سینوسها حفرههای مملو از هوا در استخوانهای جمجمه و صورت هستند. هر عاملی که موجب پر شدن و گرفتگی آنها توسط موکوس یا چرک شود، سینوزیت ایجاد خواهد کرد. بیماری سینوزیت مزمن فرم بهبود نیافته و طولانی شدهی بیماری سینوزیت برای مدت ۳ ماه و یا بیشتر است. نشانههای بیماری سینوزیت مزمن در بسیاری از افراد به صورت گرفتگی بینی، درد یا فشار در نقاط مختلف صورت یا دندانها ظاهر میشود. سینوزیت گاهی به دلیل ورود ویروس ها و گاهی به دلیل عدم تخلیه به واسطه وجود پولیپ یا یک عفونت مزمن به وجود می آید در ادامه روش های درمان و دلایل سینوزیت مزمن را بررسی کردیم.
دلایل ابتلا به سینوزیت
انواع سینوزیت
1 – عفونت ویروسی سینوس
علائم عفونت ویروسی سینوس به طور معمول هفت تا ده روز طول می کشد و به طور کلی با استراحت و حمایت طبیعی از رژیم غذایی مناسب و گیاهان یا مکمل های حمایتی خود به خود بهبود می یابند. عفونت های ویروسی سینوس به آنتی بیوتیک نیاز ندارند. هنگامی که هر نوع عفونت سینوسی را تجربه می کنید احتمال بیشتری دارد که یک عفونت ویروسی سینوس باشد.
2- عفونت های باکتریایی سینوس
عفونت باکتریایی به اندازه عفونتهای ویروسی رایج نیست اما ممکن است تشخیص تفاوت بین عفونت باکتریایی و ویروسی مشکل باشد چون نشانههای رایج سینوزیت را دارند. عفونت ویروسی سینوس در برخی موارد ممکن است به یک عفونت باکتریایی سینوس تبدیل شود. این اغلب زمانی اتفاق می افتد که باکتری در حفره های سینوسی پر از مایع تکثیر می شود.
نشانه هایی که عفونت ویروسی سینوس به یک عفونت باکتریایی تبدیل شده است، افزایش شدید علائم، مانند افزایش تراکم یا تخلیه بینی (ضخیم، تیره و یا سبز مایل به زرد) و درد شدید صورت است و معمولا این عفونت بیشتر ا 10 روزطول میکشد.
درمان سینوزیت مزمن
روش اول: درمان دارویی
1- اسپری بینی استروئیدی
یک اسپری بینی استروئیدی می تواند باعث کاهش التهاب بینی و کاهش تولید موکوس شود؛ بنابراین باعث کاهش نشانه های احتقان بینی و بهبود زهکشی سینوس می شود. چند اسپری استروئیدی بینی موجود شامل موارد زیر است:
2- آنتی بیوتیک ها
آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که برای درمان عفونت های باکتریایی طراحی شده اند. در برخی موارد علت اصلی سینوزیت، یک عفونت باکتریایی است. چنین عفونتی می تواند دشوار باشد زیرا باکتری ها در مناطق گرم، مرطوب و تاریک حفره های سینوس رشد می کنند و معمولا دوره درمان 3 هفته است.
3- آنتی هیستامین ها
آنتی هیستامین ها داروهایی هستند که برای مقابله با فعالیت هیستامین، ماده شیمیایی اصلی تولید شده در بدن در واکنشهای آلرژیک، طراحی شده اند و به شکل اسپری، قرص یا شربت هستند که ممکن است باعث کاهش علائم آلرژی مربوط به عطسه کردن، خارش چشم و بینی و حتی موجب کاهش گرفتگی بینی و تولید موکوس شود. داروهای آنتی هیستامین معمول عبارتند از:
4- تعدیل کننده های لکوترین
لکوترین ها باعث التهاب در بینی، سینوس ها، ریه ها، چشم و پوست می شود. تعدیل کننده های لکوترین داروهایی هستند که می توانند باعث کاهش التهاب بینی و سینوس شوند. اگر پولیپ بینی و حساسیت به آسپیرین دارید، ممکن است استفاده شوند. این داروها می توانند در کنار اسپری های بینی و آنتی هیستامین ها استفاده شوند. نمونه هایی از تعدیل کننده های لکوترین عبارتند از:
5- مسکن ها
مسکن ها علاوه بر کاهش درد و کاهش تب، ممکن است در بهبود سینوزیت، خصوصا در موارد حاد نیز موثر باشند. پزشک ممکن است یک دارو مانند استامینوفن، آسپیرین یا ایبوپروفن یا داروی قوی تری تجویز کند. از آنجا که برخی از افراد مبتلا به آسم حساس به آسپرین یا ایبوپروفن هستند، قبل از مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید.
