عوارض جانبی ایبوپروفن، مقدار مصرف و نکات مهم برای کودکان و مادران

در این مطلب با کمک چندین مجله معتبر پزشکی و متخصص، قرص/کپسول ایبوپروفن، مقدار مصرف، عوارض جانبی و نکات مهم دیگر برای همه گروه های مصرف کننده بخصوص کودکان و مادران را در اختیار شما قرار می دهیم و آن را با استامینوفن و ناپروکسن مقایسه می کنیم.

اطلاعات کلی

• ایبوپروفن تحت نامهای تجاری Advil, Motrin و Ibuprin در دسترس است.
• این دارو برای تسکین درد، تورم و التهاب مورد استفاده قرار میگیرد.
• ایبوپروفن بصورت قرص و کپسول موجود است و میتوان آن را همراه با داروهای دیگر برای درمان سرفه، سرماخوردگی و میگرن استفاده نمود.
• در بعضی موارد میتوان ایبوپروفن را بصورت مایع یا داخل وریدی در بیمارستانها استفاده کرد.
• ایبوپروفن به دسته ی داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا NSAIDs تعلق دارد. این داروها باعث مهار سیکلواکسیژناز می‌شوند.

ایبوپروفن در مقایسه با استامینوفن

• استامینوفن موجب تسکین درد میشود ولی برخلاف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، تاثیری بر التهاب ندارد.
• به این دلیل که عملکرد استامینوفن و ایبوپروفن با هم متفاوت است. امروزه نحوه ی عمل استامینوفن هنوز مشخص نیست، اما اینطور بنظر میرسد که بر گیرنده های درد در مغز اثر میگذارد.
• برخلاف ایبوپروفن، استامینوفن هیچ تاثیری بر فعالیت معده و مشکلات ناشی از آن و یا ریفلاکس معده ندارد.
• و استامینوفن هم مانند سایر NSAIDs موجب پایین آمدن تب میشود.

ایبوپروفن در مقایسه با ناپروکسن

• محتوا و ساختار ایبوپروفن و ناپروکسن شبیه به هم است.
• علاوه بر آن هر دوی آنها در دوزهای پایین بصورت بدون نسخه و در دوزهای بالا با نسخه پزشک در دسترس هستند.
• اثر ایبوپروفن به اندازه ی ناپروکسن طولانی نیست، پس نیاز است که هر 4 تا 6 ساعت یک قرص مصرف کنید (بیش از 6 بار در روز).
• ناپروکسن 3 بار در روز یا هر 8 ساعت مصرف میشود.

حتما بخوانید: قرص ناپروکسن برای چیست؟ مضرات، خواص و سایر نکات مهم

هشدارها

• ایبوپروفن خطر مشکلات قلبی را افزایش میدهد و میتواند منجر به حملات قلبی، سکته ی مغزی و لخته شدن خون شود که همه ی اینها میتوانند مرگبار باشند.
• ایبوپروفن میتواند به پوشش معده آسیب برساند و خطر زخم معده و سوزش سر دل را افزایش دهد.
• درصورت حساسیت به ایبوپروفن یا هر ترکیب موجود در آن از مصرف دوباره ی آن اجتناب کنید.
• افرادیکه سابقه ی جراحی قلب بخصوص جراحی کنارگذر سرخرگ تاجی یا CABG را دارند نباید ایبوپروفن مصرف کنند.

درصورت ابتلا به بیماری های زیر، قبل از مصرف ایبوپروفن با پزشک مشورت کنید:

• افرادیکه سابقه ی آسم دارند یا به آن مبتلا هستند. همچنین افرادیکه در اثر مصرف آسپرین یا دیگر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی به واکنشهای آلرژیک مانند کهیر مبتلا شدند.
• افراد مبتلا به نارسایی های قلبی
• افرادیکه به آنمی شدید مبتلا هستند
• افرادیکه اخیرا دچار حمله ی قلبی شده اند
• سیگاری ها
• افراد معتاد به نوشیدنی های الکلی
• افراد مبتلا به لوپوس منتشر (SLE)
• هرگونه اختلالات خونریزی، مانند عدم لخته شدن خون یا گلبولهای قرمز غیرطبیعی

ایبوپروفن و سالمندان

• سالمندان باید هنگام مصرف ایبوپروفن با احتیاط عمل کنند.
• عوارض جانبی که توسط داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن است شامل عدم کنترل و افزایش احتمال زمین خوردن است.
• بطور کلی داروهای تجویزی و غیرتجویزی NSAIDs موجب خواب آلودگی، گیجی، عدم تعادل و مشکلات شدید معده در سالمندان میشود.
• بااینحال، برای سالمندان دوز پایین ایبوپروفن نسبت به مسکن های دیگر ایمن تر بنظر میرسد. برای اطمینان بیشتر ابتدا با پزشک مشورت کنید.

