رزماری چیست؟ 12 خواص آن و روشهای مصرف آن

رزماری از دیرباز مورد توجه اطباء و پزشکان قراردارد. این گیاه خوش عطر علاوه بر اینکه یک چاشنی قوی برای غذاهاست، برای درمان بیماری های زیادی مورد استفاده قرار میگیرد. از سوی دیگر خاصیت رزماری برای پوست موجب استفاده از عصاره این گیاه برای تولید محصولات بهداشتی و آرایشی شده است. در این مقاله به بررسی کلی خواص و مضرات این گیاه پرداختیم.

گیاه شناسی رزماری

• رزماری با نام علمی Rosmarinus officinalis گیاهی معطر از خانواده نعناع است و در مناطق سبز رشد میکند.
• رزماری گیاهی است علفی، پایا، دارای ساقه‌ای چوبی به ارتفاع نیم تا یک متر با برگ‌های سبز، دائمی و بسیار معطر، متقابل با کناره برگشته، باریک و دراز و نوک تیز است و معمولا سطح فوقانی برگ آن به رنگ سبز و سطح تحتانی به علت وجود کرک‌ها سبز مایل به سفید است.
• گل‌های این گیاه کوچک و به رنگ آبی روشن است که در کنار برگ‌ها می‌روید.

طبع رزماری گرم و خشک می باشد و در طب سنتی بیشتر برای سلامت حافظه و ذهن، درمان مشکلات گوارش و هضم کننده غذا استفاده می شود

موادمغذی و ویتامین های رزماری

خواص درمانی رزماری

1-بهبود سلامت مغز

• رزماری یک محرک شناختی است. محرک‌های شناختی عموماً برای افزایش حافظه و عملکرد مغز مؤثر هستند. بهبود عملکرد مغز تأثیر مثبتی روی کاهش احتمال بروز بیماری‌های مربوط به اختلالات عصبی و کاهش عملکرد مغز همانند آلزایمر دارد.
• رزماری حافظه را تقویت می کند و به افزایش هوش و تمرکز کمک می کند.
• عطر رزماری به تنهایی با بهبود خلق و خوی انسان، پاکسازی ذهن، و کاهش استرس در افرادی که مبتلا به اضطراب و استرس مزمن ناشی از عدم تعادل هورمونی پیوند خورده است.

2-تقویت سیستم ایمنی بدن

رزماری حاوی مقدار قابل توجهی از ترکیبات آنتی اکسیدانی قدرتمندی است که از آن جمله می توان به رزمارینیک اسید، کافئیک اسید، بتولیک اسید، و کارنوسول اشاره کرد و به واسطه همین ترکیبات، بدن را در مقابل عوامل بیماری زا مقاوم میکند.

3-بهبود عملکرد سیستم گوارش

• رزماری دارای خواص ضد باکتریایی قوی بوده و برای درمان عفونت باکتریایی معده و زخم معده که توسط هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می شود، مفید است.
• رزماری در طب سنتی برای درمان ناراحتی معده، یبوست، نفخ و اسهال استفاده می شود.
• رزماری می‌تواند ترشح صفرا در معده را بهبود دهد.
• مصرف رزماری عوامل بیماری زایی که به همراه غذا وارد بدن میشوند را از بین میبردو از مسمویت های غذایی پیشگیری میکند.
• رزماری کم اشتهایی را بهبود میبخشد و از سوء هاضمه پیشگیری میکند.

4-پیشگیری از سرطان

منگنز، کارنوسول، رزمارینیک اسید، کارنوسیک اسید و دیگر مواد موجود در رزماری خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد تورمی و ضد سرطانی دارد. این مواد سلول های سرطانی را می کشند. رزماری در درمان سرطان خون، سینه، پروستات، کبد، شش و روده ی بزرگ موثر است.

5- سلامت دندان

رزماری به عنوان یک عامل ضد باکتری طبیعی در قالب یک خوشبو کننده نفس کاربرد دارد و همچنین سلامت دهان و دندان شما را بهبود می بخشد.

