در این مطلب علت، علایم و جدیدترین روش درمان جوش صورت طبق تحقیقات جدید مجلات پزشکی معتبر دنیا در سال 2020 را در اختیار شما قرار می دهیم. در این تحقیقات بسیاری از روشهای قدیمی موجود در اکثر وبسایت های ایرانی نه تنها بی تاثیر بلکه مضر تشخیص داده شدند. روشهای خانگی که درسرتاسر اینترنت پیشنهاد می شوند به هیچ عنوان درمان قطعی نمی باشند و در بسیاری موارد منجر به بجای ماندن جای جوش برای سالیان دراز می شود!
آکنه چیست؟
یک بیماری فولیکولهای موی صورت، قفسه ی سینه و پشت است که تقریبا تمام نوجوانان را در سن بلوغ درگیر میکند. آکنه توسط باکتری ها ایجاد نمیشود، اگرچه باکتری ها هم میتوانند در آن نقش داشته باشند. آکنه ای که برروی پوست ظاهر میشود ممکن است به شکلهای زیر باشد:
- ندول: برجستگیها و جوشهای عمیقتر
- کورک: جوش چرکی
- جوش نوک تیز: جوشهای ریز
- کومدونها: جوشهای سرسیاه و سرسفید
- چربی زیاد: پوست قرمز فلس مانند
میتوان از محصولات بدون نسخه موجود در داروخانه ها یا لوازم آرایشی ها برای درمان آکنه استفاده کرد؛ اما برای انواع شدیدتر آن باید به پزشک مراجعه شود.
حتما بخوانید: خال سیاه و سایر لکه های روی صورت را چگونه بدون جراحی از بین ببریم؟ (روش قطعی)
عوامل ایجاد آکنه چیست؟
آکنه به معنی ایجاد غدد سباسه آلوده یا ملتهب بر روی پوست است. همان طور که سلول های پوست بازسازی می شوند، سلول های قدیمی باید از بین بروند. اگر این سلول های مرده از منافذ خارج نشوند و با عرق و چربی روی پوست ترکیب شوند، در فولیکول مو به دام افتاده و تشکیل جوش می دهند.
منافذ پوست ما به یک سیستم غدد چربی که مستقیما در زیر پوست قرار دارند متصل می شود. در داخل این غدد چربی، صمغ تولید می شود. این ماده برای حفظ رطوبت و سلامت پوست ضروری است اما تولید بیش از حد این روغن ها باعث آکنه می شود. اگر روغن ترشح شده بیش از حد با سلول های مرده و باکتری های روی پوست ترکیب شوند، منافذ را اشباع کرده و ایجاد پلاگین در پوست می کند. پلاگین میتواند بصورت جوشهای سرسفید باشد که لایه ی نازکی را روی پوست تشکیل میدهند یا اینکه بصورت جوشهای سرسیاه باشد.
این پلاگین ها به تدریج بزرگ میشوند و در حین بزرگ شدن، پارگی دیواره ی پوست اتفاق می افتد و این موجب میشود که موادمضر و باکتری های پوستی به لایه های عمیق تر پوست نفوذ کرده و در نهایت التهاب ایجاد کند. التهابهای خیلی عمیق منجر به تولید کیست میشوند.
عواملی که در ایجاد آکنه نقش ندارند عباتند از:
- غذا: والدین اغلب به فرزندانشان توصیه میکنند که از پیتزا، غذاهای چرب و سرخ شده و غذاهای مضر اجتناب کنند. این غذاها برای سلامت کلی بدن خوب نیستند اما نقش مهمی در ایجاد آکنه ندارند. اگرچه مطالعات اخیر نشان دادند که رژیم غذایی با کربوهیدرات بالا، شیر و شکلات خالص در تشدید آکنه نقش دارند؛ اما این ادعا هنوز اثبات نشده است.
- کثیفی: جوشهای سرسیاه چربی های اکسیدشده هستند نه کثیفی. عرق باعث ایجادآکنه نمیشود. از طرفی شستن زیاد پوست میتواند باعث خشکی و تحریک پوست شود.
- استرس: برخی افراد از جوشهای خود بسیار ناراحت هستند و این موجب طولانی تر شدن این جوشها میشود. بااینحال استرس نقش مستقیمی در ایجاد آکنه ندارد.
