در این مطلب با کمک چندین مجله معتبر پزشکی شما را با داروی کلوزاپین، فواید، عوارض جانبی، طرز مصرف اصولی و نکات مهم دیگر آشنا می کنیم.
کلوزاپین چیست؟
- کلوزاپین داروی ضد روان پریشی است؛ که با تغییر مواد شیمیایی در مغز کار می کند.
- کلوزاپین برای درمان اسکیزوفرنی شدید یا کاهش خطر ابتلا به خودکشی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلالات مشابه استفاده می شود.
- کلوزاپین را تنها از داروخانه معتبر تهیه کنید.
- در صورتی که در حین مصرف دچار درد قفسه سینه، مشکل تنفس، لرزش در قفسه سینه، علائم عفونت (ضعف، تب، گلودرد، علائم سرماخوردگی و یا آنفولانزا)، شدید، به پزشک خود مراجعه کنید.
- کلوزاپین می تواند سرگیجه شدید، افت ضربان قلب، فراموشی و تشنج ایجاد کند. از این دارو بیشتر از میزان تجویز شده استفاده نکنید.
- کلوزاپین برای استفاده در شرایط روانپریشی مرتبط با فراموشی و زوال عقلی مصرف نمی شود. این دارو ممکن است خطر مرگ را در افراد مسن مبتلا به زوال عقلی و فراموشی را افزایش دهد.
قبل از مصرف این دارو
برای اطمینان از مصرف دارو در صورت ابتلا به هر کدام از عارضه های زیر به پزشک خود اطلاع دهید.
- بیماری قلبی، فشار خون بالا یا سابقه حمله قلبی یا سکته مغزی (از جمله “مینی سکته مغزی “)؛
- سابقه شخصی یا خانوادگی سندرم طولانی QT؛
- عدم تعادل الکترولیتی (مانند سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون شما)؛
- سابقه تشنج، آسیب سر یا تومور مغزی؛
- دیابت یا عوامل خطر مانند اضافه وزن و یا داشتن سابقه خانوادگی دیابت؛
- کلسترول بالا یا تری گلیسیرید؛
- بیماری کبد یا کلیه؛
- پروستات بزرگ یا مشکلات ادراری؛
- گلوکوم
- مصرف سیگار
اگر در دوران بارداری هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود بگویید. مصرف داروهای ضدروانپرشي در طی سه ماهه اول بارداری ممکن است در نوزادان مشکلاتی مانند محرومیت غذایی، مشکلات تنفسی، مشکلات تغذیه ای، اضطراب، لرزش و رعشه و انقباض عضلات ایجاد کند. با این وجود، اگر داروهای دوران بارداری را متوقف کنید، ممکن است بعضی از خطرات بالا رفع نشود. اگر در هنگام مصرف کلوزاپین باردار شدید، بدون مشاوره پزشک مصرف دارو را قطع نکنید.
کلوزاپین می تواند به شیر مادر منتقل شود و ممکن است به کودک آسیب برساند. هنگام مصرف این دارو نباید به نوزاد شیر دهید.
چگونه مصرف کنم؟
کلوزاپین را دقیقا مطابق با تجویز پزشک مصرف کنید. پزشک ممکن است گاهی اوقات دوز خود را تغییر دهد.
- از این دارو در مقادیر بزرگتر یا کوچکتر و یا طولانی تر از تجویز پزشک مصرف نکنید.
- کلوزاپین را می توان با یا بدون غذا مصرف کرد.
- قرص خوراکی را می توان بدون آب مصرف کرد.
- برای مصرف قرص و قرار دادن آن در دهان از دست های خشک استفاده کنید.
- اجازه دهيد بدون جويدن در دهانتان حل شود. در صورت تمایل، می توانید از نوشیدنی برای فرو بردن قرص استفاده کنید.
- اگر پزشک نیم قرص از قرصهای خوراکی را تجویز کرده است، باید قرص را نصف کنید و نیمی دیگر را دور بریزید برای استفاده بعدی آن را ذخیره نکنید.
- نباید ناگهان استفاده از کلوزاپین را متوقف کنید چرا که علائم ترک ناخوشایندی دارد.
- کلوزاپین می تواند اثرات طولانی مدت روی بدن شما داشته باشد. بعد از اینکه شما این دارو را متوقف کردید، ممکن است برای مدت کوتاهی به آزمایشهای پزشکی مکرر نیاز داشته باشید.
حتما بخوانید: قرص الانزاپین –استفاده، عوارض و نکات مهم دیگر (افزایش وزن و درمان وسواس)
کلوزاپین می تواند سلول های خونی را کاهش دهد که به عفونت های بدن منجر می شود، به خصوص در زنان و افراد مسن و افرادی که دچار سوء تغذیه یا مشکلات جدی پزشکی هستند. این امر می تواند عواقب جدی و خطرناکی را برای شما ایجاد کند. خون شما باید اغلب آزمایش شود. درمان های آینده شما ممکن است بر اساس نتایج این آزمایشات به تاخیر بیفتد.
در صورت فراموشی مصرف دوز چکار کنیم؟
در اسرع وقت دوز را مصرف کنید. اگر به زمان مصرف دوز بعدی رسیده اید یا زمان آن نزدیک است دوز بعدی را مصرف کنید و از مصرف همزمان دو دوز برای جبران بشدت پرهیز کنید. تنها یک دوز مصرف کنید. اگر بیش از 2 روز متوالی مصرف دارو را فراموش کرده اید قبل از شروع مصرف به پزشک خود بگویید. در صورت اوردوز سریعا با اورژانس تماس بگیرید یا مراجعه کنید.
