قرص سیپروفلوکساسین چیست؟ عوارض جانبی و موارد مصرف

در این مطلب با کمک مجلات معتبر پزشکی، شما را با عوارض جانبی، کاربردها، دوز مصرف و طرز استفاده اصولی و همه نکات ضروری دیگر قرص سیپروفلوکساسین آشنا می کنیم.

سیپروفلوکساسین (سیپرو) چیست؟

• سیپرو (سیپروفلوکساسین) نام تجاری یک داروی آنتی بیوتیک تجویزی است و برای درمان عفونت های ناشی از باکتری استفاده می شود و به دسته ای از آنتی بیوتیک ها به نام فلوروکینولون ها تعلق دارد.
• سیپرو برای درمان عفونت های ناشی از بسیاری از باکتری های مختلف مانند باکتری های عامل عفونت در دستگاه ادراری، شکم، پوست، پروستات و استخوان، مانند انواع دیگر عفونت ها موثر است.
• به علت عوارض جانبی خطرناک سیپرو باید فقط برای درمان برونشیت، عفونت های دستگاه ادراری و سینوزیت ها آن هم وقتی روش های درمانی دیگری وجود ندارد، استفاده شود.
• سیپرو می تواند باعث ایجاد یا بدتر شدن ضعف عضلانی در افراد مبتلا به میاستنی گراویس شود. افراد دارای چنین وضعیتی نباید سیپرو مصرف کنند.
• سیپرو در شکل های قرص (سیپرو)، قرص با رهاسازی طولانی (سیپرو XR) و پودر سوسپانسیون خوراکی (سیپرو) وجود دارد

جایگزین های این دارو

• بهترین درمانهای عفونت ادراری
• بهترین درمانهای عفونت پوست
• بهترین درمان های پروستات
• بهترین درمانهای عفونت خون
• بهترین درمانهای عفونت گوش

فرم های عمومی سیپرو:

سیپرو به صورت یک داروی عمومی وجود دارد. نام عمومی آن سیپروفلوکساسین است. سیپروفلوکساسین (سیپروی عمومی) به شکل های مختلفی وجود دارد:

• قرص خوراکی با رهاسازی ناگهانی
• قرص خوراکی با رهاسازی طولانی
• محلول چشمی (قطره چشمی)
• محلول گوش (قطره گوش)
• سوسپانسیون خوراکی
• محلول قابل تزریق

عوارض جانبی

عوارض جانبی متداول

• حالت تهوع
• اسهال
• استفراغ
• ناراحتی معده
• جوش های پوستی

بیشتر این عوارض جانبی ممکن است بعد از چند روز یا دو هفته برطرف شوند. اگر شدید بودند یا از بین نرفتند، با پزشک یا داروسازتان صحبت کنید.

عوارض جانبی جدی

در برخی موارد سیپرو می تواند باعث عوارض جانبی جدی بیشتری شود. اگر هر یک از عوارض جانبی جدی را داشتید فورا با پزشکتان تماس بگیرید. اگر علائم تهدید کننده ی زندگی دارید یا فکر می کنید در وضعیت اورژانسی هستید با اورژانس تماس بگیرید.

• پارگی یا ورم تاندون (بافتی که ماهیچه را به استخوان وصل می کند). علائم: درد یا ورم تاندون پاشنه پا، قوزک پا، زانو، دست یا انگشت، کتف یا آرنج
• آسیب کبدی. علائم: درد شکم، بی اشتهایی، ادرار تیره رنگ، زرد شدن پوست یا سفیدی چشم ها
• حساسیت شدید. علائم: جوش های شدید یا کهیر، مشکل در تنفس یا بلعیدن، ورم لب ها، زبان یا صورت، ضربان قلب بالا
• تغییرات خلق و خو. علائم: نگرانی، افسردگی، آشفتگی، مشکل در خواب، توهم، افکار خودکشی
• عفونت روده. علائم: اسهال شدید، مدفوع خونی، گرفتگی عضلات شکم، تب
• مشکلات عصبی در دست ها یا پاها. علائم: درد، سوزش، خارش، بی حسی، ضعف
• آفتاب سوختگی شدید به علت حساسیت پوست نسبت به نور فرابنفش (UV)

به علت این نگرانی های سلامتی، سازمان غذا و دارو توصیه کرده است که داروهایی مانند سیپرو نباید به عنوان اولین انتخاب آنتی بیوتیک برای عفونت های سینوس ها، برونشیت یا عفونت های دستگاه ادراری استفاده شوند. در این شرایط، خطرات احتمالی درمان با سیپرو از مزایای آن بیشتر است.

