تا به حال برایتان پیش آمده که وقتی شیرینی و شکلات زیادی می خورید اطرافیانتان به شما گوشزد کنند که: «انقدر شیرینی نخور، دیابت میگیری »؟ این حرف را باور کرده اید یا نه؟
با اینکه دیابت بیماری نسبتاً شایعی است، اما ما خیلی از حقایق موجود درباره این بیماری را نمی دانیم. شایعات زیادی درباره دیابت وجود دارد. اینکه حقیقت را بدانید اصل مهمی در درمان و پیشگیری از دیابت به حساب می آید؛ اما همیشه هم اینطور نیست. گاهی اوقات و بسته به نوع دیابت شما، فاکتورهای ژنتیکی در ابتلایتان به این بیماری دخیل هستند و نمی توان از آنها خلاصی پیدا کرد. پس اولین قدم شناخت انواع دیابت است. بنابراین قبل از اینکه سراغ حقایق و شایعات مربوط به دیابت برویم بیایید ببینیم چند نوع دیابت وجود دارد.
تفاوت دیابت نوع یک و دو چیست؟
دیابت به زبان ساده یعنی بدن شما نمی تواند میزان قند خون (گلوکز) موجود در خونتان را کنترل و تنظیم کند. این اتفاق یا به این دلیل می افتد که غده پانکراس شما نمی تواند به اندازه کافی انسولین تولید کند و یا اینکه سلولهای بدنتان در مقابل انسولین مقاوم شده اند. ممکن است که هر دوی این اتفاقها هم بیفتد.
انسولین هورمونی است که قند را از جریان خون خارج کرده و به سلولهای شما می رساند. این اتفاق منجر به بروز علائم خفیفی مثل احساس تنبلی و تشنگی تا نشانه های جدی تری مثل آسیبهای عصبی، سکته مغزی یا بیماریهای قلبی می شود.
دو نوع دیابت رایج وجود دارد که عبارتند از:
نوع 1: در دیابت نوع یک، سیستم ایمنی بدن به سلولهای تولید کننده انسولین حمله می کند و این حمله در نهایت منجر به توقف تولید انسولین می شود. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 باید هر روز انسولین تزریق کنند و یا از پمپ انسولین استفاده نمایند.
نوع 2: در دیابت نوع دو، بدن هنوز هم انسولین تولید می کند اما سلولها در برابر آن مقاومت می کنند. گاهی اوقات هم بدن انسولین کافی تولید نمی کند. اگر دچار اضافه وزن هستید یا سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت دارید، احتمال ابتلای شما به دیابت نوع دو بیشتر می شود.
1- واقعیت یا شایعه: اگر قند و شیرینی جات زیاد مصرف کنیم دیابت می گیریم.
جواب این سوال کمی پیچیده است. حقیقت این است که با مصرف غذاهای ناسالم و قند زیاد، شما به دیابت نوع یک دچار نمی شوید. چون این نوع دیابت در واقع یک اختلال خود ایمنی است. از طرف دیگر، با یکبار خوردن یک پاکت بزرگ پر از آبنبات هم به دیابت نوع دو مبتلا نمی شوید، البته به شرطی این کار به یک عادت غذایی همیشگی تبدیل نشود.
اگر به این رویه ادامه بدهید، با گذشت زمان چاقی و رژیم غذایی ناسالم می تواند شما را به سمت ابتلا به دیابت نوع 2 ببرد. در مراحل اولیه این نوع دیابت، تصحیح رژیم غذایی و ورزش کردن نقش بسیار موثری در کنترل دیابت دارد. پایین آوردن وزن حتی به میزان کم هم روی نحوه عملکرد بدن با انسولین تاثیر مثبت می گذارد.
داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزش کردن برای همه مفید است، اما این موارد به خصوص برای کسانی که در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 قرار دارند یا به آن مبتلا شده اند اهمیت بیشتری پیدا می کنند.
2- واقعیت یا شایعه: افراد مبتلا به دیابت همیشه باید با دستگاه قند خون انگشتی، قندشان را چک کنند.
افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که انسولین و سایر داروهای درمان دیابت مصرف می کنند، باید به طور مداوم قندشان را چک کنند و برای این کار معمولا از دستگاه تست قند خون که از سر انگشت خون می گیرد استفاده می شود. اما به لطف ظهور فناوری های جدیدی مثل نمایشگر مداوم قند خون (CGM) دیگر نیازی به خون گرفتن نیست. دستگاه CGM در واقع یک سنسور ریز و قابل کشت است که زیر پوست کاشته می شود و میزان گلوکز موجود در مایع بین سلول های شما را اندازه گیری می کند.
اگر دیابت نوع 2 دارید، در صورتی که داروهایتان تغییر کرده یا دچار نوسانات قند خون شده اید باید به طور مستمر قند خونتان را چک کنید. پزشک از روی این تست قند خون متوجه می شود که ورزش و رژیم غذایی چقدر روی کاهش قند خون شما تاثیر گذاشته است.
3– واقعیت یا شایعه: افراد مبتلا به دیابت باید غذاهای خاصی بخورند.
افراد دیابتی باید غذاهای سالم مصرف کنند تا قند خونشان کنترل شود؛ اما قرار نیست غذاهای جداگانه ای که روی آنها برچسب «مناسب دیابت» زده شده باشد بخرند و مصرف کنند. چنین خوراکیهایی علاوه بر اینکه گران هستند، گاهی اوقات هم باعث بالا رفتن قند خون شما می شوند.
بهترین رژیم غذایی برای افراد دیابتی رژیمی است که شامل مقدار زیادی سبزیجات غیر نشاسته ای، غلات کامل، پروتئین های بدون چربی، چربی های سالم برای سلامت قلب و عروق و میوه های سالم است. اینها همان غذاهایی هستند که همه باید مصرف کنند و مختص افراد دیابتی نیستند.
4- واقعیت یا شایعه: دیابت قابل درمان است.
هیچ “درمانی” برای دیابت نوع 1 یا نوع 2 وجود ندارد، بلکه فقط می توان آنها را کنترل کرد. اما اگر دیابت نوع 2 زود تشخیص داده شود و به خوبی کنترل و مدیریت شود، بیمار می تواند بهبودی پیدا کند. در غیر این صورت فرد باید برای مدتها با این بیماری زندگی کند.
درست به همین دلیل است که تشخیص زودهنگام دیابت نوع 2 و مدیریت دقیق آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. هر چه بیمار دیرتر متوجه ابتلا به دیابت نوع 2 شود، احتمال درمانش هم کاهش پیدا می کند. اگر نگران این مساله هستید و شک دارید که ممکن است به دیابت نوع دو مبتلا باشید بهترین کار مراجعه به پزشک است.
حتما بخوانید: درمان دیابت با روشهای خانگی (رژیم غذایی دمنوش)
همیشه بهترین گزینه پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع دو است. فرقی نمی کند در حال حاضر در چه وضعیتی هستید، از همین امروز تغذیه سالم و ورزش کردن را در برنامه زندگی خودتان بگنجانید.