6-بهبود جریان گردش خون

رزماری تولید گلبول های قرمز و جریان خون را تقویت می کند و از این رو موادمغذی و اکسیژن به تمام بافت های بدن میرسد.

7-جلوگیری از آسیب به قلب

وجود ترکیبات معدنی به عروق شما کمک خواهد کرد تا در برابر افزایش فشار خون مقاومت بهتری داشته باشند. آنتی اکسیدان های مختلف رزماری از سوی دیگر، اکسایش کلسترول مضر در بدن را کاهش می‌دهد. به این صورت عروق شما از وجود چربی‌های داخل رگ‌ها به مقدار زیادی خلاص خواهد شد و مانع از بروز سکته قلبی ومغزی میشود.

8-درمان میگرن

در حقیقت، یکی از محبوب ترین کاربردهای رزماری برای درمان میگرن است. مالش عصاره رزماری روی شقیقه ها یا بو کردن عطر رزماری با کاهش شدت علائم میگرن همراه است.

9-افزایش رشد مو

• رزماری با افزایش یافتن جریان خون در کف سر، ریشه موها را قوی میکند. از سوی دیگر فولیکول مو قدرت بیشتری برای تقویت تارهای مو به دست خواهد آورد.
• رزماری در درمان طاسی منطقه‌ای کاملاً مؤثر بوده است.
• رزماری دارای خواص ضد باکتریایی است از این رو از شوره سر پیشگیری میکند.

10-درمان بیماری های تنفسی

رزماری خاصیت ضد میکروبی و کاهش دهنده التهاب قوی دارد که میتوان برای کاهش التهابات تنفسی از آن استفاده کرد.

11-درمان دیابت

رزماری دارای خواص ضد دیابت است، در واقع استفاده کردن از رزماری برای مدت چند هفته، سطح دیابت دو را در افراد کنترل کرده بود.

12-تاثیررزماری برپوست

• روغن رزماری درمان ساده و کاربردی برای کاهش دادن ترک‌های پا و دست است.
• عصاره های رزماری پوست را از آسیب های uvمحافظت میکند و اثر های آن را با زمان افزایش میدهد.افرادی که از عصاره های رزماری استفاده میکنند ، سلول های پوستی زنده بیشتری دارند و این روند به کاهش پیری ، سرطان یا آسیب ناشی از نور uv کمک میکند.
• تحقیقات نشان داده که اگر عصاره رزماری را بر روی پوست صورت بمالید به عنوان یک ضد آفتاب طبیعی پوست را در برابر اشعه UV خورشید محافظت می کند.
• رزماری را میتوان به عنوان یک آب رسان و درخشان کننده پوست صورت به صورت موضعی استفاده کرد.

عوارض جانبی

1-رزماری موجب کاهش میزان باروری میشود.

2-درصورت داشتن حساسیت پوستی امکان افزایش خارش پوست وجود دارد.

3-رزماری سطح قند خون را افزایش میدهد. بنابراین اگر از داروهای کاهش قندخون استفاده میکنید استفاده از رزماری را کنار بگذارید.

4-در افرادی که دارای پوست حساس هستند، استفاده از روغن رزماری ممکن است باعث درماتید یا قرمزی پوستشان شود.

5-گرچه رزماری میتواند تشنج ها را کاهش دهد اما در دز های بالا ممکن است خود یکی از عوامل تشنج باشد.

موارد منع مصرف

• توصیه میشود زنان باردار از مصرف بیش از حد رزماری اجتناب کنند، زیرا ممکن است باعث سقط جنین شود.
• زنان شیرده نیز باید رزماری را در دز کم استفاده کنند.
• دیابتی ها و افرادی که دارای قند خون بالای هستند نیز باید رزماری را در میزان کمی استفاده کنند.
• اگر شما دارای مشکلاتی مانند صرع و فشار خون هستید، رزماری را به صورت خودسرانه مصرف نکنید.
• اگر داروهای هومیوپاتی مصرف می‌کنید، از رزماری دوری کنید.
• از مصرف کردن روغن رزماری به صورت زیاد و همچنین عصاره آن به شکل خودسرانه خودداری کنید. رزماری می‌تواند عوارض گوارشی همانند التهاب معده، روده و آسیب های کلیوی داشته باشد.

