گلوکزامین یک مولکول طبیعی دربدن است اما یک مکمل غذایی شناخته شده هم هست. اغلب از آن برای درمان علایم اختلالات استخوانی و مفصلی استفاده میشود، علاوه بر آن برای درمان بیماری های التهابی هم مورد استفاده قرار میگیرد. در این مطلب با کمک چندین مجله معتبر پزشکی در دنیا، به مزایا، مقدارمصرف و عوارض جانبی گلوکزامین میپردازیم.
گلوکزامین چیست؟
- گلوکزامین از لحاظ رده ی درمانی در دسته ی مکملهای خوراکی قرار میگیرد. امروزه از مکملهای گلوکزامین بطورگسترده برای تسکین دردمفاصل و ترمیم غضروف ها استفاده میشود.
- گلوکزامین در برخی حیوانات و بافتهای غیرانسانی دیگر مانند استخوانهای حیوانات، قارچهاو… یافت میشوند. مکملهای گلوکزامین هم اغلب از این منابع طبیعی ساخته میشوند.
- گلوکزامین بطور گسترده برای درمان و پیشگیری از اختلالات مفصلی مانند آرتریت استفاده میشود. این میتواند بصورت خوراکی یا بصورت کرم برروی پوست استفاده شود.
- وقتی گلوکزامین برروی سلولهای تشکیل دهنده ی استخوان قرار میگیرد، به طور قابل توجهی خاصیت ضدالتهابی دارد.
کاربردها
1- پشتیبانی از مفاصل سالم
گلوکزامین بطور طبیعی در بدن وجود دارد. یکی از نقشهای اصلی آن حمایت از رشد سالم بافتهای بین مفاصل است.
غضروف یک بافت نرم و سفید است که انتهای استخوانها را میپوشاند. این بافت بهمراه مایعی بنام مایع سینوویال (مایع مفصلی) موجب حرکت آزادانه ی استخوانها بین یکدیگر، کاهش اصطکاک و حرکت بدون درد میشوند.
گلوکزامین در تولید کلاژن و مایع مفصلی به چندین ترکیب شیمیایی کمک میکند. مطالعات حاکی از آن است که مکملهای گلوکزامین موجب حمایت از بافت مفصل و جلوگیری از شکستگی غضروف میشوند. یک مطالعه ی دیگر در بازیکنان فوتبال نشان داد که مصرف روزانه 3 گرم گلوکزامین از تخریب کلاژن آنها جلوگیری میکند.
حتما بخوانید: علت پوکی استخوان چیست؟ 4 تا از بهترین و جدیدترین داروهای خارجی در دنیا
2- درمان اختلالات استخوان و مفصل
مکملهای گلوکزامین بطورگسترده برای درمان انواع مختلف بیماری های استخوان و مفاصل استفاده میشود. استفاده از این مولکول بطورخاص برای درمان علایم و پیشرفت بیماریهای آرتریت (التهاب مفصل)، آرتروز و پوکی استخوان مورد مطالعه قرار گرفته است.
مطالعات متعدد حاکی از آن است که مصرف روزانه ی گلوکزامین سولفات میتواند یک درمان موثر و طولانی مدت برای آرتروز باشد. گلوکزامین سولفات موجب کاهش قابل توجه درد، حفظ فضای مفاصل و کاهش پیشرفت بیماری میشود.
برخی مطالعات نشان دادند که استفاده از فرمهای مختلف گلوکزامین بطورقابل توجهی علایم آرتریت را کاهش میدهد. اما در یک مطالعه ی انسانی استفاده از گلوکزامین تفاوت قابل مشاهده ای در بهبود این بیماریها نشان نداد.
3- سیستیت بینابینی (سندروم دردناک مثانه)
گلوکزامین برای درمان سیستیت بینابینی بطورگسترده مورد استفاده قرار میگیرد. اما متاسفانه اطلاعات علمی کمی برای حمایت از این نظریه موجود است.
حتما بخوانید: 8 مکمل طبیعی که درد آرتروز را به طرز قابل توجهی کاهش می دهند
4- بیماری التهابی روده
گلوکزامین برای درمان بیماری التهابی روده هم مورد استفاده قرار میگیرد. تحقیقات بسیار کمی در این مورد موجود است؛ اما براساس مطالعه ای که برروی موشها انجام شد، نشان داده شد که گلوکزامین موجب کاهش التهاب میشود. درنهایت برای رسیدن به نتایج قطعی تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
5- مالتیپل اسکلروزیس
برخی منابع ادعا میکنند که گلوکزامین برای درمان ام اس موثر است. بااینوجود برای اثبات این ادعا تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. دریک مطالعه استفاده از گلوکزامین سولفات برای درمان ام اس مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که گلوکزامین اثرمعنی داری در کاهش پیشرفت این بیماری ندارد.