باید از سایر آنتی بیوتیک ها به عنوان اولین انتخاب استفاده کرد.

عوارض جانبی طولانی مدت

بیشتر عوارض جانبی سیپرو بلافاصله پس از مصرف بروز می کنند؛ اما مصرف طولانی مدت سیپرو ممکن است خطر تجربه کردن عوارض جانبی شدید را افزایش دهد. این عوارض جانبی طولانی مدت می توانند شامل آسیب تاندون، مشکل کبد، عفونت روده و مشکلات عصبی باشند.

1-اسهال: اسهال یک عارضه جانبی متداول ناشی از آنتی بیوتیک ها از جمله سیپرو است. تقریبا 2 تا 5 درصد افرادی که سیپرو مصرف می کنند، دچار اسهال می شوند. بعضی اوقات اسهال می تواند با مدفوع آبکی یا خونی، گرفتگی عضلات شکم و تب تشدید شود. این مشکلات ممکن است به علت یک عفونت روده ای باشند.

2- سردرد: برخی افرادی که سیپرو مصرف می کنند، دچار سردرد می شوند. در مطالعات بالینی، کمتر از 1 درصد افراد در دوره ی مصرف سیپرو سردرد می گیرند. این سردردها معمولا خفیف اند و ممکن است با ادامه دادن مصرف دارو از بین بروند.

3- عفونت مخمر: عفونت های مخمری واژن بعضی اوقات می توانند بعد از درمان با آنتی بیوتیک ها، از جمله سیپرو، رخ دهند. اگر قبلا عفونت مخمری نداشته اید و الان فکر می کنید ممکن است داشته باشید، برای تشخیص و درمان به پزشکتان مراجعه کنید.

حتما بخوانید: 14 روش درمان گیاهی-طبیعی عفونت ادراری طبق تحقیقات جدید روز

4- عوارض جانبی در کودکان: استفاده از سیپرو معمولا برای کودکان منع شده است زیرا ممکن است باعث آسیب مفصل در کودکان شود. علائم آسیب مفصل در کودکان می تواند شامل کاهش حرکت مفصل و درد مفصل باشد. اگر کودکتان سیپرو مصرف می کند و این علائم را دارد، فورا با پزشک تماس بگیرید.

5- عوارض جانبی در سالمندان: سالمندان بیشتر از جوانان در معرض عوارض جانبی ناشی از سیپرو هستند؛ اما نوع عوارض جانبی در سالمندان و جوانان یکسان است.

6- خطر خودکشی: اگر فکر می کنید شخصی در خطر ناگهانی آسیب زدن به خود یا دیگران است با روانپزشک تماس بگیرید

مصارف تصویب شده

سیپرو برای درمان انواع بسیاری از عفونت ها در بزرگسالان توسط سازمان غذا و دارو تصویب شده است. مثال هایی از این مصارف تصویب شده عبارتند از:

• عفونت های شکمی مانند دیورتیکولیت، گاستروانتریت (از جمله اسهال ناشی از عفونت)، عفونت کیسه صفرا، عفونت های استخوان و مفصل، مسمومیت غذایی، عفونت های تنفسی مثل برونشیت و ذات الریه
• بیماری های مقاربتی مانند گونوره
• عفونت سینوس ها
• عفونت های پوست مانند سلولیت
• عفونت های دستگاه ادراری مانند عفونت های مثانه، کلیه، پروستات

مصارف تصویب شده توسط سازمان غذا و دارو که کمتر متداول اند، عبارتند از:

• سیاه زخم
• طاعون
• تب تیفوئیدی

قرص های با رهاسازی طولانی سیپرو XR فقط برای درمان عفونت های دستگاه ادراری (UTI ها) تصویب شده اند.

هر چند سیپرو دارویی موثر است اما سازمان غذا و دارو توصیه کرده است که سیپرو و سایر آنتی بیوتیک های فلوروکینولون نباید به عنوان اولین آنتی بیوتیک برای عفونت های خاص از جمله موارد زیر انتخاب شوند:

• عفونت سینوس ها
• برونشیت
• عفونت های دستگاه ادراری

در این شرایط، خطر عوارض جانبی جدی ناشی از سیپرو از مزایای آن بیشتر است. باید از سایر آنتی بیوتیک ها به عنوان اولین انتخاب استفاده کرد.