روش دوم: چای گیاهی
1- چای زردچوبه و زنجبیل
ابتدا چهار فنجان آب جوش را در قوری بریزید. سپس یک یا دو قاشق چایخوری پودر زردچوبه یا رنده شده آن را به آب جوش اضافه کنید. مقداری ریشه زنجبیل تازه نیز به ترکیب چایی خود اضافه کنید.
این مخلوط را روی شعله ملایم قرار دهید و اجازه دهید به مدت تقریبا ده دقیقه بجوشد. دم کردن این چای درست مانند چای سبز یا سیاه است اما مدت زمان بیشتری باید دم بکشد تا کرکیمن موجود در آن آزاد شود و بهتر جذب بدن شود.
2- دانه شنبلیله
1 قاشق غذا خوری دانه های شنبلیله را تمیز بشویید و کمی بکوبید. دانه های شنبلیله کوبیده شده را به همراه چای سیاه و برگ های شنبلیله در 5 فنجان آب جوش بریزید و بگذارید 3 تا 5 دقیقه بماند تا دم بکشد.
از صافی رد کنید، در فنجان بریزید، اگر دوست دارید مقداری شکر یا عسل به عنوان شیرین کننده به آن اضافه کنید و به صورت گرم یا سرد بنوشید.
3- دمنوش گل گاو زبان و لیمو عمانی
ابتدا لیموعمانی را چند سوراخ بزنید و یا آنها را از وسط نصف کنید و به همراه ۳ قاشق غذاخوری گلهای خشک گل گاوزبان در قوری چینی بریزید و به ان آب جوش اضافه کنید. اجازه دهید دمنوش روی حرارت ملایم ۲۰ تا ۳۰ دقیقه دم بکشد.
پس از آن، مقداری عسل یا نبات به آن اضافه نموده و میل کنید. توجه داشته باشید برای اینکه خواص عسل نیز حفظ شود صبر کنید تا دمنوش شما ولرم شود و سپس به آن عسل را اضافه نمایید.
روش سوم: مراقبت های خانگی
1- کمپرس گرم و سرد باعث تسکین درد و افزایش گردش خون می شود. تغییر کمپرس گرم و سرد، میتواند به بهبود فشار سینوسی و کاهش درد کمک کرده و مجاری بینی را تمیز نگه دارد.
یک حوله گرم و کمی مرطوب را روی چشمها و بینی برای ۳ تا ۴ دقیقه نگه دارید، سپس برای ۳۰ ثانیه از یک حوله سرد استفاده کنید. این کار را چندین بار تکرار کنید. کمپرس گرم به شل کردن خلط کمک میکند در حالی که سرما درد را تسکین میدهد.
2– استراحت، برای التیام و مبارزه با عفونت عالی است. این یکی را در اولویت اول قرار دهید و اگر به خاطر درد و گرفتگی سینوس ها در خواب دچار مشکل میشوید، قبل از خواب، بخور بگیرید و از یک دستگاه بخار ساز در فضای اتاق استفاده کنید. هنگام خواب سرتان را کمی بالا بگیرید و اتاق خود را مرطوب و تاریک نگه دارید.
3- هنگامی که از فشار و انسداد سینوسی رنج می برید، ماساژ سینوسی ممکن است به کاهش سوزش و تخلیه بینی کمک کند. با استفاده از انگشتان خود فشار آرامی را درست در کنار بینی و اطراف سوراخ بینی و گونهها به مدت یک دقیقه اعمال کنید. اگر بعد از این زمان هیچ آسودگی حس نکردید، فشار را کمی افزایش دهید و انگشتان خود را به صورت دورانی حرکت دهید. این کار را برای بیش تر از یک دقیقه انجام دهید. سپس، از انگشتان خود برای اعمال فشار به گوشه و کنار چشمان خود استفاده کنید. در صورت نیاز، فشار را افزایش داده و از حرکات دورانی استفاده کنید.