6- گلوکوم
اعتقاد براین است که گلوکوزامین بطور گسترده ای برای درمان گلوکوم موثر است. برخی تحقیقات اولیه نشان میدهند که گلوکوزامین سولفات با کاهش التهاب و اثرات آنتی اکسیدانی برروی شبکیه ی چشم، موجب بهبود سلامت چشم میشود. اما یک مطالعه ی کوچک نشان داد که مصرف بیش ازحد گلوکزامین موجب صدمه به افراد مبتلا به گلوکوم میشود. بطورکلی داده های موجود برای تایید این ادعا کم است.
7- سندروم TMJ (اختلال مفصل فکی گیجگاهی)
برخی منابع ادعا میکنند که گلوکزامین یک درمان موثر برای درمان سندروم TMJ است؛ اما تحقیقات لازم برای اثبات این ادعا کم است.
یک مطالعه ی کوچک نشان داد که استفاده از ترکیب گلوکزامین و کندروتین موجب کاهش درد و التهاب و افزایش حرکت فک در افراد مبتلا به این سندروم شد. یک مطالعه ی کوچک دیگر نشان داده شد که گلوکزامین هیچ تاثیرقابل توجهی در درمان سندروم TMJ ندارد؛ اما استفاده از این مکمل در دراز مدت موجب کاهش قابل توجه درد در این بیماران شد. نتایج این مطالعه امیدوارکننده است اما داده های موجود برای تایید این ادعا کم است و تحقیقات بیشتری لازم میباشد.
آیا گلوکزامین واقعا موثر است؟
مطالعات زیادی درمورد تاثیرگلوکزامین برای درمان بیماری ها موجود است. درحال حاضر، قویترین مطالعات درمورد تاثیر گلوکزامین سولفات دردرمان طولانی مدت علایم آرتروز وجود دارد؛ اما این برای همه موثر نیست. برطبق داده های موجود، تاثیر گلوکزامین برای درمان بیماریها یا شرایط التهابی دیگر مشخص نیست.
اگر قصد استفاده از گلوکزامین سولفات را دارید، به مارک مکملی که انتخاب میکنید اهمیت دهید چون این عامل میتواند تاثیر زیادی داشته باشد. در برخی کشورها مانند ایران، مقررات زیادی برای مکملهای غذایی وجود ندارد. پس بسیاری از آنها میتوانند فریبکارانه باشند.
مقدار و فرمهای مکملها
دوزمعمول گلوکزامین حدود 1500 میلی گرم برروز است. این مقدار را میتوان در 1 یا چند نوبت در روز مصرف نمود. مکملهای گلوکزامین از منابع طبیعی یا مصنوعی ساخته میشوند. مکملهای گلوکزامین به دوصورت موجود هستند:
- گلوکزامین سولفات
- گلوکزامین هیدروکلراید
گلوکزامین سولفات معمولا درترکیب با کندروتین سولفات به فروش میرسد.
عوارض جانبی
مکملهای گلوکزامین احتمالا برای بیشتر افراد بیخطر هستند. بااین وجود خطراتی در این باره وجود دارد. واکنشهای احتمالی عبارتنداز:
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- سوزش سردل
- دردشکم
شواهد کافی برای بیخطر بودن مصرف این مکملها در دوران بارداری یا شیردهی وجود ندارد، پس از مصرف آن در این دوران اجتناب کنید.
گلوکوزامید ممکن است کنترل قندخون در افراد دیابتی را مشکل کند، اما این خطر نسبتا کم است. افراد دیابتی قبل از مصرف این مکملها با پزشک مشورت کنند.
بهترین مارک های موجود در بازار ایران و جهان
در حال حاضر بر اساس رای کاربران جهانی، متخصصان و مجلات پزشکی به ترتیب برندهای زیر پیشنهاد می شوند:
1- گلوکزامین MSM محصول Jarrow
2- گلوکوزامین مارک Doctor’s Best
- برای خرید محصول مشابه کلیک کنید!
3- نوع ایرانی آرترو کر (ArthroKare)
حرف آخر
گلوکزامین بصورت طبیعی در بدن وجود دارد و در رشد و حفاظت از سلامت مفاصل نقش مهمی ایفا میکند. اگرچه گلوکزامید برای درمان بیماری های مختلف استفاده میشود اما تحقیقات تنها اثربخشی آن را در درمان طولانی مدت علایم آرتروز تایید کرده است.
حتما بخوانید: 9 تا از بهترین داروهای گیاهی برای درمان روماتیسم + متدهای خانگی (تحقیقات جدید)
برای بیشتر افراد مصرف روزانه 1500 میلی گرم بیخطر به نظر میرسد، اما همین مقدار هم ممکن است عوارض جانبی خفیفی به دنبال داشته باشد. اگر به دنبال راهی برای درمان آرتروز هستید، گلوکزامین ارزش امتحان کردن دارد، اما فراموش نکنید که قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.