پسوریازیس یک بیماری پوستی ست که باعث ایجاد زخم‌های قرمز و فلس مانند روی پوست می‌شود. در این مطلب با کمک یافته های جدید پزشکی از مجلات معتبر آمریکایی، شما را با همه نکات ضروری این بیماری آشنا می کنیم.
پسوریازیس غالبا سطح خارجی آرنج، زانو و فرق‌سر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. برخی افراد بیان می‌کنند از عوارض آن سوزش و خارش است. پسوریازیس با بیماریی‌هایی مثل دیابت، بیماری قلبی و افسردگی ارتباط دارد.
نکات مهم
- ژنتیک و سیستم ایمنی بدن نقش اصلی را در این بیماری ایفا می‌کنند
- افرادی که پسوریازیس دارند نرخ سرعت رشد سلول‌های پوستی بالاتری دارند که باعث ایجاد زخم پسوریازیس می‌شود
- نرخ رشد این بیماری در زنان و مردان یکسان است
- این بیماری در تمامی نژادها و با نرخ‌های متفاوت رخ می‌دهد
- این بیماری غالبا بین سنین ۱۵ تا ۳۵ سال رخ می‌دهد
- حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افراد قبل از ۱۰ سالگی دچار این بیماری می‌شوند
- پسوریازیس واگیر دار نیست
- زخم‌های پسوریازیس عفونی نیستند.
- اگر نیاز به شناخت بیشتر پسوریازیس دارید کلیپ یک دقیقه ای زیر را تماشا کنید:
چگونه تشخیص داده می‌شود؟
یک متخصص پوست با بررسی پوست آسیب‌دیده مشخص می‌کند که آیا دچار پسوریازیس هستید یا خیر. ممکن است دکتر بافتی از پوست شما را برداشته و زیر میکروسکوپ بررسی کند. پوستی که پسوریازیس داشته باشد نسبت به پوست دارای اگزما ضخیم‌تر و ملتهب‌تر به‌نظر می‌رسد.
حتما بخوانید: این ۶روش درمان کهیر و حساسیتهای پوستی بجای متدهای بی فایده خانگی
انواع پسوریازیس (۵ نوع)
۱-پسوریازیس نشان‌دار: رایج‌ترین نوع پسوریازیس است که زخم‌های قرمز با سلول‌های مرده نقره‌ای پوست پوشانده می‌شود. این زخم‌ها بیشتر در فرق‌سر، زانو و آرنج مشاهده می‌شود.
۲- خال‌دار: در این نوع از پسوریازیس زخم‌های نقطه‌ای ایجاد می‌شود. این بیماری در کودکان و نوجوانان رایج است. دومین نوع رایج پسوریازیس این نوع است.
۳- معکوس: این نوع بیماری غالبا در جاهایی مثل پشت زانو، زیر بازو و کشاله ران رخ می‌دهد. زخم حاصل از آن نرم و درخشنده است.
۴- چرک دانه‌ای: در این نوع پسوریازیس چرک‌دانه‌های سفیدی در وسط پوست قرمزشده ظاهر می‌شود. چرک از سلول‌های سفید خون تشکیل می‌شود. عفونی یا واگیردار نیست. این نوع بیماری غالبا در دست و پا اتفاق می‌افتد.
۵- اریترودرمیک: از نوع شدید پسوریازیس است که بصورت گسترده در بدن پخش می‌شود و باعث قرمزی سوزناک در بسیاری از نقاط بدن می‌شود. از اثرات آن می‌توان به درد و خارش شدید اشاره نمود. حدود ۳ درصد افرادی که پسوریازیس دارند، به این نوع دچار می‌شوند.
در چه قسمت‌هایی ظاهر می‌شود؟
پسوریازیس در همه نقاط بدن می‌تواند رخ دهد اما نقاطی که بیشترین احتمال را دارند به شرح زیر هستند:
- فرق‌سر
- صورت
- دست، پا و ناخن‌ها
- اندام تناسلی
- چین‌خوردگی‌های پوست (پشت زانو، زیر بازو و کشاله ران)
دقت کنید که پسوریازیس با اگزما متفاوت است (تصویر زیر را ببینید:)
شدت پسوریازیس چقدر است؟
میزان شدت پسوریازیس براساس میزان تاثیرگذاری این بیماری روی نقاط مختلف بدن است. دست شما حدود ۱ درصد از کل سطح بدن شما را تشکیل می‌دهد.
نوع دیگر میزان شدت پسوریازیس تاثیری است که روی کیفیت زندگی می‌گذارد، مثلا اگر ناحیه کوچکی دچار پسوریازیس شده باشد اما تاثیرات مخربی را نشان داده‌باشد، این نوع پسوریازیس از نوع شدید محسوب می‌شود.