- وراثت: اگر والدین شما آکنه های زیادی برروی پوستشان دارند، احتمالا کنترل آکنه برایتان سختتر خواهد بود.
- فشار: در برخی بیماران، فشارناشی از کلاه، یقه لباس و… میتواند موجب بدتر شدن آکنه شود.
- داروها: برخی داروها موجب ایجاد و بدتر شدن آکنه میشود. برخی از این داروها عبارتنداز: برومیدها، استروئیدهای خوراکی یا تزریقی یا استروئیدهایی که بدنسازان و ورزشکاران مصرف میکنند، داروهای ضدانعقاد و لیتیوم هم میتوانند در ایجاد آکنه نقش داشته باشند.
- شغل: در برخی شغلها، قرار گرفتن در معرض محصولات صنعتی مانند روغن موجب ایجاد آکنه میشود.
- لوازم آرایشی بهداشتی: برخی محصولات آرایشی و محصولات مراقبت از پوست، باعث بسته شدن منافذ پوست میشوند. هنگام خرید این لوازم، به لیست اجزاء تشکیل دهنده ی محصول توجه کنید و اگر نگران آکنه هستید، آنهایی را انتخاب کنید که آب اولین یا دومین جزء تشکیل دهنده ی آن باشد. محصولات مبتنی بر هیدرات (آب) بهترین گزینه برای افراد مبتلا به آکنه است.
عوامل ایجاد کننده آکنه
- رزاسیا: رزاسیا باعث قرمزی پوست صورت میشود. قرمزی در رزاسیا، با گرما تشدید میشود. اگر این قرمزی مکررا وجود داشته باشد، موجب التهاب و پیدایش برجستگیهای کوچک قرمز رنگ (شبیه آکنه) میگردد. این شرایط فراد 30 و 40 ساله و بزرگتر را تحت تاثیر قرار میدهد.
- سودوفولیکولیت: این یک شرایط مزمن است که در آن پوست بخاطر شیو کردن (اصلاح صورت) تحریک میشود. موی ضخیم در هنگام رشد به شکل دایره در می آید و در داخل فولیکول مو به دام می افتد. سپس فولیکول ملتهب و قرمز شبیه جوش یا آکنه میشود. این وضعیت را میتوان با اصلاح کمترصورت و یا لیزر هم درمان کرد. سودوفولیکولیت در افراد مبتلا به آکنه هم اتفاق می افتد.
- فولیکولیت: فولیکولیت عفونت فولیکول مو یا فولیکولهای ملتهب میباشد. این میتواند در قسمتهای دیگر بدن مانند شکم، باسن و پاها ظاهر شود. اگر این جوشها خود به خود از بین نروند، پزشک ممکن است آنتی بیوتیکهای خوراکی یا مالیدنی تجویز کند. این آنتی بیوتیکها برای آکنه کاربرد ندارند.
- فولیکولیت گرم منفی: درمان طولانی مدت با آنتی بیوتیکهای خوراکی برای درمان آکنه ممکن است باعث بروز فولیکولیت گرم منفی شود. این فولیکولیتها به آنتی بیوتیکهایی که قبلا استفاده میشدند، مقاوم شده اند. آزمایش کشت باکتری میتواند این میکروبها را شناسایی کند و به پزشک کمک کند که آنتی بیوتیکهای مختلف یا روشهای درمان دیگر را تجویز کند.
چه موقع باید درمان آکنه را آغاز کرد؟
وقتی آکنه روی پوست ایجاد زخم کند یا برای فرد آزاردهنده باشد، بهترین زمان برای درمان خواهد بود. درمان میتواند زمانی انجام شود که آکنه ناگهان بدتر شود، طولانی شود یا اینکه قبل از مراسم های مهم مانند جشن عروسی و… خود را نشان دهد.
برای خلاص شدن از آکنه چه کارهایی میتوانیم بکنیم؟
1-روشهای کلی
- سبک زندگی: داشتن سبک زندگی سالم مثلا 8 ساعت خواب در شبانه روز، 3 وعده ی غذایی سالم در روز و نوشیدن مقدار زیادی آب برای هرکس امکانپذیر نیست. دستکاری کردن یا فشار دادن جوشها باعث بدتر شدن و قرمز شدن آنها میشود. مردم اغلب فکر میکنند که قرمزی پوست بخاطر جراحت است اما خوشبختانه این قرمزی دایمی نیست. این فقط یک علامت است و بعد ازچند ماه از بین خواهد رفت.
