پرتودرمانی یا رادیوتراپی روشی نوین برای درمان بیماران سرطانی با استفاده از پرتوهای یونساز است. مطالعات جدید پزشکان دنیا، اطلاعات جدیدی را در مورد پرتو درمانی،عوارض، هزینه مقایسه با شیمی درمانی و … نشان می دهد. در این مطلب تصمیم داریم تا این اطلاعات را در اختیارتان بگذاریم.
پرتو درمانی
پیش از درمان
پیش از آغاز درمان این مراحل را باید طی کنید:
1-ملاقات با پرتودرمانگر غده‌شناس. دکتر وضعیت پزشکی شما را بررسی می‌کند، یک تست جسمی از شما میگیرد. مزایا و عوارض پرتودرمانی را به شما می‌گوید.
2- دادن اجازه پرتودرمانی. اگر مایل به پرتودرمانی هستید باید پیش از آن یک فرم رضایت‌نامه را امضا کنید. امضای این فرم یعنی:
- تیم پزشکی تمام اطلاعات پیرامون پرتودرمانی را به شما داده‌اند
- شما با پرتودرمانی موافق هستید
- شما موافقت کرده‌اید که هیچ ضمانتی مبنی بر موفقیت آمیز بودن پرتودرمانی وجود ندارد.
همچنین بخوانید: آیا سرطان رحم کشنده است؟ علائم، روش جدید درمان و نکات دیگر
3- شبیه سازی و برنامه ریزی درمان. اولین جلسه پرتودرمانی جلسه شبیه سازی است. در این مرحله بدون استفاده از پرتو درمانی تنها تمرینی از این روش درمانی صورت میگیرد. تیم پزشکی برای مشخص کردن مکان تومور اسکن‌هایی انجام می‌دهد:
- سی‌تی اسکن
- ام آر آی
- اشعه x
با توجه به محل مورد نیاز به درمان، علامتی روی پوست شما گزارده می‌شود. این کار به تیم پزشکی کمک می‌کند تا پرتو را در قسمت مناسبی از بدن استفاده کند. تیم پزشکی برای ثابت نگه‌داشتن شما در طول جلسه از وسایلی مخصوص استفاده می‌کنند.
در هنگام درمان
پرتو درمانی خارجی
در این روش، پرتو از طریق یک دستگاه مخصوص و از بیرون به سطح بدن تابانده می‌شود. جلسات درمانی بدون درد است و هر جلسه حدود 15 دقیقه طول می‌کشد. معمولا هر هفته باید 5 جلسه داشته باشید. این کار را باید بین 3 تا 9 هفته انجام دهید. این نوع پرتو درمانی فقط تومور را مورد هدف قرار میگیرد؛ اما می‌تواند به بافت‌های اطراف تومور نیز آسیب برساند. هر هفته 2 روز بین درمان فاصله انداختن به بهبود بافت‌های آسیب دیده کمک می‌کند.
حتماً بخوانید: علائم انواع سرطان روده، کشندگی، روش جدید درمان و حقایق جالب
پرتو درمانی داخلی
در این روش درمانی ماده رادیواکتیو بصورت موقت و دایمی در محل تومور قرار داده می‌شود. این روش باید چند روز در هفته تکرار شود. ممکن است برای درمان در بیمارستان بستری شوید. برای جلوگیری از درد ناشی از قرار دادن ماده رادیواکتیو در محل تومور شما را بی‌هوش می‌کنند.
مراقبت شخصی
اکثر افراد در طول پرتودرمانی این شرایط را تجربه می‌کنند:
- خستگی
- حساسیت پوست در محل تاباندن پرتو
- مشکلات احساسی
برای مراقبت از خود می‌توانید این موارد را انجام دهید:
- استراحت کردن
- خوردن غذاهای سالم
- پشتیبانی عاطفی توسط اطرافیان
- استفاده از لوسیون‌های مناسب برای پوست
- کمتر در معرض آفتاب قرار گرفتن
بعد از درمان
پس از پایان یافتن درمان به منظور بررسی موارد زیر جلساتی را با متخصص خواهید داشت:
- بررسی روند بهبود
- بررسی عوارض جانبی احتمالی
برنامه غذایی مخصوص
پرتو درمانی دارای عوارضی مثل حالت تهوع و زخم دهان است که می‌تواند غذا خوردن شما را با مشکل روبرو کند. از آنجا که بدن شما در طول پرتودرمانی انرژی زیادی مصرف می‌کند، به منظور حفظ وزن و انرژی بدن باید به میزان کافی ویتامین و پروتئین بخورید. اگر قادر به غذا خوردن نیستید با یک متخصص تغذیه صحبت کنید.
