام شود.
نمونه برداری استخوانی در افراد مبتلا به سرطان استخوان می توانند مشکل زا باشد زیرا خطر پخش شدن سرطان افزایش می یابد؛ تنها یک جراح با تجربه که سابقه درمان سرطان استخوان داشته باشد می تواند این کار را به درستی انجام دهد.
اگر سرطان تشخیص داده شود، پاتولوژیسک آن را درجه بندی و طبقه بندی می نماید. طبقه بندی و درجه بندی بسته به نوع سرطان متفاوت است. در ایده آل ترین حالت پاتولوژیست با بررسی نمونه استخوان برداشته شده، سرطان استخوان را تشخیص می دهد.
درمان
کلید درمان موفقیت آمیز سرطان استخوان وجود یک تیم پزشکی خبره در هنگام تشخیص اولیه سرطان استخوان است؛ این تیم می تواند متشکل از انکولوژیست پزشکی، انکولوژی رادیولوژی، رادیولوژیست، انکولوژیست های جراحی و انکولوژی ارتوپدی و پاتولوژیست های خبره باشد.
حتما بخوانید: علامت هایی که نشان می دهد سرطان در بدنتان شروع شده است!
سه نوع استاندارد برای درمان سرطان اولیه استخوان وجود دارد: جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی؛ اغلب، بیش از یک روش برای درمان مورد نیاز است.
جراحی: متداول ترین روش درمانی برای سرطان استخوان است. عمل جراحی استخوان غیر متاستاز شامل حذف بافت استخوانی سرطانی و حاشیه کوچکی از بافت سالم اطراف آن است. پس از آن رادیوتراپی یا شیمی درمانی به منظور پاک سازی سلول های سرطانی باقی مانده مورد استفاده قرار می گیرد. راجب جراحی سرطان استخوان بیشتر بخوانید!
پرتو درمانی: دوز بالایی از تابش اشعه برای کاهش یا از بین بردن تومور سلول های مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین می تواند برای مقاصد تسکین دهنده مانند کاهش درد نیز استفاده شود. اگر چه پرتودرمانی می تواند سلول های سالم را نیز در معرض آسیب قرار دهد، اما این سلول ها نسبت به سلول های سرطانی انعطاف پذیرند و به طور کامل بهبود می یابند. راجب پرتودرمانی بیشتر بخوانید!
شیمی درمانی: داروهای شیمی درمانی با کشتن سریع سلول های چندگانه، از جمله سلول های سرطانی و سلول های سالم که سریع تکرار می شوند، مانند فولیکول های مو، مغز استخوان و سلول هایی که در دستگاه گوارش قرار دارند، عمل می کنند. به همین ترتیب، شیمی درمانی می تواند عوارض جانبی قابل توجهی را به همراه داشته باشد. راجب شیمی درمانی بیشتر بخوانید!
طول عمر سرطان های استخوان مختلف
استئوسارکوم
- بیش از 40 نفر از 100 نفر (بیش از 40٪) 5 سال یا بیشتر پس از تشخیص اولیه سرطان زنده مانده اند.
- میزان بقا در افراد جوان، بیشتر از افراد مسن است.
- برای کسانی که کمتر از 40 سال سن دارند، بیش از 50 نفر از 100 نفر (بیش از 50٪) پس از تشخیص سرطان 5 سال یا بیشتر زنده مانده اند.
- برای افراد بالای 40 سال، 25 نفر از 100 نفر (25٪) نیز 5 سال یا بیشتر زنده مانده اند.
- زنده ماندن برای افراد مبتلا به استئوسارکوم که از ناحیه جمجمه، صورت، بازوها یا پاها شروع می شود، بهتر از افراد دارای استئوسارکوم در بخش اصلی بدن است.
کندروسارکوم
- تقریبا 70 نفر از 100 نفر (تقریبا 70٪) پس از تشخیص سرطان خود را برای 5 سال یا بیشتر زنده مانده اند.
- ادامه حیات برای افراد مبتلا به کندروسارکومایی که در جمجمه، صورت، بازوها یا پاها شروع می شود بیشتر از افرادی است که دارای کندروسارکوم در بخش اصلی بدن هستند.
سارکوم یوینگ
- حدود 50 نفر از 100 نفر (حدود 50٪) 5 سال یا بیشتر بعد از تشخیص سرطان خود را زنده مانده اند.
- ادامه حیات برای افراد مبتلا به سارکوم یوینگ که از سمع یا پاها شروع می شود، بیشتر از افرادی است که سارکوم یوینگ را در قسمت اصلی بدن خود دارند.
کوردومای
- حدود 60 نفر از 100 نفر (حدود 60٪) بعد از تشخیص سرطان، 5 سال یا بیشتر زنده ماندند.
حتما بخوانید: علت پوکی استخوان چیست؟ 4 تا از بهترین و جدیدترین داروهای خارجی در دنیا
ویدیوی زیر را از دست ندهید!
