رزماری چیست؟ معرفی تصویری به همراه کاربردهای اصلی آن

رزماری با نام علمی Rosmarinus officinalis گیاهی معطر از خانواده نعناع است و در مناطق سبز رشد میکند. رزماری گیاهی است علفی، پایا، دارای ساقه‌ای چوبی به ارتفاع نیم تا یک متر با برگ‌های سبز، دائمی و بسیار معطر، متقابل با کناره برگشته، باریک و دراز و نوک تیز است و معمولا سطح فوقانی برگ آن به رنگ سبز و سطح تحتانی به علت وجود کرک‌ها سبز مایل به سفید است.

گل‌های این گیاه کوچک و به رنگ آبی روشن است که در کنار برگ‌ها می‌روید. قسمت مورد استفاده آن برگ و سرشاخه های گل دار آن است. اسانس آن از قسمت هوایی تهیه می‌شود. رزماری دارای عطر و بوی فوق العاده می باشد و اغلب در پخت و پز استفاده می شود. رزماری علاوه بر عطر و طعم فوق العاده، استفاده منظم از آن در رژیم غذایی، اثرات سودمند بر سلامتی خواهد گذاشت.

طبع رزماری گرم و خشک می باشد.

ترکیبات شیمیایی و مواد معدنی

• سالیسیلات
• فلاوونوئیدها
• ویتامین C
• تیامین B1
• ریبوفلاوین B2
• نیاسین B3
• پانتوتنیک اسید B5
• ویتامین B6
• فولات B9
• آهن
• روی
• مس
• منگنز

خواص درمانی رزماری

1- بهبود عملکرد مغز

طی تحقیقات انجام شده رزماری یک محرک شناختی است. محرک‌های شناختی عموماً برای افزایش حافظه و عملکرد مغز مؤثر هستند. بهبود عملکرد مغز تأثیر مثبتی روی کاهش احتمال بروز بیماری‌های مربوط به اختلالات عصبی و کاهش عملکرد مغز همانند آلزایمر دارد. به این ترتیب می‌توان به خواص رزماری پیشگیری کننده از آلزایمر را نیز اضافه کرد. رزماری حافظه را تقویت می کند و به افزایش هوش و تمرکز کمک می کند.

2-کاهش استرس

عطر رزماری به تنهایی با بهبود خلق و خوی انسان، پاکسازی ذهن، و کاهش استرس در افرادی که مبتلا به اضطراب و استرس مزمن ناشی از عدم تعادل هورمونی پیوند خورده است. هنگامی که این گیاه مصرف می شود یا به صورت موضعی مورد استفاده قرار می گیرد می تواند آثاری مشابه داشته باشد.

حتما بخوانید: 9 غذایی که سیستم ایمنی بدن تان را تقویت می کنند

3- تقویت سیستم ایمنی بدن

اجزا فعال موجود در رزماری آنتی اکسیدان، ضد التهاب و ضد سرطان زاهای طبیعی هستند. رزماری حاوی مقدار قابل توجهی از ترکیباتآنتی اکسیدانی قدرتمندی است که از آن جمله می توان به رزمارینیک اسید، کافئیک اسید، بتولیک اسید، و کارنوسول اشاره کرد. بر همین اساس، رزماری می تواند تهاجمی سه جانبه علیه بسیاری از بیماری ها و عوامل بیماری زا که سیستم ایمنی بدن را تهدید می کنند و یا به یکپارچگی بدن آسیب وارد می کنند را شکل دهد.

4- خواص ضد باکتریایی

باکتری اچ.پیلوری یک پاتوژن یا عامل بیماری زا شایع و بسیار خطرناک است که می تواند به بروز زخم معده منجر شود، اما مشخص شده است مصرف رزماری به جلوگیری از رشد آن کمک می کند. همچنین، رزماری با جلوگیری از عفونت استاف که هر ساله هزاران نفر را به کام مرگ می کشد، مرتبط است.

5-بهبود عملکرد معده

• رزماری دارای خواص ضد باکتریایی قوی بوده و برای درمان عفونت باکتریایی معده و زخم معده که توسط هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می شود، مفید است.علاوه بر این رزماری در طب سنتی برای درمان ناراحتی معده، یبوست، نفخ و اسهال استفاده می شود.
• رزماری می‌تواند ترشح صفرا در معده را بهبود دهد. از سوی دیگر خواص ضد میکروبی رزماری، عوامل بیماری‌زا منتقل شده به همراه غذا را نابود می‌کند. به این ترتیب شما با خوردن رزماری به مقدار زیادی از عملکرد بهتر سیستم گوارشی خود مطمئن خواهید شد.
• از دیگر مزایای مصرف رزماری این خواهد بود که اشتهای شما بهبود پیدا می‌کند. سوء هاضمه از جمله مشکلاتی است که می‌تواند قوای ایمنی بدن را کاهش دهد. بنابراین با مصرف کردن رزماری از دو طریق به تقویت قوای ایمنی خود کمک خواهید کرد.