شیوه استفاده از رزماری

1-مصرف خوراکی به عنوان چاشنی

• اگر می خواهید از رزماری تازه استفاده کنید، ابتدا برگ ها را از ساقه جدا کنید و خوب بشویید پس از آبکش کردن برگ ها آن ها را ریز کرده و برای تهیه انواع پیتزا سبزیجات، ماکارونی و پاستا، نان سیر، کوکتل، چیپس خانگی و گرانیتا استفاده کنید.
• برگ های رزماری را پس از شستشو و آبکش کردن در آفتاب خشک کنید، رزماری خشک شده را می توانید به صورت پودر رزماری برای تهیه انواع نان، نان سیر، املت، انواع خوراک قارچ و برنج، کته و انواع خوراک سیب زمینی و چیپس خانگی استفاده کنید.

2-دمنوش و چای

روش اول: قاشق چای خوری برگ و ساقه رزماری خشک شده یا پودر شده یا رزماری تازه را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و بگذارید 5 دقیقه بماند تا دم بکشد، دمنوش رزماری آماده است، برای شیرین کردن آن می توانید از عسل یا توت خشک و خرما استفاده کنید.

روش دوم: ۵ شاخه رزماری، مقداری پوست پرتقال و۸ عدد میخک را در قوری جوش خود بریزید. به مدت ۵ دقیقه منتظر بمانید تا دم بکشد. برای هر فنجان از این دمنوش می‌توانید یک قاشق غذا خوری عسل استفاده کنید.

روش سوم: پونه، کاکوتی و رزماری را در قوری حاوی آب جوش بریزید. سپس قوری را با حرارت ملایم و یا روی سماور قرار داده و به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید. برای طعم بهتر این دمنوش می‌توانید از عسل و یا مقداری نبات در آن استفاده کنید.

3-روغن رزماری

در یونان باستان و روم ، از روغن رزماری برای تقویت حافظه استفاده می شده است. روغن رزماری با انواع خاصی از ریزش مو مبارزه کند، از جمله طاسی الگوی مردانه و ریزش موی لکه ای. همچنین بو کردن روغن رزماری ممکن است سطح استرس شما را کاهش دهد. روش های استفاده از روغن رزماری برای پوست و مو برای شما شرح داده شده است:

روش اول(درمان آفتاب سوختگی): مقداری زردچوبه و ماست و روغن رزماری را با یکدیگر ترکیب کنید. سپس ماسک را روی نواحی آفتاب سوخته بمالید. از این ماسک بر روی پوست صورت نیز می‌توانید استفاده کنید. اجازه دهید ماسک 30 دقیقه روی پوست بماند سپس آن را با آب بشویید.

روش دوم(درمان آکنه و جوش): مقداری از ژل آلورای تازه، زردچوبه و روغن رزماری را با یکدیگر ترکیب کنید. ماسک را روی پوست ماساژ داده و اجازه دهید نیم ساعت بماند. سپس پوست خود را با آب سرد بشویید.

روش سوم(سفت کردن پوست): برای تهیه ماسک سفت کننده، جو دوسر، آرد، روغن رزماری و عسل را با یکدیگر ترکیب کنید. خمیر به دست آمده را به مدت 20 دقیقه روی پوست گذاشته و سپس صورت خود را با آب سرد بشویید.

روش چهارم(جلوگیری از ریزش مو): بعد از حمام و شستن موها، 5 قطره از این روغن مفید را روی سر ماساژ دهید. می‌توانید از روغن حامل نیز استفاده کنید. بعد از استفاده نیازی به شست و شوی مو نیست. اگر تصمیم دارید موهای خود را بشویید اجازه دهید روغن حداقل 5 الی 10 دقیقه روی موها بماند.

در ادامه: 38 خوراکی در دنیا که از همه چیز مقوی ترند