سرفه به تمیز کردن گلو، ریه ها و راه تنفسی از مواد خارجی کمک می کند با این حال، سرفه های شدید آزاردهنده است. سرفه ممکن است ناشی از عفونت های مختلف ویروسی و باکتریایی از جمله سل، سیاه سرفه، سرما خوردگی سرطان ریه (نوع بیماری ویروسی)، سرطان معده، آسم و … است. در ادامه تمام دلایل و روش های درمانی سرفه بررسی شده اند.
دلایل سرفه شدید
سرماخوردگی: اگر سرفه شما به مدت سه هفته یا کمتر ادامه داشت به احتمال زیاد به دلیل سرماخوردگی است.
عفونت سینوس ها: اگر شما سرفه (مرطوب یا خشک) می کنید که هشت هفته یا بیشتر طول بکشد ، ممکن است ترشحات مزمن از پشت بینی و موکوس در سینوسها تجمع یابد و پایین پشت گلو ریخته و سبب درد شود و با ایجاد احساس تحریک سبب سرفه گردد.
آسم: آسم معمولا با خس خس سینه و تنگی نفس نشان داده می شود اما در افراد مبتلا به آسم سرفه مداوم خشک ممکن است تنها علامت باشد. این حالت اغلب در طی شب است.
بیماری ریفلاکس معده (GERD): هنگامی که اسید به بالا و درون مری جریان می یابد می تواند از انتها عصب را تحریک کند و تحریک مداوم سبب سرفه می شود.
سینه پلو: سینه پهلو میتواند زمانی که عفونت دستگاه تنفسی به ریه ها سرایت کرده باشد توسعه یابد و باعث شود تا کیسه های هوایی در ریه ها با چرک پر شوند . این مسئله باعث می شود تنفس سخت شود و سرفه نیز گاهی اوقات دردناک تر می شود.
انسداد ریه: سرفههای مزمن صبحگاهی همراه با خلط یکی از نشانههای انسداد ریوی است. اصلیترین دلیل انسداد ریوی که با برونشیت مزمن و آمفیزم همراه است، سیگار کشیدن است.
مصرف داروها: برخی داروها از جمله مهارکنندهی آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors) که برای تنظیم فشار خون تجویز میشوند، باعث سرفههای خشک میشوند.
کرونا: سرفه ناشی از بیماری کوویدـ۱۹ خشک و مداوم است و فرد را دچار تنگی نفس میکند. به همین دلیل است که این بیماری بافتهای ریه را تحریک میکند. با پیشروی بیماری در بافتهای آسیبدیده ریه مایع جمع میشود و در این شرایط فرد احساس تنگی نفس بیشتری را تجربه میکند.
روش های درمان سرفه شدید
روش اول: دمنوش های گیاهی
1- دمنوش پونه: یک قاشق غذاخوری سرخالی از برگ یا گل پونه تازه و یا یک قاشق چای خوری برگ پونه خشکشده را در چای صافکن درون یک لیوان ریخته و یک فنجان آب در حال جوش را روی آن بریزید. اجازه دهید مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد و به رنگ چای در بیاید. این دمنوش را با مقداری عسل نوش جان کنید.
2- دمنوش بادیان رومی: به ازای هر لیوان، ۱ الی ۲ تکه از پوسته بادیان ستارهای را درون قوری بیاندازید، آب جوش بریزید و اجازه بدهید چند دقیقه دم بکشد. سپس آن را صاف کنید و برای شیرین کردن این دمنوش نیز از عسل استفاده کنید.
3- دمنوش گل ختمی: یک قاشق غذاخوری گل ختمی را در قوری بریزید و روی آن آب با دمای 70 یا 80 درجه ریخته و اجازه دهید که به مدت 15 دقیقه دم بکشد. در صورت تمایل می توانید آن را با کمی عسل شیرین کنید.
4- دمنوش آویشن کوهی: یک قاشق مرباخوری آویشن خشکشده را داخل 2لیوان آب جوش بریزید. قوری را روی شعله غیرمستقیم قرار دهید تا دم بکشد؛ سپس به مقدار دلخواه، عسل به آن افزون و سرو کنید. همینطور می توانید هنگام دمکشیدن، به آن لیمو عمانی نیز بیفزائید.
روش دوم: شربتهای گیاهی
1- شربت عسل، دارچین و لیمو: ابتدا آب نصف لیمو را در فنجان بچکانید. آب گرم را به آب لیموی داخل فنجان اضافه کنید. سپس عسل و دارچین را به آن اضافه کنید. محتویات فنجان را به آرامی هم بزنید تا حل شوند. روزی یک بار از این ترکیب بخورید تا سرفه خشک شما تسکین پیدا کند.
2- شربت پیاز و عسل: پیاز را پوست گرفته و به قطعات درشت خرد کنید. سپس آنها را با دو لیوان آب بهمدت 15 دقیقه بجوشانید، سپس زیر شعله را خاموش کرده و اجازه دهید بهمدت 5 دقیقه استراحت کنید. دو قاشق عسل و آب یک عدد لیموترش را به آب پیاز اضافه کنید. میتوانید روزانه دو تا سه بار از این نوشیدنی بنوشید.
