قرص متوهگزال چیست؟ کاربردها، عوارض و روش مصرف

در این مطلب که جمع آوری آن چندین روز به طول انجامیده است، با کمک تحقیقات جدید چندین مجله معتبر پزشکی دنیا، یک مقاله کامل از قرص متوهگزال گردآوری کرده ایم. در این مطلب با موارد استفاده، عوارض جانبی، طرز و دوز مصرف و نکات مهم دیگر آشنا می شوید. دقت کنید در تحقیقات جدید برخی از نکاتی که در مطالب قدیمی وبسایت های فارسی راجب این دارو می خوانید رد شده اند.

موارد مصرف

• قرص متاهگزال برای درمان برخی از بیماری های قلبی از قبیل فشار خون بالا، حمله قلبی و آریتمی قلبی غیرطبیعی مورد استفاده قرار می گیرد.
• این دارو همچنین برای درمان دراز مدت درد قفسه سینه استفاده می شود.
• متاهگزال همچنین برای جلوگیری از میگرن استفاده می شود.
• این دارو با شل کردن عروق خونی و کاهش ضربان قلب جهت یکنواختی جریان خون به کاهش فشار خون کمک می کند.
• همچنین ممکن است قرص متاهگزال در ترکیب با داروهای دیگر برای درمان برخی از شرایط خاص توسط پزشک مورد توصیه قرار بگیرد.

دسته بندی دارو

متاهگزال متعلق به یک دسته از داروهایی به نام مسدود کننده گیرنده بتا می باشد. مسدود کننده های بتا داروهایی هستند که برای درمان فشار خون بالا، درد قفسه سینه، میگرن و برای درمان ضربان نامنظم قلب استفاده می شوند. همچنین پس از اولین حمله قلبی برای جلوگیری از حمله دوم قلبی مورد استفاده قرار میگیرند.

نحوه مصرف

راهنمای پزشکی دکتر یا داروساز، یا بروشور موجود در بسته دارو را بخوانید. اگر سوالی در رابطه با متاهگزال دارید، از پزشک خود یا داروساز بپرسید. از قرص متاهگزال طبق دستورالعمل ارائه شده توسط پزشک خود استفاده کنید.

شما باید به طور مرتب میزان فشار خون خود را اندازه گیری کنید. نتایج را به پزشکتان اعلام کنید و اگر فشار خون شما به طور غیرمعمول بالا یا پایین میباشد، در مورد آن با پزشکتان صحبت کنید.

• متاهگزال بدون غذا و با معده خالی مصرف می شود.
• دوز معمول این دارو برای بزرگسالان 100-200 میلی گرم در روز به صورت یکبار در هر روز صبح یا تقسیم در دوزهای (صبح و عصر) است.
• حداکثر دوز برای بزرگسالان 450 میلی گرم در روز است. این دارو اعتیاد آور نیست.
• پزشکان می توانند این دارو را برای دوره های زمانی بلند مدت تجویز کنند. برای درمان درد قفسه سینه به همراه کاهش فشار خون این دارو باید برای طولانی مدت مصرف شود.
• در طول درمان با این دارو اگر وضعیت شما به همان شکل سابق ادامه پیدا کرد یا بدتر شد یا علائم جدیدی ایجاد شد، با پزشک خود مشورت کنید.
• در ابتدا ممکن است پزشک شما یک دوز پایین تر از این دارو را تجویز کند تا تاثیرات آن را بر روی بدن شما مشاهده کند. لطفا توصیه های دکتر خود را جدی بگیرید.
• در هنگام توقف این دارو برخی از بیماران ممكن است علائمی از قبیل فشار خون بالا وضربان قلب نامنظم داشته باشند. در هنگام توقف، ممکن است لازم باشد که دوز دارو را به تدریج کاهش دهید تا به نقطه قطع برسید.
• برای کاهش احتمال عوارض جانبی، ممکن است به شما توصیه شود که از شکل انتشار آرام و طولانی در بدن، استفاده کنید. این شکل مصرف به حفظ سطح پایدار دارو در بدن کمک می کند.
• از فرم تزریقی دارو ممکن است بصورت تزریق وریدی استفاده شود. سه تزریق دوز 5 میلی گرم متاهگزال باید در فواصل 2 دقیقه به داخل ورید انجام شود.