6- رزماری در جلوگیری از سرطان

بر اساس مطالعاتی معتبر که در سال 2015 منتشر شد، عصاره ی رزماری در درمان سرطان بسیار موثر است. منگنز، کارنوسول، رزمارینیک اسید، کارنوسیک اسید و دیگر مواد موجود در رزماری خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد تورمی و ضد سرطانی دارد. این مواد سلول های سرطانی را می کشند. رزماری در درمان سرطان خون، سینه، پروستات، کبد، شش و روده ی بزرگ موثر است.

حتما بخوانید: خواص گیاه رزماری که نمیدانستید+ روش های ساده ی کشت آن در منزل

7- سلامت دندان

رزماری به عنوان یک عامل ضد باکتری طبیعی در قالب یک خوشبو کننده نفس کاربرد دارد و همچنین سلامت دهان و دندان شما را بهبود می بخشد. شما می توانید برگ های رزماری را در آب داغ ریخته و سپس این مخلوط را در دهان خود غرغره کنید تا افزون بر نابودی باکتری ها، نفسی تازه و خوشبو را تجربه کنید.

8- خون سازی و بهبود جریان خون

رزماری به عنوان یک محرک برای بدن عمل می کند و تولید گلبول های قرمز و جریان خون را تقویت می کند. این شرایط به اکسیژن رسانی بهتر به اندام ها و مناطق حیاتی بدن کمک می کند و از عملکرد روان و کارآمد فعالیت های متابولیک در این مناطق اطمینان حاصل می شود. افزون بر این، حرکت مواد مغذی به سوی سلول هایی که نیازمند ترمیم هستند، تحریک می شود.

9-سلامت قلب و مغز

قلب و سیستم عروق بخش مهمی از بدن شما را تشکیل می‌دهند که عملکرد نامناسب آن عوارض خطرناکی از جمله سکته‌های مغزی و قلبی را می‌تواند بروز دهد. رزماری به عنوان گیاه دارویی دارای انواع آنتی اکسیدان ها و ترکیبات معدنی است.

وجود ترکیبات معدنی به عروق شما کمک خواهد کرد تا در برابر افزایش فشار خون مقاومت بهتری داشته باشند. آنتی اکسیدان های مختلف رزماری از سوی دیگر، اکسایش کلسترول مضر در بدن را کاهش می‌دهد. به این صورت عروق شما از وجود چربی‌های داخل رگ‌ها به مقدار زیادی خلاص خواهد شد.

10-تسکین درد میگرن

رزماری صدها سال است که به صورت موضعی در قالب خمیر یا مرهم روی بخش دردناک بدن استفاده می شود. هنگامی که به صورت خوراکی مصرف شود، رزماری به عنوان یک مسکن درد برای نقاطی که دسترسی به آنها دشوارتر است مانند سر و دردهای ناشی از یک بیماری به کار گرفته می شود.

در حقیقت، یکی از محبوب ترین کاربردهای رزماری برای درمان میگرن است. مالش عصاره رزماری روی شقیقه ها یا بو کردن عطر رزماری با کاهش شدت علائم میگرن همراه است.

11-تحریک رشد مو

رزماری با افزایش یافتن جریان خون در کف سر، ریشه موها را قوی میکند. از سوی دیگر فولیکول مو قدرت بیشتری برای تقویت تارهای مو به دست خواهد آورد. مطالعات انجام شده در سال ۲۰۰۰ مشخص کرد که رزماری در درمان طاسی منطقه‌ای کاملاً مؤثر بوده است. علاوه بر خواص افزایش گردش خون در کف سر، رزماری خواص ضد باکتریایی برای جلوگیری از افزایش شوره نیز دارد.

12-درمان بیماری های تنفسی

رزماری خاصیت ضد میکروبی و کاهش دهنده التهاب قوی دارد که میتوان برای کاهش التهابات تنفسی از آن استفاده کرد.

حتما بخوانید: خواص رزماری، مضرات، طرز مصرف برای پوست و مو و نکات مهم دیگر

13-درمان دیابت

طی تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۴ انجام شد. نتایج نشان داد که رزماری دارای خواص ضد دیابت است. در این مطالعه که مصرف رزماری به صورت ناشتا را بررسی کرده بود، استفاده کردن از رزماری برای مدت چند هفته، سطح دیابت دو را در افراد کنترل کرده بود.