مصارفی که تصویب نشده اند

سیپرو همچنین بعضی اوقات به صورت بدون برچسب برای استفاده های تصویب نشده توسط سازمان غذا و دارو استفاده می شود. مثال های این مصارف عبارتند از:

• عفونت خون
• کلامیدیا
• فیبروز کیستیک
• گلو درد، گلو درد میکروبی (به ندرت در این شرایط استفاده می شود)
• عفونت دندان
• اسهال

سیپرو و کودکان

سیپرو توسط سازمان غذا و دارو برای درمان عفونت های مشخصی در کودکان مانند عفونت شدید دستگاه ادراری تایید شده است. مقدار معمول مصرف برای کودکان در سنین 17-1 سال، 20-10 میلی گرم/ کیلوگرم هر 12 ساعت برای مدت 7 تا 21 روز است. مقدار مصرف نباید در هر 12 ساعت بیشتر از 750 میلی گرم باشد.

هر چند سیپرو توسط سازمان غذا و دارو برای استفاده در کودکان تایید شده است، اما اولین انتخاب نیست. در واقع، به علت نگرانی های موجود در مورد امکان آسیب به مفصل در کودکان معمولا منع می شود.

انجمن آمریکایی طب اطفال توصیه می کند که سیپرو و سایر آنتی بیوتیک های فلوروکینولون فقط در صورت عدم وجود روش های موثر و ایمن دیگر در کودکان استفاده شوند.

سیپرو در بارداری و شیردهی

مطالعات کافی بر روی انسان باردار انجام نشده است که چگونگی اثر این دارو بر جنین را نشان دهد. بعضی تحقیقات اظهار می کنند که مصرف سیپرو در اوایل بارداری ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهد. تحقیقات دیگر این تاثیر روی بارداری را ثابت نکرده اند.

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشکتان بگویید. مطالعات روی حیوانات همیشه پاسخ های انسان نسبت به داروها را پیش بینی نمی کند؛ بنابراین این دارو فقط باید در صورت نیاز جدی در دوران بارداری استفاده شود.

در دوره مصرف این دارو نباید به نوزادتان شیر دهید. سیپرو می تواند وارد شیر مادر شده و برای نوزاد شیرخوار عوارض جانبی به همراه داشته باشد. اگر در دوران شیردهی هستید با پزشکتان صحبت کنید. ممکن است لازم باشد درباره ی توقف شیردهی یا قطع دارو تصمیم گیری شود.

مقدار مصرف

مقدار مصرف سیپرو که پزشک برایتان تجویز می کند به عوامل متعددی بستگی دارد. این عوامل عبارتند از:

• نوع و شدت شرایطی که سیپرو را برای درمان آن استفاده می کنید.
• سن
• شکل سیپرو مصرفی
• شرایط پزشکی دیگری که ممکن است داشته باشید، مانند مشکل کلیه

معمولا پزشک دارو را با مقدار کمتری شروع می کند و با گذشت زمان این مقدار را تنظیم کرده تا به دوز مناسب برسد. نهایتاً پزشک کمترین دوز که تاثیر مورد نظر را می گذارد، تجویز می کند.

شکل دارو و قدرت اثر آن

• قرص (سیپرو): 250 میلی گرم، 500 میلی گرم، 750 میلی گرم
• قرص با رهاسازی طولانی (سیپرو XR): 500 میلی گرم، 1000 میلی گرم
• پودر سوسپانسیون خوراکی (سیپرو): 250 میلی گرم/ 5 میلی لیتر، 200 میلی گرم/ 5 میلی لیتر

اطلاعات عمومی مقادیر مصرف

مقدار متداول مصرف سیپرو با رهاسازی فوری 750-250 میلی گرم هر 12 ساعت تا 14 روز است. پزشکتان بهترین شکل و دوز سیپرو را برای وضعیت شما تعیین خواهد کرد.