- بازکردن منافذ پوست: مراجعه ی گاه به گاه به یک متخصص زیبایی برای از بین بردن جوشهای سرسیاه پوست و زیبایی میتواند مفید باشد.
- پاکسازی و مراقبت از پوست: پاکسازی صورت را با این ماسک های گیاهی انجام دهید!
- پاک کننده های ملایم: شست و شوی صورت با پاک کننده های ملایم یک یا دو بار در روز (مثل Dove, Neutrogena, Basis, Purpose و Cetaphil که همگی محبوب و ارزان قیمت هستند) موجب تمیزی و کاهش حساسیت و تحریک پوست میشود.
- پاک کننده ها و ماسکهای نرم کننده: اسکراب ها، آبرسان ها و ماسکهای مرطوب کننده میتوانند کمک کننده باشند. ممکن است این محصولات حاوی سالیسیلیک اسید باشند که بصورت یک لایه بردار بسیار ملایم عمل کند. این محصولات، لایه ی سطحی پوست را از بین میبرند و درنتیجه باعث باز شدن منافذ آن میگردند. محصولات حاوی اسید گلیکولیک یا آلفا هیدروکسی اسید هم میتوانند نرم کننده ی ملایم پوست باشند.
- رتینول: این یک داروی مشتق از ویتامین A است که میتواند به لایه برداری پوست کمک کند.
تنها روشهای علمی درمان آکنه: درمان خانگی فقط جوش را بدتر می کند! 8 روش جدید رفع جوش صورت
2- کاهش باکتری ها
- پاک کننده های آنتی باکتریال: محبوبترین ترکیب در پاک کننده های آنتی باکتریال بدون نسخه، بنزوئیل پروکساید است.
- داروهای موضعی (مالیدنی): پاک کننده های آنتی باکتریال بصورت ژل، کرم ها و لوسیونهایی که برقسمت آسیب دیده ی پوست قرار داده میشوند موجود هستند. ترکیبات فعالی که موجب کشتن باکتری های سطحی پوست میشوند شامل بنزوئیل پروکساید، سولفور و رزورسینول است.
3- کم کردن چربی
کسی نمیتواند تولید چربی حاصل از غددچربی پوست را متوقف کند. حتی ایزوترتینوین برای مدتی چربی پوست را کاهش میدهد و این غدد چربی پس از مدتی به فعالیت عادی خود ادامه خواهند داد. از بین بردن چربی سطح پوست یا کاهش آن با روشهای زیرامکانپذیر است:
از یک تونر مناسب برای پاک کردن چربی های پوست استفاده کنید (مارکهای بسیار زیادی در داروخانه ها و همچنین در فروشگاههای لوازم آرایشی موجود است). ماسکهای حاوی سولفور یا دیگر ترکیبات میتوانند چربی پوست را خارج کنند.
4- آیا روشهای خانگی برای درمان آکنه مفید هستند؟
- لوازم آرایشی: از مخفی کردن جوشهایتان با کرم پودرها و کرم های معمولی بپرهیزید.
- بخوردادن: بااینکه این روش خیلی ضروری نیست اما بخوردادن و تمیز کردن عمقی منافذ پوست میتواند کمک کننده باشد. درمانهای دارویی هم بخصوص برای افرادیکه جوشهای سرسفید و سرسیاه دارند مفید هستند.
- تخلیه ی منافذ: داروهایی تحت نامهای تجاری مختلف وجود دارد که با قرار دادن آنها برروی پوست بینی، پیشانی، چانه و… چربی اضافه ی پوست را خارج میکند. این داروها ارزان قیمت و بیخطر هستند و اگر به درستی استفاده شوند بسیار کارامد خواهند بود.
- خمیردندان: یکی از روشهای خانگی موثر برای جوشهای صورت، قرار دادن خمیردندان برروی جوشهاست.
- این 7 کار را وقتی آکنه دارید انجام ندهید!
5- تنها درمان خانگی توصیه شده (تحقیقات جدید)
تحقیقات جدید نشان می دهند که بسیاری از درمان های خانگی توصیه شده در جای جای اینترنت آثار جبران ناپذیری بر پوست می گذارند و به هیچ وجه توصیه نمی شوند. در حال حاضر تنها درمان خانگی پیشنهادی استفاده از سرکه سیب است که در چندین مقاله علمی از آن به عنوان یک عامل موثر و بدون خطر یاد شده است.
- یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را با سه قاشق غذاخوری آب مخلوط کنید (اگر پوستتان حساس است 4 قاشق آب اضافه کنید)
- پوستتان و محل جوش را بشویید و سپس تکه ای پنبه را در مخلوط بالا بزنید و به آرامی روی جوش بمالید.
- اجازه دهید 20 ثانیه روی جوش بماند و سپس آن را بشویید و خیلی آرام خشک کنید
- این کار را برای هر جوش، 2 بار در روز انجام دهید و هر هفته 4 بار این کار را انجام دهید (نه بیشتر!)
پزشک چگونه آکنه را درمان میکند؟
برای افرادیکه آکنه و جوشهای بسیار زیادی برروی پوستشان دارند، بهترین کار مراجعه به پزشک یا متخصص پوست است. هدف درمان جلوگیری از ایجاد جای جوشها برروی پوست است. پس بعدازاینکه این شرایط خودبه خود حل شود، دیگر جای جوش برروی پوست وجود نخواهد داشت.
- آنتی بیوتیک ها و آنتی باکتری های موضعی (مالیدنی): اینها شامل اریترومایسین (E-Mycin, Eryc, Ery-Tab, PCE, Pediazole, Ilosone)، کلیدامایسین (BenzaClin, Duac)، سولفاستامید (Klaron)، آزالیک اسید (Azelex یا Finacea) و داپسون (Aczone) هستند.
- رتینوئیدها: Retin-A (ترتینوئین) سالهای زیادی ست که مورد استفاده ی مردم قرار میگیرد، در این مدت با حفظ اثربخشی این دارو، ملایم تر و لطیفتر هم شده است. رتینوئیدهای جدیدتر آداپالن (Differin) و تازاروتن (Tazorac) هستند. این داروها بخصوص برای بسته شدن منافذ پوست بسیار مفید هستند. عوارض جانبی این دارو شامل تحریک و افزایش حساسیت به نور خورشید است. آداپالن 1/0 درصد بدون تجویز پزشک در دسترس است. با حفاظت مناسب از پوست در مقابل نورخورشید، از این دارو میتوان در روزهای آفتابی هم استفاده کرد.
- آنتی بیوتیکهای خوراکی: پزشک ممکن است درمان را با تتراسایکلین یا داروهای مشابه آن مانند داکسی سایکلین (Vibramycin, Oracea, Adoxa, Atridox و…) یا ماینوسایکلین (Dynacin, Minocin) آغاز کند. دیگر آنتی بیوتیکهای خوراکی که برای درمان آکنه مفید هستند شامل سفادروکسیل (Duricef)، آموکسی سیلین (Amoxil, DisperMox, Trimox) و داروهای سولفا هستند. عوارض جانبی این داروها شامل واکنشهای آلرژیک (بخصوص سولفا)، ناراحتی معده و افزایش حساسیت به نور خورشید است. داکسی سایکلین بطورکلی بیخطر است اما گاهی اوقات میتواند موجب تحریک مری یا افزایش احتمال آفتاب سوختگی شود. این نگرانی ها درمورد استفاده ی طولانی مدت از آنتی بیوتیکهای تتراسایکلین برای درمان آکنه و تضعیف سیستم ایمنی بدن یا افزایش مقاومت باکتریایی صحت ندارد.
- داروهای ضدبارداری خوراکی: داروهای ضدبارداری که حاوی مقدار کمی استروژن هستند، تاثیرکمی برروی آکنه دارند. داروهایی که توسط سازمان غذادارو آمریکا برای درمان آکنه تایید شده است شامل Estrostep, Ortho Tri-Cyclen و Yaz میباشند. بیشتر متخصصان پوست برای تجویز این داروها ابتدا نظر متخصص زنان راهم درنظر میگیرند.
- اسپیرونولاکتون (Aldactone): این دارو گیرنده های هورمون آندروژن را مختل میکند. این میتواند موجب حساسیت پستان، بی نظمی در قاعدگی و افزایش سطح پتاسیم در جریان خون شود. اسپیرونولاکتون میتواند به برخی زنان کمک کند تا درمقابل آکنه مقاوم شوند.