چه زمانی باید از مصرف کلوزاپین اجتناب کرد؟
کلوزاپین می تواند سرگیجه شدید، افت ضربان قلب و تشنج ایجاد کند. از این دارو بیشتر از میزان تجویز استفاده نکنید. اگر رانندگی می کنید یا کاری نیازمند هوشیاری انجام می دهید مراقب باشید. از بلند شدن آنی اجتناب کنید چون دچار سرگیجه می شوید. سرگیجه یا خواب آلودگی شدید می تواند موجب افتادن، شکستگی و یا آسیب های دیگر شود.
از نوشیدن الکل اجتناب کنید چون عوارض جانبی خطرناکی می تواند به همراه داشته باشد.
عوارض جانبی
در صورت داشتن علائم واکنش آلرژیک به کلوزاپین، به اورژانس مراجعه کنید. کهیر، درد پوست، بثوراتی که گسترش می یابد و باعث تجمع یا لایه برداری می شود؛ تنفس سخت؛ تورم چهره، لب ها، زبان یا گلو از عوارض جانبی دارو می تواند باشد.
عفونت های شدید و گاهی مرگبار ممکن است در طول درمان با کلوزاپین رخ دهد. اگر دچار علائم عفونت مانند ضعف، تب، لثه های متورم، گلودرد، زخم های دهان دردناک، درد در هنگام بلع، زخم های پوستی، علائم سرماخوردگی و یا آنفولانزا، سرفه، یا دچار مشکل تنفسی شدید شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
حتما بخوانید: هالوپریدول –کاربردها، عوارض، طرز استفاده و سایر نکات مهم (تحقیقات جدید)
دوزهای بالا و یا استفاده طولانی مدت از کلوزاپین می تواند باعث اختلال حرکتی جدی شود که ممکن است برگشت ناپذیر باشد. نشانه های این اختلال شامل حرکات غیرقابل کنترل عضلانی، لب ها، زبان، چشم ها، صورت، دست ها یا پاها می باشد. هرچه بیشتر دارو را مصرف کنید، بیشتر احتمال دارد که یک اختلال جدی حرکت ایجاد کند. خطر این عوارض جانبی در زنان و افراد مسن بالاتر است.
سایر عوارض جانبی
- سردرد با درد قفسه سینه و سرگیجه شدید، ضربان قلب و یا لرزش در قفسه سینه؛
- احساس سردرد خفیف، با احتمال بیهوشی آنی؛
- سرفه ناگهانی، تنفس سریع، سرفه خونی؛
- احساس گرفتگی در گردن یا فک، حرکات ناگهانی یا غیر قابل کنترل جنبش عضلانی؛
- تشنج (خفگی یا تشنج)
- مشکلات کلیوی – ادرار کردن کم یا عدم ادرار کردن، تورم در پاها یا مچ پا، احساس خستگی یا کمبود نفس.
- مشکلات کبدی – حالت تهوع، درد بالای معده، از دست دادن اشتها، خستگی، سردرگمی، خونریزی غیرمعمول، ادرار تیره، مدفوع رنگ خاکستری، زردی (زرد شدن پوست یا چشم ها)؛
- واکنش شدید سیستم عصبی- عضلات بسیار سفت (سفت و سخت)، تب بالا، عرق کردن، سردرگمی، ضربان قلب سریع یا ناهموار، لرزش، از حال رفتن؛
- قند خون بالا – افزایش تشنگی، افزایش ادرار، گرسنگی، خشکی دهان، بوی نفس میوه ای، خواب آلودگی، پوست خشک، بینایی تیره، کاهش وزن؛
- علائم التهاب در بدن – کبودی آسان یا خونریزی، سوزش شدید یا بیحسی، ضعف عضلانی، درد بیش از حد معده، زردی (زرد شدن پوست یا چشم ها)، درد قفسه سینه، سرفه، مشکل تنفس.
عوارض جانبی کلوزاپین معمول ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افزایش وزن؛
- لرزش، سرگیجه، احساس چرخش؛
- سردرد، خواب آلودگی؛
- حالت تهوع، یبوست؛
- دهان خشک یا افزایش بزاق
- تاری دید؛
- ضربان قلب سریع، افزایش تعریق.
تداخل با داروهای دیگر
کلوزاپین می تواند مشکل جدی قلب ایجاد کند، به خصوص اگر همزمان از داروهای خاصی استفاده کنید. در مورد تمام داروهایی که استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.
مصرف کلوزاپین با داروهای دیگر که باعث خواب آلودگی یا کند شدن تنفس می شود می تواند عوارض جانبی خطرناک یا مرگ آفرین ایجاد کند. قبل از مصرف این دارو با قرص خواب، داروهای ضد درد، داروهای سرفه، شل کننده عضله یا داروی ضد اضطراب یا ضد افسردگی یا تشنج، از پزشک خود سوال بپرسید. تداخل با داروهای زیر ممکن است خطرناک باشد:
- دلاسترون، متادون، پروبوکول، تاکرولیموس؛
- آنتی بیوتیک – سیپروفلوکساسین، انوکساسین، اریترومایسین، پنتامیدین، ریفامپین؛
- ضد افسردگی – سیتالوپرام، اسکلیتوپام، فلوکستین، فلووکسامین، پاروکستین، سرترالین؛
- داروهای ضد مالاریا – مفالوین، هالفانترین؛
- داروهای ریتم قلب – آمیودارون، انکینید، فلکایینید، پروکاریامین، پروپیفنون، کینیدین، سوتولول؛
- دارو برای درمان اختلالات روانپزشکی – کلرپرمازین، دوپروتیدول، هالوپریدول، ایلئور اپیدون، پیموزید، ترییدیدین، زیپرازیدون؛
- داروهای تشنج – کاربامازپین، فنوتیوین.
داروی مشابه: قرص ریسپریدون –کاربرد، عوارض، طرز استفاده و نکات دیگر (تحقیقات جدید)