• مقدار مصرف برای UTI: مقدار متداول مصرف: 500-250 میلی گرم هر 12 ساعت برای 3 تا 14 روز.
• مقدار مصرف برای عفونت های استخوان و مفصل: مقدار متداول مصرف: 750-500 میلی گرم هر 12 ساعت برای 4 تا 8 هفته.
• مقدار مصرف برای اسهال ناشی از عفونت: مقدار متداول مصرف: 500 میلی گرم هر 12 ساعت برای 5 تا 7 روز.
• مقدار مصرف برای عفونت های تنفسی: مقدار متداول مصرف: 750-500 میلی گرم هر 12 ساعت برای 7 تا 14 روز.
• مقدار مصرف برای عفونت های سینوس: مقدار متداول مصرف: 500 میلی گرم هر 12 ساعت برای 10 روز.
• مقدار مصرف برای عفونت های شکمی: مقدار متداول مصرف: 500 میلی گرم هر 12 ساعت برای 7 تا 14 روز.
• مقدار مصرف برای کودکان: مقدار متداول مصرف: برای کودکان 1 تا 17 سال، 20-10 میلی گرم/ کیلوگرم هر 12 ساعت برای 7 تا 21 روز. مقدار مصرف نباید از 750 میلی گرم در هر 12 ساعت بیشتر شود.
• مقدار مصرف سیپرو XR: قرص های با رهاسازی طولانی سیپرو XR فقط برای درمان عفونت های دستگاه ادراری تایید شده اند. مقدار متداول مصرف: 500 میلی گرم روزی یک بار تا 3 روز. مقدار متداول مصرف برای عفونت های شدید دستگاه ادراری: 1000 میلی گرم روزی یک بار برای 7 تا 14 روز.

نکات مهم مصرف

اگر یک دوز را فراموش کنم؟

اگر یک وعده ی دارویی را فراموش کردید، بلافاصله پس از یادآوری آن را مصرف کنید؛ اما اگر چند ساعت قبل از زمان مصرف وعده ی دارویی بعدی است، وعده ی فراموش شده را رها کرده و طبق برنامه به مصرف دارو ادامه دهید. هیچگاه برای جبران وعده ی فراموش شده، دو وعده مصرف نکنید؛ زیرا می تواند منجر به عوارض جانبی خطرناکی شود.

حتما بخوانید: انواع، نشانه ها و جدیدترین روش های درمان خانگی سینوزیت مزمن (قطعی)

تنظیم وقت:

• قرص های سیپرو و سوسپانسیون آن باید هر روز در زمان تقریبا یکسانی از صبح و شب مصرف شوند.
• قرص های با رهاسازی طولانی سیپرو XR باید روزی یک بار در زمان تقریبا یکسانی مصرف شوند.

سیپرو را همراه با غذا بخورید!

• سیپرو را می توان همراه با غذا یا بدون آن مصرف کرد. از هر روشی که استفاده می کنید، حتما همراه با مصرف سیپرو مایعات فراوانی بنوشید.
• سیپرو نباید همراه با محصولات لبنی یا شربت های تقویتی کلسیم مصرف شود. لازم است حداقل 2 ساعت قبل یا بعد از خوردن این محصولات مصرف شود؛ اما سیپرو می تواند همراه با وعده ی غذایی حاوی محصولات لبنی یا خوراکی ها یا نوشیدنی های تقویتی کلسیم مصرف شود.

آیا می توان سیپرو را خرد کرد؟

• قرص های سیپرو و قرص های با رهاسازی طولانی سیپرو XR نباید خرد یا جویده شوند. بلکه باید به شکل کامل بلعیده شوند.
• سوسپانسیون سیپرو باید قبل از مصرف به خوبی تکان داده شود.

سیپرو نباید با داروهای زیر مصرف شود

سیپرو می تواند با بسیاری از داروها تداخل داشته باشد. هم چنین علاوه بر غذاهای خاص می تواند با مکمل های خاص نیز برهم کنش کند. برهم کنش های مختلف می توانند باعث اثرات متفاوتی شوند. برای مثال بعضی می توانند در چگونگی عملکرد یک دارو دخالت کنند در حالی که بقیه می توانند باعث افزایش عوارض جانبی شوند:

• داروی ضد اسید معده: بسیاری از این داروها (مانند تامز، گویسکون و مالوکس) حاوی کلسیم کربنات، منیزیم هیدروکسید و آلومینیوم هیدروکسید هستند. برای جلوگیری از این برهم کنش، سیپرو را حداقل 2 ساعت پیش از مصرف داروی ضد اسید معده یا 6 ساعت بعد از آن مصرف کنید.
• داروهای ضد انعقاد خون: مصرف سیپرو همراه با داروهای خوراکی ضد انعقاد خون مانند وارفارین (کومادین، ژانتوان) ممکن است اثرات ضد انعقادی را افزایش دهد و باعث زیاد شدن خونریزی شود.
• کلوزاپین: مصرف سیپرو همراه با کلوزاپین (ورساکلوز، فازاکلو ODT) می تواند سطح کلوزاپین در بدن و خطر عوارض جانبی آن را افزایش دهد.
• داروهای دیابت: سیپرو می تواند اثرات کاهش دهنده ی قند خون داروهای دیابت خاص مانند گلیبورید (دیابتا، گلیناز پرستبز) و گلیمپیرید (آماریل) را افزایش دهد. این موضوع ممکن است باعث پایین آمدن بیش از حد سطح قند خون شود.
• پروبنسید: پروبنسید می تواند سطح سیپرو در بدن و خطر عوارض جانبی آن را افزایش دهد.
• روپینیرول: مصرف سیپرو همراه با روپینیرول (رکیپ، رکیپ XL) می تواند سطح روپینیرول در بدن و خطر عوارض جانبی آن را افزایش دهد.
• فنیتوئین: مصرف سیپرو همراه با داروی تشنج فنیتوئین (دیلانتین، دیلانتین-125، فنیتک) می تواند سطح فنیتوئین را در بدن خیلی پایین آورد. این موضوع باعث تشنج های غیر قابل کنترل در افرادی می شود که فنیتوئین را برای بیماری صرع مصرف می کنند.
• سیلدنافیل: مصرف سیپرو همراه با سیلدنافیل (ویاگرا، رواتیو) می تواند سطح سیلدنافیل در بدن و خطر عوارض جانبی آن را افزایش دهد.
• مترونیدازول: سیپرو می تواند فاصله ی QT را طولانی کند؛ یعنی ممکن است روی سرعت ضربان قلب تاثیر گذارد. در موارد نادری، مترونیدازول (فلجیل، فلجیل ER) نیز ممکن است باعث طولانی شدن فاصله ی QT شود.
• سیپرو و کافئین: سیپرو می تواند اثرات کافئین مصرفی در قهوه، چای، شکلات و منابع دیگر را افزایش دهد و ممکن است خطر عوارض جانبی مرتبط با کافئین مانند عصبانیت و مشکلات خواب را افزایش دهد.
• سیپرو و الکل: مصرف سیپرو با الکل تاثیر آنتی بیوتیک را کم نمی کند اما ترکیب آنها ممکن است خطر عوارض جانبی خاصی را افزایش دهد یا آن ها را بدتر کند.

جایگزین ها

آنتی بیوتیک های متنوع بسیاری وجود دارند که به عنوان جایگزین برای سیپرو استفاده می شوند. مناسب ترین آنتی بیوتیک جایگزین برای استفاده می تواند به سن، محل عفونت، نوع باکتری ایجاد کننده ی عفونت، حساسیت احتمالی نسبت به داروهای دیگر و مکان جغرافیایی که در آن زندگی می کنید، بستگی داشته باشد.

اگر جایگزین های سیپرو را ترجیح می دهید، در مورد سایر آنتی بیوتیک های مناسب خود با پزشکتان صحبت کنید.

حتما بخوانید: تئوفیلین جی- عوارض، فواید، طرز مصرف و نکات مهم دیگر (تحقیقات جدید)

سوالات متداول در مورد سیپرو:

• آیا لازم است سیپرو را برای طولانی مدت مصرف کنم؟ در بیشتر موارد، دوره درمان سیپرو کوتاه و از 3 تا 14 روز است؛ اما برای برخی عفونت ها مانند عفونت های استخوان یا مفصل، درمان ممکن است تا چند هفته طول بکشد.
• آیا سیپرو شما را خسته می کند؟ سیپرو معمولا باعث احساس خستگی نمی شود اما در برخی موارد افراد گزارش داده اند که هنگام مصرف آن دچار احساس خستگی شده اند. برای افراد دارای عفونت عادی است که دچار احساس خستگی بیش از حد معمول شوند. این احساس ممکن است بیشتر به علت شرایط شما باشد تا دارو.
• آیا سیپرو یک آنتی بیوتیک است؟ بله سیپرو یک آنتی بیوتیک است.
• آیا سیپرو نوعی پنی سیلسن است؟ خیر، سیپرو نوعی پنی سیلسن نیست بلکه یک آنتی بیوتیک فلوروکینولون است.