بدن به طور طبیعی به استرس واکنش نشان می دهد تا از شما در برابر تهدید های شکارچیان و خطرات احتمالی محافظت کند. امروزه چنین تهدید هایی نادر هستند، اما این بدان معنا نیست که در زندگی دیگر هیچ استرسی وجود ندارد.
هر روز دغدغه های زیادی مثل زیاد شدن حجم کاری، پرداخت هزینه های زندگی و مراقبت از خانواده وجود دارند. بدن شما با این به اصطلاح دردسر های جزئی به عنوان تهدید برخورد می کند. در نتیجه، ممکن است احساس کنید که مورد حمله قرار گرفته اید که البته می توانید با آن مبارزه کنید. لازم نیست اجازه دهید استرس بر زندگی تان غلبه کند.
واکنش طبیعی به استرس
هنگامی که با تهدیدی مثل پارس کردن یک سگ بزرگ در حین پیاده روی صبحگاهی رو به رو می شوید، هیپوتالاموس که ناحیه کوچکی در بالای ساقه مغزتان است، یک سیستم هشدار در بدن تان به راه می اندازد. این سیستم با ترکیبی از سیگنال های عصبی و هورمونی، غدد فوق کلیوی شما که در بالای کلیه ها قرار دارد را تحریک می کند تا هورمون هایی مثل آدرنالین و کورتیزول ترشح کنند.
آدرنالین ضربان قلب تان را افزایش می دهد، فشار خون تان را بالا می برد و انرژی تان را نیز افزایش خواهد داد. کورتیزول، هورمون استرس اولیه، قند ها (گلوکز) را در جریان خون افزایش می دهد، استفاده مغز از گلوکز را بیشتر می کند و دسترسی به موادی که بافت ها را ترمیم می کنند را را افزایش می دهد. (منبع)
کورتیزول کار هایی که در شرایط جنگ یا گریز غیرضروری یا مضر هستند را مهار می کند. این هورمون باعث ایجاد تغییر در واکنش های سیستم ایمنی می شود و سیستم گوارش، سیستم تولید مثل و فرآیند های رشد را متخل می کند. این سیستم زنگ هشدار طبیعی پیچیده با مناطق مغزی که خلق و خو، انگیزه و ترس را کنترل می کنند هم ارتباط برقرار می کند.
چه زمانی پاسخ طبیعی به استرس شدید می شود؟
سیستم پاسخ به استرس بدن معمولا خود به خود محدود می شود. هنگامی که عامل تهدید از بین می رود، سطح هورمون به حالت عادی باز می گردد. با کاهش سطح آدرنالین و کورتیزول، ضربان قلب و فشار خون شما به سطح اولیه باز می گردد و سایر سیستم ها فعالیت های عادی شان را از سر می گیرند.
اما وقتی عوامل استرس زا دائما وجود دارند و شما همیشه احساس می کنید مورد حمله قرار گرفته اید، واکنش جنگ یا گریز شدیدتر می شود.
تفاوت بین استرس خوب و استرس بد چیست؟
فعال شدن طولانی مدت سیستم پاسخ به استرس و قرار گرفتن بیش از حد در معرض کورتیزول و سایر هورمون های استرس که پس از آن فعال می شوند، می تواند تقریبا تمام فرآیندهای بدن شما را مختل کند. این شما را در معرض خطر ابتلا به مشکلات زیر قرار می دهد:
- اضطراب
- افسردگی
- مشکلات گوارشی
- سر درد
- تنش و درد عضلانی
- بیماری قلبی، حمله قلبی ، فشار خون بالا و سکته مغزی
- مشکلات خواب
- افزایش وزن
- اختلال حافظه و تمرکز
به همین دلیل یادگیری روش های سالم برای مقابله با استرس های زندگی بسیار مهم است.
چرا به عوامل استرس زای زندگی واکنش نشان می دهید؟
واکنش شما به یک رویداد استرس زا با دیگران متفاوت است. نحوه واکنش شما به عوامل استرس زای زندگی تحت تأثیر عواملی مثل موارد زیر است:
- ژنتیک. ژن هایی که پاسخ استرس را کنترل می کنند، احساسات بیشتر افراد را در سطح نسبتا ثابتی نگه می دارند و فقط گاهی بدن را برای جنگ یا فرار آماده می کنند. پاسخ های استرس بیش فعال یا کم فعال ممکن است ناشی از تفاوت های جزئی در این ژن ها باشد.
- تجارب زندگی. واکنش های استرسی شدید گاهی اوقات ممکن است به خاطر اتفاقات دردناک زندگی به وجود بیایند. افرادی که در کودکی مورد بی توجهی یا آزار قرار گرفته اند، در برابر استرس آسیب پذیرتر هستند. همین امر در مورد بازماندگان سقوط هواپیما، پرسنل نظامی ، افسران پلیس و آتش نشانان و افرادی که مورد وقایع خشونت آمیز قرار گرفته اند هم صادق است.