حتما بخوانید: 15 تا از بهترین داروهای کاهش فشار خون در دنیا

میزان مصرف (فقط برای بزرگسالان)

دوز مورد نیاز شما ممکن است به چندین عامل شخصی بستگی داشته باشد. برای این منظور با پزشک معالج خود مشورت کنید. دوز مصرف این دارو به طور معمول بستگی به عوامل زیر دارد

• سطح سلامت بیمار
• سطح سلامت کلیه ها
• واکنش به درمان

دوز مصرف برای فشار خون بالا

• توصیه می شود پس از یک هفته دوز اولیه تا 100-450 میلی گرم در روز بر اساس پاسخ بیمار افزایش یابد
• ابتدا 100 میلی گرم در روز در دوزهای تک یا تقسیم شده
• حداکثر 450 میلی گرم در روز

دوز مصرفی برای درد قفسه سینه (سرفه های آنژینی)

• توصیه می شود پس از یک هفته دوز اولیه تا 100-400 میلی گرم در روز بر اساس پاسخ بیمار افزایش یابد
• ابتدا 100 میلی گرم در روز در دو دوز تقسیم شده
• حداکثر 400 میلی گرم در روز

حتما بخوانید: بهترین روشهای درمان میگرن و چند نکته بسیار کاربردی

مصرف همزمان برای درمان حمله قلبی

• توصیه می شود در صورت تحمل تزریق دوز (15 میلی گرم) توسط بیمار، مصرف وعده های 50 میلی گرم قرص هر 6 ساعت به مدت 48 ساعت و 15 دقیقه پس از آخرین دوز تزریق شروع شود.
• پس از آن دوز نگهدارنده 100 میلی گرم دو بار در روز باید به بیماران داده شود. اگر دوز اولیه تزریق به خوبی تحمل نشود، 25 تا 50 میلی گرم قرص در هر 6 ساعت، 15 دقیقه پس از آخرین دوز تزریق شروع می شود.
• ابتدا سه تزریق دوز 5 میلی گرم در فاصله زمانی 2 دقیقه

مصرف برای درمان بعد از حمله قلبی

• 100 میلی گرم دوبار در روز برایی مدت سه ماه

مصرف برای درمان میگرن

• میزان 100 – 200 میلی گرم در روز در دو وعده صبح و عصر توصیه میشود.

مصرف برای درمان تپش قلب و نامنظمی ضربان قلب (کاردیو آریتمی)

• مقدار 100 -150 میلی گرم در روز در دو وعده صبح و عصر توصیه میشود.

فراموش کردن دوز

اگر مصرف دوز خود را فراموش کردید، به محض این که به یاد آوردید، دوز را مصرف کنید. در غیر این صورت، زمان دوز بعدی را از دست ندهید. از مصرف دو دوز همزمان برای جبران دوز فراموش شده اجتناب کنید.

علائم مسمومیت با متاهگزال

در صورت استفاده بیش از حد از این دارو، میزان دارو در بدن به سطح خطرناکی خواهد رسید. در چنین مواردی، ممکن است علائم زیر بروز کند:

• سرفه کردن و درد قفسه سینه
• سرگیجه
• خستگی
• نارسایی قلبی
• فشار خون پایین
• تنگی نفس
• کندی ضربان قلب
• سرد شدن بدن

اگر فکر می کنید از این دارو بیش از حد مصرف شده است، بلافاصله با مرکز مسمومیت یا اورژانس تماس بگیرید.

احتیاط لازم حین مصرف متاهگزال

• قبل از استفاده از متاهگزال، سوابق پزشکی خود را به پزشک خود اعلام کنید.
• زمانی که این دارو را مصرف می کنید قبل از هر جراحی به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که از این دارو یا هر داروی دیگری با نسخه یا بدون نسخه حتی داروی گیاهی استفاده می کنید.
• استفاده از این دارو ممکن است سطح تری گلیسیرید را در خون تغییر دهد و موجب افزایش سطح تری گلیسیرید در خون شود.
• استفاده از قرص متاهگزال ممکن است کلسترول بد را تغییر دهد و موجب کاهش میزان آن شود.
• استفاده از این دارو ممکن است ضربان قلب را تغییر دهد و موجب کاهش میزان ضربان قلب در بیماران گردد.

