تروما (trauma) بر اثر یک حادثه یا مجموعه ای از حوادث و یا به دلیل مجموعه شرایطی رخ می دهد که برای فرد مضر هستند و به سلامت جسمی یا عاطفی او صدمه می زنند. این حوادث و شرایط می توانند اثرات نامطلوب پایداری روی عملکرد جسمی، اجتماعی و عاطفی شخص داشته باشند.
انواع ترومای روانشناسی- پزشکی
در علم پزشکی و روانشناسی سه نوع ترومای اصلی وجود دارد: حاد (Acute)، مزمن (Chronic)، و پیچیده (Complex).
1- ترومای حاد بر اثر یک حادثه رخ می دهد.
2- ترومای مزمن به دنبال حادثه ای که مرتب تکرار شود یا برای مدت طولانی ادامه پیدا کند مثل خشونت خانگی یا آزار اتفاق می افتد.
3- ترومای پیچیده زمانی بروز می کند که فرد در معرض چندین اتفاق و موقعیت آسیب زای متنوع و متعدد قرار می گیرد که اغلبشان تهاجمی و بین فردی هستند.
ترومای کودکی به طور کلی به مواردی گفته می شود که برای کودکان بین 0 تا 6 سال اتفاق می افتد. در این سنین بچه ها ممکن است دچار انواع مختلفی از تروما شوند از جمله:
- بلایای طبیعی
- سوء استفاده جنسی
- آزار جسمی
- خشونت خانگی
- آسیب پزشکی، بیماری یا جراحی
- خشونت اجتماعی
- بی توجهی، محرومیت
- غم و اندوه آسیب زا
- قربانی جنایت شدن
- آدم ربایی
- تصادف
- خشونت در مدرسه
- از دست دادن عزیزان
حتما ببینید: 5 تا از بهترین قرص های آرامش اعصاب
تروما و رشد مغز
تحقیقات نشان می دهد که کودکان به خاطر رشد سریع مغزشان در مقابل تروما آسیب پذیرترند. وقتی بچه ها در شرایط آسیب زا قرار می گیرند مغزشان با استرس شدیدی مواجه می شود و هورمونهای مربوط به ترس را فعال می کند. با اینکه استرس بخش طبیعی و عادی زندگی همه ماست، اما وقتی کودکان با آسیب های مزمنی مثل سوء استفاده یا بی توجهی مواجه می شوند مغزشان در این حالت اضطراب شدید باقی می ماند.
ماندن در حالت استرس شدید عملکرد عاطفی، رفتاری و شناختی کودک را برای حفظ و ارتقای بقا تغییر می دهد. با گذشت زمان، این تجریبات صدمه زننده تاثیر منفی زیادی روی رفتار کودک، رشد عاطفی و همینطور سلامت روانی و جسمی او در آینده می گذارد.
ارتباط تروما با سلامت جسمی و روحی کودکان
تحقیقات نشان می دهد ترومای کودکی تاثیر منفی چشمگیری روی سلامت جسمی و روحی کودکان دارد. یکی از بزرگترین تحقیقات انجام شده در این زمینه برای بررسی ارتباط بدرفتاری با کودکان در بچگی و سلامت جسمی و روحی آنها در بزرگسالی انجام گرفت. در این تحقیق بیش از 17 هزار شرکت کننده بزرگسال اطلاعات دقیقی درباره تجربه سوء استفاده، بی توجهی و عملکرد ضعیف خانواده شان را در اختیار محققان قرار دادند.
در نهایت این تحقیق نشان داد هر چه میزان استرس کودکان در دوران کودکی بیشتر باشد احتمال اینکه در آینده به مشکلاتی از قبیل اعتیاد به الکل، افسردگی، شرکای جنسی متعدد، اقدام به خودکشی، سیگار کشیدن و بیماریهای مختلف از جمله بیماری کبد دچار شوند هم نیز بالاتر می رود.
از این گذشته، کودکانی که در شرایط و موقعیتهای استرس زا قرار می گیرند معمولا در کنترل و مدیریت رفتارها و احساسات خودشان مشکل دارند و ممکن است از لحاظ عاطفی به دیگران وابسته شوند یا از مواجهه با شرایط و موقعیتهای جدید بترسند و رفتارهای تکانشی و پرخاشگرانه ای داشته باشند.
حتما بخوانید: 10 تا از بهترین دمنوش ها برای تقویت اعصاب و آرامش
این کودکان خیلی زود می ترسند و آرام کردن و دلداری دادنشان کار سختی خواهد بود. خیلی از کودکانی که دچار تروما می شوند به سختی به خواب می روند، مهارتهای مربوط به رشدی که قبلا داشته اند را از دست می دهند و دچار پس رفت در عملکرد و رفتارشان می شوند. بنابراین بسیار مهم و ضروری است که کودکان آسیب دیده تشخیص داده و درمان شوند. (منبع)