- خفیف: کمتر از ۳ درصد از پوست بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد
- متوسط: بین ۳ تا ۱۰ درصد از پوست بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- شدید: بیش از ۱۰ درصد از پوست بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد
آیا ممکن است دچار ورم مفاصل پسوریاتیک شوم؟
تقریبا ۳۰ درصد افرادی که به پسوریازیس دچار می‌شوند، درنهایت به ورم مفاصل پسوریاتیک دچار می‌شوند. برای پیش‌گیری از آسیب دیدن مفاصل این نوع از ورم مفاصل باید حتما مورد درمان قرارگیرد.
پسوریازیس در کودکان
هرساله حدود ۲۰۰۰۰ کودک زیر ۱۰ سال به پسوریازیس مبتلا می‌شوند. از علایم آن به رنگ پریدگی ناخن‌ها و وجود علایمی مشابه پسوریازیس در بزرگسالان در اطراف بینی اشاره نمود. پسوریازیس در نوزادان فقط توسط معاینه پزشک قابل تشخیص است.
اگر یکی از والدین پسوریازیس داشته باشد، احتمال ابتلای کودک ۱۰ درصد است. اگر هردو نفر پسوریازیس داشته باشند احتمال آن به ۵۰ درصد می‌رسد.
عوامل محیطی تاثیرگذار
استرس باعث تشدید پسوریازیس می‌شود. برخی داروها (مثل داروهای افزایش فشار خون و استروئیدها) می‌تواند باعث تحریک پسوریازیس بشود. آفتاب سوختگی، خراشیدگی و زخم روی پوست می‌تواند منجر به پسوریازیس بشود.
قابل درمان است؟
قابل درمان نیست اما قابل کنترل است. می‌تواند روی کیفیت زندگی تاثیر بگذارد. ناراحتی جسمی، خارش، یا درد در پوست از عوارض آن است. پسوریازیس باعث مشکلات احساسی و اجتماعی در کار، مدرسه یا در خانه می‌شود.
حتما بخوانید: شایع ترین بیماریهای پوست سر موثر در ریزش مو +درمان خانگی
نحوه درمان (کنترل) آن چگونه است؟
- استفاده از مرطوب کننده‌ها برای کاهش خارش بسیار ضروری است
- پسوریازیس ملایم با پماد، روغن یا محلول‌های فرق سر مثل دیترانول، سالیسیلیک اسید، کورتیکواستروئیدها یا داروهای ویتامین دی کنترل می‌شود
- در موارد حاد نیاز به تصویربرداری توسط اشعه فرابنفش A یا B است و این یعنی چند بار در طول هفته برای درمان باید به دکتر مراجعه کنید
- برای درمان پسوریازیس حاد باید از داروهایی مثل متوترکسات، سیکلوسپورین و هیدروکسیورا استفاده کنید
- متاسفانه مصرف داروها بصورت دهانی (مصرف قرص) دارای عوارض جانبی مثل آسیب دیدن مغز استخوان مفاصل، آسیب دیدن کلیه و کبد است
- تزریق دارو بصورت بیولوژیک نیز روش درمانی جدیدی است که عوارض جانبی کمتری دارد اما از نظر اقتصادی برای بسیاری از افراد دشوار است
- فیزیوتراپیست که با تمرین دادن شما میزان فعالیت بدن را حفظ می‌کند
- کار درمانگر که با توصیه‌هایش از آسیب دیدن مفاصل شما سر کار جلوگیری می‌کند
- پا درمانگر که برای مراقبت از پای شما توصیه هایی پیرامون پوشش‌پاها به شما ارائه می‌کند
کنترل علایم
ورزش
التهاب می‌تواند منجر به ضعیف شدن مفاصل بشود. ورزش کردن می‌تواند مانع از این موضوع بشود. با این وجود، التهابات ممکن است باعث خستگی و نیاز بیشتر شما به استراحت بشود. دکتر فیزیوتراپیست شما می‌تواند تمرینات مناسب برای بهبود مفاصل را به شما معرفی کند.
زندگی با ورم مفاصل پسوریاتیک
بیماری طولانی مدت می‌تواند روی اعتماد بنفس شما تاثیر بگذارد و شرایط کاری و اجتماعی شما را تحت تاثیر قرار دهد. اگر احساس ناامیدی می‌کنید با دکتر و یا دوست نزدیکتان در مورد شرایط خود صحبت کنید (درد و دل کردن).
تصورات اشتباه
آیا ممکن است بصورت پوستی و از طریق دوستان و همکاران و آشنایانم دچار پسوریازیس بشوم؟
خیر. این تصور اشتباهی ست که برخی افراد معتقدند این بیماری واگیر دار است.
حتما بخوانید: خواص روغن بادام درختی شیرین برای پوست، مو و بدن+ طرز استفاده اصولی
آیا ممکن است ازطریق اعضای خانواده‌ام به پسوریازیس مبتلا شوم؟
این احتمال وجود دارد که از طریق ژنتیک، پسوریازیس از طریق والدین به کودک انتقال یابد.