از مصرف الکل به همراه قرص متاهگزال اجتناب کنید.

قرص متاهگزال در بارداری فقط در صورت لزوم استفاده می شود. متاهگزال از جفت عبور می کند. مسدود کننده های بتا باعث کاهش پرفیوژن جفتی می شود که ممکن است باعث زایمان زودرس گردد و می تواند برای نوزاد منجر به خطرات مهلک و حتی مرگ گردد. در نوزادان، متاهگزال ممکن است باعث کاهش ضربان قلب، پایین آمدن سطح قند خون و ناراحتی تنفسی شود. در روزهای اول پس از تولد با دقت مراقب باشید.

قرص متاهگزال می تواند باعث خواب آلودگی شود. هنگام رانندگی یا استفاده از ماشین آلات و یا انجام هر گونه فعالیت دیگر که به هوشیاری شما نیاز دارد مراقب باشید. مصرف الکل با قرص متاهگزال خواب آلودگی را افزایش میدهد.

این دارو ممکن است حساسیت شما به نور خورشید را افزایش دهد. اگر این اتفاق افتاد، زمانی را که خارج از منزل صرف میکنید، محدود کنید و از آفتاب سوختگی جلوگیری کنید. در بیرون از خانه از کرم ضدآفتاب استفاده کنید. در صورتی که آفتاب سوختگی دارید، با پزشک خود مشورت کنید.

قرص متاهگزال ممکن است عوارض جانبی را در بیماران مسن افزایش دهد. بیماران سالمند ممکن است با مصرف این دارو افزایش خطر ابتلا به افت فشار خون و ضربان قلب آهسته منجر به برادی کاردی را تجربه کنند.

عوارض جانبی

معمولا عوارض جانبی زیر ممکن است هنگام استفاده از قرص متاهگزال رخ دهد. اگر هر یک از این عوارض را به مدت طولانی تجربه کردید و یا شدت آن بیشتر شد، باید با پزشک خود مشورت کنید.

• سردی دست و پا
• یبوست
• اسهال
• سرگیجه
• سردرد
• ضربان قلب نامنظم
• فشار خون پایین
• افت فشار خون هنگام برخواستن
• حالت تهوع
• تشنگی و رعشه
• گردش خون ضعیف که منجر به کرختی و کم رنگی انگشتان دست و پا می شود.
• اختلالات مزاجی
• ضعف تنفسی هنگام فعالیت
• افت ضربان قلب (برادی کاردی)

عوارض جانبی نادر (بیشتر در افراد بالای 45 سال)

• افت ضربان قلب (برادی کاردی)
• افت فشار خون
• اختلالات کنترلی در بدن
• درد و گرفتگی و پرش عضلات پا
• خواب آلودگی
• خشکی چشم
• خشکی دهان
• بلوک قلبی درجه اول (اتریواسترویی)
• نفخ شکم
• سوزش سر دل
• کهیر
• ناتوانی جنسی
• التهاب مفاصل (آرتریت)
• درد مفاصل (آرترالژیا)
• اختلالات حافظه
• گرفتگی عضلانی
• ضعف عضلانی
• تغییرات و اختلالات شخصیتی
• نقاط رنگی بنفش یا قرمز بر روی پوست که با میزان پایین ترومبوسیت ها ارتباط ندارند
• اثرات پوستی قرمز رنگ، با توده سفید نقره ای بر روی آنها ناشی از تجمع سلول های مرده پوست (ضایعات پوستی یا ديستروفیک پوست)
• کاهش هشیاری
• کاهش میل جنسی
• ریزش مو برگشت پذیر
• کاهش شنوایی برگشت پذیر
• زنگ در گوش (وزوز گوش)