- تزریق کورتیزون: برای از بین بردن سریع جوشها و کیستهای بزرگ، پزشک به آنها کورتیزون تزریق میکند.
- ایزوترتینوین: ایزوتروتینوین یک درمان عالی برای آکنه های شدید، مقاوم و ازبین بردن جای آنها است. میلیونها بیمار از این دارو هنگام وارد شدن به اروپا در سال 1971 و آمریکا در سال 1982 استفاده کردند. از این دارو برای افرادیکه به آکنه شدید و کیستهای مختلف مبتلا هستند و به داروهای دیگر (مانند داروهای ذکر شده در بالا) پاسخ نمیدهند استفاده میشود. اگر این دارو در دوز مناسب مصرف شود، باید از مصرف داروهای تجویزی دیگر اجتناب شود.
حتما بخوانید: این 6 روش درمان قطعی اگزمای پوستی به جای متدهای بی فایده ی گیاهی-خانگی
ایزوتروتینوین بعد از توقف درمان در بدن باقی نمیماند و بهبودی با این دارو اغلب طولانی مدت است. درصورت بازگشت دوباره ی آکنه، مصرف دو یا سه دوره ی این دارو بیخطر است. بهتر است قبل از استفاده ی مجدد از ایزوتروتینوین چندماه صبر کنید و روشهای دیگر دارویی را امتحان کنید.
- نوردرمانی: استفاده از نوردرمانی (تکنولوژی نورآبی) برای درمان آکنه در سالهای اخیر موفقیت آمیز بوده است. این روش درمانی بیخطر و موثر است اما مشخص نیست که آیا اثر ماندگاری دارد یا خیر. در میان روشها، لیزردرمانی بهترین گزینه بنظر میرسد.
- اسید گلیکولیک: وقتی اسیدگلیکولیک بر روی پوست استفاد شود، با لایه ی بالایی اپیدرم واکنش داده و باعث تجزیه ی سبوم و دیگر موادی که به سلول های مرده ی پوست متصل هستند، می شود. این موجب استحکام پوست میشود و تا حدودی موجب بهبود آکنه هم میگردد.
- درمان جای آکنه: برای بیمارانیکه آکنه و جوشهایشان پس از مدتی از بین میروند ولی جای آنها همچنان باقی میماند چند گزینه موجود است. ازجمله ی این راهها روشهای جراحی برای از بین بردن جوشهای عمقی و لیزردرمانی برای لطافت و ازبین بردن جای جوشهاست. فرم های جدیدتر لیزر ملایم تر هستند و از روشهای قدیمی بهبود سریعتری ایجاد میکنند. برای گرفتن نتایج کامل، این روش باید 3 یا چند بار تکرار شود. این موارد کمک کننده هستند اما بطور کامل جای جوشها را از بین نمیبرند.
برای داشتن پوستی سالم چه اقداماتی لازم است؟
- پوست را روزی دو بار به آرامی تمیز کنید.
- از ژل یا کرمهای حاوی 5 درصد بنزوئیل پروکساید استفاده کنید. بجای آن میتوانید از رزورسینول هم استفاده کنید. برای لایه برداری پوست هرروز صبح از پد حاوی 2 درصد سالیسیلیک اسید استفاده نمایید.
- شبها کرم های حاوی گوگرد را در قسمتهای آسیب دیده ی پوست قرار دهید.
- از مرطوب کننده های ملایم پوست و لوازم آرایشی با کیفیت استفاده کنید.
حتما بخوانید: 7 اشتباه رایج که درمان آکنه پوست را کند می کند+ راه حل (از زبان فوق تخصص)
حرف آخر
برای درمان آکنه باید صبور باشید. مشاهده ی اثرات روشهای مختلف به 2 تا 3 ماه زمان نیاز دارد. ممکن است عوارضی مانند خشکی پوست یا آلرژی در طول درمان مشاهده شود. تا زمان اتمام دوره ی درمان با یک روش، روش دیگری را امتحان نکنید. پزشکان با استفاده از روشهای مدرن میتوانند هرنوع عارضه ی پوستی را درمان کنند. به هیچ وجه! دقت کنید به هیچ وجه هیچ روش خانگی را برای درمان جوش امتحان نکنید زیرا تا سالهای جای جوش را بر روی صورت یا قسمت های دیگر بدن حفظ می کند!