حتما برای شما هم پیش آمده که به خاطر سرماخوردگی دچار گرفتگی بینی شوید و به این فکر کنید که چه دارویی برای رفع این گرفتگی موثر است. سودوافدرین (Pseudoephedrine) نام یکی از داروهای ضد احتقان و گرفتگی است که خیلیها از آن برای درمان گرفتگی بینی استفاده می کنند. این دارو به عنوان داروی پشت پیشخوان (Behind-the-counter) شناخته می شود. ما در این مطلب شما را با سودوافدرین، موارد مصرف آن و همه نکات مربوطه آشنا می کنیم.
سودوافدرین چیست؟
سودوافدرین نام ماده فعالی است که در محصولات و داروهای ضد احتقان و گرفتگی بینی با نسخه وجود دارد. داروهای حاوی سودوافدرین باعث کاهش موقت فشار سینوسی می شوند و احتقان و گرفتگی بینی ناشی از سرماخوردگی، تب یونجه یا سایر آلرژی های تنفسی فوقانی را کاهش می دهند.
سودوافدرین به عنوان یک ماده ضد احتقان روی مجاری بینی اثر می گذارد و عروق خونی که باعث گرفتگی و احتقان بینی می شوند را تنگ می کنند. وقتی رگهای خونی بینی و سینوسها تنگ می شوند، بافت این نواحی منقبض می شود و عبور جریان هوا و مخاط به شکل طبیعی و نرمال صورت می گیرد. به این ترتیب نفس کشیدن راحتتر انجام می شود. در واقع سودوافدرین با کوچک کردن بافت های متورم باعث رفع گرفتگی بینی به خاطر سرماخوردگی، تب یونجه یا سایر آلرژی های تنفسی فوقانی می شود.
حتما بخوانید: 9 غذای فوق العاده برای تقویت سیستم ایمنی بدن
سودوافدرین در چه مواردی استفاده می شود؟
از سودوافدرین برای تسکین علائم زیر استفاده می شود:
- گرفتگی بینی
- گرفتگی سینوسها
- فشار سینوسها
معمولا داروهای حاوی سودوافدرین با داروهای NSAID (داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی) یا استامینوفن تجویز می شوند. در چنین حالتی از سودوافدرین به همراه داروهای دیگر برای تسکین موقتی علائم زیر استفاده می شود:
- پایین آوردن تب
- دردهای جزئی
- گلو درد
- گرفتگی بینی
- سرفه
- رفع گرفتگی و فشار سینوسی
چرا داروهای حاوی سودوافدرین جزو داروهای بدون نیاز به نسخه (پشت پیشخوان) هستند؟
از آنجایی که سودوافدرین جزو دسته مواد شیمیایی حاوی آمفتامین است، در برخی موارد از آن برای تولید غیر قانونی مت آمفتامین استفاده می شود. به همین دلیل و برای جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی، داروهای حاوی سودوافدرین به طور معمول فقط با نسخه پزشک ارائه می شوند. برخی داروها مثل سودوافدرین جزو داروهای پشت پیشخوان به حساب می آیند؛ یعنی در درجه اول با نسخه پزشک ارائه می شوند اما دکتر داروساز هم می تواند بدون نسخه پزشک آن را به شما بدهد. اگر قصد خرید داروی حاوی سودوافدرین را دارید با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.
هشدارها و عوارض جانبی سودوافدرین
سودوافدرین در صورتی که طبق دستور پزشک مصرف شود می تواند داروی ایمن و موثری برای درمان احتقان و گرفتگی ناشی از سرماخوردگی، آنفولانزا و آلرژی باشد. اگر در حال حاضر از داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAOI) که برای درمان افسردگی و بیماریهای دیگری مثل پارکینسون تجویز می شوند استفاده می کنید، تا دو هفته پس از قطع این داروها نباید سودوافدرین مصرف کنید.
اگر شک دارید یا نمی دانید که دارویتان حاوی مهارکننده مونوآمین اکسیداز هست یا نه، قبل از مصرف سودوافدرین با پزشک یا پزشک داروساز مشورت کنید. علاوه بر این در صورتی که یکی از موارد زیر را دارید، قبل از مصرف سودوافدرین باید با پزشک مشورت کنید:
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- دیابت
- بیماری تیروئید
- مشکل در ادرار کردن به خاطر بزرگ شدن غده پروستات
مصرف سودوافدرین باعث بروز برخی عوارض جانبی نیز می شود. در صورت مشاهده هر کدام از این علائم، مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک مشورت کنید:
- عصبی شدن، سرگیجه یا بی خوابی
- عدم بهبود علائم بعد از 7 روز مصرف دارو یا بروز تب
اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی به سر می برید، قبل از مصرف سودوافدرین با پزشک مشورت کنید. اگر از داروی چند ماده ای حاوی سودوافدرین استفاده می کنید، همیشه قبل از مصرف برچسب آن را بخوانید. هیچ وقت دارو را بیشتر از دوز تجویز شده مصرف نکنید.
از دست ندهید: 10 تا از بهترین قرص های سرماخوردگی خارجی
اطلاعات مربوط به مقدار مصرف قرص سودوافدرین
میزان مصرف این دارو برای کودکان زیر 12 سال توسط پزشک تعیین می شود. مقدار مصرف قرص سودوافدرین برای بزرگسالان و افراد بالای 12 سال به شرح زیر است:
- تا زمانی که علائم وجود دارد هر شش ساعت دو قرص مصرف کنید.
- طی 24 ساعت بیشتر از شش قرص مصرف نکنید، مگر اینکه پزشک برایتان تجویز کرده باشد.
- دارو را بیشتر از 10 روز مصرف نکنید، مگر اینکه پزشک برایتان تجویز کرده باشد.
- قرص نوبت روز و شب را با هم مصرف نکنید. (منبع)