عوارض جانبی شدید

• اختلال تنفسی: انقباض عضلات مجاری تنفسی (برونکوسپاسم) تنگی نفس (تنگی نفس)
• اختلال کبدی: التهاب کبد (هپاتیت)، رنگدانه های زرد پوست (زردی)، اختلال عملکرد نامشخص کبدی، افزایش سطح آنزیم های کبدی (آلکالن فسفاتاز، ترانس آمیناز لاکتات دهیدروژناز)
• اختلالات خون: کاهش سطح پلاکت خون و گلوبول های سفید خون
• اختلالات تولید مثل: انحنای غیرطبیعی آلت تناسلیی
• اختلالات پوستی: بثورات، افزایش حساسیت پوست به خورشید (حساسیت به نور) بدتر شدن بیماری پوست صدفی
• اختلالات قلب و عروق خونی: ضعف تنفس، افت ضربان قلب (برادی کاردی)، کاهش جریان خون از طریق شریان ها (نارسایی شریانی)، نارسایی قلبی، افت فشار خون، مرگ بافت های بدن به دلیل کمبود جریان خون یا عفونت باکتریایی جدی (گانگرن)، ضعف نارسایی قلبی بلوک قلب درجه دوم یا سوم
• اختلالات معده و روده: اسهال، یبوست، استفراغ
• اختلال سیستم عصبی مرکزی: توهم، اختلالات بینایی، سردرگمی، افسردگی، اضطراب
• اختلالات متابولیسم: کاهش کلسترول خوب، افزایش کلسترول بد، کاهش سطح قند خون ناشی از افزایش ترشح انسولین
• اختلال چشم: تاری دید، التهاب صورتی رنگ چشم

پزشک با در نظر گرفتن این موضوع که فواید و اثر بخشی این دارو برای شما بیشتر از عوارض آن است آن را تجویز کرده است. این دارو در بسیاری از افراد عوارض جدی ندارند. در صورت بروز هر نوع عارضه ناشی از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.

هشدارها

نارسایی قلبی

بیماران مبتلا به سابقه نارسایی مزمن قلبی که بیماری آنها با دیورتیک ها و سیگنال های تحریک کننده کنترل میشود، در هنگام استفاده از این دارو در معرض خطر بیشتری قرار می گیرند. این بیماران ممکن است با مصرف دارو از انقباض و فشردگی عضلات قلب ناشی از نارسایی قلبی و یا تشدید آن رنج ببرند. همانطور که متاهگزال و دیگوکسین هر دو جریان اتریواسترویی را کاهش می دهند، بنابراین در این بیماران خطر توقف جریان اتریوژنیکال وجود دارد. همچنین ممکن است علائم مانند سرگیجه، کاهش ضربان قلب و غش کردن ظاهر شود. جریان خون باید در این بیماران به دقت بررسی شود.

بیماران بدون سابقه بیماریهای قلبی

بیماران مبتلا به بیماری ایسكمیک قلب در هنگام قطع ناگهانی استفاده از متاهگزال در معرض خطر بیشتری قرار می گیرند. این بیماران ممکن است از بدتر شدن آنژین (درد قفسه سینه)، ضربان قلب غیرطبیعی، افزایش فشار خون رنج ببرند و در بعضی موارد ممکن است دچارحمله قلبی شوند. هنگامی که متاهگزال به مدت طولانی مصرف شود، به خصوص در بیماران مبتلا به بیماری ایسکمیک قلب، دوز متاهگزال باید به تدریج به مدت 1-2 هفته کاهش یابد تا بیمار 25 میلی گرم متاهگزال مصرف کند. حداقل دوز باید حداقل 4 روز قبل از قطع دارو مصرف شود. مراقبت دقیق از بیمار توصیه می شود.

جراحی مهم

بیماران تحت عمل جراحی که داری یک عامل خطر بیماری قلبی و عروق یا خونی دیگر نیز هستند اگر از این دارو استفاده می کنند در حین عمل در معرض خطر بیشتری قرار می گیرند. این بیماران ممکن است در معرض ریسک کاهش ضربان قلب، سکته مغزی، فشار خون پایین که احتمالا مرگ آور باشد، قرار گیرند. قبل از عمل جراحی باید متخصص بیهوشی را از استفاده از این دارو مطلع کنید. درمان با دوز بالا با متاهگزال در بیماران تحت جراحی باید اجتناب شود.

