روش مصرف گیاه شاه تره و خواص و مضرات آن

مطالب بی پایه و اساسی در سرتاسر اینترنت درباره گیاه شاه تره، خواص و مضرات آن وجود دارد. در این مطلب ما حاصل تحقیقات جدید علمی درباره این گیاه معروف را در اختیار شما قرار می دهیم. در ایران این گیاه اغلب در دامنه های زاگرس بخصوص در دشت های (بیجار کردستان) و (اقلید فارس) یافت می‌شود و در گویش عام به شاطره نیز شناخته می‌شود.

آنگونه که گفته شد شاه تره و کاسنی مصلح همدیگر هستند ابن سینا شاه تره را سلطان سبزی ها معرفی کرده است شاه تره دارای طبیعت گرم است گرم رو به معتدل. شاه تره خون ساز مقوی، کبد و تصفیه کننده و رقیق کننده خون می باشد. در زمان های قدیم در ایام بهار به مصرف شاه تره استفاده زیادی شده است چون سکته ها بیشتر در این زمان رخ می داده است . شاه تره خواب آور و آرام بخش خوبی است و برای درمان جوش های ناشی از تب سودا مفید است. افرادی که دارای تعریق زیاد هستندمی توانند از شاه تره استفاده کنند . اما زنان باردار و افرادی که دچار تاری دید چشم هستند باید از این گیاه با احتیاط استفاده کنند. از شاه تره به چند شکل می توان استفاده کرد از بذر و برگ به عنوان دمنوش می توان استفاده کرد. اما سیخ و ریشه شاه تره را باید جوشاند.

از دست ندهید: جدیدترین و جالب ترین خواص گل ختمی و طرز مصرف

ویژگی های کلی

• نام علمی: Fumaria officinalis. یکی از نامهای انگلیسی متداول آن earth smoke است که یک ترجمه ی مستقیم از نام قدیمی لاتین آن fumes terrae است. این نام به شکل و رنگ خاکستری آبی گیاه برمیگردد.
• زیستگاه: شاه تره در اصل بومی اروپا و آفریقای شمالی است و سپس به آسیا، آمریکای شمالی و استرالیا وارد شده است.
• توضیحات: شاه تره یک گیاه علفی 10-50 سانتی متری است که معمولا در خانواده ی خشخاش طبقه بندی میشود. این گیاه ساقه ی لطیف و نازک و برگهای خاکستری آبی دارد. گلهای شاه تره بنفش-صورتی هستند و از فروردین تا مهرماه شکوفا میشوند.
• قسمتهای مورد استفاده گیاه: از کل گیاه بجز ریشه، در مقاصد پزشکی استفاده میشود. قسمتهای مورد استفاده ی گیاه در ابتدای فصل گل دهی جمع آوری شده و آن را برای استفاده های بعدی مانند تهیه ی عصاره، چای، قرص (کپسولها)، لوسیون چشم و تنتورها خشک میکنند.
• طعم کلی: شاه تره طعم تلخ و شور دارد و آب این گیاه بوی خاص و متمایزی دارد.

تاریخچه شاه تره و استفاده های آن در طب سنتی

شاه تره یک گیاه است که قرنها در زمین ها و باغ ها بعنوان علف هرز رشد کرده است. شاه تره از زمان امپراتوری روم یا حتی قبل از آن بعنوان گیاه دارویی استفاده شده است و از اواسط قرن 18 م، بخش مهمی از گیاهان دارویی سنتی بوده است. پزشک و داروساز یونانی Dioscorides (40-90 میلادی) از شاه تره در کتابی بعنوان یک سند مهم در گیاه شناسی یاد میکند. در ادبیات گیاهان دارویی از قرن 1400 و 1500 میلادی، شاه تره برای آرتریت، اختلالات کبد و طحال، بهبود زخم و بثورات توصیه شده است.

گیاه شناسان انگلیسی Nicholas Culpepper و Maud Grieve، شاه تره را برای شرایطی مانند بیماری های کبد و جذام مفید میدانند. شاه تره همچنین در طب سنتی بعنوان درمان یرقان و همچنین داروی آلوپاتیک استفاده شده است. سایر خواص شاه تره را بخوانید:

• شاه تره طبع سرد دارد و در طب سنتی برای درمان بیماری‌های پوستی از آن بسیار استفاده می‌شود.
• شاه تره ضدعفونی‌کننده، آنتی‌هیستامین، ضداسپاسم، کاهنده تپش قلب، معرق، مسهل، مدر، آرام‌بخش و مقوی معده است و عصاره آن در بهبود بیماری‌های قلبی ـ عروقی موثر است.
• تصفیه کننده خون است برای این منظور باید عرق یا ۲ گرم گیاه خشک را در ۱۵۰ سی‌ سی آب‌جوش دم‌ کرده به مدت ۸ روز بنوشند.
• برای جوش و خارش پوست ۴ گرم شاهتره را در ۲۵۰ گرم آب‌جوش ۲۰ دقیقه دم‌کرده روزی ۳ فنجان بنوشند.
• كساني كه بدن آن‎ها كهير زده است شاه‎تره و سدر را با ماست مخلوط نموده بدن را بشويند.
• براي تقويت مزاج (افزایش اشتها) يك هفته از دم‎كرده استفاده نموده 2 هفته استراحت مجدداً يك هفته استفاده كنيد.
• آزمایش ۱۵ روزه روی موش‌های مبتلا به دیابت نشان داد این گیاه می‌تواند در کاهش گلوکز خون و کلسترول موثر باشد.
• نوشیدن عرق آن استفراغ را متوقف می‌سازد.
• این گیاه به دلیل خواص ضد التهابی که دارد برای آرتریت و سایر بیماری ها مفصلی مناسب است.
• آب برگ شاه‎تره با عسل و تمبرهندي مخلوط نموده براي تقويت معده و روده بسيار مفيد است.
• برای تصلب شرائین از عرق و دمکرده این گیاه استفاده شود همچنین برطرف کننده کمبود ویتامین ث است.
• براي عفونت لثه از دم‎كرده شاه‎تره مزمزه كنيد.