مطلب مهم: علائم سرطان کبد، روشهای جدید درمان، مراحل، طول عمر و نکات دیگر
محدودیت پرتویی
هر ناحیه از بدن شما در مدت زمان حیاط به مقدار مشخصی توانایی دریافت پرتو را دارد. اگر ناحیه‌ای به میزان کافی تحت اشعه پرتویی قرار گرفته باشد این ناحیه را نمی‌توان دوباره تحت تاثیر پرتو قرارداد.
تفاوت شیمی درمانی و پرتودرمانی
شیمی درمانی نوعی روش درمانی برای سرطان است که به بیمار داوهایی برای کشتن سلول‌های سرطانی داده می‌شود. پرتو درمانی نیز برای درمان سرطان استفاده می‌شود و در طی آن پرتوهای شدیدی به تومورهای سرطانی بدن تابیده می‌شود. برای درمان سرطان روشهای متفاوتی وجود دارد. بهترین روش ممکن با مشورت دکتر قابل اتخاذ است.
شیمی درمانی
در این روش سلول‌های سرطانی با استفاده از دارو مورد هدف قرار می‌گیرند. در شیمی درمانی سلول‌هایی هدف قرار می‌گیرند که به سرعت در بدن توزیع و زیاد می‌شوند، این سلول‌ها سلول‌های سرطانی هستند. برخی سلول‌های سالم بدن مثل فولیکول‌های مو نیز به سرعت در بدن تقسیم می‌شوند، در شیمی درمانی این سلول‌ها نیز مورد هدف قرار میگیرد. به همین دلیل فردی که تحت شیمی درمانی است با ریزش موی بدن مواجه می‌شود.
عوارض جانبی پرتودرمانی
- خستگی
- ریزش مو
- حالت تهوع
- کم‌خونی
همچنین بخوانید: سرطان معده- علایم اولیه، تشخیص، انواع و جدیدترین روشهای درمان
پرتودرمانی
در این روش برای درمان سرطان، پرتوهایی قوی به تومورهای سرطانی تابانده می‌شود. مکان تومور مشخص می‌شود، میله تابش پرتو وارد پوست شده و به تومور تابانده می‌شود. این پرتوها با از بین بردن DNA این سلول‌ها باعث از بین رفتن آنها (سلول‌های سرطانی) می‌شود. عوارض جانبی این روش معمولا تنها در ناحیه تحت درمان مشاهده می‌شود. پرتودرمانی هنگامی استفاده می‌شود که شیمی درمانی یا جراحی برای درمان سرطان ممکن نباشد.
انواع پرتو درمانی
- پرتودرمانی خارجی (برای تومورهای بزرگ)
- رادیوجراحی استروتاکتیک (برای تومورهای کوچک درون مغز)
- درمان HDR (درون بدن انجام می‌شود)
عوارض جانبی پرتو درمانی
- خستگی
- ایجاد زخم در پوست
- تورم سیستم لنفاوی
- خشکی و سفتی پوست در محل تابش پرتو
- آسیب دیدن ماهیچه‌ها، بافت‌ها و لیگامنت‌ها در محل تابش پرتو
حتما بخوانید: شیمی درمانی چیست؟ عوارض آن و داروهای شیمی درمانی (تحقیقات جدید)
ترکیب شیمی درمانی و پرتو درمانی
گاهی اوقات ممکن است پزشک استفاده همزمان از شیمی درمانی و پرتو درمانی را مخصوصاً در مراحل پیشرفته سرطان به شما توصیه کند.
برای انتخاب نوع روش درمان باید مزایا و معایب هر نوع روش درمانی بررسی شود و سپس با توجه به اهداف درمانی مدنظر روش مناسب اتخاذ شود.