ممکن است دوستانی داشته باشید که در هر شرایطی خونسردی شان را حفظ کنند و برخی دیگر به شدت به کوچک ترین استرس واکنش نشان دهند. اما به هر حال اکثر مردم در یک زمانی به استرس های زندگی واکنش نشان می دهند.
چاقی ناشی از استرس (نتیجه تحقیقات جدید)
یاد بگیرید که به استرس به روش درست واکنش نشان دهید
وقایع استرس زا بخشی از حقایق زندگی هستند و ممکن است نتوانید مانع رخ دادن شان شوید اما می توانید برای مدیریت تاثیر این اتفاقات تلاش تان را بکنید.
شما می توانید تشخیص این که چه چیزی باعث استرس تان می شود و شیوه مراقبت از خودتان از نظر جسمی و عاطفی را در مواجهه با موقعیت های استرس زا یاد بگیرید.
استراتژی های مدیریت استرس عبارتند از:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم ، ورزش منظم و خواب کافی
- تمرین تکنیک های آرامش بخشی مثل یوگا، تنفس عمیق، ماساژ یا مدیتیشن
- نوشتن افکار یا آنچه در زندگی تان قدردان شان هستید در یک دفترچه وقایع روزمره
- وقت گذاشتن برای سرگرمی هایی مثل خواندن، گوش دادن به موسیقی یا تماشای برنامه یا فیلم مورد علاقه تان
- به وجود آوردن روابط دوستانه سالم و معاشرت با دوستان و خانواده
- تقویت حس شوخ طبعی و یافتن راه هایی برای گنجاندن طنز و خنده در زندگی مثل تماشای فیلم ها یا محتوای خنده دار.
- داوطلب شدن در فعالیت های اجتماعی
- سازماندهی و اولویت بندی کارهایی که باید در خانه و محل کار انجام دهید و حذف کار های غیر ضروری
- کمک گرفتن از یک مشاوره حرفه ای که بتواند به شما در پیاده سازی استراتژی های لازم برای مدیریت استرس کمک کند.
از شیوه های ناسالم مثل مصرف تنباکو، مواد مخدر یا خوردن غذای اضافی برای مدیریت استرس اجتناب کنید. اگر فکر می کنید که استفاده شما از این چیزها به دلیل استرس افزایش یافته یا تغییر کرده است، با پزشک تان صحبت کنید.
نتیجه یادگیری شیوه های مدیریت استرس می تواند باعث آرامش ذهن، کمتر شدن استرس و اضطراب، بهبود کیفیت زندگی، بهبود مشکلاتی مثل فشار خون بالا، کنترل بهتر خود و روابط تان شود. و حتی ممکن است باعث طولانی تر شدن عمر و سالم تر شدن ذهن نیز شود.
مصرف دارو
اگر جراحی و پرتو درمانی مؤثر نباشند یا هیچ گزینه درمانی دیگری وجود نداشته باشد، می توان از انواع دارو ها برای کنترل سطح کورتیزول استفاده کرد. از دارو ها می توان قبل از جراحی در افرادی که به شدت مبتلا به سندرم کوشینگ هستند، استفاده کرد. این شیوه درمان می تواند علائم بیماری را بهبود بخشد و خطرات جراحی را کاهش دهد. درمان دارویی برای سندرم کوشینگ تنها روش درمان نیست و ممکن است تمام علائم وجود کورتیزول بیش از حد را به طور کامل بهبود نبخشد.
دارو های مخصوص کنترل تولید کورتیزول در غده فوق کلیوی عبارتند از: کتوکونازول ، اوسیلودروستات (Isturisa)، میتوتان (Lysodren)، لووکتوکنازول (Recorlev) و متیراپون (Metopirone).
میفپریستون (Korlym، Mifeprex) برای افراد مبتلا به سندرم کوشینگ که دیابت نوع 2 یا قند خون بالا دارند، مناسب تشخیص داده شده است. میفپریستون میزان کورتیزول تولید شده در بدن را کاهش نمی دهد، اما مانع از اثرگذاری کورتیزول روی بافت ها می شود.
هورمون کورتیزول چیست؟ 3 روش تنظیم کورتیزول بصورت طبیعی
پاسیریوتاید (Signifor) به صورت تزریقی و برای دو بار در روز تجویز می شود. این دارو با کاهش مقدار هورمون ACTH که سطح کورتیزول را کاهش می دهد، عمل می کند. دارو های دیگری هم در دست تولید هستند. (منبع)
عوارض جانبی این دارو ها ممکن است شامل خستگی، ناراحتی معده ، استفراغ، سر درد، درد عضلانی، بالا رفتن فشار خون، پایین آمدن پتاسیم و تورم باشد. برخی از آن ها عوارض جانبی جدیتری مثل عوارض جانبی مغز و سیستم عصبی و آسیب کبدی برای فرد ایجاد می کنند.