دیابت

بیماران دیابتی هنگام استفاده از این دارو در معرض خطر بیشتری قرار می گیرند. مسدود کننده های بتا از جمله متاهگزال ممکن است در تجزیه گلوکز موثر باشد. علاوه بر این، همچنین مسدود کننده بتا علائم سطح گلوکز خون پایین نظیر افزایش ضربان قلب را پنهان می کند از این رو این دارو باید با احتیاط در این بیماران مورد استفاده قرار گیرد. در بیماران مبتلا به دیابت وابسته به انسولین و دیابت هایی که کنترل آنها دشوار است، تنظیم دوز داروهای کاهش قند خون ضروری است.

پرکاری تیروئید

مصرف متا هگزال در این بیماران خطر افزایش سطح هورمون تیروئید را افزایش میدهد. استفاده از مسدود کننده های بتا ممکن است علایم افزایش سطح هورمون تیروئید مانند افزایش ضربان قلب را افزایش دهد. بیمار باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد تا در صورت لزوم مصرف آن قطع و مقادیر باقی ماننده در بدن که ممکن است باعث افزایش سطح هورمون تیروئید شود، از بدن او خارج گردد.

حتما بخوانید: 15 تا از بدترین و بهترین غذاها برای سلامت معده (تحقیقات جدید)

بیماری ضعف خون رسانی به اندام

بیماران مبتلا به کاهش خون رسانی به اندام ها مثل بیماری سندرم رینود در هنگام استفاده از متاهگزال در معرض خطر بیشتری قرار می گیرند. این بیماران در معرض افزایش خطر افت فشار خون هستند و متاهگزال در این بیماران باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد

ضربان قلب پایین (برادی کاردی)

بیماران با ضربان قلب غیرطبیعی در هنگام استفاده از این دارو برای درمان نارسایی قلبی در معرض خطر بیشتری قرار دارند. متاهگزال موجب کاهش ضربان قلب سینوسی می شود. این خطر در بیماران با ضربان قلب اولیه بالاتر بیشتر و در بیماران مبتلا به ضربان اولیه پایین کمتر است. اگر میزان ضربان قلب سینوسی به پاین تر از چهل تپش در دقیقه برسد، باید آتروپین (0.5-0.25 میلی گرم) در ورید تزریق شود. اگر درمان آتروپنی جواب نداد، متاهگزال باید قطع شود.

بلوک قلبی

متاهگزال هدایت اتوریواسترویی را کند می کند که منجر به تجمع مایع در ریه و باعث شک می شود. همچنین ممکن است بلوک قلبی درجه اول، دوم یا سوم را ایجاد کند. اگر بلوک قلبی رخ دهد، استفاده از این دارو قطع شود و آتروپین (0.5-0.25 میلی گرم) باید در ورید تزریق شود. اگر درمان آتروپی جواب نداد، متاهگزال باید قطع شود، در این حالت تحت مراقبت ایزوپروترونول مصرف میشود یا باید دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب در نظر گرفته شود.

فشار خون پایین

بیماران با فشار خون پایین در هنگام استفاده از این دارو در معرض خطر بیشتری قرار می گیرند. اگر فشار خون پایین (کمتر از 90 میلی متر جیوه) رخ دهد، متاهگزال باید به تدریج کاهش یا قطع شود. این وضعیت جریان خون، باعث آسیب به عضله قلب می شود. اندازه گیری فشار شریانی یا سرخرگی (با استفاده از ابزار اندازه گیری وریدی مرکزی ریه) ممکن است مورد نیاز باشد.

تداخل دارویی

هنگامی که دو یا چند دارو با هم مصرف می شوند، می توانند تغییرات در نحوه عملکرد یکدیگر و افزایش خطر عوارض جانبی بوجود آورند.

این دارو ممکن است با دارو های بی هوشی یا بی حسی موضعی تداخل داشته باشد. بعضی از مواد استنشافی که برای بی حسی استفاده میشود ممکن است اثرات آرام بخشی قلب دارو را افزایش دهند.