ایبوپروفن و بارداری

بدلیل احتمال آسیب به جنین، درمورد استفاده از ایبوپروفن در دوران بارداری دو گزینه وجود دارد:

1. برای 29 هفته ی اول بارداری، ایبوپروفن میتواند به جنین صدمه بزند.
2. برای هفته 30 بارداری و بالاتر، ایبوپروفن تنها باید در مواقعی استفاده شود که گزینه ی بیخطرتری موجود نباشد.

ایبوپروفن میتواند موجب آسیب قلبی در نوزادان شود.

ایبوپروفن از شیرمادر هم عبور میکند، پس خانم های شیرده از مصرف آن اجتناب کنند.

قبل از مصرف ایبوپروفن، اگر باردار هستید یا قصدبارداری دارید به پزشک اطلاع دهید. همچنین درصورت شیردهی به نوزاد پزشک را مطلع کنید.

عوارض جانبی ایبوپروفن

عوارض جانبی شایع ایبوپروفن عبارتند از:

• درد معده
• سوزش سردل
• گیجی
• دانه های پوستی
• خواب آلودگی
• تهوع
• استفراغ
• یبوست
• شنیدن صدای زنگ در گوشها

عوارض جانبی جدی ایبوپروفن:

• نارسایی کبدی یا التهاب کبد
• کاهش تعداد پلاکتهای خون
• وجود خون در ادرار
• عفونت مجاری ادراری
• عدم توانایی مغزاستخوان برای تولید به اندازه ی گلبولهای سفید
• آنمی
• واکنشهای شدید پوستی مانند سندروم استیونز جانسون یا نکرولیز اپیدرمی سمی
• سکته ی مغزی
• حمله ی قلبی
• افزایش فشارخون (با مصرف داروهای خاص دیگر در دراز مدت، این خطر افزایش میابد)
• آسیب به کلیه

تداخلات با داروهای دیگر

ایبوپروفن میتواند با داروهای دیگر تداخل داشته باشد. قبل از مصرف ایبوپروفن درمورد همه ی داروهای تجویزی، غیرتجویزی، غیرقانونی، گیاهان دارویی، موادمغذی یا مکملهایی که مصرف میکنید به پزشک اطلاع دهید.

بطور کلی استفاده از ایبوپروفن بعنوان رقیق کننده ی خون برای محافظت از قلب ایده ی خوبی نیست. این بدان دلیل است که ایبوپروفن میتواند اثر آسپرین را از بین ببرد. بهترین راه این است که از مصرف ایبوپروفن تا 1 ساعت قبل از مصرف آسپرین یا 8 ساعت بعد از مصرف آن اجتناب کنید. ایبوپروفن میتواند با داروهای زیر تداخل جدی و خطرناک داشته باشد. در صورت مصرف با پزشک مشورت کنید:

• رقیق کننده های خون مانند فونداپارینوکس، دابیگاتران و Jantoven، وارفارین
• هپارین
• داروهای ضد افسردگی شامل سیتالوپرام، پاروکستین و اس سیتالوپرام
• قرص های آب (دیورتیک) مانند اسید ریکس، هیدروکلروتیازید، کلرتالیدون و کلروتیازید
• مسدود کننده های بتا مانند آسوبوتولول، بیزوپرولول، آتنولول و کارودیلول
• دیگر NSAIDS ها مانند سلکوکسیب، ناپروکسن، ملوکسیکام، نامبومتون، اتودولاک، کتورولاک

استفاده از این مکملها بهمراه ایبوپروفن موجب افزایش خطر خونریزی و افزایش فشارخون میشود.  این داروهای گیاهی عبارتنداز:

• جینسنگ
• زنجبیل
• سیر
• گزنه
• بابونه
• چای سبز

ایبوپروفن و الکل

• هنگام استفاده ایبوپروفن از مصرف الکل اجتناب کنید.
• مصرف این دو با هم موجب افزایش خطر خونریزی معده و حتی آسیب به کلیه ها میشود.