14-تاثیررزماری برپوست

• درمان ترک پا و دست: روغن رزماری درمان ساده و کاربردی برای کاهش دادن ترک‌های پا و دست است. عصاره رزماری را درون چند قطره روغن زیتون اضافه کنید و با استفاده از پنبه آن را روی دست و پاهایتان بکشید. بعد از چند دقیقه می‌توانید محل را بشورید. بر اساس مطالعات آماری استفاده کردن چندهفته‌ای ترک‌های دست و پا را به صورت کامل درمان می‌کند.
• حفاظت از پوست: عصاره های رزماری پوست را از آسیب های uvمحافظت میکند و اثر های آن را با زمان افزایش میدهد.افرادی که از عصاره های رزماری استفاده میکنند ، سلول های پوستی زنده بیشتری دارند و این روند به کاهش پیری ، سرطان یا آسیب ناشی از نور uv کمک میکند.
• ضد آفتاب طبیعی: تحقیقات نشان داده که اگر عصاره رزماری را بر روی پوست صورت بمالید به عنوان یک ضد آفتاب طبیعی پوست را در برابر اشعه UV خورشید محافظت می کند.
• آب رسان و درخشان کننده پوست صورت: آب برگ های رزماری تازه را بگیرید و بر روی پوست صورت بمالید، این کار باعث با آبرسانی به پوست صورت شده و پوست را درخشان می کند.

عوارض جانبی رزماری

1-رزماری موجب کاهش میزان باروری میشود.

2-درصورت داشتن حساسیت پوستی امکان افزایش خارش پوست وجود دارد.

3-رزماری سطح قند خون را افزایش میدهد. بنابراین اگر از داروهای کاهش قندخون استفاده میکنید استفاده از رزماری را کنار بگذارید.

4-در افرادی که دارای پوست حساس هستند، استفاده از روغن رزماری ممکن است باعث درماتید یا قرمزی پوستشان شود.

5-گرچه رزماری میتواند تشنج ها را کاهش دهد اما در دز های بالا ممکن است خود یکی از عوامل تشنج باشد.

حتما بخوانید: بهترین دستور تهیه پماد رزماری خانگی برای مصارف پوست، مو و زیبایی

موارد منع مصرف رزماری

• توصیه میشود زنان باردار از مصرف بیش از حد رزماری اجتناب کنند، زیرا ممکن است باعث سقط جنین شود.
• زنان شیرده نیز باید رزماری را در دز کم استفاده کنند.
• دیابتی ها و افرادی که دارای قند خون بالای هستند نیز باید رزماری را در میزان کمی استفاده کنند.
• اگر شما دارای مشکلاتی مانند صرع و فشار خون هستید، رزماری را به صورت خودسرانه مصرف نکنید.
• اگر داروهای هومیوپاتی مصرف می‌کنید، از رزماری دوری کنید.
• از مصرف کردن روغن رزماری به صورت زیاد و همچنین عصاره آن به شکل خودسرانه خودداری کنید. رزماری می‌تواند عوارض گوارشی همانند التهاب معده، روده و آسیب های کلیوی داشته باشد.

شیوه استفاده از رزماری

1-مصرف خوراکی به عنوان چاشنی

• اگر می خواهید از رزماری تازه استفاده کنید، ابتدا برگ ها را از ساقه جدا کنید و خوب بشویید پس از آبکش کردن برگ ها آن ها را ریز کرده و برای تهیه انواع پیتزا سبزیجات، ماکارونی و پاستا، نان سیر، کوکتل، چیپس خانگی و گرانیتا استفاده کنید.
• برگ های رزماری را پس از شستشو و آبکش کردن در آفتاب خشک کنید، رزماری خشک شده را می توانید به صورت پودر رزماری برای تهیه انواع نان، نان سیر، املت، انواع خوراک قارچ و برنج، کته و انواع خوراک سیب زمینی و چیپس خانگی استفاده کنید.

2-دمنوش و چای

• قاشق چای خوری برگ و ساقه رزماری خشک شده یا پودر شده یا رزماری تازه را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و بگذارید 5 دقیقه بماند تا دم بکشد، دمنوش رزماری آماده است، برای شیرین کردن آن می توانید از عسل یا توت خشک و خرما استفاده کنید.

حتما بخوانید: 16 کاری که برای سالم ماندن در تمام طول زندگی باید انجام دهید!

3-روغن رزماری

• در یونان باستان و روم ، از روغن رزماری برای تقویت حافظه استفاده می شده است. روغن رزماری با انواع خاصی از ریزش مو مبارزه کند، از جمله طاسی الگوی مردانه و ریزش موی لکه ای. همچنین بو کردن روغن رزماری ممکن است سطح استرس شما را کاهش دهد.