3- شربت بذر کتان: دو قاشق مرباخوری بذر کتان را در یک لیوان آب جوش ریخته و 15 دقیقه صبر کنید تا لعاب بیندازد و سپس آن را صاف کرده و بعد با افزودن مقداری عسل بنوشید.
4- شربت به دانه: یک قاشق مرباخوری به دانه را در نصف لیوان آب جوش بریزید تا به قوام بیفتد. سپس آن را صاف کنید و لعاب به دانه را بنوشید. حتی می توانید مقداری نبات نیز به آن بیفزایید.
5- شربت سیر و روغن زیتون: ۱۰ حبه سیر را پوست کنده و خرد کنید و در ظرفی بریزید. ۱ فنجان روغن زیتون و ۲ شاخه آویشن تازه را نیز اضافه کرده و بگذارید حداقل ۲۴ ساعت بماند. روزانه یک قاشق از این ماده را در حال ناشتا بخورید تا زمانی که سرفه های خشکتان بهبود یابد.
6- شربت لیموشیرین و شکر قهوه ای: آب لیموشیرین را با شکر قهوه ای و آب آناناس تازه مخلوط کنید و آن را میل کنید. با استفاده از این نوشیدنی، مخاط گلوی شما به تدریج رفع می شود.
روش سوم: بخور درمانی
- ابتدا یک کاسه را با آب گرم پر کنید. مراقب باشید نسوزید. سپس 1 قطره روغن ضروری اکالیپتوس اضافه کنید. سپس بخور دهید.
- تخم گشنیز نرم کوبیده را هر وعده چهار قاشق چای خوری در یک لیوان آب جوش دم کنید، سپس بخور دهید.
- استفاده از بُخور آویشن و بابونه نیز در مواقع افزایش آلایندههای هوا میتواند در کاهش سرفه های شدید به شما کمک کند.
روش چهارم: رژیم غذایی
موادغذایی سرشار از آهن | تخم مرغ ،ماهی، گوشت قرمز، اسفناج، کلم بروکلی، حبوبات مانند عدس و لوبیا |
مواد غذایی دارای ویتامین A | جگر گاو، تخم مرغ، شیر، کره، هویج، سبزیجات زرد یا نارنجی مانند اسکواش، کلم، کاهو، اسفناج، انبه و سبزیجات برگ سبز و… |
مواد غذایی دارای ویتامینهای D | ماهی تن و سالمون، تخم مرغ، شیرهای فرآوری شده، کره و … |
مواد غذایی دارای ویتامینهای گروه B | جگر، دانههای کامل، بادام، شیر و لبنیات، پسته، ارده، لوبیا، ماهی پمپنو یا پرستو ماهی، ماهی تن، هویج، چغندر، کلم بروکلی، سیر، قارچ، آووکادو و… |
مواد غذایی دارای ویتامین C | خانوادهی کلمها، مرکبات، کیوی، طالبی، خربزه، نخود فرنگی، فلفل دلمهای، آناناس، سیب زمینی، اسفناج، سیب زمینی شیرین، کدو حلوایی و… |
مصرف مواد غذایی دارای مادهی روی | گوشت گاو، میگو، لوبیا قرمز، تخم کتان، تخمهی کدو تنبل، تخمهی هندوانه، سیر، بادام زمینی، زردهی تخممرغ، بوقلمون، ماهی سالمون، شکلات تلخ، برنج قهوهای و … |
مواد غذایی دارای پروبیوتیکها | ماست، کلم ترش، کفیر، خیارشور، نان خمیر ترش |
مواد غذایی دارای بروملین | ریشه و میوهی آناناس |
مراقبت های خانگی
- قرقرهی آبنمک گلوی خراشیده را که باعث سرفه میشود، تسکین میدهد. برای این کار یک و نیم قاشق چایخوری نمک را در ۲۳۰ میلیلیتر آب گرم حل کنید و چندبار در روز از این محلول قرقره کنید.
- کم کردن مواد آلرژی زا از محیط اطراف زندگی میتواند به کاهش سرفه کمک کند. شایعترین محرکهای آلرژی زا عبارتند از کپک، حیوان خانگی و گرد و غبار.
- مجله، کتاب و زلم زیمبو را در اتاق خواب خود نگه ندارید. این وسایل باعث جذب گرد و غبار میشوند.
- ملافههای خود را یک بار در هفته با آب گرم بشویید.
- قبل از خواب، حمام کنید.
- کشیدن سیگار یکی از عوامل بروز سرفههای طولانی است. ترک سیگار موجب کاهش سرفه در طول زمان خواهد شد.
- استفاده از اسپریهای بینی میتواند به کاهش خشکی و مخاط بینی کمک کرده و مواد آلرژی زا را از بینی دفع کند. این اسپریها حاوی نمک و آب بوده و ممکن است به کاهش آبریزش نیز کمک کنند.
نتیجه
با توجه به شیوع بیماری کرونا، بهتر است قبل از استفاده از هریک از روش های درمانی دلیل سرفه خود را بدانید و بعد برای درمان آن اقدام کنید. روش های خانگی همیشه به بهبود سرفه های خانگی کمک میکند اما در صورتی که سرفه های شما آزاردهنده شد بهتر است به پزشک مراجعه کنید.