دوز ایبوپروفن برای بزرگسالان

• قرص های بدون نسخه ی ایبوپروفن بصورت قرص و کپسول 200 میلی گرمی موجود هستند، درحالیکه دوزهای تجویزی در مقادیر 400-600 و 800 میلی گرمی موجود میباشند.
• برای بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال، دوز معمول ایبوپروفن 1 یا 2 قرص (کپسول) هر 4 تا 6 ساعت برحسب نیاز میباشد.
• روزانه مقدار بیشتر از 2400 میلی گرم (12 قرص یا کپسول) ایبوپروفن را مصرف نکنید. اگر مصرف این دارو موجب ناراحتی معده میشود، آن را بهمراه غذا یا بعداز آن میل کنید.
• دوزهای تجویزی ایبوپروفن معمولا بین 400-800 میلی گرم هر 6 تا 8 ساعت است. در این موارد نباید بیش از 3.2 گرم یا 3200 میلی گرم در روز مصرف شود.
• برای درد استخوان و مفاصل ناشی از روماتیسم مفصلی یا آرتروز، دوز مورد نیاز 300،400،600 یا 800 میلی گرم هر 6 تا 8 ساعت میباشد. مقدار بیشتر از 3.2 گرم یا 3200 میلی گرم در روز توصیه نمیشود.
• اوردوز ایبوپروفن: اگر به اوردوز مشکوک هستید سریعا به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید.

در صورت فراموشی مصرف ایبوپروفن

• اگر دوزی از ایبوپروفن را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را بخورید.
• اگر زمان مصرف دوز بعدی باشد، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامه ی مشخص به مصرف دارو ادامه دهید.
• هیچگاه دو قرص را با هم مصرف نکنید.

عکسهای ایبوپروفن

ایبوپروفن 800 میلی گرمی

ایبوپروفن 800 میلی گرمی

ایبوپروفن 600 میلی گرمی

حتما بخوانید: میدازولام –کاربرد، عوارض، نحوه مصرف و سایر نکات مهم (تحقیقات جدید)

بخش دوم: ایبوپروفن برای کودکان

ایبوپروفن بعنوان مسکن علایم سرماخوردگی، دندان درآوردن و دندان درد در کودکان کاربرد زیادی دارد. ایبوپروفن همچنین برای درمان التهاب مانند دردهای بعد از جراحات و پیچ خوردگی یا بخاطر بیماری هایی مانند آرتروز دوران کودکی استفاده میشود. این دارو همچنین برای کاهش تب (بالای 38 درجه) مصرف میشود.

• برای مصرف راحتتر در کودکان، ایبوپروفن بصورت شربت هم موجود است.
• برای کودکان بزرگتر، ایبوپروفن بصورت قرص، کپسول و بصورت حل شدنی در آب موجود است.
• برخی انواع ایبوپروفن مانند نوع حل شدنی آن، تنها بصورت تجویزی در دسترس است.

نکات مهم مصرف ایبوپروفن در کودکان

• کودک باید پس از 20-30 دقیقه مصرف ایبوپروفن احساس بهبودی کند.
• ایبوپروفن در شدتهای مختلفی دردسترس است. دوزمناسب کودک به سن او بستکی دارد. همیشه باید بین دو دوز 4-6 ساعت فاصله باشد.
• برای جلوگیری از دل درد در کودکان بهترین زمان مصرف ایبوپروفن، همراه یا بعداز غذا است. با معده ی خالی ایبوپروفن را مصرف نکنید.
• اگر کودک به آسم مبتلاست از دادن ایبوپروفن به او اجتناب کنید مگراینکه پزشک آن را تایید کند.
• ایبوپروفن تحت نامهای تجاری مختلف دردسترس است از جمله Nurofen برای کودکان و همچنین Calprofen و.Brufen
• ایبوپروفن به کودکان بالای 3 ماه داده میشود.
• قرصها و کپسولهای آن به کودکان بالای 6 سال داده میشود.
• قرصهای جویدنی به کودکان بالای 7 سال داده میشود.
• قرصهای حل شدنی برای کودکان بالای 12 سال است.