در هنگام مصرف این دارو، همراه با داروهای کاهش دهنده فشار خون مانند کلونیدین، ماکسونیدین، گوانفاسین، ریلمنیدین، متدیلوپا که برای درمان فشار خون بالا استفاده می شود، باید از دستورالعمل های خاصی استفاده کنید. استفاده ترکیبی کلونیدین و متاهگزال ممکن است خطر عود فشار خون بالا را افزایش دهد. استفاده از متاهگزال باید چند روز قبل از مصرف قرص کلونیدین قطع شود.

در هنگام مصرف این دارو با ارگوتومین که برای درمان سردرد میگرنی مورد استفاده قرار می گیرد، باید دستورالعمل های خاصی را دنبال کنید. استفاده ازهمزمان از این دارو ها ممکن است بر گردش خون تاثیر بگذارد. استفاده ترکیبی این دو دارو ممکن است به مراقبت های ضروری نیاز داشته باشد.

قرص متاهگزال با داروهای ضد آرتریت که برای درمان ضربان قلب نامنظم استفاده می شود تداخل دارد. هنگامی که متاهگزال با داروهای ضد آریتمی (به عنوان مثال، کینیدین، آمیودارون و پروپوفنون) استفاده می شود، مسدود کننده بتا می تواند به کاهش انقباض عضله منجر شود و کاهش هدایت عضلات (اثرات منفی دمرتروپیک) را افزایش دهد. بیماران هنگام استفاده از متاهگزال با داروهای ضد آرتریت باید با احتیاط احتیاط کنند.

قرص متاهگزال ممکن است با مسدود کننده های گنگلیون سمپاتیک که برای کنترل فشار خون استفاده میشود یا با سایر بتا بلوکرهای مورد استفاده برای درمان فشار خون بالا تداخل داشته باشد. بیمار باید در استفاده هم زمان این دارو ها با احتیاط عمل کنند.

در هنگام مصرف این دارو، همراه با مسدود کننده های آلفا (پرازوسین، تامسولوزین، ترازوسین، دوکسازوزین) که برای درمان فشار خون بالا و درمان بزرگ شدن غده پروستات مورد استفاده قرار می گیرد شما باید دستورالعمل های پزشک را مورد توجه قراردهید. هنگامی که متاهگزال با مسدود کننده ها آلفا استفاده می شود ممکن است خطر ابتلا به فشار خون پایین را به خصوص در هنگام بلند شدن افزایش یابد.

در هنگام مصرف این دارو، همراه با انسولین یا داروهای خوراکی ضد دیابت که برای درمان سطح بالای قند خون استفاده می شود، باید دستورالعمل های خاصی را دنبال کنید. هنگامی که متاهگزال با انسولین یا سایر داروهای خوراکی ضد دیابتی مصرف می شود، اثر کاهش قند خون افزایش می یابد. تنظیم دوز داروهای خوراکی ضد دیابتی توصیه می شود.

دارو در سفر

• اطمینان حاصل کنید که دوزهای کافی از هر یک از داروهای تجویزی خود را به مدت تمام سفر همراه دارید. بهترین مکان برای نگهداری داروهای شما در کیف حمل بار است. با این حال، در حین پرواز، در صورت حمل داروهای مایع، اطمینان حاصل کنید که برای حمل محدودیت ندارید.
• هنگام سفر به خارج از کشور، اطمینان حاصل کنید که شما می توانید هر یک از داروهای تجویزی خود را به طور قانونی به کشور مقصد خود حمل کنید. با چک کردن وب سایت سفارت یا سوال از آنها از این موضوع مطمن شوید.
• هر یک از داروهای خود را در بسته بندی اصلی خود به همراه دستورالعمل پزشک که شامل مشخصات و آدرس شما و پزشک است حمل کنید.

حتما بخوانید: 10 تا از بهترین روشهای گیاهی برای تقویت قلب طبق تحقیقات جدید

اگر در سفر از مناطقی عبور میکنید که ساعت زمانی متفاوتی دارد و شما مجبورید داروی خود را با یک زمان بندی ثابت مصرف کنید، تنظیم ساعت را فراموش نکنید.