گیاه سحرآمیز!

در دوران باستان، شاه تره را گیاهی با قدرت جادویی میدانستند. این گیاه را میسوزاندند چون معتقد بودند که دود گیاه میتواند انسان را از نیرنگها محافظت کند و ارواح شیطانی را دور کند. یک افسانه ی باستانی براین عقیده بود که این گیاه ابتدا نه از یک بذر بلکه از یک دود بلند شده از زمین ایجاد شده است.

حتما بخوانید: بیماری هایی که از حالت زبان می توان فهمید!

جدیدترین استفاده های پزشکی از شاه تره

شاه تره امروزه بصورت گسترده ای در گیاهان دارویی استفاده نمیشود اما هنوز هم برخی کاربردهای دارویی دارد. بنظر میرسد که این گیاه دارای خواص عرق آور، ادرار آور (دیورتیک) و تصفیه کننده ی خون باشد. مطالعات انجام شده روی حیوانات، از برخی استفاده های سنتی انسانها از این گیاه حمایت میکنند و نشان داده اند که این گیاه میتواند:

• موجب کاهش فشارخون، کمی ادرار اور و ضدیبوست باشد.
• این گیاه باعث افزایش اشتها میشود و اعتقاد بر این است که با تحریک عضلات صاف روده، حرکات آن را تقویت میکند.
• از چای شاه تره بعنوان یک داروی گیاهی برای انگلهای روده ای استفاده میشود.
• علاوه براین، به نظر میرسد که این گیاه عملکرد کبد و کیسه ی صفرا را بهبود میبخشد.

بنابراین گاهی اوقات از شاه تره برای درمان کولیک صفراوی (درد بدلیل سنگ صفرای که موقتا مجرای صفراوی را مسدود میکند) و میگرن های مرتبط با مشکلات گوارشی استفاده میشود. در آلمان استفاده از شاه تره بعنوان درمان کولیک صفراوی تایید شده است.

استعمال خارجی

شاه تره برای مدت طولانی جهت درمان بیماری های پوستی مانند بثورات، اگزمای مزمن، پسوریازیس (نوعی بیماری پوستی مزمن خودایمنی)، گال و آکنه استفاده شده است. این استفاده ها شاید بخاطر خاصیت تصفیه کنندگی و سم زدایی این گیاه روی کلیه ها و کبد باشد، اما همچنین ممکن است بخاطر محتوای فوماریک اسید آن باشد. بصورت سنتی این گیاه در ترکیب با برگهای گردو بعنوان درمان خارجی زخم ها، بریدگی ها و خراش ها استفاده شده است.

گاهی اوقات شاه تره برای درمان هموروئید (بواسیر) با اضافه کردن خشک شده ی آن در آب حمام (وان) استفاده میشود یا اینکه عصاره ی این گیاه در آب داغ بعنوان شست و شو دهنده ی چشم در ورم ملتحمه یا کنژنکتیویت (التهاب غشاء چشم است که بدلایل عفونی یا غیر عفونی رخ می‌دهد) توصیه میشود.

مقدار و نحوه مصرف

بعنوان دم کرده یا چای: یک یا دو قاشق چایخوری از شاه تره ی خشک شده را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و بگذارید 15 دقیقه خیس بخورد سپس آن را صاف کرده و برای مزایای درمانی روزی 3 فنجان مصرف کنید.

حتما بخوانید: 20 تا از فواید، مضرات و نحوه مصرف گیاه پونه برای سلامتی که نمیدانستید

اثرات جانبی احتمالی و تداخلات شاه تره

• شاه تره فقط باید به مقدار کم استفاده شود. مصرف زیاد این گیاه اثرات سمی دارد و میتواند موجب اسهال شدید، گرفتگی عضلات و مشکل در تنفس شود.
• اگر شاه تره برای مقاصد درمانی استفاده شود، باید زیر نظر پزشک یا یک گیاه شناس انجام شود که اطلاعات کافی درمورد این گیاه داشته باشد.
• تا زمانیکه مطالعات یا تحقیقات بیشتری در زمینه ایمنی گیاه انجام نگیرد، توصیه میشود که کودکان، خانم های باردار و شیرده از آن استفاده نکنند.
• از دمکردن این گیاه در ظروف فلزی خودداری شود.
• شاه تره برای ریه مضر است و بهتر است همراه کاسنی خورده شود.
• مصرف زیاد شاهتره باعث فلج عضلات صاف و دستگاه تنفسی می‌شود.

ویدیوی زیر را تماشا کنید