4- شستشوی بینی با آب نمک یا محلول نمکی کمک می کند تا موکوس و باکتری ها را از بینی و سینوس حذف کنید. این می تواند به طور موقت علائم احتقان بینی و آبریزش پس از آن را کاهش دهد. همچنین کمک می کند تا محرک های محیطی از روی مخاط بینی برطرف شود. اغلب توصیه می شود قبل از استفاده از اسپری های دارویی، بینی را شستشو دهید. بعلاوه پس از شستشوی بینی، صبر کنید تا آبریزش متوقف شود.
5- دوش آب گرم و بخار یک درمان خانگی بسیار ساده هستند که میتوانید برای تسکین فشار سینوسی و نیز کمک به شل کردن خلط و خروج آن استفاده کنید. به سادگی چند قطره روغن اوکالیپتوس یا نعناع یا رزماری را در اطراف حمام بریزید و سپس آب را تا جایی که میتوانید گرم کنید.
6- چند قطره اوکالیپتوس، آویشن، یا رزماری را به جای روغن به یک کاسه آب داغ اضافه کنید و سپس صورت خود را روی آن بگیرید و یک حوله بر سر خود بکشید. چشم خود را ببندید و برای تسکین فوری نفس عمیق بکشید. این کار را تکرار کنید. اوکالیپتوس، آویشن و روغن رزماری همگی خواص ضد میکروبی و ضد قارچ دارند و به کاهش تورم غشا مخاطی کمک میکنند.
روش چهارم: روغن های گیاهی
1- روغن لیمو میتواند دوره درمان عفونتهای سینوسی را تسریع ببخشد و کوتاه کند. روغن لیمو به کاهش تورمها، علائم آلرژیک و موکوسها کمک میکند. چند قطره از روغن لیمو را بر روی بافتی پارچهای بریزید و در فضای اتاق قرار دهید، یک شیوه عالی برای ضد عفونی کردن هوای اتاق و راهی برای خلاصی از میکروبها است.
2- روغن رزماری میتواند به درمان علائم و واکنشهای آلرژیک کمک کند. استنشاق رزماری خواص آنتی هیستامین دارد و سبب تسکین و رفع التهابات ماهیچههای تنفسی شود.
3- روغن گل میخک یکی دیگر از روغنهای ضروری که دارای خواص ضد التهابی است و باعث کاهش تحریک کنندههای بینی، تراکم مخاطی میشود. چند قطره روغن گل میخک را به داخل حفرههای بینی بریزید، این عمل میتواند زمان بهبود را تسریع ببخشد و سرفهها، سر درد و آبریزش را کاهش دهد.
4- توانایی روغن اکالیپتوس در باز نگه داشتن مجرای تنفسی سینوسها و کاهش التهابات ناشی از ترکیب مادهای به نام سینوئول (cineole) است. سینوئول در واقع یک درمان موثر برای کاهش گرفتگیهای بینی است. برای استفاده از روغن اکالیپتوس کافی است چند قطره را بر روی بافتی پارچهای بریزید. این بافت را به بینی خود نزدیک کنید و نفس عمیقی بکشید تا اسانس بتواند از موکوسها عبور کند و به کاهش التهابات کمک کنند.
نکات تکمیلی
- اگر عفونت سینوس به کاسه چشم انتشار یابد، ممکن است سبب کاهش بینایی و شاید کوری دائمی شود.
- در موارد نادر التهاب سینوس به پرده ها و مایعات اطراف مغز و نخاع انتشار می یابد و سبب بروز التهاب در پرده های مغز و نخاع (مننژیت)، عفونت در استخوانهای مجاور یا عفونت شدید پوست شود.
- در صورتی که به سینوزیت مزمن مبتلا هستید از موادی که آلرژی شما را تحریک میکنند دوری کنید.
- دود دخانیات و آلایندههای هوا میتوانند ریهها و معابر بینی را تحریک و ملتهب کنند. بنابراین مصرف سیگار را به حداقل برسانید.
- تماس با افرادی که سرماخوردگی دارند را به حداقل برسانید.