ایبوپروفن برای برخی از کودکان مناسب نیست. درموارد زیر قبل از مصرف با پزشک مشورت شود:

• هرگونه واکنش آلرژیک به ایبوپروفن و یا هر نوع داروی دیگر در گذشته
• کودکانی که به آبله مرغان مبتلا هستند نباید ایبوپروفن مصرف کنند چون موجب بدتر شدن واکنشهای پوستی در آنها میشود
• کودکان مبتلا به آسم
• آنهایی که به بیماری های کبد یا کلیه مبتلا هستند
• بیماری هایی که خطر خونریزی را افزایش میدهند
• ابتلا به بیماری های التهابی روده مانند بیماری کرون یا کولیت زخمی

زمان و نحوه مصرف ایبوپروفن کودکان

• معمولا ایبوپروفن 3 یا 4 بار برای کودکان مصرف میشود. پزشک یا دارو ساز نحوه ی مصرف آن را به شما خواهد گفت.
• اگر ایبوپروفن در 24 ساعت 3 بار مصرف شود، بین هر دوز باید 6 ساعت فاصله باشد
• اگر ایبوپروفن در 24 ساعت 4 بار مصرف شود، بین هر دوز حداقل باید 4 ساعت فاصله باشد

میزان ایبوپروفن برای کودکان

میزان شربت ایبوپروفن مورد نیاز برای کودکان (5 میلی لیتر معادل 100 میلی گرم)

میزان قرص مورد نیاز ایبوپروفن برای کودکان

• اگر کودک همیشه درد دارد، پزشک احتمالا قرص یا کپسول آهسته رهش برای او تجویز میکند. این دارو 1 یا 2 بار در روز مصرف میشود.
• برای جلوگیری از دل درد کودک بهتر است که ایبوپروفن را همراه غذا یا شیر به او بدهید.
• اگر درمورد میزان ایبوپروفن برای کودک شک دارید از پزشک سوال کنید.

مصرف ایبوپروفن بهمراه مسکن های دیگر کودکان

• بیخطرترین مسکن همراه با ایبوپروفن برای کودکان پاراستامول است.
• بااینحال سعی کنید ایبوپروفن و پاراستامول را با هم مصرف نکنید. بجای آن درصورتیکه کودک تب و درد دارد میتوانید پاراستامول را بجای ایبوپروفن امتحان کنید.
• هر دارویی را بیش از مقدار تجویز شده توسط پزشک مصرف نکنید. اگر ایبوپروفن و پاراستامول را با هم مصرف کردید و بهبودی حاصل نشد، به پزشک مراجعه کنید.
• هیچگاه به کودکان زیر 16 سال آسپرین ندهید مگر اینکه به تجویز پزشک باشد.

عوارض جانبی ایبوپروفن در کودکان

ایبوپروفن میتواند موجب عوارض جانبی شود. برای کاهش این عوارض سعی کنید کمترین دوز دارو را به کودک بدهید.

عوارض جانبی شایع

عوارض جانبی معمول ایبوپروفن که در 1 کودک از هر 100 کودک اتفاق می افتد عبارتنداز:

• دردمعده
• سوء هاضمه
• سوزش سردل
• کودک ممکن است احساس کسالت و استفراغ هم بکند. برای کاهش این مورد ایبوپروفن را بهمراه غذا به کودک بدهید.
• اگر این علایم بدتر شدند ممکن است نشانه ی تحریک روده یا معده باشد. اگر این علایم موجب آزار کودک شدند و از بین نرفتند به پزشک اطلاع دهید.
• کودک ممکن است اسهال هم داشته باشد یا صدای زنگ مانندی در گوشهایش احساس کند.

عوارض جانبی جدی

• اگر کودک به معده درد شدید، بالاآوردن خون یا تیره شدن مدفوع مبتلا شد سریعا به پزشک مراجعه کنید چون ممکن است نشاندهنده ی زخم معده باشد.
• ایبوپروفن در بعضی کودکان موجب بدتر شدن آسم میشود، اما این نادر است. اگر در این مورد نگران هستید به پزشک مراجعه کنید.
• اگر در ادرار کودک خون دیده شد، سریعا به پزشک مراجعه کنید. ممکن است مشکل از کلیه ها باشد.

حتما بخوانید: ترامادول – عوارض، فواید، نحوه مصرف اصولی و سایر نکات مهم (تحقیقات جدید)

واکنشهای آلرژیک سخت در کودکان

• دانه های پوستی، خارش، قرمزی، تورم و پوسته پوسته شدن آن
• خس خس سینه
• تنگی نفس و مشکل در صحبت کردن
• تنگی قفسه ی سینه یا گلو
• تورم در دهان، صورت، لبها، زبان یا گلو